1. Uloño upi u pondola oku tu kuatisa oku setukula Yehova?

YEHOVA wa tu lulika luloño woku kuata elomboloko liekalo liomanu ndaño okuti ka tu kasi oku liyaka lovitangi ndevi viavo. (Tanga Va Efeso 5:1, 2.) Uloño waco u pondola oku tu kuatisa ndati oco tu setukule Yehova? Momo lie tu sukilila oku lavulula ndomo tu kuatisiwa luloño wetu?

2. Nye Yehova a siata oku yeva vutima eci tu tala ohali?

² Yehova wa tu likuminya ekalo liwa kovaso yoloneke okuti, lomue o ka tala vali ohali. Akristão olombuavekua kumue ‘lolomeme vikuavo’ va lavoka oku kuata omuenyo ko pui ci kale kilu ale palo posi. (Yoano 10:16; 17:3; 1 Va Korindo 15:53) Pole, Yehova wa kũlĩha evalo li tunda kovitangi tua siata oku liyaka lavio koloneke vilo. Kosimbu Yehova wa sumuile calua eci afendeli vaye va talisiwa ohali kofeka Yegito. Omo liaco, ‘wa talavo ohali kumosi lavo.’ (Isaya 63:9) Noke, eci afendeli va Yehova va kala oku tunga onembele yaye kuenje va kokisiwa usumba lovanyãli vavo, eye wa limbukile esumuo va kuata.  Kuenje wa va sapuila hati: “Nda umue wa ku lamba ove ca soka [ndu] okuti, wa lamba komoliso [liange].” (Sakariya 2:8) Ndeci ina a kuatela ocisola oñaña yaye, cimuamue haico Yehova a siata oku linga okuti, o kuetele ocisola afendeli vaye, kuenda o yongola oku va kuatisa. (Isaya 49:15) Tu setukula ocisola ca Yehova eci tu kuata elomboloko liekalo liomanu vakuavo poku sokolola ndu okuti tu kasivo oku liyaka lovitangi viaco.—Osamo 103:13, 14.

3. Nye Yesu a enda oku yeva vutima catiamẽla komanu?

³ Yesu wa kũlĩhĩle esumuo omanu va enda oku kuata eci va talisiwa ohali ndaño okuti lalimue eteke a liyakele lovitangi ndevi viavo. Eye wa kũlĩhĩle okuti omanu vamue va enda oku liyaka lovitangi vialua komuenyo wavo. Asongui vatavo va enda oku va kemba calua loku kapa ovihandeleko vialua okuti ka via tundile ku Suku. Kuenje omanu va enda oku kuatela usumba asongui vaco. (Mateo 23:4; Marko 7:1-5; Yoano 7:13) Ndaño okuti lalimue eteke Yesu a kuatelele usumba asongui vaco, kuenda ka tavele kovohembi avo, pole, wa kuatele elomboloko liekalo liomanu. Kuenje, Yesu wa sumuile calua eci a mola ndomo va kala oku tatiwa lãvi. Omo okuti ka va kuatisiwile, va kala “ndolomeme ka vi kuete ungombo.” (Mateo 9:36) Yesu Isiaye wo longisa oku sola omanu, loku lekisa ‘ohenda, kuenda oku kala ukuacali.’—Osamo 103:8.

4. Eci Yesu a mola omanu va kala oku tala ohali nye a linga?

⁴ Eci Yesu a mola okuti omanu va kala oku talisiwa ohali, wa va kuatisa kuenda wa lekisa ocisola kokuavo. Eye wa kala nda Isiaye. Onjanja yimue Yesu kumue lovapostolo vaye va lingile ungende walua kupange woku kunda, kuenje va kavele calua kuenda va sukilile oku puyukila pocitumãlo cimue ka pali onjuela. Pole, Yesu wa mola omanu valua va kala oku u talamẽla. Ndaño okuti Yesu wa kavele calua pole wa limbukile okuti omanu va sukilile ekuatiso, kuenje “wa fetika oku va longisa ovina via lua.”—Marko 6:30, 31, 34.

