AMAMAKO OKU LAVULULA!

Ovitangi Viomanu va Kasi Oku Tila Uyaki ko Ukrania

SIKA

Keteke 24 yosãi ya Kayovo yulima wo 2022, ofeka yo Rusia ya fetika oku linga uyaki lofeka yo Ukrania. Eci ca koka ovitangi vialua kuenda ca kapa kohele omuenyo womanu valua kuenje omanu va kasi oku linga cosi oco va siepo ofeka yaco. a

“Tua yeva onjuela yolombomba via kala oku tuika. Si tẽla oku lombolola ndomo ovina via kala oku pita momo ovio vi yokokisa calua. Eci tua yeva okuti kuli olomboyo vi kuatisa omanu oku tunda vo Ukrania, tua nõlapo oku tunda vofeka. Tua sia ovina viosi momo omunu lomunu pokati ketu, wa tẽlele lika oku ambata ocipete cimosi.Tua ponduile lika oku ambata ovicapa vietu, ovihemba, ovava kuenda ovina vioku lia. Tua sia ovina viosi kuenje tua enda kocila colomboyo, osimbu olombomba via kala oku kupuka.”—Nataliia, wo ko Kharkiv, ko Ukrania.

“Eci ovina via fetika, ka tua simĩle okuti, kua ponduile oku kala uyaki. Noke nda yeva oku tuika kuolombomba kolonepa vikuavo violupale kuenje olonjanela via fetika oku li senga senga. Nda nõlapo oku tunda loku ambata lika ovina nda sukilile. Nda tunda konjo kelivala 8:00 komẽle, nda londa vomboyo yenda ko Lviv kuenje noke nda londa vekãlu likuavo lienda ko Polania.”—Nadija, wo ko Kharkiv, ko Ukrania.

Vocipama cilo

Nye ci kasi oku koka okuti omanu va tilila kovitumãlo vikuavo?

Ocitangi caco ko Ukrania, ca fetika eci ofeka yo Rusia ya katukila ofeka yo Ukrania. Pole, Embimbiliya li situlula ovina via siata oku kokela omanu oku tilila kovitumãlo vikuavo ndeci:

Olombiali ka vi tẽla oku eca komanu ovina viosi ovo va sukila. Vana va kuete unene woku viala, va talavaya lãvi lomoko ovo va kuete poku talisa vakuavo ohali.—Ukundi 4:1; 8:9.
Satana Eliapu “ombiali yoluali,” wa siata oku vetiya calua omanu kuenje eli olio esunga lieci Embimbiliya li popela hati: “Oluali luosi lu kasi povaka ondingaĩvi.”—Yoano 14:30; 1 Yoano 5:19.
Ndaño okuti vokuenda kuotembo yalua, tua siata ale oku liyaka lovitangi, pole, cilo tu kasi kotembo yimue Embimbiliya lia tukula ndoco: “Koloneke via sulako, ekalo li ka tĩla calua halio li koka ohele.” (2 Timoteo 3:1) Handi vali, oloneke viaco via ponduile oku nena ovoyaki, ovilemawe, onjala, afengi okuti, ovitangi vi kokela omanu oku siapo olonjo viavo.—Luke 21:10, 11.

Omanu vana va tilila kovitumãlo vikuavo, va pondola oku sanga ndati elavoko?

Embimbiliya li situlula okuti Yehova b ululiki wetu, o Suku yimue yocisola kuenda o lekisa ohenda komanu vana va siapo olonjo viavo. (Esinumuĩlo 10:18) Eye wa likuminya oku tetulula ovitangi viomanu vana va tilila kolofeka vikuavo, pocakati cuviali waye u kasi kilu u tukuiwa okuti, usoma wa Suku. Usoma waco, u ka piñainya ovoviali omanu. (Daniele 2:44; Mateo 6:10) Yehova o ka kundula Satana Eliapu pocakati Cusoma waye. (Va Roma 16:20) Usoma waco, u ka viala oluali luosi kuenje u ka imũla ekambo liomunga lia siata oku kokiwa omo lioku litepa kuocitumãlo apa omunu a sangiwa. Omanu vosi va ka kala epata limue li li kuete omunga. Lomue vali o ka sukila oku tila poku siapo onjo yaye momo Embimbiliya li likuminya hati: “Ovo va ka tumãla, omunu lomunu vemẽhi liuti waye wuyuva kuenda vuti waye wukuyu, kuenje lomue o ka va lingisa usumba, momo omẽla wa Yehova ukualohoka wa popia”—Mika 4:4.

