Re vwo yeren aphiana. Iseri rẹ Jihova vwo esegbuyota nẹ a vwọ vwẹ uyovwin kpotọ yẹrẹ yeren aphiana na ọke ra da so une rẹ ẹkuotọ na, ọyen ẹga ra vwọ kẹ Ẹkuotọ yẹrẹ isun rayen, ọ dia Ọghẹnẹ-ẹ. (Aizaya 43:11; 1 Kọrẹnt 10:14; 1 Jọn 5:21) Ọvo usun rẹ isun tiọyena yen Ovie Nẹbukadreza rẹ Babilọn rẹ awanre. Rere ihwo na vwọ riẹn oborẹ ẹgba kugbe oruru rẹ ẹga rọyen gan te, Nẹbukadreza da ma oma rode ọvo, ọ da vuẹ ihwo na nẹ ayen vwẹ uyovwin kpotọ kẹ oma na ọke rẹ ayen de nyo edo rẹ ihwehworo kugbe une rọ họhọ une rẹ ẹkuotọ. Ẹkẹvuọvo, emeshare rẹ Hibru erha re se Shadrak, Mashak vẹ Abednigo rhọnvwe vwẹ uyovwin kpotọ kẹ oma na-a, dede nẹ ayen riẹnre nẹ ayen che ghwu.​—Daniẹl, uyovwinrota 3.

Ogbikuegbe Carlton Hayes tare nẹ “aphiana na rhi hirhephiyọ oka rẹ esegbuyota kugbe orọnvwọn rẹsosuọ rẹ ẹkuotọ vwẹ ẹga kẹ.” “Eshare si erhu nẹ uyovwin siẹrẹ e de muẹ aphiana na wanvrẹ, ibuine si ine vwo jiri aphiana na, emọ je so ine vwo jiro.” Ọ da vwọba nẹ, ẹkuotọ ji vwo “ẹdẹ efuanfon,” kerẹ ẹdẹ rẹ Ẹne rẹ emeranvwe rẹ July vwẹ United States, ọtiọyen ji te ẹdẹ rẹ “ihwo efuanfon ri ghwuru kugbe egba” vẹ “uwevwin rẹ ẹga” yẹrẹ ọrhan. Vwẹ orẹ ọvo re ruru  vwẹ Brazil, onotu rẹ isodje rẹ ẹkuotọ na da ta: “E muọghọ, ji vwẹ ẹga kẹ aphiana na . . . kirobo ra ga Ẹkuotọ na.” Ọkiọvo rọ wanre na, ọbe re se The Encyclopedia Americana da ta: “Kirobo rẹ agbagba na pha fuanfon na, ọtiọyen aphiana na je pha fuanfon.”

Ọbe rẹ encyclopedia re djunute na da ta ukuko na nẹ, ine ra sua kẹ ẹkuotọ “ọyen odjephia rẹ ẹguọnọ rẹ ohwo vwo kpahen ẹkuotọ na, o churobọ si ẹrhovwo ra nẹ rhe Ọghẹnẹ rere ọ vwẹrote ihwo rẹ ẹkuotọ na yẹrẹ isun rayen.” Ọtiọyena, ọke rẹ idibo rẹ Jihova da tanẹ erẹ re vwo muọghọ kẹ ẹkuotọ ri churobọ si e vwo yeren aphiana na vẹ ine ra sua kẹ ẹkuotọ eyen irueru rẹ ẹga, ayen ta chọ-ọ. Vwọrẹ uyota, ọbe re se The American Character vwọ ta ota kpahen oboresorọ rẹ emọ rẹ Iseri rẹ Jihova rehẹ isikuru rẹ America vwọ sen nẹ ayen che muọghọ kẹ aphiana na-a, ọ da ta: “Aguare ro me Kpenu brorhiẹn abọ buebun nẹ ine nana ra sua kẹdẹ kẹdẹ na, eyen irueru rẹ ẹga.”

Dede nẹ, idibo rẹ Jihova vwobọ vwẹ irueru ri nẹ Baibol na rhe-e, ayen muọghọ kẹ ihwo re vwobọ vwẹ ayen. Ayen muọghọ kẹ aphiana na kerẹ oka rẹ ẹkuotọ na kugbe “otu ra vwẹ ogangan rẹ isuesun kẹ” re dia “ọrhuẹrẹ akpọ rẹ Ọghẹnẹ vwo mu.” (Rom 13:1-4) Ọtiọyena, Iseri rẹ Jihova kerhọ rẹ iji rẹ Baibol na rọ tare nẹ a nẹrhovwo “vwọ kẹ ivie kugbe ihwo ride.” Avwanre ruẹ ọnana “rere avwanre vwo yere akpọ dẹndẹn vẹ ufuoma, yoyovwi vẹ ọghọ vwẹ idjerhe kidjerhe.”​—1 Timoti 2:2.

