1, 2. Onọ vọ yen avwanre che roro kpahen, diesorọ?

WỌ RỌVWỌNRE? Ọ da dia ọtiọyen, omavwerhovwẹn hẹ orọnvwe wẹn, gbanẹ wo hirharoku ebẹnbẹn ọgangan? Wẹ vẹ ọrivẹ wẹn je kẹre ohwohwo? Wo chirakon rẹ orọnvwe ro jẹ omavwerhovwẹn evwo? Ọ da dia ọtiọyen, ọ sa da wẹ kidie omavwerhovwẹn wo vwori jovwo rha herọ-ọ. Kerẹ Onenikristi, wọ guọnọre nẹ orọnvwe wẹn ghwa urinrin bru Jihova Ọghẹnẹ ru wo vwo ẹguọnọ rọyen. Ọtiọyena, ẹdia rẹ orọnvwe wẹn hepha asaọkiephana sa dia egbabọse kẹ wẹ. Ọ da tobọ dia ọtiọyen, wo ghwe no nẹ o rhe vwo oborẹ wo se ru-u.

² Nonẹna, o vwo Inenikristi ri chirakon rẹ ebẹnbẹn vwẹ orọnvwe rayen jovwo, ukperẹ ayen vwọ riavwerhen rọyen. Dedena ayen guọnọ idjerhe rẹ ayen vwo ru oyerinkugbe rayen ganphiyọ. Wọ je sa mrẹ omavwerhovwẹn vwẹ orọnvwe wẹn. Vwẹ idjerhe vọ?

3, 4. Diesorọ ihwo ivẹ re rọvwọnre che vwo sikẹre ohwohwo phiyọ siẹrẹ ayen da davwẹngba rẹ ayen vwo sikẹre Ọghẹnẹ? Ru udje rọyen.

³ Siẹrẹ ovwan da davwẹngba vwo sikẹre Ọghẹnẹ, wẹ vẹ ọrivẹ rẹ orọnvwe wẹn che sikẹre ohwohwo phiyọ. Diesorọ? Roro kpahen udje nana: Vwẹ ẹro roro ugbenu ọvo rẹ obotọ rọyen pha hẹhẹre, obenu rọyen pha hahavwen. Vwẹ obotọ na, ọshare ọvo mudia ẹbẹre ọvo rẹ ugbenu na, aye ọvo de rhe mudia ẹbẹre rivẹ rẹ ugbenu na. Ayen ke  ton ugbenu na eyeren phiyọ. Ọke rẹ ayen vwọ hẹ obotọ rẹ ugbenu na, ayen sherabọ kẹ ohwohwo. Ẹkẹvuọvo rẹ ayen vwo yeren kpenu na, jẹ ayen siẹkẹrẹ ohwohwo. Wo se vwo ẹruọ rẹ udje na?

⁴ A sa reyọ ẹgbaẹdavwọn wẹn ru wọ vwọ ga Jihova vwo dje ẹgbaẹdavwọn ru wo vwo yeren ugbenu. Ọ vwọ dianẹ wo vwo ẹguọnọ rẹ Jihova na, ka sa tanẹ wọ davwẹngba wo vwo yeren ugbenu na. Ẹkẹvuọvo, ọ da dianẹ wẹ vẹ ọrivẹ wẹn rha kẹre ohwohwo-o, kọyen ọ sa dianẹ ẹbẹre ochekọ rẹ ugbenu na yen wo yeren. Die yen cha phia siẹrẹ wo de yeren yanran? Vwọrẹ uyota, ovwan se sherabọ kẹ ohwohwo ọke rẹsosuọ. Ẹkẹvuọvo, ẹgbaẹdavwọn wẹn wo vwo sikẹre Ọghẹnẹ, kọyen wo vwo yeren ugbenu na, cha nẹrhẹ oyerinkugbe wẹn vẹ ọrivẹ wẹn kpẹkpẹ phiyọ. Vwọrẹ uyota,  re vwo sikẹre Ọghẹnẹ yen sa nẹrhẹ wo sikẹre ọrivẹ rẹ orọnvwe wẹn. Ẹkẹvuọvo mavọ wo se vwo ru ọtiọyen?

5. (a) Die yen idjerhe ọvo rẹ ohwo se vwo sikẹre Jihova, ji sikẹre ọrivẹ rẹ orọnvwe rọyen? (b) Ẹro vọ yen Jihova vwo ni orọnvwe?

