1, 2. Egbabọse rode vọ yen Ilaija hirharoku, kẹ idjerhe vọ yen ọ vwọ fẹnẹ Ehab?

ILAIJA rhẹro rẹ ọke ro vwo siomareyọ ra nẹrhovwo rhe Ọsẹ rọyen rọhẹ obo odjuvwu. Otu buebun re riarierẹ phiyọ mrẹ ọmraro uyota nana ro se erhanre nẹ odjuvwu rhe o krinọ na-a, o muẹro nẹ buebun rayen guọnọ ru oborẹ oma rayen vwọ vwerhọn. Tavwen Ilaija ki yerin Ugbenu ri Kamẹl ra nẹrhovwo rhe Jihova vwẹ odjahọn, o de hirharoku egbabọse rode ọvo. Ọ cha ta ota kẹ Ovie Ehab.

² Eshare ivẹ nana họhọ ohwohwo kakaka-a. Ehab rọ dia ọvwurhuru ra fobọ riẹriẹ vwo ruẹ umiovwo na, ku ewun rẹ ovie phiyọ. Ilaija se osẹnvwe rẹ ọmraro, ọ ku ewun ogrongron phiyọ, ọ sa dianẹ ophiẹn rẹ eranvwe yẹrẹ ẹton rẹ ekẹtẹkẹtẹ yẹrẹ ẹvwe yen e vwo ruo. Ilaija ọyen ohwo vẹ uduefiogbere, ọyọnregan, kugbe esegbuyota. Obo re phiare vwẹ ẹdẹ yena nẹrhẹ a nabọ mrẹ ofẹnẹ rẹ uruemu rẹ eshare ivẹ nana.

3, 4. (a) Diesorọ ọnana vwo jẹ omamọ rẹ ẹdẹ ẹdia vwọ kẹ Ehab vẹ ihwo efa re ga Baal? (b) Enọ vọ yen a cha kpahenphiyọ?

³ Ọnana dia omamọ rẹ ẹdẹ kẹ Ehab vẹ ihwo efa re ga Baali-i. Ẹga efian nana rẹ Ehab vẹ aye rọyen re se Jẹzibẹl titẹ vwẹ uvwiẹ ihwe rẹ Izrẹl she re. Ihwo rhe mrẹvughe re nẹ Baal ọyen ophiẹnvwe ghevweghe, o vwo arhọ-ọ. O se siobọnu erhanre ọke rẹ emraro rọyen vwo kperi se, gbeha, je vwẹ ephia vwo bru oma raye-en. Baal sa chochọn rẹ eshare 450 na vwo nẹ abọ rẹ oghwọrọ ro fo ayen na-a. O ji vwo emu ọfa rẹ ọghẹnẹ efian nana se ru-u, rẹ Ọghẹnẹ rẹ uyota na che ru kẹrẹkpẹ. Ọ vrẹ ẹgbukpe erha rẹ emraro ri Baal vwọ rẹ nẹ ọ vwẹ osio rhe, ẹkẹvuọvo Baal se ruo osio da rhọ-ọ. Ọmọke krẹn vwẹ etinẹ, Jihova ko che djephia nẹ ọyen yen Ọghẹnẹ rẹ uyota na ọke rọ da nẹrhẹ osio rhọ vwẹ otọ na.—1 Ivie 16:30–17:1; 18:1-40.

⁴ Kẹ, ọke vọ yen Jihova cha vwọ nẹrhẹ osio rhọ? Die yen Ilaija che ru bẹsiẹ ọke yena ki te? Die yen avwanre se yono mie  ọshare nana ro vwo esegbuyota na? E jẹ a mrẹ ẹkpahọnphiyọ rẹ enọ nana ra cha vwọ fuẹrẹn ikuegbe na kpobarophiyọ.—Se 1 Ivie 18:41-46.

5. Die yen Ilaija vuẹ Ehab nẹ o ru, kẹ mavọ yen avwanre ru riẹn nẹ Ehab se yono emu vuọvo vwo nẹ obo re phiare vwẹ ẹdẹ yena-a?