Ovitangi tua siata oku liyaka lavio koloneke vilo, oku kongelamo omanu vana va siata oku tilila kovitumãlo vikuavo, usoma wa Suku owo lika u tẽla oku vi malako. Yehova o ka malako ovitangi viomanu vi kisika oku tilila kovitumãlo vikuavo pocakati Cusoma waye. Kũlĩhĩsa ndomo eye a ka ci linga:

Ovoyaki. “[Yehova] “o kasi oku nena esulilo liovoyaki.” (Osamo 46:9) Oco o kũlĩhe ndomo Suku a ka malako ovoyaki, tanga ocipama losapi hati: “Ombembua yi Keya Ndati Kilu Lieve?”
Ohali kuenda ungangala. “[Yehova] o ka va yovola kohali kuenda kungangala.” (Osamo 72:14) Oco o kũlĩhe ndomo omanu va pondola oku linga apongoloko kovituwa viavo viosimbu, tanga ulala wovipama losapi hati: “Oku Yula Esuvu.”
Uhukũi. “[Yehova] o ka yovola ohukũi yina yi kaluka oku pinga ekuatiso.” (Osamo 72:12) Oco o kũlĩhe ndomo Suku a ka malako ovitangi vi koka uhukũi, tanga ocipama losapi hati: “Será que é possível acabar com a desigualdade econômica?” (Citava hẽ omanu oku kuata ekalo limuamue liomuenyo?)
Onjala. “Ku ka kala olomema vialua kilu lieve” (Osamo 72:16) Oco o kũlĩhe ndomo Suku a ka malako ocitangi conjala, tanga ocipama losapi hati: “Um mundo sem fome.” (Oluali Lumue ka Muli Onjala)

Koloneke vilo, Embimbiliya li pondola hẽ oku kuatisa vana va kasi oku tilila kovitumãlo vikuavo?

Oco, li pondola. Ndaño okuti Embimbiliya li eca elavoko lio kovaso yoloneke liatiamẽla komanu vana va tilila kovitumãlo vikuavo, pole, olio li pondolavo oku va kuatisa oku liyaka lovitangi cilo.

Onumbi Yembimbiliya: “Omunu wa kamba olondunge o kolela kolondaka viosi, pole, ukualondunge o kũlĩhĩsa onjila yosi.”—Olosapo 14:15.

Elomboloko liaco: Sokolola kocina cimue ci koka ohele okuti nda ca lipita love kuenda kovina o ka linga oco o ka li teyuile. Lunguka lolongangala vina okuti vi seteka oku ku linga cĩvi, poku kũlĩha okuti wa tilila vofeka yina kua kũlĩhĩle.

Onumbi Yembimbiliya: “Nda tu kuete okulia luwalo, tu sanjuka lovina viaco.”—1 Timoteo 6:8.

Elomboloko liaco: Yuvula oku tiamisila utima kovokuasi. Nda wa sanjukila ovina o kuete, o ka kuata esanju lialua.

Onumbi Yembimbiliya: “Omo liaco, ovina viosi vu yongola okuti omanu vo vi lingili, haivio vu linga kokuavo.”—Mateo 7:12.

Elomboloko liaco: Kala ukuepandi kuenda lekisa ohenda. Nda wa likolisilako oku lekisa ovituwa evi, omanu va ka ku sumbila kuenda va ka ecelela okuti ove o kala pokati kavo.

Onumbi Yembimbiliya: “Ko ka fetuluinyi umue cĩvi leci cĩvi.”—Va Roma 12:17.

Elomboloko liaco: Eci o tatiwa lãvi, ku ka ecelele okuti onyeño yu ku vetiya oku fetuluinya. Momo ci ka vokiya vali kovitangi.

Onumbi Yembimbiliya: “Momo kovina viosi ñuete ongusu mekonda lia una o nyĩha unene.”—Va Filipoi 4:13.

Elomboloko liaco: Velisapo Suku komuenyo wove kuenda likutilila kokuaye. Eye o pondola oku ku ĩha ongusu ove o sukila oco o tẽle oku liyaka lovitangi.

Onumbi Yembimbiliya: “Ko ka sakalali locina cimue, pole, kovina viosi lolohutililo kuenda apingilo kumue loku eca olopandu, apingilo ene a kũlĩhĩwe la Suku; kuenje ombembua ya Suku yina ya piãla olondunge viosi, yi ka lava ovitima viene kuenda ovisimĩlo viene.”—Va Filipoi 4:6, 7.

Elomboloko liaco: Pinga ku Suku oco a ku ĩhe ombembua yo vutima kovitangi viosi o liyaka lavio. Tala ocipama “Filipenses 4:6, 7: ‘Não andem ansiosos por coisa alguma.’ (Va Filipoi 4:6, 7: Ko ka Sakalali Locina Cimue)

a Keteke lia kuamamo noke lioku fetika kuyaki, Usongui wa Velapo Wolonasões Unidas Ukuakutetulula Ovitangi Via Vana va Tilila Kovitumãlo Vikuavo, (UNHCR) eye wa popia hati eci ocitangi cimue ci koka ohele. Vokuenda kuoloneke 12, ci pitahãla olohuluwa vivali viomanu via siapo o Ukrania kuenje via tilila kolofeka vina vi kasi ocipepi lo Ukrania, osimbu okuti ohuluwa yimosi yomanu, ya tilila kovitumãlo vikuavo viofeka.

b Yehova, oyo onduko ya Suku. (Osamo 83:18) Tala ocipama losapi hati: “Yehova Helie?”