1, 2. Ebẹnbẹn da dia orọnvwe ko ghwe mudiaphiyọ nẹ o rhe vwo obo re se ru kpahọ-ọn? Djekpahọn.

ORỌNVWE ọyen okẹ ro nẹ obọ rẹ Jihova rhe. Ọ sa nẹrhẹ oma vwerhen ohwo. Dedena, o vwo orọnvwe vuọvo ebẹnbẹn kanre-e. Ọ sa tobọ họhọ nẹ ebẹnbẹn na che se vwo oba-a, aye vẹ ọshare na ji se no nẹ ayen rhe che se sikẹrẹ ohwohwo kirobo ri jovwo-o.

² E jẹ o gbe avwanre unu siẹrẹ ebẹnbẹn da vwomaphia vwẹ orọnvwe avwanre nọke ra ruọke-e. Dedena, e ghwe no nẹ o rhe vwo obo re se ru kpahọ-ọn. Eya gbe eshare re tobọ vwo ebẹnbẹn vwẹ orọnvwe rayen nabọ rhoma ru oyerinkugbe rayen gan je bọn orọnvwe rayen gan. Vwẹ idjerhe vọ?

3, 4. Die yen sa phia vwẹ orọnvwe?

³ Orọnvwe si ihwo ivẹ na kẹrẹ ohwohwo, dede nẹ oborẹ ayen vwo ẹguọnọ rọyen, iroro rayen, vẹ oborẹ ayen ruẹ erọnvwọn wan fẹnẹ ohwohwo. Vwọba, ọ sa dianẹ asan rẹ ayen nurhe vẹ ẹkuruemu rayen fẹnẹ ohwohwo. Ọ reyọ ọke vẹ ẹgbaẹdavwọn ihwo ivẹ na ke nabọ riẹn ji vwo ẹruọ rẹ ohwohwo.

 ⁴ Ọke vwọ yanran na, aye vẹ ọshare na se muomaphiyọ ọdavwẹ romobọ rayen mamọ, ọ me nẹrhẹ ayen sheri kẹ ohwohwo. Ọ sa họhọ nẹ dohwo dakpọ rọyen yen yerẹn. Die yen sa chọn ayen uko vwo sikẹrẹ ohwohwo?

5. (a) Die yen sa nẹrhẹ Onenikristi sikẹrẹ ọrivẹ rọyen? (b) Kirobo rẹ Hibru 13:4 tare, ẹro vọ yen ofori nẹ e vwo ni orọnvwe?

⁵ Jihova vwẹ omamọ uchebro kẹ avwanre re sa vwẹ ukẹcha kẹ wẹ vẹ ọrivẹ wẹn vwo sikẹrẹ Ọghẹnẹ, re sa jẹ nẹrhẹ ovwan sikẹrẹ ohwohwo. (Une Rẹ Ejiro 25:4; Aizaya 48:17, 18) Ọ da vuẹ avwanre: “E jẹn emu ọghọ kẹ orọvwe vwẹ ohri rẹ ovwan ejobi.” (Hibru 13:4) Orọnvwọn re muọghọ kẹ, ọyen obo re niri ghanghanre. A sẹro rọyen, a je reyọ vwọ  heha-a. Ọtiọyen Jihova je guọnọ nẹ e ni orọnvwe.

6. Die yen Matiu 19:4-6 yono avwanre kpahen ẹro Jihova vwo nẹ orọnvwe?

⁶ Jihova yen ton orọnvwe rẹsosuọ phiyọ. Jesu rọ dia Ọmọ Rọyen, da ta: “Ovwan ji se nẹ ohwo rọ ma ayen notọrhe ọshare vẹ aye a ma aye-en? Ọ da ta nẹ, Fiki rẹ ọnana ọshare vwo jẹ ọsẹ vẹ oni rọye vwo ọ me ra gbanọ aye rọye, ayen ivẹ na ke cha dia oma ọvo. Fiki rẹ eriyin na ayen gbe hẹ ihwo ivẹ ọfa a, ẹkẹvuọvo ayen kẹ oma ọvo Obo rẹ Ọghẹnẹ tan kugbe nu, e jẹn ohwo hẹriẹ-ẹ.” (Matiu 19:4-6) Nẹ ọtonphiyọ rhe yen Jihova vwọ guọnọ nẹ orọnvwe dia bẹdẹ. Ọ guọnọre nẹ ihwo rẹ orua sikẹrẹ ohwohwo ji vwo omavwerhovwẹn, ayen me je riavwerhen rẹ akpeyeren kugbe.