Re vwo votu. Inenikristi rẹ uyota muọghọ kẹ uturhi rẹ ihwo vwori rẹ ayen vwo votu. Ayen gbevwọsua irueru re vwo votu-u, ayen ji muọghọ kẹ ihwo ri suẹn. Ẹkẹvuọvo, ayen ka ẹbẹre vuọvo vwẹ usuon rẹ ẹkuotọ na-a. (Matiu 22:21; 1 Pita 3:16) Die yen Onenikristi ru vwẹ ẹkuotọ re vwo votu da dia oborẹ e je ruo-o, yẹrẹ vwẹ ẹkuotọ ra da vwọsua ihwo re rhọnvwe kpo asan re de votu-u? Onenikristi da karophiyọ nẹ Shadrak, Mashak vẹ Abednigo kpo uphẹphẹ rẹ Dura, Onenikristi na se kpo asan re de votu siẹrẹ ẹwẹn obrorhiẹn rọyen  da rhọnvwe kẹ nẹ ọ ra. Ẹkẹvuọvo, o nomaso rere o vwo je ru oborẹ Baibol tare nẹ ọ chọre. E jẹ o roro kpahen iyono rẹ Baibol esan nana:

1. Idibo rẹ Jesu dia “e rẹ akpọ na-a.”​—Jọn 15:19.

2. Inenikristi mudia kẹ Kristi vẹ Uvie rọyen.​—Jọn 18:36; 2 Kọrẹnt 5:20.

3. Esegbuyota vuọvo yen ukoko rẹ Inenikristi vwori, ẹguọnọ rẹ Kristi yen sun ihwo rehẹ evun rọyen.​—1 Kọrẹnt 1:10; Kọlose 3:14.

4. Ihwo da vwẹ ohwo vwo mu nẹ osun, ayen je ghara vwẹ oborẹ ohwo na ruru. Vwo oniso rẹ iyono rehẹ evunrẹ eta ra nẹ iyẹnrẹn rọyen vwẹ 1 Samuẹl 8:5, 10-18 kugbe 1 Timoti 5:22.

5. Jihova tare nẹ ihwo rẹ Izrẹl sen ọyen kidie nẹ ayen guọnọ ovie rẹ ohworakpọ.​—1 Samuẹl 8:7.

6. Ofori nẹ Inenikristi vwo ọmuvwiẹ rẹ ota ọke rẹ ayen da vuẹ ihwo efa kpahen Uvie rẹ Ọghẹnẹ.​—Matiu 24:14; 28:19, 20; Hibru 10:35.

Ra vwọ wian kẹ ẹkuotọ. Vwẹ ẹkuotọ evo, usuon na tare nẹ ihwo re rhọnvwe vwobọ vwẹ iruo rẹ isodje-e, gba wian kẹ ẹkuotọ na vwẹ uvwre rẹ ọke evo. Avwanre de hirharoku ẹdia tiọyena, e jẹ avwanre nẹrhovwo kpahọn, avwanre je sa vuẹ Onenikristi ro tedje tavwen avwanre ki brorhiẹn vwo nene ẹwẹn rẹ obrorhiẹn rẹ avwanre.​—Isẹ 2:1-5; Filipae 4:5.

Ota rẹ Ọghẹnẹ vuẹ avwanre nẹ a “vwẹ oma kpotọ kẹ ayen otu ri suẹn ihwo, kugbe ihwo ride ri vwo ogangan, . . . rere kiruo kiruo rẹ ayen guọnọre ejobi e ru kẹ ayen . . . dẹndẹn.” (Taitọs 3:1, 2) Vwo nene oborẹ Baibol na tare na, avwanre sa nọ oma avwanre enọ nana: ‘Iruo ra vwọ wian kẹ ẹkuotọ tiọyena sa nẹrhẹ mi ru oborẹ Baibol na tare nẹ ọ chọre yẹrẹ vwobọ vwẹ ẹga rẹ efian?’ (Maika 4:3, 5; 2 Kọrẹnt 6:16, 17) ‘Iruo na cha nẹrhẹ ọ bẹn kẹ vwẹ mi vwo ruiruo mẹ kerẹ Onenikristi gbanẹ ọ cha tobọ nẹrhẹ me dobọ rẹ ẹga mẹ ji?’ (Matiu 28:19, 20; Ẹfesọs 6:4; Hibru 10:24, 25) ‘Iruo tiọyena  cha vwẹ ukẹcha kẹ vwẹ vwọ hẹre iruo rẹ aghwoghwo mẹ phiyọ, rọ da nẹrhẹ mi vwobọ vwẹ ẹga rẹ ọkieje?’​—Hibru 6:11, 12.

Ẹwẹn obrorhiẹn rẹ Onenikristi da rhọnvwe kẹ nẹ ọ wian kẹ ẹkuotọ na ukperẹ o vwo kpo uwodi, e jẹ Inenikristi ri chekọ muọghọ kẹ orhiẹn ro bruru na. (Rom 14:10) O de ji brorhiẹn nẹ ọyen cha sa wian kẹ ẹkuotọ na-a, e ji muọghọ kẹ orhiẹn-ebro yena.​—1 Kọrẹnt 10:29; 2 Kọrẹnt 1:24.