1, 2. (a) Diesorọ ọ vwọ dia bẹnbẹn re vwo muọghọ kẹ usuon? (b) Enọ vọ yen avwanre che roro kpahen?

WỌ MRẸ oborẹ omotete ruẹ siẹrẹ a da vuẹ nẹ o ru orọnvwọn rọ guọnọ ru-u? Wọ sa mrẹ ẹwẹn ivivẹ ro rhere siẹrẹ wo de ni opharo rọyen. O nyo oborẹ ọsẹ yẹrẹ oni rọyen tare, ọ je riẹn nẹ ofori o vwo muọghọ kẹ ayen. Ẹkẹvuọvo, vwevunrẹ ẹdia nana, ọ guọnọ kerhọ raye-en. Obo re phia kẹ ọmọ nana ghwe dje obo re phia kẹ avwanre eje.

² Re vwo muọghọ kẹ usuon ọkieje ghwa dia obo re lọhọre-e. Ọkiọvo, ọ bẹn kẹ wẹ wo vwo muọghọ kẹ ihwo ra vwẹ ẹgba kẹ nẹ i sun we? Ọ da dia ọtiọyen, ọ dia owẹ ọvo yehẹ ẹdia nana-a. Avwanre yeren vwẹ ọke rẹ ọghọ emuo vwọ kẹ usuon vwo shekpotọ mamọ. Dedena, Baibol na tare nẹ avwanre muọghọ kẹ ihwo re vwo mu ẹdia rẹ usuon. (Isẹ 24:21) Vwọrẹ uyota, ọnana ghanre mamọ siẹrẹ avwanre da guọnọ sẹro rẹ oma avwanre vwevunrẹ ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ. Ọtiọyena, enọ evo vwomaphia. Diesorọ ọ vwọ dia bẹnbẹn re vwo muọghọ kẹ ihwo ri vwo ẹgba rẹ usuon? Diesorọ Jihova vwọ vuẹ avwanre nẹ e ru ọtiọyen, die yen cha chọn avwanre uko vwo ruo? Ukuotọ rọyen, idjerhe vọ yen avwanre se vwo muọghọ kẹ ihwo ri suẹn?

3, 4. Mavọ yen umwemwu vẹ jẹgba tonphiyọ wan, diesorọ jẹgba vwọ nẹrhẹ ọ bẹn kẹ avwanre re vwo muọghọ kẹ ihwo ri suẹn?

³ Je roro kpahen erọnvwọn ivẹ re sa nẹrhẹ ọ bẹn re vwo  muọghọ kẹ ihwo ri suẹn. Ẹsosuọ, avwanre gbare-e; ọrivẹ, ihwo ri suẹn avwanre na je gba-a. Umwemwu kugbe jẹgba tonphiyọ ọke grongron rọ wanre vwẹ ogba rẹ Idẹn ọke rẹ Adam vẹ Ivi vwo gbevwọso usuon rẹ Ọghẹnẹ. Ọtiọyena, egbevwọsua yen so umwemwu. Nẹ ọke yena rhe yen avwanre vwo vwo ẹwẹn rẹ egbevwọsua.​—Jẹnẹsis 2:15-17; 3:1-7; Une Rẹ Ejiro 51:5; Rom 5:12.

⁴ Fikirẹ jẹgba rẹ avwanre, buebun rẹ avwanre sa kparoma, ẹkẹvuọvo, omaevwokpotọ ọyen uruemu ra fobọ mrẹ-ẹ, ọ guọnọ ẹgbaẹdavwọn e ki se vwo, je sẹro rọyen. Avwanre se dje uruemu rẹ jẹ ẹme-enyo vẹ omaẹkparọ phia, ọ da tobọ dianẹ avwanre fuevun ga Ọghẹnẹ krẹ re. Kerẹ udje, roro kpahen Korah rọ fuevun nene ihwo rẹ Jihova vwẹ ọke rẹ ebẹnbẹn. Ẹkẹvuọvo, o de rhi vwo urhurusivwe rẹ usuon, ọnana da nẹrhẹ o gbevwọso Mosis rọ dia ohwo ro me fun kparobọ vwẹ ọke yena. (Ukeri 12:3; 16:1-3) Ji roro kpahen Ovie Uzaya rẹ omaẹkparọ nẹrhẹ ọ ro uwevwin rẹ ẹga rẹ Jihova re ru iruo ro fori nẹ irherẹn ọvo ru. (2 Ikun Rivie 26:16-21) Ihwo nana rioja mamọ fikirẹ egbevwọsua rayen na. Ẹkẹvuọvo, orharhe uruemu rayen na, ọyen uvi rẹ uyono vwọ kẹ avwanre eje. Ofori nẹ a họnre vwọso omaẹkparọ rọ nẹrhẹ ọ bẹn kẹ avwanre re vwo muọghọ kẹ ihwo ri suẹn.

5. Idjerhe vọ yen ihworakpọ vwọ reyọ ẹgba rẹ usuon rayen vwo ru obo re chọre?

⁵ Vwọ vrẹ ọyena, ihworakpọ re gbare-e, rehẹ ẹdia rẹ usuon nẹrhẹ ọ bẹn rẹ ihwo vwo muọghọ kẹ ayen. Buebun rayen ivwuvumwemwu, ayen sianro, ayen ji vwo ọkon. Vwọrẹ uyota, ikuegbe rẹ ihworakpọ vọnre vẹ iyẹnrẹn rẹ oborẹ ayen vwẹ ẹgba rayen vwo shenyẹ ihwo. (Se Aghwoghwo 8:9.) Kerẹ udje, Sọl ọyen omamọ rẹ ohwo rọ vwomakpotọ ọke rẹ Jihova vwọ jẹreyọ kerẹ ovie. Ẹkẹvuọvo, ko rhi she ufi rẹ omaẹkparọ kugbe omaẹriọ, ọ da vwọso Devid rọ dia ohwo rọ fuevun. (1 Samuẹl 9:20, 21; 10:20-22; 18:7-11) Dede nẹ, Devid ọyen ovie ro me yovwin vwẹ Izrẹl, o rhi vwo  te ọke ọvo, ọ da vwẹ ẹgba rọyen vwo ru obo re chọre womarẹ ọ vwọ reyọ aye rẹ Yuraya ohwo rẹ Het, ọ da tanẹ e phi Yuraya phiyọ obaro rẹ ofovwin rere o ghwu. (2 Samuẹl 11:1-17) E, jẹgba nẹrhẹ ọ bẹn vwọ kẹ ihwo rẹ ayen vwọ reyọ ẹgba rayen vwo ruiruo vwẹ idjerhe ro shephiyọ. Ihwo ri suẹn na tobọ bra phiyọ siẹrẹ ayen rha dia idibo rẹ Jihova-a. Ọke rẹ ọshare ọvo ro vwobọ vwẹ usuon rẹ Britain vwo djekpahen oborẹ ipopu sansan mukpahen ihwo wan nu, o de si: “Ẹgba miovwo ohwo, ohwo rẹ ẹgba eje rheri ji miovwẹn karekare.” Ra vwọ riẹn ọnana nure na, e jẹ avwanre roro kpahen onọ nana: Diesorọ o vwo fo nẹ avwanre muọghọ kẹ ihwo ri suẹn?

6, 7. (a) Die yen ẹguọnọ vwọ kẹ Jihova che mu avwanre vwo ru, diesorọ? (b) Die omaevwokpotọ churobọ si, mavọ yen avwanre se vwo djephia?

⁶ Orọnvwọn rẹsosuọ rọ nẹrhẹ avwanre muọghọ kẹ ihwo ri suẹn ọyen ẹguọnọ. Ẹguọnọ rẹ Jihova, irivẹ rẹ avwanre, vẹ oma rẹ avwanre. Kidie nẹ avwanre vwo ẹguọnọ rẹ Jihova vrẹ kemu kemu, avwanre guọnọ ru obore cha nẹrhẹ oma vwerhọn. (Se Isẹ 27:11; Mak 12:29, 30.) Avwanre riẹnre nẹ e gbevwọso Ọghẹnẹ, kọyen uturhi ro vwo sun akpọ vẹ odjuvwu vwẹ Idẹn, ọtiọyena ihwo buebun da rhe dia ẹbẹre rẹ Eshu, ayen da sen usuon rẹ Jihova. Oma vwerhen avwanre nẹ ẹbẹre rẹ Jihova yen avwanre hepha. Eta rẹ Ẹvwọphia 4:11 nabọ te ubiudu rẹ avwanre. Avwanre riẹnre nẹ Jihova yen vwo uturhi ro vwo Sun akpọ vẹ odjuvwu! Avwanre biẹcha usuon rẹ Jihova womarẹ e vwo rhiabọreyọ usuon rọyen vwẹ akpeyeren rẹ kẹdẹ kẹdẹ rẹ avwanre.

⁷ Ọghọ tiọyena mudiaphiyọ re vwo nyupho rẹ Jihova, je vwomakpotọ kẹ, ọ da tobọ dianẹ ọ lọhọ kẹ avwanre-e. Avwanre nyupho rẹ Jihova kidie avwanre vwo ẹguọnọ rọyen. Ẹkẹvuọvo, o vwo ọke rẹ ẹme-enyo vwọ bẹn kẹ  avwanre. Vwẹ ọke tiọyena, kerẹ omotete re djunute vwẹ ọtonphiyọ rẹ uyovwinrota nana, avwanre che yono obo ra vwomakpotọ. Avwanre karophiyọ nẹ Jesu vwomakpotọ kẹ Ọsẹ rọyen tobọ vwẹ ọke rọ vwọ bẹn vwọ kẹ. Jesu da vuẹ Ọsẹ rọyen, “ọ dia ẹguọnọ mẹ-ẹ, ẹkẹvuọvo ọwẹn.”​—Luk 22:42.

8. (a) Die yen omaevwokpotọ kẹ usuon rẹ Jihova churobọ si nonẹna, die yen dje ẹro rẹ Jihova vwo ni ota nana phia? (b) Die yen cha chọn avwanre uko vwọ kerhọ rẹ uchebro ji rhiabọreyọ uyono? (Ni ekpeti na “ Kerhọn Rẹ Uchebro Rere Wọ Reyọ Uyono.”)

⁸ Vwọrẹ uyota, Jihova ta ota kẹ avwanre ohwo vuọvo nonẹna-a, Jihova ta ota kẹ avwanre womarẹ Baibol na kugbe ihwo ri mudia kẹ vwẹ otọrakpọ na. Ọke buebun, avwanre dje omaevwokpotọ kẹ usuon rẹ Jihova siẹrẹ avwanre de muọghọ kẹ ihwo ro vwo mu, yẹrẹ ihwo rọ vwẹ uphẹn kẹ nẹ i sun avwanre. Siẹrẹ avwanre de gbevwọso ihwo nana, kerẹ udje, avwanre da sen odjekẹ kugbe ọkpọvi ro nẹ Baibol rhe rẹ ayen vwọ kẹ avwanre, ivun che miovwo Ọghẹnẹ. Ọke rẹ ihwo rẹ Izrẹl vwo gbevwọso Mosis, ophu mu Jihova nẹ ọyen yen ayen gbevwọso na.​—Ukeri 14:26, 27.

9. Diesorọ ẹguọnọ rẹ avwanre vwo vwọ kẹ irivẹ rẹ avwanre vwo mu avwanre vwo muọghọ kẹ usuon? Djudje rọyen.

⁹ Avwanre ji muọghọ kẹ usuon fikirẹ ẹguọnọ avwanre vwo vwọ kẹ irivẹ rẹ avwanre. Vwẹ idjerhe vọ? Reyọ nẹ wẹwẹ ọvo usun rẹ ẹko rẹ isodje. Ẹko na se phikparobọ yẹrẹ sivwin siẹrẹ isodje na da wian kugbe, nyupho, ji muọghọ kẹ osun rayen. Siẹrẹ wo rhe muọghọ kẹ osun na-a, arhọ rẹ isodje na eje sa dia ẹdia rẹ imuoshọ. Vwọrẹ uyota, isodje so oghwọrọ buebun vwẹ akpọ na re. Ẹkẹvuọvo, Jihova vwo isodje ri ru erhuvwu ọvo. Baibol na se Ọghẹnẹ abọ ujorin buebun nẹ “Ọrovwohwo rẹ otuofovwi.” (1 Samuẹl 1:3) Jihova yen Sun emama rẹ ẹwẹn buebun ri vwo ẹgba. Ọkiọvo, Jihova reyọ idibo rọyen rehẹ otọrakpọ na vwo dje isodje. (Une Rẹ Ejiro 68:11; Izikiẹl 37:1-10) Siẹrẹ avwanre de gbevwọso ihwo rẹ Jihova vwo mu nẹ i sun avwanre, e che phi arhọ rẹ iniọvo avwanre phiyọ ẹdia rẹ imuoshọ. Siẹrẹ Onenikristi de  gbevwọso ekpako re vwo mu, ihwo efa vwevunrẹ ukoko na sa rioja. (1 Kọrẹnt 12:14, 25, 26) Siẹrẹ ọmọ de gbevwọso, orua na eje sa rioja. Ọtiọyena, avwanre dje ẹguọnọ kẹ iniọvo rẹ avwanre siẹrẹ avwanre de dje uruemu rẹ ọghọ phia, ji nene ayen wian kuẹgbe.

10, 11. Mavọ yen owenvwe ra vwọ mrẹ erere komobọ sa chọn avwanre uko vwo muọghọ kẹ usuon?

¹⁰ Avwanre ji muọghọ kẹ usuon kidie o fi erere kẹ avwanre. Ọke rẹ Jihova da vuẹ avwanre nẹ avwanre muọghọ kẹ usuon, ọ vuẹ avwanre erere ro che te avwanre obọ siẹrẹ avwanre de ru ọtiọyen. Kerẹ udje, ọ vuẹ emọ nẹ ayen muọghọ kẹ esẹ vẹ ini rayen rere ayen se vwo yeren omamọ rẹ akpọ. (Urhi Rivẹ 5:16; Ẹfesọs 6:2, 3) Jihova vuẹ avwanre nẹ avwanre muọghọ kẹ ekpako rẹ ukoko na, kidie avwanre rhe ru ọtiọye-en, o che djobọte oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ ọ rọyen. (Hibru 13:7, 17) Jihova je vuẹ avwanre nẹ e muọghọ kẹ ihwo ri suẹn fikirẹ ochọnvwe rẹ avwanre.​—Rom 13:4.

 ¹¹ Wọ rhọnvwere nẹ ra vwọ riẹn oboresorọ Jihova vwọ guọnọ nẹ avwanre dje ọghọ phia sa chọn avwanre uko vwo muọghọ vwọ kẹ usuon? E jẹ avwanre roro kpahen ẹdia erha kiriguo vwẹ akpeyeren re de se muọghọ kẹ usuon.

12. Ẹdia vọ yen Jihova vwẹ ọshare mu vwevunrẹ orua na, mavọ yen ọshare se vwo yerin mu ẹdia yena?

¹² Jihova yen ton ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ orua na phiyọ. Ọyen Ọghẹnẹ ri dẹndẹn, o ru ọrhuẹrẹphiyotọ nana vwẹ idjerhe ro de shephiyọ kẹ orua na. (1 Kọrẹnt 14:33) Ọ vwẹ ọshare mu ọgbuyovwin rẹ orua na. Ọshare muọghọ vwọ kẹ Ọgbuyovwin rọyen rọ dia Kristi Jesu womarẹ ọ vwọ vwẹrokere idjerhe rẹ Jesu vwo sun ukoko na. (Ẹfesọs 5:23) Ọtiọyena, e jẹ ọshare na mu oghwa ro te re vwevunrẹ uwevwin na, ọ yan jovwo kẹ ohwo ọfa-a, ọ je dia ohwo rọ djoma-a, ukperẹ ọtiọyen, o dia ohwo esiri, ohwo ẹguọnọ vẹ erorokẹ. Ọ karophiyọ nẹ usuon rẹ Jihova rho vrẹ ọ rọyen.

13. Mavọ yen aye se vwo mu oghwa ro te re vwevunrẹ orua na vwẹ idjerhe oma da vwerhen Jihova?

¹³ Aye na vwẹ ukẹcha kẹ ọshare na. A je vwẹ ẹgba vwọ kẹ ayen vwevunrẹ orua na, Baibol na ta ota kpahen “uyono rẹ oni wẹn.” (Isẹ 1:8) Ẹkẹvuọvo, obotọ rẹ usuon rẹ ọshare na ọyen ọ hepha. Aye rọ dia Onenikristi muọghọ kẹ usuon rẹ ọshare rọyen  womarẹ ukẹcha rọ vwọ kẹ vwo mu oghwa rọyen kerẹ ọgbuyovwin rẹ orua na. Aye na ni ọshare na sakamu-u, ọ je reyọ oriẹriẹvwe vwọ reyọ ẹdia rẹ usuon rọye-en. Ukperẹ ọtiọyen, o mi bicha je nene wian kugbe. Ọ da dianẹ orhiẹn-ebro rẹ ọshare na ghwe je-e, vwẹ idjerhe rẹ ọghọ ọ sa ta ẹwẹn rọyen, ẹkẹvuọvo vẹ omaevwokpotọ. Aye na se hirharoku ebẹnbẹn siẹrẹ ọshare na rha dia Onenikristi-i, ẹkẹvuọvo uruemu rẹ omaevwokpotọ rọyen sa nẹrhẹ ọshare na ga Jihova.​—Se 1 Pita 3:1.

14. Idjerhe vọ yen emọ sa vwọ nẹrhẹ oma vwerhen ọsẹ vẹ oni rayen kugbe Jihova?

¹⁴ Emọ nẹrhẹ oma vwerhen Jihova siẹrẹ ayen de muọghọ kẹ ọsẹ vẹ oni rayen. Ayen je nẹrhẹ oma vwerhen ọsẹ vẹ oni rayen. (Isẹ 10:1) Vwevunrẹ orua rẹ ọsẹ yẹrẹ oni ọvo hepha, o ji fo nẹ emọ dje ọghọ phia, rẹ ayen vwọ riẹn nẹ ọsẹ na yẹrẹ oni na guọnọ ukẹcha rayen vwẹ ẹdia nana mamọ. Vwevunrẹ orua rẹ ihwo na ejobi de ru ẹkẹn ro te ayen kirobo rẹ Ọghẹnẹ guọnọre, ọnana ghwa omavwerhovwẹn  vẹ ufuoma cha. Ọnana nẹrhẹ oma vwerhen Ohwo rọ ton ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ orua na phiyọ, Jihova Ọghẹnẹ.​—Ẹfesọs 3:14, 15.

15. (a) Mavọ yen avwanre se vwo djephia vwevunrẹ ukoko na nẹ avwanre muọghọ kẹ usuon rẹ Jihova? (b) Iyono rẹ Baibol vọ yen chọn avwanre uko vwo muọghọ kẹ ihwo ri sun avwanre vwevunrẹ ukoko na? (Ni ekpeti na “ Muọghọ kẹ Isun rẹ Ovwan.”)

¹⁵ Jihova vwẹ Ọmọ rọyen mu Osun rẹ ukoko rẹ Inenikristi. (Kọlose 1:13) Jesu da vwẹ “odibo esiri na” mu rere ayen vwẹ ukẹcha kẹ ihwo vwo sikẹre Jihova. (Matiu 24:45-47) Ẹko Rọvwẹrote Iruo rẹ Iseri ri Jihova na yen “odibo esiri na.” Kirobo rọ hepha vwẹ ukoko rẹ Inenikristi rẹ ikpe ujorin rẹsosuọ, nonẹna ekpako na reyọ iyono vẹ odjekẹ mie Ẹko Rọvwẹrote na phiọgun yẹrẹ womarẹ ihwo ri mudia kẹ ayen, kerẹ iniruo ri kiẹn. Siẹrẹ avwanre de muọghọ kẹ ekpako rẹ ukoko na, jẹ avwanre muọghọ kẹ Jihova.​—Se 1 Tẹsalonaika 5:12; Hibru 13:17.