5, 6. Nda tu yongola oku kala vakuacisola nda Yehova, nye tu sukila oku linga? Tukula ulandu umue. (Tala elitalatu kefetikilo liocipama cilo.)

⁵ Nye tu sukila oku linga nda tu yongola oku kala vakuacisola nda Yehova? Kũlĩhĩsa ulandu u kuãimo. Manji umue umalẽhe o tukuiwa hati Alan, o kasi oku sokolola ocitangi ca manji umue wa kuka okuti ka pondola oku enda ciwa, kuenda ka lete ciwa. Manji Alan o kuete ovisimĩlo ndevi via Yesu wa popia hati: “Ndeci vu yongola okuti oco omanu vo lingi ene, haico ... vu lingavo lavo.” (Luka 6:31) Omo liaco, manji Alan wa lipulisa ndoco: ‘Nye ndi yongola okuti oco omanu va ndi lingila?’ Kuenje wa popia hati: ‘Ndi yongola okuti va tasula ombunje kumue lame!’ Pole manji wa kuka ka pondola oku yoloka loku imba ombunje. Omo liaco, manji Alan o sukila oku lipulisa ndoco: ‘Nda nda kalele manji wa kuka, nye nda ndi yongola okuti oco omanu va sukila oku ndi lingila?’

⁶ Ndaño okuti manji Alan handi umalẽhe, pole, o seteka oku sokolola ndomo a laikele oku kala nda wa kukile ale. Eye wa siata oku sokiya otembo yoku kala la manji wa kuka, loku u yevelela lutate osimbu  a sapela laye. Noke o fetika oku kuata elomboloko liokuti, ka ca lelukile ku manji wa kuka oku tanga Embimbiliya loku enda kupange woku kundila konjo lanjo. Noke manji Alan o limbuka ekuatiso a sukila oku eca ku manji wa kuka, kuenje u lingila ovina viosi vi sukiliwa. Tu pondola lika oku kala nda Yehova, eci tu kuata elomboloko liekalo liomanu, loku lekisa ocisola kokuavo.—1 Va Korindo 12:26.

7. Tu pondola oku kuata ndati elomboloko liovitangi vamanji va kasi oku liyaka lavio?

⁷ Olonjanja vimue ka ca lelukile oku kuata elomboloko liovitangi vamanji va kasi oku liyaka lavio, ca piãla enene nda ka tua la pita lavio. Valua pokati ka vamanji va siata oku liyaka lovitangi omo lioku vela, oku lemehĩwa, kuenda oku kuka. Pole, vakuavo va kasi oku liyaka lovitangi viesumuo, asakalalo omuenyo, ale va sumua omo va lavisiwile kosimbu. Kuli vamanji vamue va kasi oku tekula omãla likaliavo, ale vamue pokati kepata liavo ka va vumbi Yehova. Vosi yetu tua siata oku liyaka lovitangi, pole omunu lomunu pokati ketu o kuete ovitangi via litepa. Tu yongola oku lekisa ocisola ku vamanji vosi kuenda oku va kuatisa. Nye tu pondola oku linga? Citava okuti omunu lomunu o sukila ekuatiso lia litepa. Omo liaco, nda tuo yevelela lutate oco tu kuate elomboloko liekalo liaye, tu kũlĩha ovina a sukila oco tu ece ekuatiso kokuaye. Citava okuti tu ivaluisa manji yaco oco a limbuke ndomo Yehova a tenda ocitangi caye. Ale pamue tu pondola oku eca kokuaye ekuatiso lonjila yimue yikuavo. Nda tua ci linga ci lekisa okuti, tu kasi oku setukula Yehova.—Tanga Va Roma 12:15; 1 Petulu 3:8.