⁵ Ilaija vwo sikẹrẹ Ehab, ọ da ta kẹ: “Yanran, ra re re wọ da; kidie umri rẹ osio re do cha.” Orharhe ovie nana se yono emu vwo nẹ obo re phiare vwẹ ẹdẹ yena? Ikuegbe na ghwa vuẹ avwanre-e, ẹkẹvuọvo avwanre riẹnre nẹ o kurhẹriẹ-ẹ, kidie o vwo asan vuọvo ra da tanẹ ọ vuẹ ọmraro na nẹ ọ chọn ọyen uko vwọ nẹrhovwo rhe Jihova vwọ kẹ evwoghovwo-o. Ukperẹ ọtiọyen Ehab “da yanran ra re ra da.” (1 Ivie 18:41, 42) Kẹ, Ilaija vwo?

6, 7. Die yen Ilaija nẹrhovwo kpahen, kẹ diesorọ?

⁶ “Ilaija da yanran kpo obenu ri Kamẹl; o de rhuẹ kpotọ, ọ da vwẹ opharo hwa asan igbo rọye.” Ọke rẹ Ehab vwọ yanran ra riemu, Ilaija da reyọ uphẹn yena vwọ nẹrhovwo rhe Ọsẹ rọyen rọhẹ obo odjuvwu. Vwo oniso rẹ omaevwokpotọ rẹ Ilaija  rọ nabọ teyenphia womarẹ obo ro ru oma wan. Ilaija shiguẹ ji nuyovwin kpotọ, ọ da vwẹ opharo hwa asan igbon rọyen. Die yen o ruẹ? Baibol na vuẹ avwanre vwẹ Jems 5:18 nẹ Ilaija nẹrhovwo rere osio vwọ rhọ. Ọkiọvo ẹrhovwo tiọyena yen ọ nẹ vwẹ enu rẹ Ugbenu ri Kamẹl.

⁷ Jihova tare jovwo nẹ ọyen “cha rhọ osio phihọ otọ na.” (1 Ivie 18:1) Kọyen Ilaija nẹrhovwo nẹ ọhọre Ọghẹnẹ rugba, omarẹ ẹgbukpe uriorin ọvo vwọ wan nu, Jesu de ji yono idibo rọyen nẹ ayen ru ọtiọyen.—Mat. 6:9, 10.

8. Die yen udje rẹ Ilaija yono avwanre kpahen ẹrhovwo?

⁸ Udje rẹ Ilaija yono avwanre erọnvwọn buebun kpahen ẹrhovwo. Orugba rẹ ọhọre Ọghẹnẹ yen Ilaija vwọ kobaro vwẹ ẹrhovwo rọyen. E jẹ avwanre karophiyọ ẹkpo nana siẹrẹ avwanre da nẹrhovwo: “Avwanre da nọ ekpẹn rẹ emu ro shephihọ ọhọre rọye ko nyo kẹ avwanre.” (1 Jọn 5:14) A cha riẹn ọhọre Ọghẹnẹ tavwen a ke sa nẹrhovwo kpahọn. Uyono ri Baibol ri kẹdẹ kẹdẹ ọyen ọvo usun rẹ erọnvwọn re cha nẹrhẹ a riẹn ọhọre Ọghẹnẹ. O muẹro dẹn nẹ Ilaija rhẹro rẹ ọke rẹ osio cha vwọ rhọ rere ojaẹrio rẹ ihwo rẹ orere rọyen se vwo vwoba. Ubiudu rọyen vọnre vẹ akpẹvwẹ ọke rọ vwọ mrẹ igbevwunu rẹ Jihova ruru vwẹ ẹdẹ yena. Avwanre je guọnọ nẹ ẹrhovwo rẹ avwanre djephia nẹ ubuidu rẹ avwanre vọnre vẹ akpẹvwẹ, avwanre ji vwo ọdavwẹ rẹ ihwo efa.—Se 2 Kọrẹnt 1:11; Filipae 4:6.