⁵ Idjerhe ọghanghanre ọvo rẹ wo se vwo yeren ugbenu na yen, wẹ vẹ ọrivẹ rẹ orọnvwe wẹn vwọ kerhọ rẹ uchebro ro shekpahen orọnvwe rọhẹ Baibol na. (Une Rẹ Ejiro 25:4; Aizaya 48:17, 18) Ọtiọyena, gbe roro kpahen ẹkpo ọvo rẹ ọyinkọn Pọl djunute. Ọ da ta: “E jẹn emu ọghọ kẹ orọvwe vwẹ ohri rẹ ovwan ejobi.” (Hibru 13:4) Die yen ọyena mudiaphiyọ? Ota na “mu ọghọ” churobọ si a vwọ vwẹ ẹro ọghanghanre vwo nẹ orọnvwọn. Ẹro yena dẹn yen Jihova vwo nẹ orọnvwe.

6. Die yen uchebro rẹ Pọl kpahen orọnvwe djephia, diesorọ ọ vwọ ghanre re vwo roro kpahọn ọkeneje?

⁶ Vwọrẹ uyota, kerẹ idibo rẹ Ọghẹnẹ, wẹ vẹ ohwo ru wọ cha rọvwọn na riẹnre nẹ orọnvwe pha ghanghanre, fuanfon. Jihova komobọ yen ton ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ orọnvwe phiyọ. (Se Matiu 19:4-6.) Ẹkẹvuọvo, ọ da dianẹ wọ mrẹ ebẹnbẹn vwẹ orọnvwe wẹn enẹna, a ghwa vwọ riẹn nẹ ofori e vwo muọghọ kẹ orọnvwe na che se mu we vẹ ọrivẹ wẹn vwo dje ẹguọnọ vẹ ọghọ kẹ ohwohwo-o. Ọtiọyena, die yen che mu we vwo ru ọtiọyen? Vwo oniso rẹ oborẹ Pọl ta kpahen uruemu re vwo dje ọghọ phia. Ọ dia ọ tare nẹ “orọnvwe vwo ọghọ-ọ,” ukperẹ ọtiọyen, ọ tare nẹ, “E jẹn emu ọghọ kẹ orọvwe.” Ọ dia oborẹ Pọl niso yen ọ ta ota kpaha-an, uchebro yen ọ vwọphia. * Siẹrẹ wo de roro kpahen ọnana, ọ sa nẹrhẹ oruru wo vwo muọghọ kẹ ọrivẹ wẹn ganphiyọ. Diesorọ ọ vwọ dia ọtiọyen?

7. (a) Iji rẹ Baibol vọ yen avwanre ruẹ nene, diesorọ? (b) Erere vọ yen nẹ ẹme-enyo cha?

 ⁷ Roro kpahen oborẹ iji efa vwẹ Baibol na ghanre kẹ wẹ te, kerẹ iji re vwo gbe idibo yẹrẹ uchebro re vwo kuomakugbe ga. (Matiu 28:19; Hibru 10:24, 25) Vwọrẹ uyota, re vwo ru nene iji yena sa dia bẹnbẹn ọkiọvo. Ọ sa dianẹ ihwo ru wo ghwoghwo kẹ na rhọnvwa kerhọ-ọ, yẹrẹ iruo ru wo ruẹ sa nẹrhẹ oma bẹn wẹ te asan rẹ e vwo kpo uyono kọ dia egbabọse kẹ wẹ. Dedena, wọ da obọ rẹ aghwoghwo vẹ emẹvwa ji-i. Ohwo vuọvo, yẹrẹ Idẹbono cha sa da obọ wẹn ji-i! Diesorọ? Kiridie ẹguọnọ ru wo vwo kẹ Jihova yen mu we vwọ kerhọ rẹ iji rọyen. (1 Jọn 5:3) Erhuvwu vọ yen che no rhe? E vwo ghwoghwo, ji kpo uyono kẹ wẹ ufuoma vẹ aghọghọ rẹ ubiudu kiridie wọ riẹnre nẹ wo ruẹ ọhọre rẹ Ọghẹnẹ. Iroro tiọyena nẹrhẹ ẹgba wẹn ganphiyọ. (Nehemaya 8:10) Die yen avwanre yonori?

