Kunyamo wo 1815, keteke 20 ya Susu, oco kukululu yange Thomas (1) a Williams, a citiwa ko Horncastle, Inglaterra. Noke lianyamo avali inaye wa fa, omo liaco eye kumue la vamanjaye vatatu va tekuiwa la isiavo John Williams. John wa pindisa Thomas kupange wu karpinteiro, pole Thomas wa solele oku linga upange ukuavo.

Ukuse watavo wa li sanduilile kolonepa viosi viofeka yo Inglaterra. Ukundi umue o tukuiwa hati, John Wesley wa tunda vetavo limue vofeka yo Inglaterra kuenje wa sokiya Ocisoko cimue co Metodista, ca enda oku vetiya oku lilongisa Embimbiliya kuenda oku kunda. Elongiso lia Wesley, lia li sandula lonjanga vofeka kuenje epata lia Williams lia li kongela kokuavo. Thomas wa fetika oku kunda catiamẽla kalongiso a Wesley kuenje wa talavaya kupange umisionaliu kofeka yo Pasifiku Sul. Kunyamo wo 1840 kosãi Yevambi Linene eye la ndombua yaye, Mary, (2) va ilukila Kocifuka co Lakeba, b ko Fiji, kua pitile ocilunga cimue okuti noke mua tungile omanu vana okuti olongangala.

Vokuenda kuanyamo atete kofeka yo Fiji, kukululu yange Thomas lukãi waye Mary va pandikisa ndaño lovitangi. Ovo va talavaya olowola vialua vekalo limue ka lia lelukile momo vofeka yaco mua kala owuya walua. Va pitavo lovitangi vialua ndeci​—uyaki wolonepele viapata, oku pondiwa kuovimbumba—​omãla, omanu va lia ositu yomanu vakuavo, kuenda omanu vocikanjo caco ka va endele oku tava kesapulo Liusoma. Mary lomõlaye uveli, John, va vela calua okuti va puluka oku fa. Kunyamo wo 1843, Thomas wa soneha ndoco: “Utima wange wa kala oku mbetela evelo. . . . nda sakalalele calua.” Eye kumue lukãi waye Mary va pandikisa, momo va kolelele Yehova Suku.

Kukululu yange Thomas, wa lilongisa uloño u karpinteiro kuenje wa tunga onjo yatete yavaya vofeka yo Fiji, okuti oyo ya siatele ko Europa. Onjo yaco ya kuatele osi yimue ya fina kuenda ya posuisiwa ciwa okuti ya vetiya omanu vo ko Fiji. Osimbu onjo ka ya puile, Mary wa cita omõlaye wavali valuka hati, Thomas Whitton (3) Williams, kukululu yange.

Kunyamo wo 1843, kukululu yange Thomas okuti ukulu, wa kuatisa oku pongolola Evanjeliu lia Yoano kelimi lio Fijiano, pole upange waco ka wa lelukile. c Eye wa lilongisa uloño woku kũlĩhĩsa oku kua  tunda apata. Kuenda wa soneha ulandu waye velivulu limue losapi: Fiji e os Fijianos. (1858) Ulandu umue u likasi wo kocita 19, ulandu womuenyo wa va Fijianos.

Noke 13 kanyamo loku talavaya ko Fiji, Thomas wa fetika oku vela kuenje eye lepata liaye va ilukila ko Australia. Noke lianyamo alua loku talavaya ndocitunda, Thomas wa fila ko Ballarat, Victoria, kunyamo wo 1891.

Kunyamo wo 1883, Thomas Whitton Williams kuenda ukãi waye, Phoebe, (4) kumue lepata liavo, va ilukila ko Perth, Austrália Ocidental. Omõlavo wavali, o tukuiwa hati, Arthur Bakewell (5) Williams, wa linga kukululu, wa kuata ecea kanyamo.

Eci Arthur a kuata 22 kanyamo, eye wa kuatele ukuasi waye volupale luo Kalgoorlie, volupale lumue va enda oku fẽla ulu ci soka 600 kolokilometro kutakelo wo Perth. Eye wa tanga alivulu amue a sandekiwa la Vakuakulilongisa Embimbiliya, okuti cilo va kũlĩhiwa okuti, Olombangi Via Yehova. Eye wa li sonehisa oco a fetike oku tambula o revista A Torre de Vigia. Arthur omo okuti wa sola calua ulandu a tanga, wa fetika oku sapuilako vakuavo kuenda oku linga olohongele vioku li longisa Embimbiliya. Olombangi Via Yehova koloneke vilo, vi kuãi onjila yaco poku linga upange wavo ko Austrália Ocidental.

Arthur wa enda oku sapuilako epata liaye ovina a kala oku li longisa. Isiaye Thomas Whitton, wa kuatisa ocisoko ca Arthur coku Lilongisa Embimbiliya pole wa fa noke liotembo yimue. Inaye Phoebe kuenda vahuvaye akãi, Violet kuenda Mary, va lingavo Vakuakulilongisa Embimbiliya. Violet wa linga ukundi wotembo yosi. Arthur wa popia okuti, Violet “wa kala uwa, ukuambili kuenda ukundi umue wotembo yosi ukuacili ko Austrália Ocidental.” Citava okuti, Arthur wa kala ukuacame pole, ombili ya Violet ya kuatisa calua ocitumbulukila ca Williams.

