Omo okuti tu kuetele ocisola Yehova tua litumbika kokuaye, kuenje tua papatisiwa. Tua likuminya oku kolela kokuaye, kuenda tu yongola oku kapako ohuminyo yaco. Pole, Satana o pondola oku sanda onjila yoku tu yapuisa oco tu liwekepo oku pandikisa. (Esituluilo 12:17) Tua nõlapo onjila yoku vumba Yehova kuenda oku pokola kokuaye. Nda tua pongolola ovisimĩlo vietu tu ka pumba omuenyo wetu.

Ci pitahãla 2.600 kanyamo Nevukandesa Soma yo ko Bavulono wa tungile ociñumañuma cimue culu ca lepa calua, kuenje wa handeleka omanu vosi oco va ci fendele. Nda umue ka tavele oku ci fendela wa laikele oku imbiwa vofolono yondalu. Omo okuti amalẽhe vatatu ndeci Sadrake, la Mesake la Aved-Nego, va kala afendeli va Yehova, ka va yonguile oku u sumuisa. Omo liaco, ka va tavele oku pokola kocihandeleko ca soma, kuenje va imbiwa vofolono. Pole, Yehova wa linga ocikomo cimue, kuenje wa va popela. Ovo va nõlelepo oku fa okuti ka va tombi olonumbi via Yehova.—Daniele 3:1-27.

Noke, uprofeto Daniele wa limbukilevo okuti nda wa muiwa lomanu poku likutilila wa laikele oku imbiwa veleva liolohosi okuti omo a fila. Pole, wamamako oku likutilila olonjanja vitatu veteke. Eye ka pongoluile ocisimĩlo caye coku fendela Yehova Suku yocili, kuenje Yehova wo popela “kunene wolohosi.”—Daniele 6:1-27.

Koloneke vilo, afendeli va Yehova va siatavo oku kapako ohuminyo va linga eci va litumbika kokuaye. Amalẽhe vamue Olombangi Via Yehova vocifuka co Afrika ka va tavele oku panga onepa kovihilahila vioku sivaya epandela kosikola, kuenje asongui vaco va va sapuila vati, nda ka va ci lingile va tundisiwa. Noke, usongui wa velapo wolosikola viaco viosi wa sapela lamalẽhe vaco. Pole, ka va kuatele usumba momo va lombolola lesumbilo onjila va nõlapo yoku yuvula oku sivaya epandela. Oku upisa keteke liaco lomue kosikola wa votola vali ondaka yaco. Momo va tambula elianjo lioku enda kosikola okuti ka va kisikiwa oku linga ovina vi va vetiya oku tomba olonumbi via Yehova.

Manji umue o tukuiwa hati Joseph wa liyakavo locitangi cimue eci ukãi waye a fa ocipikipiki. Epata lia manji Joseph lia lekisa esumbilo kesokiyo a linga poku kenda ukãi waye. Pole poku kenda, vakuepata liukãi waye okuti ka va fendela Yehova, va yonguile oku kuama ovihilahila ka vi taviwa Lembimbiliya. Omo liaco, manji Joseph wa popia hati: “Eci epata lia limbuka okuti sia tavele oku yapuisiwa lovisimĩlo viavo, lia seteka oku yapuisa omãla vange, pole, va pandikisa keyonjo liaco. Epata lia setekavo oku linga esokiyo lioku lala ponambi konjo yange okuti lomue o pekela. Pole, nda va sapuila okuti, nda va kakatela kovisimĩlo viavo vioku lala ponambi loku linga ovihilahila, ka va ci lingila vonjo yange. Ovo va kũlĩhĩle okuti, ovihilahila viaco ka vi likuata lovina ame kumue lukãi wange tua lilongisa Vembimbiliya. Pole, noke lioku pita otembo yalua loku sapela lavo, va nõlapo oku ka lingila ovihilahila viaco kocitumãlo cikuavo.

“Vokuenda kuocitangi conambi yaco, nda likutilila ku Yehova oco a tu kuatise okuti lomue pokati komãla vange o tomba olonumbi viaye. Yehova wa tambulula olohutililo viange kuenje wa tu kuatisa oku pandikisa kovitangi viaco.” Omo liaco, manji Joseph kumue lomãla vaye ka va pongoluile ovisimĩlo viavo, momo va amamako oku pokola ku Yehova.

Kunyamo wa 32, ukãi umue okuti ka kalele ukuepata lia va Isareli wa pingile ku Yesu oco a tundise ondele ya kala vomõla waye ufeko. Ndaño okuti ukãi waco wa pinga ku Yesu olonjanja vialua, pole ko tambuluile. Yesu wa sapuila kolondonge viaye hati: “Sia tumiwile kumue kuiñi te kolomeme via nyelela viepata lia [va] Isareli.” Omo okuti ukãi waco ka liwekelepo oku pinga, Yesu wo sapuila hati: “Ka ca posokele oku nyañula ombolo yomãla loku yimba kolombua.” Noke ukãi waco wa lekisa okuti wa kuatele ekolelo, kuenje wa tambulula hati: “Oco a Ñala, ndaño olombua vi lia lia olosisi vi loka komesa ya cime cavio.” Omo liaco, Yesu wa pongolola ovisimĩlo viaye kuenje wa tundisa ondele komõla wukãi waco.—Mateo 15:21-28.

