1, 2. Mavọ yen oma ru Jihova siẹrẹ a da davwẹngba vwọ dia ihwo rẹ uyota?

ẸDẸ ọvo, ọmọ ọvo vwo nẹ isikuru kpo, ọ da mrẹ ipọsu ọvo rẹ igho vọnre vwẹ otọ. Die yen o che ru? O se phio phiyọ ekpu rọyen. Jẹ ukperẹ ọtiọyen, o de vwo rhe ohwo ro vworo. Oni rẹ ọmọ na vwo nyo obo ro ruru, oma da vwerhọn mamọ.

² Oma vwerhen emiọvwọn buebun siẹrẹ emọ rayen da dia ihwo rẹ uyota. Ọsẹ avwanre, Jihova, ọyehẹ “Ọghẹnẹ rẹ uyota,” oma je vwerhọn siẹrẹ avwanre da dia ihwo rẹ uyota. (Une Rẹ Ejiro 31:5) Avwanre guọnọ ru obo re cha kẹ omavwerhovwẹn je “ta uyota kẹ ọrivẹ [avwanre].” (Ẹfesọs 4:25) E jẹ a fuẹrẹn ẹdia ẹne vwẹ akpeyeren ra da guọnọ nẹ a dia ihwo rẹ uyota. A je cha ta ota kpahen erere evo re herọ siẹrẹ a da dia ihwo rẹ uyota.

3-5. (a) Mavọ yen a sa vwọ phiẹn oma avwanre? (b) Die yen sa chọn avwanre uko vwo jẹ oma avwanre ẹphiẹn?

³ A ke sa dia ihwo rẹ uyota, ofori nẹ a nabọ riẹn  oma avwanre kugbe asan ra da vwiẹre. Ọnana ghwa lọhọ ọkieje-e. Vwẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ, iniọvo rẹ ukoko rẹ Laodisha phiẹn oma rayen, rẹ ayen vwo roro nẹ ayen ru ọhọre rẹ Ọghẹnẹ jẹ vwọrẹ uyota, ayen ruo-o. (Ẹvwọphia 3:17) Avwanre je sa phiẹn oma avwanre kpahen oka rẹ ohwo ra ghene hepha.

⁴ Odibo Jems da ta: “Ọ da dianẹ ohwo rori nẹ ọye ọgba rẹ egagọ, rọ sẹro rẹ ẹrevwe rọye-e, ẹkẹvuọvo rọ da phiẹn udu rọye, yẹ egagọ rẹ ohwo yena ofefe.” (Jems 1:26) Avwanre sa phiẹn oma avwanre vwo roro nẹ kidie nẹ avwanre ru obo ri yovwirin evo, Ọghẹnẹ cha kpairoro vrẹ avwanre siẹrẹ e de yinvwaro, ta eta rẹ ọjẹfia, yẹrẹ gun efian. Die yen sa chọn avwanre uko vwo jẹ oma avwanre ẹphiẹn?

⁵ E de ni ughegbe, avwanre sa mrẹ oma avwanre. E de se Baibol na, ọ sa nẹrhẹ a mrẹ oka rẹ ohwo ra hepha vwẹ obevun. Baibol na sa chọn avwanre uko vwọ riẹn asan rẹ avwanre da gan vẹ asan ra da vwiẹre. Kẹ avwanre cha riẹn ewene ro fori nẹ e ru vwẹ iroro, uruemu, vẹ eta rẹ avwanre. (Se Jems 1:23-25.) Ẹkẹvuọvo, avwanre de roro nẹ avwanre vwo echobọ vuọvo-o, e rhe che se ru ewene ra guọnọre-e. Ọtiọyena, e jẹ a vwẹ Baibol na vwọ nabọ fuẹrẹn oma avwanre. (Uvwerhe 3:40; Hegae 1:5) Ẹrhovwo je sa chọn avwanre vwọ riẹn oka rẹ ohwo rẹ avwanre ghene hepha. A sa vuẹ Jihova nẹ ọ fuẹrẹn avwanre je chọn avwanre uko vwọ mrẹ ovwiẹrẹ rẹ avwanre vughe rere e se vwo ru ewene. (Une Rẹ Ejiro 139:23, 24) Karophiyọ nẹ “ohwo ọchọchọ ẹgua kẹ Ọrovwohwo  oma, ẹkẹvuọvo ọ vwẹ ẹro sua ohwo rọ dia ọvwata.”—Isẹ 3:32.

