Skip to content

Skip to table of contents

ULANDU WOMUENYO

Omuenyo Umue Wesanju Kupange wa Suku

Omuenyo Umue Wesanju Kupange wa Suku

Tunde vutila wange nda sumuile calua omo liolonepele viakova lusumba woku lueya, kuenda ocituwa cange coku kuata osõi. Poku sandiliya elembeleko Vembimbiliya, nda endele konembele yetu yo katolika oco ndi sange elomboloko liaco. Omo okuti sia sangele elomboloko liaco, nda litumbika kolomapalo.

Volomapalo viaco mua kongelele oku pokuisa etimbima loku lipamisa. Noke nda yikula osipitali yoku pamisa etimba ko San Leandro Califórnia, ko Estados Unidos kuenda nda talavaya la vamue vakuoloño woku pamisa atimba oku kongelamo umue wa tambuluile ekolowa lioku yula olomapalo viaco ko Amerika. Ndaño nda tẽla oku kuata etimba liwa poku li pindisa, pole ka ca nyihile elembeleko nda kala oku sanda.

EKONOMUISO LIANGE LIA KUATA ONIMA YIWA

Umue pokati kakamba vange kosikola yoku pindisa etimba wa limbuka onjongole yange yoku lilongisa Embimbiliya kuenje wa ndi vetiya oku li sanga lomunu umue eye a kũlĩhĩle. Eteke likuavo komẽle, Ombangi yimue ya Yehova yeya konjo yange. Vokuenda kuolowola vikuãla, wa tambulula apulilo ange lekuatiso Liembimbiliya. Ndopinga oco a tiuke koñolosi yeteke liaco kuenje tua sapela eci catiamẽla Kembimbiliya toke vokati kuteke. Nda sanjukile calua omo liovina nda lilongisa kuenje wa ndi pula nda ndi yongola oku enda laye eteke likuavo oco ndi mole ndomo upange woku kunda u lingiwa. Nda komoha ndomo a tuvula Embimbiliya loku tambulula apulilo omanu. Omo okuti nda ci sola calua, nda nõlapo oku lieca kupange waco!

Nda siapo upange wange kuenje nda litumbika kupange woku kunda kumosi lukundi waco wotembo yosi ndeci Olombangi Via Yehova vi ci tukula. Kunyamo wo 1948 kosãi ya Kupemba, nda papatisiwa kohongele yofeka ya lingiwila ko Cow Palace Arena ko San Francisco, California. Kunyamo waco, nda linga ukundi wotembo yosi.

Noke yotembo yimue, nda pinga Kolombangi Via Yehova oco vi nyule ina yange. Eye wa tava kuenje wa linga Ombangi ya Yehova. Ndaño okuti epata liaye lia enda oku u lambalala, eye wa amamako lekolelo liaye ku Suku vokuenda kuanyamo alua toke eci a fa. Vepata lietu ka mua kaile vali omunu ukuavo wa linga Ombangi ya Yehova.

NDA LISANGA LOMUNU WEYA OKU LINGA UKÃI WANGE

Kunyamo wo 1950, nda ilukila ko Grand Junction, Colorado, kuna nda lisanga la Billie. Eye wa citiwa ko 1928 kuenda wa kula vokuenda Kuotembo Yohali Yalua. Inaye o tukuiwa hati Minnie wa enda oku tangela Embimbiliya olonjanja viosi luteke ndaño locinyi citito. Eci Billie a tẽlisa anyamo akuãla, wa lilongisa oku tanga, kuenda wa kũlĩhile ciwa ovolandu Embimbiliya. Kesulilo lio 1940, inaye wa lilongisa Lolombangi Via Yehova okuti ifelu viondalu, hacitumãloko coku kangisa omanu pole, ci lomboloka onjembo. (Ukundi 9:5, 10) Noke, Minnie lulume waye va linga Olombangi Via Yehova.