8. Nye ca kuatisa Yesu oku kala ukuahenda?

⁸ Yehova ukuahenda lomanu vosi. (Luka 6:35) Yesu o kuete ovituwa ndevi via Isiaye. Nye ca kuatisa Yesu oku lekisa ohenda komanu eci a kala palo posi? Yesu wa sokolola ndomo omanu nda veya oku tenda ovina a laikele oku popia kuenda evi a laikele oku linga. Onjanja yimue ukãi umue okuti wa enda oku linga ovina vialua via vĩha, wa endele ku Yesu. Eci a pitĩla ponẽle yaye wa fetika oku lila calua, kuenje asuelẽla aye a lokila kolomãhi via Yesu. Noke Yesu wa limbuka esumuo ukãi a kuata omo liovina vĩvi a lingile, kuenje wa likekembela. Yesu wa limbuka okuti nda ka lekisile ohenda ukãi waco nda wa sumua calua. Noke, wa pandiya ukãi waco omo liocituwa ciwa a lekisa,  kuenje wo wecela. Yesu wa lekisavo ohenda poku sapela la umue u Fariseo okuti ka tavele kovina a lingila ukãi waco.—Luka 7:36-48.

9. Nye ci pondola oku tu kuatisa oku kala vakuahenda nda Yehova? Tukula ulandu umue.

⁹ Tu pondola oku kala ndati vakuahenda nda Yehova? Tu ci linga poku sokolola osimbu ka tua popele ondaka yimue ale oku linga ocina cimue, oco tu lekise ovituwa viwa komanu okuti ka tu va sumuisa. Paulu wa lombolola hati, Ukristão ka sukila “oku yaka, ... te oku omboka la vosi.” (2 Timoteo 2:24) Sokolola ndomo o pondola oku kala ukuahenda kovina vimue ndeci: Nda cime cove ka kasi oku linga ciwa upange waye nye o sukila oku linga? Nda manji umue wa pita olosãi vialua okuti ka endi kolohongele kuenje eteke limue weya Vonjango Yusoma, nye o sukila oku u sapuila? Nda o kasi kupange woku kunda kuenje omunu wa sanga oku sapuila hati ka kuete otembo yoku sapela love, o pondola oku lekisa ndati ohenda kokuaye? Nda ukãi wove oku pulisa esunga lieci ku u sapuilila esokiyo liovina o yongola oku linga, o lekisa hẽ ohenda poku sapela laye? Tu sukila oku sokolola ekalo liomanu tu sapela lavo, kuenda ndomo va tenda olondaka vietu. Nda tua ci linga, tu kũlĩha ovina tu sukila oku popia levi tu linga, oco tu kale vakuahenda nda Yehova.—Tanga Olosapo 15:28.

10, 11. Tu pondola oku lilongisa ndati ovina viatiamẽla ku Yehova kuenda oku kala vakualondunge? Tukula ulandu umue.

¹⁰ Olondunge via Yehova ka vi sokisiwa kuenda o pondola oku limbuka ovina vi ka pita kovaso yoloneke. Ndaño okuti ka tua kũlĩhĩle ovina vi keya kovaso yoloneke, pole, tu pondolavo oku kala vakualondunge. Ndamupi? Osimbu ka tua nõlele onjila tu kuama, tu sukila oku sokolola ndomo onjila yaco yi pondola oku tu kuatisa kumue lomanu vakuavo ale sio. Tu sukila oku yuvula oku kala nda va Isareli. Ovo ka va sokoluile ovina via laikele oku pita lavo nda ka va lekisile epokolo ku Yehova. Va Isareli ka va sokoluile ukamba va kuatele la Yehova kuenda ovina viosi a va lingilile. Omo okuti Mose wa limbukile ovina viaco, wa kũlĩhĩle okuti va Isareli va kala oku linga ovina ka via sungulukile. Eye wa popia hati: “Omanu vaco va kamba ukũlĩhĩso. Lolondunge ka va kuete. Nda va kaile lolondunge, eci cosi nda ca va lomboloka, [kuenje] nda va limbuka ocili efulilo liavo.”—Esinumuĩlo 31:29, 30; 32:28, 29.