6. Diesorọ o vwo fo nẹ aye gbe ọshare fuevun kẹ ohwohwo?

⁶ Ra vwọ dia ohwo rẹ uyota vwevunrẹ orua pha ghanghanre. Aye gbe ọshare de rhievun kẹ ohwohwo, kẹ ayen cha nabọ vwẹroso ohwohwo. O vwo idjerhe sansan rẹ aye gbe ọshare se vwo jẹ evun-ẹfuọn kẹ ohwohwo. Kerẹ udje, ohwo rọ rọvwọnre se vwo uruemu ra vwọ frẹfrẹ, ni ihoho rẹ ihwo re banphiyọ yẹrẹ vwo ẹwẹn rẹ ọfanrhiẹn vẹ ohwo ọfa vwẹ odjahọn. Jokaphiyọ oborẹ ọbuine na tare: “Mi tidia  kugbe ihwo ogbarogba-a, eyẹ me vẹ ihwo rẹ okpetu kuoma gbe-e.” (Une Rẹ Ejiro 26:4) Orọnvwe wẹn sa hra totọ siẹrẹ wọ rha fuevun kẹ ọrivẹ wẹ-ẹn.

7, 8. Mavọ yen wọ sa vwọ vwẹ Baibol na vwo yono emọ oboresorọ o vwo fo nẹ ayen dia ihwo rẹ uyota?

⁷ Ofori nẹ emọ riẹn oboresorọ o vwo fo nẹ ayen dia ihwo rẹ uyota. Emiọvwọn sa reyọ Baibol na vwo yono emọ rayen vwẹ ẹdia nana. Baibol na vọnre vẹ ikuegbe rẹ ihwo re rhọnvwe dia ihwo rẹ uyota-a: Ekan, rọ rhe dia oji; Gehazi, ro gun efian fikirẹ igho; kugbe Judas, ro cho igho rẹ ekpeti na, ọ da je shẹ Jesu idọnọ efuanfon 30.—Joshua 6:17-19; 7:11-25; 2 Ivie 5:14-16, 20-27; Matiu 26:14, 15; Jọn 12:6.

⁸ Baibol na vọnre vẹ ikuegbe rẹ ihwo re dia ihwo rẹ uyota: Jekọp, rọ vuẹ emọ rọyen nẹ ayen reyọ igho rẹ ayen mrẹre vwẹ ekpu rayen rhivwin; Jẹfta vẹ ọmọtẹ rọyen, ri ru oborẹ ayen ve kẹ Ọghẹnẹ; kugbe Jesu rọ ta uyota tobọ vwẹ ọke ọgangan. (Jẹnẹsis 43:12; Iguẹdjọ 11:30-40; Jọn 18:3-11) Idje nana cha chọn emọ uko vwọ riẹn oboresorọ o vwo fo nẹ ayen dia ihwo rẹ uyota.

