Oku Ecelela—Ndomo Embimbiliya li Pondola Oku kuatisa
“Oku ecelela ocituwa cimue ci koka ombembua.”—UNESCO Olonumbi Via Sandekiwa Viatiamẽla Koku Ecelela, 1995.
Ekambo lioku ecelela, li koka okuti omanu ka va lekisa vali esumbilo omunu lukuavo kuenda va lisuvuka pokati. omanu va kuete ocituwa caco, va ci lekisa pocakati kovina ovo va vangula, lekisa ocame kuenda ungangala.
Pole omanu va kuete ovisimĩlo via litepa viatiamẽla kelomboloko liondaka oku ecelela. Vamue va tava okuti omanu vana vakuakuecelela va sukila oku tava ovilinga viosi kuenda ovituwa. Vakuavo va tava kocisimĩlo Cembimbiliya cokuti, omanu vakuakuecelela va sumbila omoko ya vakuavo yoku nõla eci va yongola ndaño ka va tava ovituwa viavo.
Anga hẽ Embimbiliya li pondola oku kuatisa omanu oku kala vakuakuecelela koloneke vilo?
Ovinimbu Viembimbiliya vi kuatisa oku kala vakuakuecelela
Embimbiliya li vetiya oku kala ukuakuecelela. Olio hati: “Esunguluko liene li kũlĩhĩwe lomanu vosi.” (Va Filipoi 4:5) Embimbiliya li tu vetiya oku tata vakuetu lonjila yi lekisa okuti tua va kapako, lesumbilo kuenda lesunga. Vana va kapako onumbi eyi, citava okuti ka vatava ale oku kuama ovituwa viavakuavo, pole va ecelela okuti omunu o kuama onjila a nõla.
Pole, Embimbiliya li lekisa okuti Suku o kuete olonumbi vioku songuila omanu vosi. Olio hati: “Amunu, [Suku] wa ku sapuila eci ciwa.” (Mika 6:8) Eci ci lekisa okuti olonumbi via Suku, vi kuatisa omunu oku kuata esanju komuenyo.—Isaya 48:17, 18.
Suku ka tu ĩhile omoko yoku sombisa vakuetu. Ndomo ci lekisiwa Vembimbiliya, “Kuli umosi lika Usovoli wovihandeleko haeye Onganji . . . Puãi ove helie okuti o sombisa ukuene?” (Tiago 4:12) Suku wa popia okuti omunu lomunu eye o kuete ocikele konjila a nõla.—Esinumuĩlo 30:19.
Ceci Embimbiliya li popia catiamẽla kesumbilo
Embimbiliya li popia okuti “Sumbili omanu vosi.” (1 Petulu 2:17) Ale, omunu una o kapako ovina Embimbiliya li popia, o tata omanu vosi lesumbilo, ndaño okuti va kuete etavo ale ekalo liomuenyo lia li tepa. (Luka 6:31) Eci ka ci lomboloka okuti omanu vana va kapako olonumbi Viembimbiliya komuenyo wavo va ka tava alongiso osi, ovisimĩlo kuenda olonjila viosi vakuavo va nõla. Ovo lalimue eteke va ka lekisa ekambo liesumbilo. Pole, ovo va likolisilako oku setukula onjila ndomo Yesu a enda oku tata vakuavo.
Ndeci onjanja yimue, Yesu wa sanga ukãi umue wa kala vetavo limue okuti eye ka li tava. Yesu ka tavelevo ekalo liomuenyo ukãi waco ambatele momo, ukãi waco wa kala lulume umue okuti wa kala ulume wamãle. Pole ndaño ndoco, Yesu wa lekisa esumbilo poku sapela lukãi waco.—Yoano 4:9, 17-24.