8, 9. (a) Die yen se mu avwanre vwọ kerhọ rẹ uchebro re vwo muọghọ kẹ orọnvwe, diesorọ? (b) Ẹkpo ivẹ vọ yen avwanre che roro kpahen asaọkiephana?

⁸ Kirobo rẹ ẹguọnọ okokodo ru wo vwo kẹ Ọghẹnẹ mu we vwọ kerhọ rẹ iji rọyen re vwo ghwoghwo, ji kuomakugbe ga, dede nẹ egbabọse herọ, ọtiọyen ẹguọnọ wẹn vwọ kẹ Jihova ji che mu we vwọ kerhọ rẹ uchebro rọ tare nẹ “e jẹn emu ọghọ kẹ orọvwe,” ọ da tobọ dianẹ ọ pha bẹnbẹn e vwo ru ọtiọyen. (Hibru 13:4; Une Rẹ Ejiro 18:29; Aghwoghwo 5:4) Vwọba, kirobo rẹ ẹgbaẹdavwọn ru wo vwo ghwoghwo ji kpo uyono nẹrhẹ ebruphiyọ rẹ Ọghẹnẹ te we obọ na, ọtiọyen Jihova ji che ni ẹgbaẹdavwọn ru wo vwo muọghọ kẹ orọnvwe wẹn so, ji bruphiyọ kẹ wẹ.​—1 Tẹsalonaika 1:3; Hibru 6:10.

⁹ Ọtiọyena, mavọ yen wo se vwo muọghọ kẹ orọnvwe wẹn? Kẹnoma kẹ iruemu re sa guọghọ ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ orọnvwe na. Vwọba, o ji fo nẹ wo ru erọnvwọn re cha bọn orọnvwe na gan.

10, 11. (a) Uruemu vọ yen djephia nẹ ohwo dje ọghọ phia kẹ orọnvwe-e? (b) Enọ vọ yen ofori nẹ avwanre nene ọrivẹ rẹ orọnvwe avwanre roro kpahen?

¹⁰ Aye ọvo rọ dia Onenikristi ta ota nana ọke ọvo rọ wanre: “Me nẹrhovwo rhe Jihova nẹ ọ kẹ vwẹ ẹgba rere mi se vwo chirakon.” Chirakon ri die? Ọ da ta: “Ọshare mẹ vwẹ eta vwọ ghwiẹ vwẹ. Ọ sa dianẹ mi vwo ukuonma rẹ ugboma-a, ẹkẹvuọvo eta ri nẹ unu rọyen cha ọkeneje guọghọ ubiudu mẹ, eta kerẹ ‘Wẹwẹ oghwa!’ vẹ ‘Wo fi emuọvo-o!’ ” Ota ro vwo ọkpan mamọ ro fori nẹ e roro kpahen yen aye nana vwọphia na, ra vwọ ta erharhe rẹ eta vwevunrẹ orọnvwe.

¹¹ Ọ cha da ohwo mamọ siẹrẹ Inenikristi re rọvwọnre da ta erharhe eta kẹ ohwohwo, rọ sua ukuonma rẹ iroro ra cha sa fobọ sivwi-in! Vwọrẹ uyota, orọnvwe ra da ta eta rẹ ekan vwo ọghọ-ọ. Vwẹ ẹdia nana, mavọ yen orọnvwe wẹn hepha? Idjerhe ọvo rọ sa nẹrhẹ wọ riẹn, ọyen wọ vwọ vwomakpotọ nọ ọrivẹ rẹ orọnvwe wẹn, “Mavọ yen eta mẹ djobọte we wan?” Ọ da dianẹ ọrivẹ wẹn rorori nẹ ọke buebun yen eta wẹn vwọ so ukuonma rẹ iroro vwọ kẹ, gbe muegbe wo vwo wene rere erọnvwọn se shephiyọ.​—Galesha 5:15; se Ẹfesọs 4:31.