¹¹ Nda o kasi oku namulãla ivaluka okuti osimbu amamako oku sola calua omunu waco, ka ci leluka oku tutuiya ovisimĩlo viove kuenda olonjongole vioku lipekela. Omo liaco, yuvula oku linga ovina vi kapa kohele ukamba wove la Yehova! Pole, kuata olondunge, kuenda yuvula  ovina vi koka ovitangi. Tava kelungulo lia Yehova wa popia hati: “Omunu wa lunguka o mõla ũvi kuenje o lisalamisa; omunu wa kamba olondunge enda ño kuenje o yambuka.”—Olosapo 22:3.

12. Ovina tu sokolola vi pondola oku tu yapula ndati?

¹² Omunu ukualondunge o lava ovisimĩlo viaye. Ovisimĩlo vietu vi pondola oku tu kuatisa, ale oku tu kokela ovitangi, ndeci ci pita londalu okuti yi pondola oku tu kuatisa ale oku tu kokela ovitangi. Nda tua kuata utate londalu tu pondola oku teleka layo okulia. Pole, nda ka tua kuatele utate, yi pondola oku timĩha onjo yetu kuenda oku tu ponda. Cimuamue haico ci pondola oku pita lovisimĩlo vietu. Eci tu sokolola ovina tua lilongisa ku Yehova ci tu kuatisa. Pole, nda tua amamako oku tiamisila utima kovina viatiamẽla kukahonga, loku sokolola okuti tu kasi oku linga ovina ka via sungulukile, onjongole yaco yi livokiya, kuenje tu vi linga. Noke ukamba wetu la Yehova u nyõleha.—Tanga Tiago 1:14, 15.

13. Nye Heva a sokolola catiamẽla komuenyo waye?

¹³ Tu pondola oku lilongisa kulandu wa Heva, ukãi watete. Yehova wa handelekele Adama la Heva oco ka va ka lie kepako ‘liuti woku kũlĩhĩsa eci ciwa leci cĩvi.’ (Efetikilo 2:16, 17) Pole, Satana wa sapuila Heva hati: “Mbu, okufa ka vu fi; momo Suku wa kũlĩha okuti eteke vu liako, ovaso ene haico a letuluka kuenje vu linga nda Suku, vu kũlĩha eci ciwa leci cĩvi.” Heva wa simĩle okuti, wa laikele oku kuata ekalo liwa komuenyo, nda wa nõlapo oku kuama onjila yoku linga eci ciwa leci cĩvi. Noke wa amamako oku sokolola ovina viatiamẽla kondaka yaco, kuenje “wa mola uti okuti wa posokela oku liako, haiwo wa posokela oku u tala.” Nye ceya oku pita laye? Eye “wa yunga epako, kuenje wa lia; [noke] wa ecavo limue ku veyaye kuenje wa liavo.” (Efetikilo 3:1-6) Omo liaco, “ekandu lia iñila voluali lomunu umuamue, kuenda okufa kueya lekandu.” (Va Roma 5:12) Heva wa sukilile oku yuvula oku amamako loku sokolola catiamẽla koku linga ovina ka via sungulukile!

14. Alungulo api Embimbiliya li tu ĩha catiamẽla kukahonga?

¹⁴ Ocili okuti vekandu lia Heva ka mua kongelele oku linga ukahonga. Pole, Embimbiliya li tu lungula okuti, tu sukila oku yuvula oku sokolola oku linga ovina viatiamẽla kukahonga. Yesu wa popia hati: “U wa vanja ukãi ho liveli, vutima waye wo pekelisa ale.” (Mateo 5:28) Paulu wa lungulavo hati: “Ko ka eci ketimba evelo lioku linga oloñeyi vialio.”—Va Roma 13:14.