Noke yotembo yimue, Arthur wa kuela kuenda wa ilukila ko Donnybrook, olupale lumue okuti ca leluka oku lingilamo ovopange kombuelo yo Austrália Ocidental. Eci Arthur a pitĩla volupale luaco, voluka hati, “Ukulu Eyui 1914!” omo liombili yaye yoku kunda ovitumasuku Viembimbiliya via laikele oku tẽlisiwa kunyamo waco. d Oku popiwa kuaco lãvi kua sulila eci Uyaki Watete Voluali wa fetika. Arthur wa enda oku eca uvangi komanu vosi veya vovenda yaye, loku va ĩha alivulu ponjanela. Ponjanela yaco pakalavo ondimbukiso yokuti, omunu wosi wa lekisa okuti elongiso Liasuku Umosi Muvatatu lina Arthur katavele li sangiwa Vembimbiliya​—o tambula 100 libras. Lomue wa enda oku kongola olombongo.

Onjo ya Williams ko Donnybrook, ya linga ocitumãlo coku li longisila Embimbiliya kuenda oku linga olohongele viekongelo. Noke Arthur wa tunga Onjango Yusoma ale ocitumãlo colohongele volupale, kuenje ya linga yimue pokati kovitumãlo viatete viefendelo ko Austrália Ocidental. Eci a kuata 70 kanyamo, handi wa tẽlele oku wala ofatu kuenda ongalavata, oku endela ko kavalu kaye loku ka kundila kocikanjo co Donnybrook.

Omãla va Arthur va kuatisiwa longangu yaye yiwa yoku lekisa umbombe, esumbilo kuenda ombili. Omõlaye ukãi londuko​—Florence (6) wa talavaya kupange umisionaliu ko India. Omãla  vaye Arthur Lindsay (7) kuenda Thomas, va talavaya ndakulu vekongelo vokuenda kuotembo yalua ndeci isiavo a linga.

Arthur Lindsay Williams, kukululu yange, wa kũlĩhĩwile kuenda wa soliwile calua omo liocituwa caye coku lieca olumue. Olonjanja viosi wa enda oku sapela lomanu kuenda oku lekisa esumbilo kokuavo. Eye wa loñolohele calua koku talavaya lonjaviti kuenje wa yula 18 kolonjanja vokuenda 12 kanyamo.

Arthur, wa komoha calua eci omõlaye o kuete anyamo avali, o tukuiwa hati Ronald (8) (okuti sekulu yange), eci a teta uti umue wo maçã wa kala ocipepi lonjo. Ina ya Ronald lutate wa kuta uti waco kuenje wa fetika oku ima olo maçã vi sõsã calua. O maçã yaco ya lukiwa okuti, Ndona Williams, ya linga kukulu yo maçã Cripps Pink, okuti ya siata calua voluali.

Sekulu yange Ronald, ale Gramp, ndomo ndo tukowaile, noke wa li tumbika kovopange akuavo oku tunga. Eye kumue la makulu yange, va talavaya anyamo alua kupange woku tunga Wolombangi Via Yehova ko Australia kuenda ko Ilhas Salomão. Sekulu yange Gramp eci a kuata 80 kanyamo, handi wa talavaya ndukulu wekongelo kuenda wa kuatisa koku tunga loku tumbulula Olonjango Viusoma ko Austrália Ocidental.

Omo lioku kuama ocipiñalo cepata lietu, olonjali viange Geoffrey (9) kuenda Janice (10) Williams, via likolisilako oku tata manjange Katharine lame, oco tu kapeko olonumbi Viembimbiliya. Eci nda tẽlisa 13 kanyamo, nda fetika oku kuama olonumbi Viembimbiliya. Eci nda endele kohongele yimbo, nda yeva manji John E. Barr, o panga onepa Kosungu Yolombangi Via Yehova, oku vetiya amalẽhe va kala kohongele hati: “Koka nyõli ocina ca velapo vu kuete okuti, epuluvi lioku kũlĩha loku sola Yehova.” Vuteke waco, haico nda tumbika omuenyo wange ku Yehova. Noke lioku pita anyamo avali nda linga ukundi wotembo yosi.

Koloneke vilo, ame (12) kumue lukãi wange Chloe, tua sanjukila calua upange wotembo yosi, (11) ko Tom Price, olupale lumue lukasi konano yo Austrália Ocidental. Tua enda oku talavaya kelivala limosi veteke oco tu tẽlise ovikele vikuavo. Olonjali viange kuenda mukãi wange Katharine lulume waye Andrew, va kasi oku talavaya kupange wotembo yosi ko Port Hedland, yi kasi ocinãla ca 420 kolokilometulu konano. Isiange lame, tu kasi oku talavaya ndakulu vekongelo.

Kua pita ale ovitumbulukila epanduvali, kukululu yange wa nõlapo oku vumba Yehova Suku. Ocipiñalo caco cekolelo kuenda cupunge ca ndi sambukila. Ñuete esumulũho lialua omo lioku kuata ukuasi wo cipiñalo cespiritu.