12. Die yen sa nẹrhẹ Ọghẹnẹ sen ẹga rẹ ohwo vwọ kẹ?

¹² Riẹn nẹ obo wọ vwẹ ẹrenvwe wẹn ta ota wan vwevunrẹ ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ orọnvwe na djobọte oyerinkugbe wẹn vẹ ọ rẹ Jihova. Baibol na da ta: “Ọ da dianẹ ohwo rori nẹ ọye ọgba rẹ egagọ, rọ sẹro rẹ ẹrevwe rọye-e, ẹkẹvuọvo rọ da phiẹn udu rọye, yẹ egagọ rẹ ohwo yena ofefe.” (Jems 1:26) Wọ cha sa fẹnẹ eta wẹn vwo nẹ ẹga wẹ-ẹn. Ihwo evo tare nẹ kemu kemu rọ phiare vwevunrẹ uwevwin na fi emuọvo-o, takpẹ ohwo na ga Ọghẹnẹ, ẹkẹvuọvo Baibol na rhọnvwephiyọ iroro nana-a. Biko wọ phiẹn oma wẹ-ẹn.  Ota nana pha ghanghanre. (Se 1 Pita 3:7.) Wo se vwo ẹgba vẹ oruru, ẹkẹvuọvo wọ da vwẹ arogba vwọ ta eta re sa so omaẹwan kẹ ohwo ru wọ rọvwọnre, ọnana dje ọghọ phia vwọ kẹ ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ orọnvwe-e, o sa nẹrhẹ Ọghẹnẹ kuẹro kufia kẹ ẹga wẹn.

13. Mavọ yen ohwo sa vwọ so emiavwen rẹ iroro kẹ ọrivẹ rọyen?

¹³ O ji fo nẹ ihwo re rọvwọnre nomaso rere ayen vwọ kẹnoma kẹ obo re sa so emiavwe rẹ iroro kẹ ọrivẹ rayen. Roro kpahen idje ivẹ nana: Ọkieje yen aye rẹ ọyen ọvo ghẹrẹ emọ rọyen vwo se ọshare rọ dia Onenikristi rọ rọvwọnre vwẹ ifonu fikirẹ uchebro, ayen ghwọrọ ọke ta ota mamọ; Oniọvo ọshare rẹ ọyen ọvo dia nene oniọvo aye rọ rọvwọnre kpo aghwoghwo kudughwrẹn kudughwrẹn. Ọ sa dianẹ ihwo re rọvwọnre vwevunrẹ udje nana vwo orharhe rẹ iroro vwẹ ẹwẹ-ẹn, dedena mavọ yen uruemu rayen na djobọte ohwo rẹ ayen rọvwọnre? Aye ro hirharoku ẹdia tiọyena tare nẹ, “ọ davwẹ mamọ nẹ ọshare mẹ ghwọrọ ọke, ji dje ọdavwẹ kẹ oniọvo aye ọfa vwevunrẹ ukoko na vwọ vrẹn vwẹ. Ọ nẹrhẹ mi ni oma mẹ kueku.”

14. (a) Oghwa rẹ orọnvwe vọ yen a kanrunumu vwẹ Jẹnẹsis 2:24? (b) Die yen ofori nẹ avwanre nọ oma rẹ avwanre?

¹⁴ A riẹnre nẹ ọ miavwen ihwo ivẹ re rọvwọnre na vẹ ihwo efa ri hirharoku oka rẹ ebẹnbẹn nana. Irivẹ rayen kpairoro vrẹ odjekẹ rẹ Ọghẹnẹ kpahen orọnvwe rọ tare nẹ, “ọshare vwọ yan jẹn ọsẹ rọye vẹ oni rọye vwo kọ rhe gbanọ aye rọye.” (Jẹnẹsis 2:24) Vwọrẹ uyota, ihwo re rọvwọnre ji muọghọ kẹ esẹ vẹ ini rayen, ẹkẹvuọvo ọyen ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ Ọghẹnẹ nẹ oghwa rẹsosuọ rayen dia ọrivẹ rẹ orọnvwe rayen. Vwẹ idjerhe vuọvo na, Inenikristi vwo ẹguọnọ rẹ iniọvo rẹ ukoko na mamọ, ẹkẹvuọvo, ọrivẹ rayen yen ọghwa rẹsosuọ ro te ayen. Kọyensorọ, siẹrẹ ọshare rọ dia Onenikristi rọ rọvwọnre da ghwọrọ ọke gan nọ vẹ iniọvo rẹ ukoko na, ma rho kẹ eya na, jẹ o phi ebẹnbẹn phiyọ orọnvwe rọyen, ọtiọyen ọ je hepha kẹ aye. Wo rorori nẹ  ọyena yen so obẹnbẹn rọhẹ orọnvwe wẹn? Nọ oma wẹn, ‘Mi nene ọrivẹ rẹ orọnvwe mẹ ghwọrọ ọke kuẹgbe, me davwerhọ rọyen, mi dje ẹguọnọ kẹ kirobo ro fori nẹ mi ru?’