9. Erere vọ yen emọ che vwo siẹrẹ esẹ vẹ ini rayen da dia ihwo rẹ uyota?

⁹ Emiọvwọn se yono nẹ uchebro rẹ Baibol nana: “Wẹ ro yono ihwo efa na, wo gbi rhe yono oma wẹn? Wẹ ro ghwoghwo nẹ e cho uji-i, ku wọ rhoma cho uji?” (Rom 2:21) Emọ riẹn siẹrẹ ọsẹ vẹ oni rayen rhe ruẹ nene oborẹ ayen ta-a. Avwanre da vuẹ emọ rẹ avwanre nẹ ayen dia ihwo rẹ uyota jẹ avwanre dia ihwo rẹ uyota-a, ofu se dje ayen. Emọ de noso nẹ esẹ  vẹ ini rayen gun efian, tobọ vwẹ erọnvwọn itete, ọ sa je nẹrhẹ ayen ru ọtiọyen. (Se Luk 16:10.) Ẹkẹvuọvo, emọ na da mrẹ nẹ esẹ vẹ ini rayen ihwo rẹ uyota, ọ cha nẹrhẹ ayen komobọ je dia emiọvwọn ra sa vwẹroso vwẹ obaro obọ.—Isẹ 22:6; Ẹfesọs 6:4.

10. Mavọ yen a sa vwọ dia ihwo rẹ uyota vwẹ eta ra ta kẹ iniọvo rẹ avwanre?

¹⁰ Ofori nẹ avwanre ta uyota kẹ iniọvo rẹ avwanre. Ikuegbe ghevweghe se hirhephiyọ iguegun re vwo miovwo ohwo. Avwanre sa hra efian siẹrẹ e de gbikun ra riẹn otọ rọye-en. O che yovwin a da sa ‘yọnrọn ẹbẹrunu avwanre.’ (Isẹ 10:19) Ọ dia a vwọ ta kemu kemu re rorori, ra riẹnre yẹrẹ re nyori ọyen a vwọ dia ohwo rẹ uyota-a. Ọ da tobọ dianẹ obo ra cha ta na uyota, ọ sa dianẹ ota na te avwanre-e, yẹrẹ ofori nẹ a ta kẹ ihwo-o. (1 Tẹsalonaika 4:11) Ihwo evo de yinvwaro nu, kẹ ayen ta: “Uyota yen me tare na.” Ẹkẹvuọvo kerẹ idibo rẹ Jihova, ofori nẹ eta esiri re je vwerhen nẹ unu rẹ avwanre rhe.—Se Kọlose 4:6.

11, 12. (a) Mavọ yen ohwo ro ru umwemwu sa vwọ nẹrhẹ erọnvwọn braphiyọ siẹrẹ ọ rha ta uyota-a? (b) Enọ vọ yen a sa nọ oma avwanre? (c) Mavọ yen a sa vwọ dia ihwo rẹ uyota vwevunrẹ ukoko na?

¹¹ Jihova phi oghwa rẹ ẹroevwote rẹ ukoko na phiyọ obọ rẹ ekpako na. Avwanre da dia ihwo rẹ uyota, kọ cha lọhọ ekpako na vwọ chọn avwanre uko. Diesorọ? Wo de bru idọktọ ra fikirẹ ọga ru wọ họnvwan, wo che si eta evo nu vwọ kẹ? Wo de ru  ọtiọyen, mavọ yen ọ sa vwọ chọn wẹ uko? Vwẹ idjerhe vuọvo na, obọ da chọ avwanre vwo ru umwemwu, e jẹ e gun efia-an. Ukperẹ ọtiọyen, e jẹ e bru ekpako na ra, a ta uyota vwọ kẹ ayen. (Une Rẹ Ejiro 12:2; Iruo Rẹ Iyinkọn Na 5:1-11) Gbe jẹ e roro kpahen ẹdia ọfa: Wọ da riẹn nẹ ugbeyan wẹn ru umwemwu vwo? (Livitikọs 5:1) Wọ cha tanẹ, “Me da ghene dia ugbeyan rọyen, mi che sionu”? Gbanẹ wọ cha karophiyọ nẹ ekpako na yen cha vwẹ ukẹcha kẹ vwọ rhoma vwo omamọ oyerinkugbe vẹ Jihova?—Hibru 13:17; Jems 5:14, 15.