Kunyamo wo 1949, Billie wa siapo oku tanga ko Boston kuenje wa fetika oku lilongisa Embimbiliya. Eye ka nõlelepo oku longisa kosikola pole wa nõlapo oku tumbika omuenyo waye ku Suku. Wa papatisiwa ko 1950 kohongele yolofeka Yolombangi Via Yehova ya lingiwa ko Yankee Stadium, ko Nova Yorke. Noke yotembo yimue, tua kuela kuenje tua fetika oku talavaya kumosi kupange wakundi votembo yosi.

Tua fetikila ko Eugene, Oregon, kuenda tua linga ukamba lomanu valua. Kunyamo wo 1953, tua ilukila ko Grants Pass, Oregon, oco tu kuatise ekongelo limue litito lia kalako. Noke liunyamo, tua lalekiwa oku enda kocisoko ca 23 cosikola yo Gileada Yolombangi Via Yehova yi pindisa olomisionaliu, yina yi kasi ocipepi lo South Lansing ko Nova Yorke, ci soka 400 km, konano Yolupale luo Nova Yorke.

UPANGE WUMISIONALIU KO BRASIL

Kunyamo wo 1954 kosãi ya Cembanima, noke yolosãi vitãlo kosikola yo Gileada, tua tumiwa ko Brasil. Noke yowola yimosi yungende, omutor umue wombalau wa nyõleha, pole tua vata ciwa ko Bermuda. Noke yoku vata lonjanga ko Kuba loku pita 36 kolowola lungende, tua pitĩla ko Filiale Yolombangi Via Yehova kolupale luo Rio de Janeiro, ko Brasil.

Onjango Yusoma yatete ko Bauru—ko 1955 ocitumalo cimue tua fetela londimbukiso yimue nda kapelemo

Noke yoloneke vimue, ame kumue la Billie kuenda olomisionaliu vivali tua enda ko Bauru, São Paulo, oco tu pongiye onjo yokaliye yolomisionaliu. Volupale luaco mua kala eci ci pitahãla 50.000 komanu kuenda etu tua kala Olombangi via tete Via Yehova volupale luaco.

Tua fetika oku laleka omanu kolonjo viavo, pole ocitunda cimue cetavo Liokatolika volupale luaco, ca fetika oku tu lambalala. Eye wa enda oku tu kuama loku sapuila omanu oco ka va ka tu yevelele. Noke yolosemana vimue, ndaño lelambalalo liaco, epata limue linene lia tava oku lilongisa Embimbiliya kuenje va papatisiwa. Noke yotembo yimue vakuavo va fetikavo oku lilongisa.

Epata liaco lia papatisiwa, lia kuatele umue ngandiavo usongui wocisoko cimue ca kemãla combunje. Nda pinga kulume waco oco vocila caco combunje tu lingilemo ohongele yimbo. Ocitunda caco cetavo ceya oku lipilika oco vakuacila caco ka va ka tave kepingilo lietu. Pole, usongui wocisoko caco combunje, wa vilikiya vosi vakuacisoko cocila loku va sapuila hati: “Nda ka wa taveli kepingilo eli, ndi siapo ocikele cange!” Kuenje va tava okuti tu lingila ohongele vocitumãlo caco.

Kunyamo wo 1956, tua tambula elaleko lioku enda kohongele yofeka ko Santos, São Paulo. Ci soka 40 Kolombangi Via Yehova vekongelo lietu tua linga ungende lomboyo. Eci tua tiukila ko Bauru, nda sanga ukanda umue u lekisa okuti nda tambula ocikele coku nyula akongelo Olombangi Via Yehova. Omo liaco, nda fetika upange waco una nda linga vokuenda kueci ci soka 25 kanyamo kolonepa vialua viofeka yo Brasil.

Onjango Yusoma yatete ko Bauru ko 1955 ocitumalo cimue tua fetela londimbukiso yimue nda kapelemo

NDOMO UPANGE WOKU KUNDA WA ENDA OKU LINGIWA

Koloneke viaco, ka ca lelukile oku linga ungende. Olonjanja vimue tua enda oku linga ungende, lokalela, lomboyo, lokalosa, losikaleta kuenda oku endela posi. Olupale luatete tua nyula lu tukuiwa hati Jaú, ko São Paulo. Volupale luaco, tua lambalaliwile locitunda cimue.