15. Vwo nene Matiu 5:28, diesorọ Inenikristi re rọvwọnre vwọ kẹnoma kẹ uruemu ra vwọ ghwọrọ ọke gan nọ vẹ ohwo rọ dia ọrivẹ raye-en?

¹⁵ Vwọba, Inenikristi re rọvwọnre re ghwọrọ ọke gan  nọ vẹ ohwo rọ dia ọrivẹ raye-en, phi oma rayen phiyọ ẹdia rẹ imuoshọ. Ọ da ohwo mamọ nẹ Inenikristi evo re rọvwọnre rhoma vwo urhurusivwe rẹ ehware kpahen ihwo efa fikirẹ ọke rẹ ayen ghwọrọ kuẹgbe gan nọ. (Matiu 5:28) Oka rẹ oyerinkugbe tiọyena sun ayen ro uruemu ro dje ọghọ phia kẹ orọnvwe na-a. Roro kpahen oborẹ ọyinkọn Pọl tare kpahen ota nana.

16. Iji vọ yen Pọl vwọphia kpahen orọnvwe?

¹⁶ Ugege rẹ Pọl ghwa vwọ vwẹ uchebro vwọphia nu nẹ “e jẹn emu ọghọ kẹ orọvwe,” ọ da vwẹ erhọ-esio nana vwọba: “E jẹn e gbe ehwa rẹ orọvwe na ẹgua-a; kidie Ọghẹnẹ cha vwẹ ọvwọfanrhiẹ kugbe otu ri gbe igberadja guẹdjọ.” (Hibru 13:4) Pọl vwẹ ota yena “ehwa rẹ orọvwe” vwo dje ehware. Oka rẹ ehware yena cha dia “ẹgua-a” siẹrẹ e de bro vwevunrẹ orọnvwe na. Kọyensorọ Inenikristi vwọ kerhọ rẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ rọ tare nẹ, “ghọghọ vwẹ oma rẹ aye rẹ ọke emọ wẹn.”​—Isẹ 5:18.

17. (a) Diesorọ ẹro rẹ ihworakpọ vwo ni igberadja-egbe vwo jẹ Inenikristi edjobọte? (b) Mavọ yen avwanre se vwo nene udje rẹ Job?

¹⁷ Ihwo ri nene ihwo efa re dia ọrivẹ raye-en bru ehware dje ọghọ phia kẹ iji rẹ Ọghẹnẹ kpahen ẹfuọ-ọn. Vwọrẹ uyota, ihwo buebun ni igberadja-egbe nẹ oshephiyọ nonẹna. Dedena, e jẹ ẹro rẹ ihworakpọ vwo ni igberadja-egbe djobọte Inenikristi-i. Ayen riẹnre nẹ ọ dia ohworakpọ-ọ, ẹkẹvuọvo “Ọghẹnẹ cha vwẹ ọvwọfanrhiẹ kugbe otu ri gbe igberadja guẹdjọ.” (Hibru 10:31; 12:29) Kọyensorọ Inenikristi uyota vwọ vwẹ ẹro rẹ Jihova vwo ni ota nana ji vwo no. (Se Rom 12:9.) Karophiyọ nẹ Job tare nẹ, “me vẹ ẹro mẹ re ọphọ nure.” (Job 31:1) Rere a sa vwọ kẹnoma kẹ owọẹjẹ ọvo ro se sun ohwo vwo gbe igberadja, Inenikristi rẹ uyota ki sun ẹro rayen, ọtiọyena ayen rhe ni ohwo rọ dia  ọrivẹ rẹ orọnvwe raye-en vẹ ẹwẹn rẹ ehware-e.​—Ni Apẹndisi na, “Oborẹ Baibol na Ta Kpahen Orọnvwe-ẹfan Kugbe Omaẹhẹriẹ.”

18. (a) Mavọ yen igberadja-egbe bra te vwẹ ẹro rẹ Jihova? (b) Idjerhe vọ yen igberadja-egbe vẹ edjọẹgọ vwọ họhọ ohwohwo?