Ndeci Yesu a linga, Akristão va nõlapo oku lombolola ovina va tava komanu vosi va yongola oku yevelela, pole, va ci linga “lesumbilo liocili.” (1 Petulu 3:15) Embimbiliya li popia okuti Akristão ka va sukila oku kisika omanu vakuavo oku kuata ovisimĩlo vimuamue levi viavo. Olio li popia okuti ondonge yimue ya Kristu “ka sukila oku yaka, pole, o sukila oku unjuka la vosi,” oku kongelamo vana va tava ovina via letepa levi viavo.—2 Timoteo 2:24.
Ceci Embimbiliya li popia catiamẽla kolonepele
Embimbiliya li popia okuti, tu sukila oku likolisilako oku kala “lombembua lomanu vosi.” (Va Heveru 12:14) Omunu una o sanda ombembua, ka lekisa olonepele lomanu vakuavo kuenda o likolisilako oku kala lombembua lomanu vosi, pole kasipo ovituwa viaye viwa. (Mateo 5:9) Embimbiliya li popiavo okuti, tu sukila oku sola ovanyãli vetu kuenda oku tata lohenda vana va tu tata lãvi.—Mateo 5:44.
Ocili okuti, Embimbiliya li popia hati, Suku wa “suvuka” ale o “nyãle,” ovituwa vimue omanu va siata oku lekisa. (Olosapo 6:16-19) Pole kolonepa viaco, Embimbiliya li tukula ondaka yokuti wa “suvuka” oco li tukule ovisimĩlo viaye viatiamẽla kovituwa vĩvi. Embimbiliya li tukula okuti Suku, wa likapelako oku ecela kuenda oku kuatisa omanu vana va yongola oku linga apongoloko kekalo liomuenyo wavo kuenda oku linga eci ca sunguluka.—Isaya 55:7.
Ovisonehua vi popia catiamẽla koku ecelela kuenda esumbilo
Tito 3:2: “Va sunguluke, loku lekisa umbombe wosi komanu vosi.”
Omunu umue wa sunguluka, eci ku moleha ovisimĩlo via litepa levi viaye o lekisa ohenda kuenda esumbilo.
Mateo 7:12: “Omo liaco, ovina viosi vu yongola okuti omanu vo vi lingili, haivio vu linga kokuavo.”
Vosi yetu tu li yeva ciwa eci vakuetu va tu tata lesumbilo loku kapako ovisimĩlo kuenda ekalo lietu. Oco o kũlĩhe ovina vikuavo, viatiamẽla konjila ndomo tu kapako elongiso eli lia Yesu, tala ocipama losapi hati, “Nye Yesu a Popia Catiamẽla Koku Tata Vakuetu?”
Yehosua 24:15: “Li nõleli ene muẽle etaili una vu ka vumba.”
Eci tu sumbila omoko ya vakuetu yoku nõla onjila va kuama, tu kuatisa koku kuata ombembua.
Ovilinga 10:34: “Suku hokuacameko.”
Suku ka lekisa ocame komunu umue omo okuti ulume ale ukãi, o kuete ovituwa via litepa, ofeka a citiwila, ekova ale vekalo a kulila. Vana va setukula Suku va tata omanu vosi lesumbilo.
Havakuki 1:12, 13: “[Suku] ka pondola oku ecelela evĩho.”
Ocituwa ca Suku coku ecelela ci kuete ongave. Eye ka ka ecelela okuti omanu vamamako oku linga eci cĩvi. Oco o kũlĩhe ovina vikuavo, tala ovideo losapi hati, Momo Lie Suku a Kasi Oku Ecelela Ohali?
Va Roma 12:19: “Efetuluinyo li kale konyeño ya Suku; momo ca sonehiwa citi: “‘Efetuluinyo liange; ame ndi ka fetuluinya,’ oco Yehova a popia.” a
Yehova ka ecele komunu laumue omoko yoku fetuluinya. Eye wa popia okuti o ka tumbika esunga votembo ya sokiyiwa. Oco o kũlĩhe ovina vikuavo, tanga ocipama losapi hati: “Será que um dia teremos justiça no mundo?”
a Yehova onduko ya Suku. (Osamo 83:18) Tala ocipama losapi hati, “Yehova Helie?”