15. Kukuasi upi tu sukila oku tiamisila utima wetu, kuenda momo lie?

¹⁵ Embimbiliya li lombolola okuti, tu sukila oku tiamisila utima wetu kovina vi sanjuisa Yehova okuti, ka tu sokolola ovina viatiamẽla koku kuata ovokuasi. Ndaño okuti omunu umue ohuasi, pole olombongo ka vi pondola oku u teyuila. (Olosapo 18:11) Yesu wa popia hati, nda omunu o tiamisila utima kovokuasi pole ka pitisa kovaso upange wa Yehova komuenyo waye, eveke. Omunu waco “ka kuete ukuasi wa Suku.” (Luka 12:16-21) Nda tu seleka “ukuasi kilu” poku linga ovina vi sanjuisa Yehova, eye o kuata esanju lialua, kuenje tu kuatavo esanju. (Mateo 6:20; Olosapo 27:11) Ukamba la Yehova  u kuete esilivilo lia velapo okuti ovina vikuavo vi sule.

16. Nye ci pondola oku tu kuatisa nda tua sakalala calua?

¹⁶ Nda tua seteka oku kala olohuasi voluali lulo, ci tu nenela asakalalo. (Mateo 6:19) Yesu wa popia hati, omanu vana va sakalala calua lolombongo ka ci leluka kokuavo oku pitisa kovaso Usoma wa Suku komuenyo wavo. (Mateo 13:18, 19, 22) Kulivo omanu vamue okuti va sakalala lika lovina vĩvi va siata oku pita lavio. Pole, nda tu amamako oku sakalala lovina viaco, ci tu kokela oku vela, ale tu tepulula ekolelo lietu ku Yehova. Pole, tu sukila oku kolela okuti Yehova o ka tu kuatisa. Embimbiliya li lekisa okuti, ‘esakalalo vutima womunu liu petamisa, ondaka yohenda yu petula.’ (Olosapo 12:25) Nda wa sakalala locina cimue, sapela lufendeli umue wa Yehova okuti wa ku kũlĩha ciwa. Citava okuti umue ukuepata liove, ulume wove, ukãi wove, ale ekamba limue liwa, o pondola oku ku vetiya oku kolela ku Yehova kuenda oku ku kuatisa oco ku ka sakalale calua.

17. Yehova o pondola oku tu kuatisa ndati nda tu kuete esakalalo limue?

¹⁷ Yehova wa kũlĩha ekalo lietu okuti omunu ukuavo ci sule, kuenda o pondola oku tu kuatisa oco tu tulumũhe nda tu kuete esakalalo limue. Paulu wa soneha ndoco: “Lacimue ko ka ci kuateli ohele, puãi kovina viosi apingilo ene a sapuiwe ku Suku lolopandu volohutililo viene lalombelo ene. Kuenje ombembua ya Suku, yina ya piãla olondunge viosi, yi lava ovitima viene lovisimĩlo viene vu Kristu Yesu.” (Va Filipoi 4:6, 7) Nda wa sakalala, sokolola kekuatiso wa siata oku tambula ku Yehova oco ukamba wove laye u pamisiwe, osimbu a ku ĩha ekuatiso li tunda ku vamanji, kakulu vekongelo, kukuenje wa kolelua, kovangelo, kuenda ku Yesu.

18. Uloño wetu woku sokolola ovina u pondola oku tu kuatisa ndati?

¹⁸ Ndomo tua lilongisa, tu setukula Yehova eci uloño wetu u tu kuatisa oku kuata elomboloko ndomo tu tenda ekalo liomanu vakuavo. (1 Timoteo 1:11; 1 Yoano 4:8) Tu kuata esanju eci tu lekisa ocisola kuenda ohenda komanu, eci tu sokolola konima yovina tua siata oku linga kuenda oku yuvula oku sakalala calua. Omo liaco, tu sokololi ndomo omuenyo u ka kala vemehi liuviali Wusoma kuenda oku likolisilako oku setukula Yehova.—Va Roma 12:12.