¹⁸ Mavọ yen igberadja-egbe bra te vwẹ ẹro rẹ Jihova? Urhi rẹ Mosis vwẹ ukẹcha kẹ avwanre vwo vwo ọdavwaro kpahen ẹro rẹ Jihova vwo ni ota na. Vwevunrẹ Izrẹl, igberadja-egbe vẹ edjọẹgọ ọyen evo usun rẹ imwemwu rọ nẹrhẹ e hwe ohwo. (Livitikọs 20:2, 10) Wọ sa mrẹ oborẹ igberadja-egbe vẹ edjọẹgọ họhọ ohwohwo? Vwọrẹ uyota, ohwo rẹ Izrẹl rọ ga edjọ miovwo ọphọ rọyen vẹ ọ rẹ Jihova. Vwẹ idjerhe vuọvo na, ohwo rẹ Izrẹl ro gbe igberadja miovwo ọphọ rọyen vẹ ọrivẹ rẹ orọnvwe rọyen. Ihwo ivẹ na churhi rẹ Ọghẹnẹ. (Eyanno 19:5, 6; Urhi Rivẹ 5:9; se Malakae 2:14.) Ọtiọyena, iruemu ivẹ na chọre vwẹ ẹro rẹ Jihova rọ dia Ọghẹnẹ rọ fuevun, ra je sa vwẹroso na.​—Une Rẹ Ejiro 33:4.

19. Die yen sa nẹrhẹ orhiẹn rẹ avwanre bruru ra vwọ kẹnoma kẹ igberadja-egbe ganphiyọ, diesorọ?

¹⁹ Vwọrẹ uyota, Inenikristi hẹ otọ rẹ Urhi rẹ Mosis na-a. Dedena, a vwọ karophiyọ nẹ vwẹ ọke rẹ ihwo rẹ Izrẹl, igberadja-egbe ọyen umwemwu rọ brare mamọ, sa nẹrhẹ orhiẹn rẹ Inenikristi bruru rẹ ayen vwọ kẹnoma kẹ uruemu nana ganphiyọ. Diesorọ? Roro kpahen ọnana: Wọ sa ro evunrẹ ishọshi, shiguẹ totọ, wọ nẹrhovwo vwẹ obaro rẹ oma? Wọ cha tanẹ ‘kakaka!’ Kẹ wo che ru ọtiọyen siẹrẹ e de mu igho buebun kẹ wẹ? Wọ cha tanẹ ‘Ọ cha bẹn!’ Vwọrẹ uyota, iroro re vwo ku Jihova phiyotọ womarẹ a vwọ ga oma che tun Onenikristi rẹ uyota oma. Vwẹ idjerhe vuọvọ na, e jẹ Inenikristi vwo utuoma kpahen iroro re vwo ku Jihova Ọghẹnẹ phiyotọ kugbe ọrivẹ rẹ orọnvwe rayen womarẹ e vwo gbe igberadja, otorobo rẹ ọdavwini re vwo ru umwemwu yena gan te-e. (Une Rẹ Ejiro 51:1, 4; Kọlose 3:5) Avwanre guọnọ ru obo  re cha nẹrhẹ oma vwerhen Eshu, rọ da hwarhiẹ ophọphọvwe rhe Jihova kugbe ọrhuẹrẹphiyotọ ọfuanfon rẹ orọnvwe na-a.