Omo okuti Yesu wa lekisile onjongole yoku pongolola ovisimĩlo viaye lonjila yimue ya sunguluka, wa kuama ongangu ya Yehova. Eci va  Isareli va lekisa esino ku Yehova poku fendela ociñumañuma congombe yulu, wa va sapuila hati va sesamẽla oku pondiwa. Pole, eci Mose a pinga ku Yehova oco ka va ka pondiwe, eye wa tava oku pongolola ovisimĩlo viaye.—Etundilo 32:7-14.

Ndeci Yehova la Yesu va linga, upostolo Paulu wa lekisavo onjongole yoku pongolola ovisimĩlo viaye. Eci Paulu a linga ungende watete wumisionaliu, Marko wo yandulukile. Omo liaco, Paulu ka yonguile vali oku enda la Marko kovongende akuavo. Pole, vokuenda kuotembo Paulu wa limbuka okuti Marko wa loñoloha kuenda o pondola oku u kuatisa kupange. Omo liaco, Paulu wa sapuila Timoteo hati: “Pitula Marko hu iya laye momo o ñuatisa ca lua kupange wange.”—2 Timoteo 4:11.

Ovolandu a tukuiwa ndeti a tu longisa nye? Ndaño okuti Yehova wa lipua, pole, wa siata oku pongolola ovisimĩlo viaye omo liohenda, epandi, kuenda ocisola. Omo okuti ka tua lipuile, pamue ka ci leluka oku linga ovina lonjila yimue ya sunguluka. Pole, kuli esunga lieci olonjanja vimue tu sukilila oku pongolola ovisimĩlo vietu. Tu pondola oku pongolola ovisimĩlo vietu viatiamẽla ku vakuetu, eci tu kuata elomboloko liekalo liavo.

Olonjanja vimue tu sukilavo oku pongolola ovisimĩlo vietu viatiamẽla kovimãho vioku fendela Yehova. Citava okuti tu lilongisa Embimbiliya kuenda tu endaenda kolohongele, pole ka tu lekisa onjongole yoku papatisiwa. Citavavo okuti tu pondola oku kala akundi votembo yosi, pole tu kuete atatahãi oku fetika upange waco. Manji umue pamue ka yongola oku kala oñuatisi yekongelo, ale ukulu wekongelo. (1 Timoteo 3:1) Ove hẽ wa kuatele ale ovisimĩlo viaco? Osima hẽ okuti o pondola oku pongolola ovisimĩlo viove? Yehova oku laleka oco o tẽlise ocikele caco poku u vumba lesanju, kuenda oku kuatisa omanu vakuavo.

Manji umue o tukuiwa hati Ella, o kasi ko Betele yimue vocifuka co Afrika wa popia hati: “Eci nda pitĩla ko Betele sia kũlĩhĩle nda ndi  kalako otembo yalua. Ndaño nda kuatele onjongole yoku vumba Yehova lutima wange wosi, pole nda tiamisilile calua utima kepata liange. Momo nda kuatela ongeva yalua epata liange! Pole, manji nda kala laye vohondo yimuamue wa ndi kuatisa calua, kuenje nda nõlapo oku kala ko Betele. Eci nda tẽlisa ekũi lianyamo nda limbuka okuti ndi yongola oku amamako kupange wange ko Betele woku kuatisa vamanji.”

Olonjanja vimue tu sukila oku pongolola ovisimĩlo vietu. Eci Kaini a kuatela onya manjaye, ‘onyeño yaye ya wenguka ca lua.’ Omo okuti Yehova wa limbuka ndomo Kaini a tiamisila utima waye koku linga ovina ka via sungulukile, wo lungula oco a yuvule onyeño yaye. Kuenje, Yehova wo sapuila hati, “ekandu lieli puvelo.” Omo okuti ka yonguile oku pongolola ovisimĩlo viaye ka via sungulukile, ka pokuile kelungulo a tambuile ku Yehova. Omo liaco, onyeño a kuata yo vetiya oku ponda manjaye!—Efetikilo 4:2-8.

Tu pondolavo oku lilongisa ovina vialua kulandu wa pita la Soma Usiya. Tete wa lekisile epokolo kuenda wa kuatele ukamba la Yehova. Pole, noke weya oku kuata epela lialua. Momo, wa endele vonembele oku timiha insensu okuti ovitunda ovio lika via kuatele omoko yoku linga upange waco. Ndaño okuti ovitunda vio lunguile, pole ka tavele oku pongolola ovisimĩlo viaye. Omo okuti Usiya wa ‘kuatele onyeño yalua,’ ka lekisile epokolo kelungulo a tambuile. Omo liaco, Yehova wa ecelela okuti o kuatiwa lovilundu.—2 Asapulo 26:3-5, 16-20.

Kulivo ulandu wa manji umue o tukuiwa hati, Joachim wa papatisiwa kunyamo wo 1955 kuenje wa tundisiwa vekongelo kunyamo wo 1978, pole wa sukilile oku pongolola ovisimĩlo viaye. Eci pa pita 20 kanyamo wa pongolola ovituwa viaye, kuenda wa likekembela, kuenje wa tiuka vali vocisoko ca Yehova. Eci ukulu umue wekongelo o pulisa esunga lieci a kalela otembo yalua oco a tiuke, eye wa popia hati: “Nda kuatele onyeño yalua kuenda epela. Pole, cilo ndi livela omo lioku kala otembo yalua. Ndaño okuti nda tundisiwile vekongelo, pole nda kũlĩha okuti Olombangi Via Yehova vi longisa ocili.”

Olonjanja vimue tu sukilavo oku pongolola onjila tu yongola oku kuama, kuenda ovilinga vietu. Nda tua lekisa onjongole yoku ci linga, tu sanjuisa Yehova.—Osamo 34:8.