7. Mavọ yen eya gbe eshare sa vwọ bọn orọnvwe rayen gan?

⁷ Ẹkẹvuọvo, nonẹna eya gbe eshare re rọvwọnre hirharokuẹ ebẹnbẹn vwọ vrẹ obo ri jovwo. Ọkiọvo, ebẹnbẹn na sa gan mamọ rọ da nẹrhẹ ayen roro nẹ orọnvwe rayen cha tọ-ọn, ọ me nẹrhẹ ofu dje ayen. Jẹ, a da riẹn ẹro rẹ Jihova vwo nẹ orọnvwe, ọ cha vwẹ ukẹcha kẹ avwanre.—1 Jọn 5:3.

8, 9. (a) Ọke vọ yen ofori nẹ e vwo nene odjekẹ rẹ Jihova kpahen orọnvwe? (b) Idjerhe vọ yen e se vwo djephia nẹ orọnvwe avwanre ghanre kẹ avwanre?

⁸ Uchebro rẹ Jihova fi erere kẹ avwanre ọkieje. Kirobo ra tare nanayen, Jihova vuẹ avwanre nẹ “e jẹn emu ọghọ kẹ orọvwe.” (Hibru 13:4; Aghwoghwo  5:4) E de nene odjekẹ rẹ Jihova tobọ vwẹ ọke rẹ ebẹnbẹn, ọ cha ghwa erere rhe avwanre.—1 Tẹsalonaika 1:3; Hibru 6:⁠10.

⁹ Kidie nẹ orọnvwe rẹ avwanre ghanre kẹ avwanre, kẹ ofori nẹ a kẹnoma kẹ iruemu vẹ eta ri se miovwo. Ukperẹ ọtiọyen, e jẹ e ru oyerinkugbe avwanre vẹ ọrivẹ avwanre ganphiyọ. Vwẹ idjerhe vọ?

10, 11. (a) Die yen sa so ebẹnbẹn vwẹ erọnvwe evo? (b) Diesorọ o vwo fo nẹ a jomaotọ kpahen obo ra ta ota kẹ ọshare yẹrẹ aye ohwo?

¹⁰ O vwo idjerhe sansan rẹ ohwo sa vwọ so ọmiaovwẹ kẹ ọshare yẹrẹ aye rọyen. Avwanre riẹnre nẹ ofori Onenikristi vwọ ghwiẹ ọrivẹ rọye-en yẹrẹ ru obo re cha so omaẹkuọn vwọ kẹ-ẹ. Dedena, a sa je vwẹ eta vwọ wan ohwo oma. Eta pha kerẹ egbọlọ. Aye ọvo da ta: “Ọshare mẹ vwẹ eta vwọ bọphiẹ ovwẹ. Vwọrẹ uyota, eta na phi era phiyọ oma mẹ-ẹ, jẹ eta rọyen na guọghọ ubiudu mẹ; eta kerẹ ‘Wẹwẹ oghwa!’ vẹ ‘Wo fi emuọvo-o!’ ” Ọshare ọvo tare nẹ ọkieje yen aye rọyen vwọ harhọn. Ọ da ta: “Me cha sa ta oka rẹ erharhe eta tiọyen vwọ kẹ rhivwi-in. Kọyensorọ, me rha ta ota kẹ-ẹ, me je fobọ nẹ iruo cha-a. Ọyena fuoma vrẹ ọ rẹ mi vwo kpo uwevwin.” Eta re gbaegbae, ekan vẹ erharhe eta vọn akpọ na nonẹna.

¹¹ Aye gbe ọshare da ta erharhe eta kẹ ohwohwo, ọ sa so ọmiaovwẹ kẹ ohwo vwẹ ọke grongron. Ọ dia ọtiọyen Jihova guọnọre nẹ ọshare vẹ aye ru  kẹ ohwohwo-o. Ẹkẹvuọvo a sa wan aye yẹrẹ ọshare ohwo oma vwọrẹ jẹriẹn. Wo se no nẹ wọ davwan kẹ ọrivẹ wẹn, jẹ ọtiọyen ọrivẹ wẹn niro? Obo wọ tare da da ọrivẹ wẹn, wo muegbe wo vwo ru ewene?—Galesha 5:15; se Ẹfesọs 4:31.

12. Die yen se djobọte oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ Jihova?

¹² Obo wọ ta ota kẹ ọrivẹ wẹn wan ghanre kẹ Jihova, owenẹ ọ dia azagba yẹrẹ odjahọn. (Se 1 Pita 3:7.) Jems 1:26 da karophiyọ avwanre: “Ọ da dianẹ ohwo rori nẹ ọye ọgba rẹ egagọ, rọ sẹro rẹ ẹrevwe rọye-e, ẹkẹvuọvo rọ da phiẹn udu rọye, yẹ egagọ rẹ ohwo yena ofefe.”

13. Ọrhọ yen idjerhe ọfa rẹ ohwo sa vwọ so ivun emiovwo kẹ ọrivẹ rọyen?

 ¹³ O vwo idjerhe efa aye gbe ọshare vwo dje erorokẹ kẹ ohwohwo. Kerẹ udje, mavọ oma che ru ọrivẹ wẹn siẹrẹ wẹ vẹ ohwo ọfa da ghwọrọ ọke kuẹgbe ọkieje? Ọ sa dianẹ wẹ vẹ ohwo na yan kuẹgbe vwẹ iruo aghwoghwo na kọke kọke yẹrẹ wọ vwẹ ukẹcha kẹ ohwo na fikirẹ ebẹnbẹn ro vwori, ọnana nẹrhẹ ivun miovwo ọrivẹ wẹn? Oniọvo aye ọvo da ta: “Ọshare mẹ vẹ oniọvo aye ọfa da ghwọrọ ọke kuẹgbe ọkieje, ọ kẹ vwẹ omavwerhovwẹ-ẹn. Ọ nẹrhẹ mi ni oma mẹ kueku.”

14. (a) Die yen Jẹnẹsis 2:24 yono avwanre? (b) Die yen ofori nẹ a nọ oma avwanre?

¹⁴ Ofori nẹ avwanre muọghọ kẹ esẹ vẹ ini avwanre, e mi ji vwo ẹguọnọ rẹ iniọvo rẹ ukoko na. Dedena, a da rọvwọn nu, ọshare yẹrẹ aye avwanre kọyen cha dia ohwo rẹsosuọ vwọ kẹ avwanre. Jihova tare nẹ ọshare cha “gbanọ aye rọye.” (Jẹnẹsis 2:24) Ofori nẹ ọdavwẹ rẹ aye yẹrẹ ọshare avwanre dia ghanghanre vwọ kẹ avwanre. Nọ oma wẹn: ‘Me kẹ ọrivẹ mẹ ẹguọnọ vẹ ọke rọ guọnọre?’

15. Diesorọ o vwo fo nẹ ihwo re rọvwọnre kẹnoma kẹ oyerinkugbe ọkpẹkpẹkpẹ vẹ ohwo rọ dia aye yẹrẹ ọshare raye-en?

¹⁵ Oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ ohwo rọ dia aye yẹrẹ ọshare avwanre-e da kpẹkpẹ gan nọ, ọ sa so ebẹnbẹn vwọ kẹ orọnvwe avwanre. Ọ sa nẹrhẹ e vwo urhurusivwe rẹ ehware kpahen ohwo ọfa. (Matiu 5:28) Urhurusivwe tiọyena sa rhe gan ọ me nẹrhẹ wo ru obo ri che miovwo orọnvwe wẹn.

16. Urhi vọ yen Baibol na ji kpahen orọnvwe?

¹⁶ Pọl vwọ tanẹ: “E jẹn emu ọghọ kẹ orọvwe” nu, ọ da je ta: “E jẹn e gbe ehwa rẹ orọvwe na ẹgua-a; kidie Ọghẹnẹ cha vwẹ ọvwọfanrhiẹ kugbe otu ri gbe igberadja guẹdjọ.” (Hibru 13:4) Vwẹ etinẹ na, “ehwa rẹ orọvwe” mudiaphiyọ ovwerhẹn rẹ aye gbe ọshare. (Isẹ 5:18) Mavọ yen e se vwo muọghọ kẹ ọrhuẹrẹphiyotọ nana rere e vwo je gbe ẹgua?

17. (a) Ẹro vọ yen ihwo buebun vwo nẹ igberadja egbe? (b) Ẹro vọ yen ofori nẹ Onenikristi vwo no?

¹⁷ Nonẹna ihwo evo rorori nẹ a rha fuevun kẹ ọrivẹ rẹ ohwo-o, ọ ghwa bra-a. Avwanre che se rhiabọreyọ iroro tiọyena-a. Jihova tarọ phephẹn nẹ o vwo utuoma kpahen ọfanrhiẹn vẹ igberadja egbe. (Se Rom 12:9; Hibru 10:31; 12:29) E de nene ohwo ọfa rọ dia aye yẹrẹ ọshare avwanre-e vwerhẹn, jẹ avwanre gbe orọnvwe avwanre ẹgua. Kọyen avwanre muọghọ kẹ irhi rẹ Jihova-a, o ji che miovwo oyerinkugbe avwanre vẹ Jihova. Ọtiọyena, ofori nẹ avwanre kẹnoma kẹ owọẹjẹ rẹsosuọ ro sun ohwo kpo igberadja egbe. Ọ nana churobọ si e vwo vwo iroro rẹ ọfanrhiẹn kpahen ohwo ọfa.—Job 31:1.

18. (a) Idjerhe vọ yen igberadja egbe vwọ dia kerẹ edjọẹgọ? (b) Ẹro vọ yen Jihova vwo nẹ igberadja egbe?

¹⁸ Vwẹ Urhi rẹ Mosis, igberadja egbe ọyen umwemwu ọbrabra mamọ, ọ pha kerẹ edjọẹgọ. Vwẹ ẹdia nana ivẹ na, ughwu yen no cha. (Livitikọs 20:2, 10) Idjerhe vọ yen igberadja egbe vwọ  dia kerẹ edjọẹgọ? Ohwo rẹ Izrẹl da ga edjọ, jẹ o miovwo ive ro ve kẹ Jihova nẹ ọ cha fuevun kẹ. O de rhe gbe igberadja, jẹ o miovwo ive ro ve kẹ aye yẹrẹ ọshare rọyen. (Eyanno 19:5, 6; Urhi Rivẹ 5:9; se Malakae 2:14.) Vwẹ ọke awanre, Jihova ni igberadja egbe kerẹ umwemwu ọgangan.

19. Die yen sa nẹrhẹ avwanre kẹnoma kẹ igberadja egbe?

¹⁹ Kẹ nonẹna vwo? Dede nẹ avwanre rha hẹ otọ rẹ Urhi rẹ Mosis na-a, jẹ ẹro rẹ Jihova vwo ni igberadja egbe ji wene-e. Kirobo avwanre cha rhọnvwe ga edjọ na-a, o ji fo nẹ e ku ọrivẹ avwanre phiyotọ-ọ. (Une Rẹ Ejiro 51:1, 4; Kọlose 3:5) A rha fuevun kẹ ọrivẹ avwanre-e, kọyen e muọghọ kẹ Jihova vẹ orọnvwe avwanre-e.—Ni Eta rẹ Odjefiotọ 26.

20. Mavọ yen aghwanre sa vwọ ghwa erere rhe orọnvwe?

²⁰ Mavọ wo se vwo ru orọnvwe wẹn ganphiyọ? Baibol na da ta: “Aghwanre ọye a vwọ bọn uwevwi, ẹruọ kọye e vwo muo viẹ.” (Isẹ 24:3) Uwevwin sa yanghan je so omaẹkuọn kẹ ohwo yẹrẹ ọ sa vọn vẹ ufuoma kugbe ofuvwegbe. Ọtiọyen orọnvwe je pha. Ọvwaghwanre cha davwẹngba vwo ru orọnvwe rọyen ọ vwọ dia asan ro vwo ufuoma vẹ ofuvwegbe.

21. Mavọ yen erianriẹn sa vwọ bọn orọnvwe wẹn gan?

²¹ Baibol na je vwọ ta ota kpahen uwevwin yena, ọ da vwọba: “Erianriẹn ọye ivun na ejobi vwọ vọn vẹ efe re ghare ri yovwiri.” (Isẹ 24:4) Obo wo yono nẹ Baibol na sa nẹrhẹ orọnvwe wẹn yovwinphiyọ.  (Rom 12:2; Filipae 1:9) Wẹ vẹ ọshare yẹrẹ aye wẹn de se Baibol na vẹ ẹbe ukoko na kuẹgbe, ovwan ta ota kpahen oborẹ ovwan se vwo ruiruo. Guọnọ idjerhe ovwan se vwo dje ẹguọnọ, erorokẹ vẹ ọghọ vwọ kẹ ohwohwo. Vuẹ Jihova nẹ ọ chọn wẹ uko vwo vwo omamọ iruemu re sa bọn orọnvwe wẹn gan, re je cha nẹrhẹ ọrivẹ wẹn vwo ẹguọnọ wẹ phiyọ.—Isẹ 15:16, 17; 1 Pita 1:7.

22. Diesorọ o vwo fo nẹ e dje ẹguọnọ vẹ ọghọ vwọ kẹ ọshare yẹrẹ aye avwanre?

²² E jẹ a davwẹngba vwo dje ẹguọnọ vẹ ọghọ vwọ kẹ ọshare yẹrẹ aye avwanre. Ọke yena, orọnvwe avwanre kọ cha ganphiyọ. Ma rho, ọ cha nẹrhẹ nẹ oma vwerhen Jihova.—Une Rẹ Ejiro 147:11; Rom 12:10.