Eye wa popia hati, “ka cita okuti vu kundila ‘olomeme viange!’”

Etu tuo sapuila hati, “evi halomeme vioveko. Olomeme via Suku.”

Tua linga esokiyo lioku lekisa o filme yi lombolola upange wetu woku kunda voluali losapi hati, A Sociedade do Novo Mundo em Ação, pole ocitunda ca sokiya ocisoko colongangala oco va tateke eliangiliyo lietu. Lonjanga yalua tua sapuilako akuenje velombe. Eci ocitunda ca pitĩla kumosi loloñame viaye pocitumãlo tua angiliya, va sanga akuenje velombe va lava ocitumãlo caco lovota a suñamisiwa kokuavo. Omanu vosi va kalapo va sanjukila oku tala ofilme yaco.

Elambalalo kuenda esuvu lia vakuetavo, tua lisanga kolonepa viosi tua nyula akongelo. Kovitumãlo vimue ndeci, ko Brusque, ocipepi lo Blumenau, ko Santa Katarina, tua sangako akundi vavali votembo yosi va kala oku lambalaliwa calua. Pole va sumuluisiwa omo lielikolisilo kuenda epandi liavo. Cilo, noke lioku pita 50 kanyamo, volupale luaco mu sangiwa eci ci pitãhala 60 kakongelo kuenda Onjango yimue yafina yolohongele Vinene, ocipepi lolupale luo Itajaí!

Ocina cimue tua solele calua kupange woku nyula akongelo, oku angiliya olohongele viofeka kumosi la vamanji. Kunyamo wo 1970, nda kuata esumuluho lioku kala mitavaso yohongele yofeka ya lingiwila Kocila co Morumbi. Kua eciwa elaleko kueci ci soka 100 kakongelo a kala ocipepi oco va tume ekũi komanu oco va yelise ocila combunje luteke osimbu ohongele yofeka ka ya lingiwile.

Eci vakuakutasula ombunje va fetika oku tunda vocila caco kuteke, va fetika oku tu fuanguila vati, “Tali ño, lakãi vatito va kuete alueyo kuenda olopa peka.” Pole, toke vokati kuteke ocila cosi ca yelisiwa! Mitavaso yocila caco wa komoha loku popia hati, “Upange Olombangi Via Yehova va linga vokatembo katito, ame locimunga cange nda tua u linga vokuenda kuosemana yosi!”

POKU TIUKILA KO ESTADOS UNIDOS

Kunyamo wo 1980 Isiange wa fa, kuenje tua tiukila ko Estados Unidos oco tu ka tate ina yange, ko Fremont, Kalifornia. Tua sanga upange woku yelisa volonjo luteke kuenje tua amamako lupange wakundi votembo yosi loku kuatisa omanu va vangula Oputu va kala volupale luaco. Noke tua ilukila ocipepi lo Vale de San Joaquim kuna tua sandiliya omanu va vangula elimi Lioputu vo sanjala yo Sacramento ko Bakersfield. Cilo kolupale luo Kalifornia kuli ekuĩ liakongelo kelimi Lioputu.

Noke yoku fa kua ina yange ko 1995, tua ilukila ko Florida kuenje tua tata isia ya Billie toke eci a fa. Inaye wa fa ko 1975. Kunyamo wo 2000 tua ilukila kocitumãlo cimue ca kala vekalasoko kombuelo yo Colorado tua talavaya ndakundi votembo yosi oku kundila vakuafeka yo Amerika ko Navajo kuenda ko Ute. Ci sumuisa omo okuti, Billie wa fa kosãi ya Kayovo wo 2014.

Nda sanjuka omo okuti papita ale 65 kanyamo, tunde eci nda lisanga Lombangi yimue ya Yehova wa tambulula apulilo ange lekuatiso Liembimbiliya! Nda sanjukavo calua omo lioku kũlĩhisa lutate kuenda oku limbuka okuti ovina viosi va ndongisa vi sangiwa Vembimbiliya. Eci ca ñuatisa oku kuata omuenyo umue wesanju kupange wa Suku.