20. Die yen phiare vwẹ erọnvwe evo re? Djudje rọyen.

²⁰ Vwọ vrẹ ra vwọ kẹnoma kẹ iruemu ri dje ọghọ phia kẹ orọnvwe-e, owọẹjẹ vọ wọ sa jẹ, wọ vwọ nẹrhẹ ọghọ vwọ kẹ ọrivẹ wẹn ganphiyọ? Ra vwọ kpahenphiyọ onọ na, gba vwẹ ẹro roro nẹ ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ orọnvwe na ọyen uwevwin. Gbe roro nẹ, eta rẹ esiri, uruemu rẹ erorokẹ, kugbe iruemu rẹ ọghọ efa rẹ ihwo re rọvwọnre djephia kẹ ohwohwo, pha kerẹ erọnvwọn ra vwọ rhuẹrẹ uwevwin rọ nẹrhẹ uwevwin na yovwẹnphiyọ. Ovwan de sikẹre ohwohwo mamọ, orọnvwe rẹ ovwan cha họhọ uwevwin ra nabọ rhuẹrẹ fia. Siẹrẹ ẹguọnọ rẹ ovwan de djiro, erọnvwọn ra vwọ rhuẹrẹ orọnvwe na ki che no, omavwerhovwẹn rha cha dia orọnvwe na-a kerẹ uwevwin ra rhuẹrẹre-e. Owenvwe wo vwori wo vwo ru nene iji rẹ Ọghẹnẹ rọ tare nẹ, “e jẹn emu ọghọ kẹ orọvwe” na che mu we vwọ rhuẹrẹ orọnvwe wẹn phiyọ. Vwọrẹ uyota, orọnvwọn rọ pha ghanghanre de miovwin, ka rhuẹrẹ. Mavọ wo se vwo ru ọtiọyen? Ota rẹ Ọghẹnẹ da ta: “Aghwanre ọye a vwọ bọn uwevwi, ẹruọ kọye e vwo muo viẹ; erianriẹn ọye ivun na ejobi vwọ vọn vẹ efe re ghare ri yovwiri.” (Isẹ 24:3, 4) Roro kpahen obo ra sa vwọ reyọ eta nana ruiruo vwevunrẹ orọnvwe.

21. Mavọ e se vwo ru orọnvwe avwanre ganphiyọ? (Ni ekpeti na “ Mavọ Mi se Vwo ru Orọnvwe Mẹ Yovwinphiyọ?”)

²¹ Evo usun rẹ “efe” re nẹrhẹ omavwerhovwẹn dia uwevwin yen iruemu kerẹ uvi rẹ ẹguọnọ, oshọẹdjẹ rẹ Ọghẹnẹ, kugbe esegbuyota ọgangan. (Isẹ 15:16, 17; 1 Pita 1:7) Enana nẹrhẹ orọnvwe ganphiyọ. Ẹkẹvuọvo,  wọ sa jokaphiyọ oborẹ a sa vwọ ghwẹ efe vọn uwevwin re djunute vwẹ ọbe rẹ Isẹ ra rionbọ ra na? Womarẹ “aghwanre.” Siẹrẹ a da reyọ uchebro rẹ Baibol na vwo ruiruo, o vwo ẹgba ro vwo wene iroro rẹ ihwo, o mi ji mu ayen vwo ru ẹguọnọ rayen vwọ kẹ ohwohwo ganphiyọ. (Rom 12:2; Filipae 1:9) Ọtiọyena, wẹ vẹ ọrivẹ wẹn da ghwọrọ ọke ta ota kuẹgbe, ji roro kpahen ẹkpo rẹ Baibol evo ra mrẹ vwẹ ọbe ri kẹdẹ kẹdẹ, Uwevwin Orhẹrẹ yẹrẹ Awake! ri shekpahen orọnvwe, kọ cha họhọ nẹ ovwan fuẹrẹn ekuakua iyoyovwin ra sa vwọ rhuẹrẹ uwevwin rẹ ovwan. Siẹrẹ ẹguọnọ wẹn kpahen Jihova de mu we vwo ru nene uchebro ra ghwa ta ota kpahen na, kọyen wọ ghwa ekuakua ra vwọ rhuẹrẹ uwevwin phiyọ “uwevwin” wẹn. Ukuotọ rọyen, oyerinkugbe rẹ omavwerhovwẹn rẹ ovwan riavwerhen rọyen jovwo ko se rhivwin rhe.

22. Omavwerhovwẹn vọ yen che te avwanre e de se ru ẹbẹre ro te avwanre ra vwọ bọn orọnvwe avwanre gan?

²² Vwọrẹ uyota, ọ cha reyọ ọke vẹ ẹgbaẹdavwọn e ki se phi ekuakua ra vwọ rhuẹrẹ uwevwin na phiyọ ẹdia rẹ ayen hepha jovwo. Ẹkẹvuọvo, wo de se ru ẹkẹn ro te we, oma cha vwerhen owẹ nẹ wo ru nene oborẹ Baibol na tare: “We sivwi oseghe rẹ ọghọemuo.” (Rom 12:10; Une Rẹ Ejiro 147:11) Ma rho, ẹgbaẹdavwọn wo vwo muọghọ kẹ orọnvwe wẹn cha sẹro wẹn vwevunrẹ ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ.