Anga Suku o Kuete Muẽle Ocikembe Love?

OVE hẽ o sima okuti o soliwe? Ale olonjanja vimue, wa siata oku liyeva okuti ka kuli umue o ku kuetele ocikembe? Voluali lulo lueyuka ndeti asakalalo locipululu, ci leluka oku sima okuti ku kuete esilivilo kovaso omanu. Ocili, Embimbiliya li tukula ovina vi kasi oku pita koloneke vilo, okuti valua omo lioku sakalala lika lovina viavo muẽle, ka va kuete ocikembe la vakuavo.—2 Timoteo 3:1, 2.

Omanu vosi, ci kale akulu lamalẽhe, vakuapata aiñi aiñi, vakualimi osi, ale akova a li tepa, va kuete onjongole yoku sola kuenda oku soliwa. Ndomo ca lekisiwa vesapulo limue, owoño wetu wa lulikiwa lunene woku sola kuenda oku lekisa ocikembe. Yehova Suku, ululiki wetu, wa kũlĩha ciwa onjongole yetu yoku soliwa kuenda oku tatiwa locikembe okuti, omanu vakuavo ci sule. O liyeva ndati eci eye a ku sapuila okuti oku sole calua? Ocili okuti, oku soliwa lomanu, ku sokisiwa lukuasi umue wa velapo omunu a pondola oku tambula. Anga hẽ tua kolela okuti Yehova wa kapako muẽle omanu ka va lipuile? O kuetele hẽ ocikembe omunu lomunu pokati ketu? Nda oco, nye ci lingisa omunu oku soliwa laye?

Yehova o Kuete Ocikembe

Ci soka 3.000 kanyamo a pita konyima, ukualosamo poku vanja unene wilu leposo liolombungululu wa komõha calua. Eye wa kũlĩhĩle ciwa okuti, kuli ululiki Umue ukuonenewosi, una wa panga olohuluwa violombungululu. Poku sokolola unene wa Yehova, loku vanja utito womanu, ukualosamo wa komõha ocisola locikembe ca Yehova poku popia hati: “Eci mbanja ilu liove, hailio upange wovimuini viove, leci mbanja osãi lolombungululu wa lulika, sokolola siti, Omunu hẽ nye okuti o wivaluka, pamue omõla omunu okuti o lipasula laye?” (Osamo 8:3, 4) Nda ca leluka oku sima okuti, omo Tõlo o kasi ocipãla, ka kapiko omanu vana ka va lipuile. Ocili, ukualosamo wa kũlĩhĩle okuti, ndaño omanu ka va lipuile, haivo ka va kuete unene, va kuete esilivilo kovaso a Suku.

Ukualosamo ukuavo wa lekisa ekolelo liaye poku popia hati: ‘Yehova o sanjukila ava vo sumbila, ava va imba ovaso kocisola caye ka ci pui.’ (Osamo 147:11) Ovisimĩlo via vakualosamo ava,  vi lembeleka calua. Ndaño Yehova wa velapo calua, ka tendi omanu ndocina cimue ka ci kuete esilivilo. Eye ‘o va tata’ kuenda ‘o va sanjukila.’

Ondaka eyi, ya lekisiwa ciwa poku tẽlisiwa kuovitumasuku Viembimbiliya tunde kosimbu, toke koloneke vilo. Vonduko yuprofeto Hagai, Yehova wa lekisa okuti esapulo liwa Liusoma wa Suku, lia laikele oku kundilua koluali luosi. Oco hẽ onima yipi yeyililako? Kũlĩhĩsa yimue pokati konima yaco. Ocitumasuku caco, citi: “Kuiya ovina via velapo vi tunda kolofeka viosi, lame njukisa onjo yilo lulamba.”—Hagai 2:7.

Nye ci lomboloka “ovina via velapo” vi tunda kolofeka viosi? Ovina viaco via tukuiwa ndeti, hokuasiko. (Hagai 2:8) Eci ci sanjuisa calua utima wa Yehova, hapalatako, pamue ulu. Eye o sanjukila omanu vana okuti, ndaño ka va lipuile, vo fendela locisola. (Olosapo 27:11) Omanu vaco ovo, “ovina via velapo,” vi eca ulamba ku Suku, kuenda va lekisa ombili poku linga upange u kola lutima wosi. Ove hẽ o kasi pokati komanu vaco?

Komanu ka va lipuile, ca tĩla calua oku kuata elomboloko liokuti, citava oku tendiwa ndovina via velapo Lululiki una wa Kemãla koluali luosi. Ocili okuti, oku sokolola ondaka eyi, ci tu vetiya oku tava kelaleko lioku amẽla kokuaye.—Isaya 55:6; Tiago 4:8.

“Ove wa Soliwa Calua”

Uprofeto Daniele, eteke limue koñolosi, okuti otembo yaco wa kala ale ekongo, wa mola ocina cimue ci komõhisa calua. Osimbu a kala oku likutilila, vocipikipiki kua molẽha ukombe umue wa velapo. Onduko yaye Gabriele. Omo Daniele wo muile ale, wo limbuka okuti, ungelo wa Yehova. Noke ungelo Gabriele wa lombolola esunga lieci eyila lonjanga, poku u sapuila hati: “A Daniele, kaliye ndeyilila oku ku avela ukũlĩhĩso . . . momo ove wa soliwa calua.”—Daniele 9:21-23.

Kepuluvi limue likuavo, ungelo wa Yehova wo sapuila hati: “A Daniele, olume wa soliwa calua.” Oco ungelo a kolise Daniele wo sapuila ndoco: “Olume wa soliwa calua, ku ka yokoke. Ombembua yi kale love.” (Daniele 10:11, 19) Daniele wa tukuiwa olonjanja vitatu okuti, ulume “wa soliwa calua.” Ondaka yaco, yi lomboloka okuti, wa kala ‘ekamba lia velapo,’ ‘omunu umue va sanjukila’ haeye ‘wa kapiwileko.’

Ocili, Daniele wa kũlĩhĩle ale okuti eye wa kala ekamba lia Suku, kuenda wa limbukile okuti Yehova wa sanjukila upange a kala oku linga. Pole olondaka viocisola ca piãla ca Suku, vina via popiwa lungelo waye, citava okuti vio kolisa calua. Omo liaco, ka ci tu komõhisa, ndomo Daniele a tambulula hati: “Wa ñolisa.”—Daniele 10:19.

 Ocikembe Yehova a lekisa kuprofeto waye ukuekolelo, ci sangiwa Vondaka yaye Embimbiliya, ci tu kuatisa calua. (Va Roma 15:4) Oku sokolola ongangu ya Daniele, tu limbuka eci ci kuatisa omunu oku soliwa la Isietu wo kilu.

Lilongisa Ondaka ya Suku Oloneke Viosi

Daniele wa enda oku likolisilako calua oku tanga Ovisonehua. Tua ci kũlĩha, momo eye muẽle wa soneha hati: “Ame . . . nda limbuka kalivulu anyamo ana a sesamẽla . . . enyolẽho lia Yerusalãi.” (Daniele 9:2) Citava okuti alivulu eye a kuata kotembo yaco, mua kongelele ovisonehua via Mose, via Daviti, via Salomone, via Isaya, via Yeremiya, la Esekiele kuenda ovaprofeto vakuavo. Tu pondola oku sokolola ndomo Daniele a ñualiwile loviña vialua viovisonehua, poku sokisa ovitumasuku via popele oku tumbuluiwa kuefendelo liocili ko Yerusalãi. Citava okuti Daniele wa enda oku kala pulika, vohondo yaye kosapalalo oku sokolola lutate elomboloko liovina a tanga. Elilongiso lia longa, lia pamisa ekolelo liaye, kuenda lia vokiya ukamba waye la Yehova.

Elilongiso Liondaka ya Suku, lia pongolola unu wa Daniele kuenje lia vetiya omuenyo waye wosi. Epindiso Liovisonehua a tambula vutila, lio kuatisa oku kala umalẽhe umue ukuotõi poku nõla oku pokola Kocihandeleko Suku a ecele kosimbu, coku yuvula oku lia ovina vimue. (Daniele 1:8) Noke weya oku lombolola lutõi esapulo lia Suku lina lia tumiwile kolombiali vio ko Bavulono. (Olosapo 29:25; Daniele 4:19-25; 5:22-28) Ombili yaye yoku kala ukuacili loku kakatela kesunga ya kũlĩhĩwile ciwa. (Daniele 6:4) Handi vali, Daniele, ka lueyele ovihandeleko oco a popele omuenyo waye, pole wa kolelele Yehova lutima wosi. (Olosapo 3:5, 6; Daniele 6:23) Ci kuete esunga oku tukuiwa hati, “wa soliwa calua” la Suku!

Kuli ovina vialua vi leluisa elilongiso lietu Liembimbiliya okuti kotembo ya Daniele ci sule. Oviña Viovisonehua via piñanyiwa lalivulu okuti, ca leluka oku a tanga. Embimbiliya lia suapo, oku kongelamo ovitumasuku via Daniele vina vi kasi oku tẽlisiwa koloneke vilo. Tu kuetevo ovimaleho vialua vi tu kuatisa oku lilongisa Embimbiliya kuenda oku linga akonomuiso. * Ove hẽ wa siata oku talavaya ciwa lovimãleho viaco? Eteke leteke, o sokiya otembo yoku lilongisa Embimbiliya loku sokolola eci wa tanga? Nda wa ci linga, o ka kala nda Daniele. O ka pamisa ekolelo, kuenda ukamba wove la Yehova. Ondaka ya Suku yi ka songuila omuenyo wove, yi ka ku kuatisa oku kuata ekolelo liokuti Suku o tu tata locisola.

Pandikisa Lolohutililo

Daniele wa enda oku likutilila olonjanja viosi. Wa pingaile ovina vi taviwa la Suku. Eci a kala umalẽhe, Soma Nevukandesa wo ko Bavulono, wo lipañelele oku u ponda nda ka situlula elomboluilo lionjoi a lotele. Pole Daniele lutõi walua, wa lipilikila Yehova vohutililo oco o kuatise loku u teyuila. (Daniele 2:17, 18) Noke yanyamo amue, wa likekembela lumbombe akandu aye, kuenda akandu epata liaye, loku pinga ongecelo ku Yehova. (Daniele 9:3-6, 20) Eci a enda oku tambula ovinjonde vina ka vio lombolokele, Daniele wa pinga pinga ekuatiso ku Suku. Onjanja yimue, ungelo una wa moleha kokuaye oco o wĩhe elomboloko, wo sapuila hati: “Olondaka viove via yeviwa.”—Daniele 10:12.

Omo Daniele a kala ukuekolelo, wa linga vali calua okuti, ka pingile lika ovina vimue. Kelivulu lia Daniele 6:10, tu tangako ndoco: “Olonjanja vitatu veteke, . . . wa lomba, loku pandula Suku yaye, ndeci a tuwa oku lingainga.” (Daniele 6:10) Daniele wa kuata esunga lioku pandula Suku loku u sivaya. Eye wa ci lingainga olonjanja vialua. Omo okuti ohutililo  yi panga onepa kefendelo, eye ka silepo oku likutilila ndaño muẽle ceci omuenyo waye wa kala kohele. Oku pandikisa kuaco, kua vetiya Yehova oku u sola calua.

Ohutililo ombanjaile yimue yi komõhisa. Ku ka pite ndaño eteke limosi okuti ku vangula la Isietu wo kilu. Eca olopandu kokuaye kuenda u sivaya omo liovina viwa a ku lingaila. U lomboluila asakalalo o kuete kuenda olohele viove. Sokolola ndomo apingilo ove lalombelo a siata oku tambuluiwa, kuenda eca olopandu. Sanda otembo yoku likutilila. Eci tu situluila utima wetu ku Yehova, tu limbuka ocisola a tu kuetele lonjila yimue ya velapo. Eci ci tu kuatisa oku ‘pandikisa kolohutililo.’—Va Roma 12:12.

Kemainya Onduko ya Yehova

Ka kuli ukamba wa amamako, nda umue pokati komanu vavali ukuacipululu. Eci haico ci pita lukamba wetu la Yehova. Daniele wa kuata elomboloko liaco. Tu konomuisi onjongole a kuata yoku kemainya onduko ya Yehova.

Eci Suku a tambulula ohutililo yaye poku u situluila onjoi ya Nevukandesa kuenda elomboloko liayo, Daniele wa popia hati: “Onduko ya Suku yi sivayiwe oloneke vi enda ño hũ, momo olondunge viaye, unene waye.” Noke yoku sapuila Nevukandesa onjoi yaye kuenda elomboloko liayo, Daniele wa sivaya Yehova loku popia okuti Eye “Ukuakusitulula alumbu.” Daniele eci a pinga ongecelo kuenda eyovo liomanu vaye, wa popia hati: “A Suku yange, mekonda limbo liove kuenda mekonda liomanu va tukuiwa londuko yove.”—Daniele 2:20, 28; 9:19.

Tu kuete esunga lialua lioku upa olumapu ku Daniele, poku pandikisa kolohutililo. Poku likutilila, tu sukila oku sakalala oco onduko ya Suku ‘yi sivayiwe.’ (Mateo 6:9, 10) Ka tu yongola okuti ovituwa vietu vi tombisa onduko yi kola ya Yehova. Omo liaco, tu sivayi Yehova, poku sapuilako vakuetu ovina tu kasi oku lilongisa viatiamẽla kondaka yiwa Yusoma waye.

Voluali lulo luevĩho, oku likuatela ocisola loku kapako vakuetu kua tepuluka. Ocili, tu lembelekiwa poku limbuka okuti, Yehova wa kapako afendeli vaye vosi omunu lomunu. Ukualosamo wa popia hati: “Yehova o sanjukila omanu vaye. Ava va kangisua o va posuisa leyulo.”—Osamo 149:4.

[Atosi pombuelo yamẽla]

[Elitalatu kemẽla 11]

Suku wa lekisa ocisola caye ku Daniele poku tuma ungelo Gabriele oco o kolise

[Elitalatu kemẽla 13]

Ombili ya Daniele yoku lilongisa ovina via longa loku pandikisa kolohutililo via pongolola unu waye kuenda vio kuatisa oku soliwa calua la Suku