16. Idjerhe vọ yen a vwọ vwẹ ekpako na vwo muẹ womarẹ ẹwẹn ọfuanfon?

¹⁶ Ekpako vẹ idibo rowian dia ihwo re gbare-e. Ayen ruẹ chọ, kirobo rẹ avwanre eje ruẹ chọ. Dedena, ekpako na “ẹse” vwọ kẹ ihwo, re vwẹ ukẹcha kẹ ihwo rẹ ukoko na rere oyerinkugbe rayen vẹ ọ rẹ Jihova vwọ gan. (Ẹfesọs 4:8) Womarẹ ẹwẹn ọfuanfon na yen a vwọ reyọ ekpako na vwo muẹ. (Iruo Rẹ Iyinkọn Na 20:28) Idjerhe vọ? Eshare nana che yerin mu iwan rehẹ Baibol na ra vwẹ ẹwẹn ọfuanfon rẹ Ọghẹnẹ si. (1 Timoti 3:1-7, 12; Taitọs 1:5-9) Kpobarophiyọ, ekpako re cha fuẹrẹn oniọvo na cha nẹrhovwo kẹ odjekẹ rẹ ẹwẹn ọfuanfon rẹ Jihova.

17. Vwẹ owian rayen vwevunrẹ ukoko na, diesorọ eya vwọ gba uyovwin rayen ọkiọvo?

¹⁷ Vwevunrẹ ukoko na, o vwo ọke re vwo jẹ ekpako yẹrẹ idibo rowian ẹmrẹ vwọ kẹ owian ro fori nẹ ayen ru, kerẹ  a vwọ vwẹrote omẹvwa rẹ aghwoghwo na. Vwẹ ẹdia nana, iniọvo eshare efa ri bromaphiyame re sa vwẹrote iruo yena. Iniọvo eshare tiọyena rha herọ-ọ, iniọvo rẹ eya ri muwan sa vwẹrote. Ẹkẹvuọvo, oniọvo rẹ aye ro muwan da guọnọ ruiruo ro fori nẹ ọshare ro bromaphiyame re ru, ọ gba vwẹ onẹso gba uyovwin rọyen. * (1 Kọrẹnt 11:3-10) Ọ dia ọnana mudiaphiyọ nẹ eya pha kueku-u. Ukperẹ ọtiọyen, ọnana uphẹn rẹ ayen vwo muọghọ kẹ ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ ọgbuyovwin vwevunrẹ orua kugbe ukoko na.

18, 19. (a) Mavọ wo se vwo dje oborẹ Rom 13:1-7 tare fiotọ? (b) Mavọ avwanre se vwo djephia nẹ avwanre muọghọ kẹ ihwo ri suẹn?

¹⁸ Inenikristi rẹ uyota nabọ ruẹ nene obo re si phiyọ Rom 13:1-7. (Se.) Wo vwo se awọ rẹ Baibol yena, wọ sa mrẹ nẹ “otu ra vwẹ ogangan rẹ isuesun kẹ” re djunute na, yen isun rẹ akpọ na. Jihova vwọ vwẹ uphẹn kẹ ayen nẹ ayen sun na, o vwo iruo re pha ghanghanre rẹ ayen ruẹ, ayen davwẹngba rere ihwo ru nene irhi rẹ ayen vwo mu, ayen ji ru erọnvwọn efa sansan ra guọnọre. Siẹrẹ avwanre de muọghọ kẹ irhi rayen, ọyena o djephia nẹ avwanre muọghọ kẹ ihwo ri suẹn na. E jẹ avwanre hwosa rẹ uyovwin rẹ avwanre, nabọ fili rẹ ifọmu yẹrẹ ẹbe rẹ igomẹti guọnọre, ji ru nene irhi ri shekpahen avwanre, orua avwanre, iruo kugbe ekuakua rẹ avwanre. Ẹkẹvuọvo, avwanre cha vwomakpotọ kẹ isun rẹ akpọ nana-a siẹrẹ irhi rayen na da vwọso ọ rẹ Ọghẹnẹ. Ukperẹ ọtiọyen, avwanre cha vwẹrokere iyinkọn na re tare nẹ, “Avwanre se mu ọghọ kẹ Ọghẹnẹ nọ ihwo rẹ akpọ.”​—Iruo Rẹ Iyinkọn Na 5:28, 29; ni ekpeti na “ Usuon Ono Yen Ofori Nẹ Mi Muọghọ Kẹ?”

¹⁹ Avwanre ji muọghọ kẹ isun rẹ akpọ na womarẹ oborẹ  avwanre vẹ ihwo efa yeren wan. Ọkiọvo, avwanre se vwo oborẹ avwanre vẹ isun rẹ akpọ nana che ru kugbe. Ọyinkọn Pọl hirharoku Ovie Hẹrọd Agripa vẹ Osun Fẹstọs. Dede nẹ ihwo nana vwo echobọ, jẹ Pọl ta ota kẹ ayen vẹ ọghọ. (Iruo Rẹ Iyinkọn Na 26:2, 25) Avwanre cha vwẹrokere udje rẹ Pọl, owenẹ ayen dia isun ri vwo ẹgba yẹrẹ elọkpa rehẹ ekogho rẹ avwanre. Vwẹ isikuru, ighene re dia Inenikristi muọghọ kẹ iyono, isun rẹ isikuru na vẹ ihwo efa. Ọ dia ihwo re rhọnvwe phiyọ esegbuyota avwanre ọvo yen avwanre muọghọ kẹ-ẹ, avwanre ji muọghọ kẹ ihwo re vwọso Iseri rẹ Jihova. Vwọrẹ uyota, ofori nẹ ihwo re dia Iseri rẹ Jihova dede-e, riẹn nẹ avwanre ihwo ri vwo ọghọ.​—Se Rom 12:17, 18; 1 Pita 3:15.

20, 21. Ebruphiyọ vọ yen che te avwanre obọ siẹrẹ avwanre de dje ọghọ phia kẹ ihwo ri suẹn?

²⁰ E jẹ avwanre sioma phiyọ uko re vwo dje ọghọ phia-a. Ọyinkọn Pita de si: “Mu ọghọ kẹ ihwo ejobi.” (1 Pita 2:17) Siẹrẹ ihwo da riẹn nẹ avwanre dje ọghọ okokodo phia kẹ ayen, o che te ayen ubiudu. Karophiyọ nẹ a rha fobọ mrẹ ihwo ri dje uruemu rẹ ọghọ phia-a. Re vwo dje ọghọ phia, ọyen idjerhe ọvo rẹ avwanre vwo ruẹ nene iji rẹ Jesu rọ tare nẹ “Eriyin na gbe jẹ urhukpe wẹn la, rere ayen mrẹ iruo esiri wẹn rere ayen vwẹ ejiro kẹ Ọsẹ wẹn rọ hẹ obo odjuvwu.”​—Matiu 5:16.

²¹ Vwevunrẹ akpọ nana rọhẹ evunrẹ ebri na, ihwo ri vwo ẹwẹn esiri mrẹ urhukpẹ rẹ ẹwẹn. Ọtiọyena, re vwo dje ọghọ phia vwevunrẹ orua, ukoko, ji vwọ kẹ isun rẹ akpọ na, se mu ayen vwo nene avwanre yan vwevunrẹ urhukpẹ na. Ọnana omamọ iphiẹrophiyọ! Ọ rha tobọ dia ọtiọyen dede-e, orọnvwọn ọvo muẹro. Ọghọ rẹ avwanre djephia vwọ kẹ ihwo vwerhen Jihova oma, ọtiọyena ọ cha chọn avwanre uko vwọ sẹro rẹ oma avwanre vwevunrẹ ẹguọnọ rọyen. Osa vọ yen rho vrẹ ọnana?