¹² O ji fo nẹ a dia ihwo rẹ uyota vwevunrẹ ukoko na siẹrẹ a da niyẹnrẹn rẹ iruo aghwoghwo na vẹ ọke re de fili rẹ ifọmu rẹ ọkobaro yẹrẹ ifọmu efa rẹ ukoko na.—Se Isẹ 6:16-19.

13. Mavọ yen iniọvo sa vwọ dia ihwo rẹ uyota kẹ ohwohwo vwẹ eta ri shekpahen ekiẹchuọ yẹrẹ iruo?

¹³ E jẹ iniọvo ukoko na vwẹ ekiẹchuọ yẹrẹ iruo vwọba ẹga raye-en. Kerẹ udje, ofori nẹ e mu iruo yẹrẹ ekiẹchuọ vwọ rhe Ọguan Ruvie yẹrẹ iruo aghwoghwo na-a. O ji fo nẹ avwanre ghwa iniọvo avwanre ria-a. Oniọvo de ruiruo kẹ wẹ, hwa uchunu igho rẹ ovwan rhọnvwephiyọ kẹ, vwẹ ọke ro fori, kugbe erere efa ro fori nẹ wọ vwọ kẹ ayen. Ọnana se churobọ si ishọransi vẹ ẹdẹ rẹ omaerovwon ro fori nẹ a vwọ kẹ. (1 Timoti 5:18; Jems 5:1-4) Ọ da rha dianẹ oniọvo yen wo ruiruo kẹ, wọ rhẹro rẹ erere oghẹresa-an. (Ẹfesọs 6:5-8) Davwẹngba vwọ wian ọke rẹ ovwan rhọnvwephiyọ, wo mi ruiruo ra vwọ kẹ wẹ.—2 Tẹsalonaika 3:10.

14. Die yen ofori nẹ Inenikristi ru tavwen ayen ke chueki kugbe?

 ¹⁴ Ọ da dianẹ wẹ vẹ oniọvo guọnọ chueki kuẹgbe vwo? Ọ sa dianẹ wẹ vẹ ọyen toro igho vwọ chueki na yẹrẹ ọvo usun rẹ ovwan mu igho kẹ ọ ro chekọ. Vwẹ ẹdia nana, uchebro rẹ Baibol ọvo sa vwẹ ukẹcha phia: Ovwan sio phiyotọ! Ọke rẹ ọmraro Jerimaya vwọ dẹ otọ, o de ru ọbe rẹ otọ na, ivẹ rọyen; iseri da ghwobọphiyọ ọvo usun rẹ ivẹ na, ọ da sẹro rẹ ivẹ na fikirẹ ọke obaro. (Jerimaya 32:9-14; ji ni Jẹnẹsis 23:16-20.) Ihwo evo se no nẹ re vwo si ọbe phiyotọ mudiaphiyọ nẹ a vwẹroso oniọvo-o. Jẹ vwọrẹ uyota, re vwo sio phiyotọ sa nẹrhẹ a kẹnoma kẹ jẹ ẹruọ ohwohwo evwo, re vwo ku ohwo phiyotọ kugbe aphro yẹrẹ ẹghwọ. Karophiyọ nẹ ufuoma rẹ ukoko na ghanre vrẹ koka koka rẹ ekiẹchuọ.—1 Kọrẹnt 6:1-8; ni Eta rẹ Odjefiotọ 30.

15. Ẹro vọ yen Jihova vwo nẹ ọghware?

¹⁵ Ofori nẹ a dia ohwo rẹ uyota vwọ kẹ ihwo eje, ji te ihwo re dia Iseri rẹ Jihova-a. Jihova niro ghanghanre siẹrẹ a da dia ihwo rẹ uyota. “Ovwanvwọn rẹ efian ọye ẹgha kẹ Ọrovwohwo na, ẹkẹvuọvo ovwanvwọn rẹ uyota nabọ vwerhọn.” (Isẹ 11:1; 20:10, 23) Vwẹ ọke rẹ awanre, a vwẹ ovwanvwọn vwo ruiruo vwẹ ekiẹchuọ. Ẹkẹvuọvo, ineki evo ghwa ihwo ria, rẹ ayen vwọ shẹ ehwehwe rẹ erọnvwọn kẹ ihwo, yẹrẹ shẹ emu ghanra vrẹ obo ro fori nẹ ọ dia. Nonẹna, ọghware vọn asan eje. Kirobo rẹ Jihova vwo utuoma kpahọn vwẹ ọke yena, ọtiọyen o ji tuoma nonẹna.

16, 17. Oka rẹ iruemu vọ yen ofori nẹ a kẹnoma kẹ?

 ¹⁶ Avwanre eje hirharokuẹ ẹdia sansan rọ sa nẹrhẹ e jẹ ohwo rẹ uyota ẹdia; kerẹ ọke ra da guọnọ iruo, e de fili rẹ ifọmu rẹ igọmẹti, yẹrẹ e de si ọdavwini vwẹ isikuru. Ihwo buebun niro nẹ re vwo gun efian, yẹrẹ phiẹn ohwo ghwa bra-a. Ọnana gbe avwanre unu-u. Baibol na tare nẹ vwẹ ẹdẹ rẹ oba na, “ihwo cha guọnọ omaobọ rẹ ayen nọ, e cha guọnọ igho nọ, . . . ki tuoma rẹ emu esiri.”—2 Timoti 3:1-5.

¹⁷ Ọkiọvo, ọ sa họhọ nẹ ihwo rẹ efian yen me phiẹkparobọ nonẹna. (Une Rẹ Ejiro 73:1-8) Iruo rẹ Onenikristi sa vabọ, a sa ghware, yẹrẹ tobọ gboja kẹ kidie ọyen ohwo rẹ uyota. Ẹkẹvuọvo, iruo esiri rọyen ghwruru-u. Diesorọ?

18. Diesorọ ọ vwọ ghanre ra vwọ dia ohwo rẹ uyota?

¹⁸ Vwevunrẹ akpọ nana, ọ bẹn ra vwọ mrẹ ohwo rẹ uyota, ra sa vwẹroso. Avwanre ohwo vuọvo vwo uphẹn ra vwọ dia oka rẹ ohwo tiọyen. (Maika 7:2) Vwọrẹ uyota, ihwo evo sa vwẹ owẹ jehwẹ, je hanrhe owẹ kidie wọ guọnọ dia ohwo rẹ uyota. Jẹ, ihwo efa ji che jiri uwe kidie wẹwẹ ohwo rẹ uyota, ayen je cha vwẹroso owẹ. Vwẹ akpọneje, a riẹn Iseri rẹ Jihova phiyọ ihwo rẹ uyota. Ihwo evo guọnọ reyọ Iseri rẹ Jihova phiyọ iruo kidie a riẹn ayen phiyọ ihwo rẹ uyota. Ọke ra da djẹ ihwo nẹ iruo kidie nẹ ayen dia ihwo rẹ uyota-a, a djẹ Iseri rẹ Jihova-a.

19. Mavọ yen ra vwọ dia ohwo rẹ uyota che djobọte oyerinkugbe wẹn vẹ Jihova wan?

 ¹⁹ Ra vwọ dia ohwo rẹ uyota vwẹ kemu kemu cha nẹrhẹ e vwo omamọ rẹ ẹwẹn obrorhiẹn kugbe ẹwẹn rẹ dọe. Avwanre ke sa vwẹrokere Pọl, rọ vwọ ta: “O mu avwanre ẹro nẹ evun rẹ avwanre pha phẹphẹ.” (Hibru 13:18) Ọ rọ ma rho, Ọsẹ rẹ avwanre, Jihova che bruba ẹgbaẹdavwọn wẹn ru wọ vwọ dia ohwo rẹ uyota vwẹ kemu kemu.—Se Une Rẹ Ejiro 15:1, 2; Isẹ 22:1.