9. Die yen Ilaija vuẹ odibo rọyen nẹ o ru, kẹ erọnvwọn ivẹ vọ yen udje rẹ Ilaija yono avwanre?

⁹ Ilaija vwo imuẹro nẹ Jihova che ruo rere osio vwọ rhọ, ẹkẹvuọvo ọ riẹn ọke ro che vwo ruo-o. Ọtiọyena, die kọyen ọmraro na ruru bẹsiẹ ọke yena ki te? Ni oborẹ ikuegbe na tare: “Ọ da ta kẹ Odibo rọye, Yanran asakiephana, ni obo abadi na. Ọ da yanran re no, ọ da ta, Emuọvo herọ-ọ. Ọ da ta, Rhoma yanran asiẹghwrẹ.” (1 Ivie 18:43) Udje rẹ Ilaija yono avwanre erọnvwọn ivẹ siẹrẹ ọ da hanvwe. Ọrẹsosuọ, noso nẹ Ilaija vwẹroso Ọghẹnẹ. Ọrivẹ, ọ nabọ rhẹrẹ.

10, 11. (a) Idjerhe vọ yen Ilaija vwo djephia nẹ ọ vwẹroso ive ri Jihova? (b) Diesorọ avwanre sa vwọ vwẹroso Jihova kerẹ Ilaija?

¹⁰ Kidie nẹ Ilaija vwẹroso ive ri Jihova, o de vwo owenvwe  rọ vwọ mrẹ oka ro djerephia nẹ Jihova che ru igbevwunu. O ji odibo rọyen kpo asan ro kpenu mamọ rere o re no sẹ ọ cha mrẹ obo ri djerephia nẹ osio cha rhọ kẹrẹkpẹ. O vwo rhivwin rhe, odibo na da ta kẹ vẹ ofudjevwe: “Emuọvo herọ-ọ.” Enu na mu egho-o, aruọke na muebri-i. Wo vwo oniso rẹ emu ọvo vwẹ etiyin na? Karophiyọ nẹ Ilaija vuẹ Ovie Ehab nẹ “umri rẹ osio re do cha.” Die yen nẹrhẹ ọmraro na ta oka rẹ ota ọtiọyen dede nẹ aruọke na muebri-i?

¹¹ Ilaija riẹn oborẹ Jihova veri. Kerẹ ọmraro ri Jihova kugbe ohwo ro mudia kẹ, Ilaija vwẹroso Ọghẹnẹ nẹ o che ru obo rọ tare. Imuẹro rẹ Ilaija vwori na gan te asan rọ ghwa vwọ họhọ nẹ ọ tobọ nyo umri rẹ osio na re. Ọnana sa nẹrhẹ a karophiyọ eta nana rẹ Baibol na vwo djisẹ ri Mosis: “O de chirako kerẹ ohwo rọ mrẹ ọ re jẹmrẹ na.” Wọ vwẹroso Jihova te ọtiọyen? Jihova ru erọnvwọn buebun re sa nẹrhẹ e vwo esegbuyota tiọyen kpahọn kugbe ive rọyen.—Hib. 11:1, 27.

12. Idjerhe vọ yen Ilaija vwọ rhẹrẹ, kẹ die yen o ruru ọke ro vwo nyo nẹ egho otutuno vwomaphia re?

¹² Gbe rhe ni oborẹ Ilaija nabọ rhẹrẹ. O ji odibo rọyen rhivwin, ọ dia obọ ọvo yẹrẹ ivẹ-ẹ, ẹkẹvuọvo abọ ighwrẹn soso! Wọ sa vwẹro roro oborẹ oma ghwọrọ odibo na te fikirẹ oyan na, dedena Ilaija rhẹro rẹ oka, ọtiọyena ofu rhe dje-e. Odibo na vwo rhivwin rhe vwẹ ọ rẹ abọ righwrẹn na, ọ da ta: “Nighere, umukori rẹ egho kerẹ obọ rẹ ohwo ra va nẹ obo abadi na cha.” Wọ sa vwẹro roro odibo na rọ riobọ phia ọke rọ vwọ vwẹ ẹhẹrobọ rọyen vwo djisẹ rẹ egho otutuno ro nẹ obo Abadi Rode na cha? Ọ sa dianẹ ọnana fi emuọvo kẹ odibo na-a. Ẹkẹvuọvo, vwọ kẹ Ilaija, egho na ọyen igbevwunu dẹn. Ọ da vwẹ iji rẹ okpakpa nana kẹ odibo rọyen: “Yanran, ra ta kẹ Ehab, Rhuẹrẹ ekpẹrẹ wẹn re we kpo, osio de rhe ke we phihọ.”—1 Ivie 18:44.

13, 14. (a) Mavọ yen avwanre sa vwọ rhẹrẹ kerẹ Ilaija? (b) Die yen che mu avwanre vwọ ga Ọghẹnẹ vẹ okpakpa?

¹³ Vwọba, Ilaija phi uvi rẹ udje ọfa phiyotọ kẹ avwanre. Avwanre je hẹrhẹ ọke rẹ Ọghẹnẹ che vwo ru orugba rẹ ọhọre rọyen kẹrẹkpẹ. Ilaija hẹrhẹ te ọke rẹ osio vwọ rhọ; idibo rẹ Ọghẹnẹ re herọ nonẹna je hẹrhẹ ọke rẹ eyeren umwemwu nana che vwo vwoba. (1 Jọn 2:17) Bẹsiẹ ọke yena vwo te, avwanre cha rhẹrẹ kirobo rẹ Ilaija ruru. Jesu rọ dia Ọmọ rẹ Ọghẹnẹ vwẹ uchebro nana kẹ idibo rọyen: “Rhẹrẹ: kidie wọ cha riẹn ẹdẹ rẹ Ọrovwohwo cha vwọ rhe-e.” (Mat. 24:42) Kọyen Jesu guọnọ  tanẹ idibo rọyen rha cha riẹn ọke rẹ oba na che vwo te-e? Ẹjo, kidie ọ ghwọrọ ọke vwọ ta ota kpahen obo re cha phia vwẹ akpọ na tavwen oba na ke rhe. Nonẹna, avwanre eje mrẹ orugba rẹ oka rẹ “oba rẹ akpọ na.”—Se Matiu 24:3-7.

¹⁴ Ẹbẹre ọvuọvo rẹ oka yena toroba imuẹro kokoroko rẹ avwanre vwori. Ẹkẹvuọvo, imuẹro yena ọvo se mu avwanre vwọ ga Jihova vẹ ẹwẹn rẹ okpakpa? Egho otutuno ra mrẹre vwẹ ogboko yen nẹrhẹ Ilaija vwo imuẹro nẹ Jihova che ru obo rọ tare kẹrẹkpẹ. Jihova ku ọmraro nana rọ fuevun phiyotọ?

15, 16. Die yen phia kpahen ohwohwo, kẹ iroro vọ yen se rhe Ilaija kpahen Ehab?

¹⁵ Ikuegbe na da ta: “Nanana enu de ghwe rhi bi hwi vẹ odju, okposio rode da rhe rhọ. Ehab da gua kpo Jẹzril.” (1 Ivie 18:45) Ekuakua buebun da rhe phia kpakpata. Ọke rẹ odibo na vwọ vuẹ Ehab oborẹ Ilaija tare, jẹ egho otutuno na hirhephiyọ ọrode re, enu na de rhi bi. Odju ọgangan ọvo de ji dju. Ukuotọ rọyen, osio rọ je rhọ vwẹ ẹgbukpe erha gbubro na-a da rhọ ku otọ rẹ Izrẹl na eje. Otọ ọyaya na de se ame na reyọ. Osio na vwọ rhọ gangan te asan ọvo re, urhie ri Kishọn da rhe vọn, o muẹro dẹn nẹ ame na hworhẹ ọbaro rẹ irherẹn ri Baal re hweri yanran. Ihwo rẹ Izrẹl ri vwẹ ẹga ri Baal vwo gbe oma rayen ku na de ji vwo uphẹn rẹ ayen vwo si ẹga ri Baal nẹ otọ na rere ayen se vwo vwo evwoghovwo ri Jihova.

¹⁶ O muẹro dẹn nẹ Ilaija guọnọ nẹ ọ dia ọtiọyen! Ọkiọvo o roro kpahen oborẹ enana eje re phia na che mu Ehab vwo ru. O che kurhẹriẹ ji siobọnu ẹga ri Baal ro vwo gbe oma rọyen ku na? Obo re phiare vwẹ ẹdẹ yena se ghini mu ohwo vwo wene. Vwọrẹ uyota, avwanre cha sa riẹn oborẹ Ehab roro kpahen vwẹ ẹdẹ yena-a. Ikuegbe na tare nẹ ovie na “da gua kpo Jẹzril.” O vwo obo ro yonori? O se brorhiẹn ro vwo ru ewene? A sa tanẹ ẹjo, fikirẹ obo re rhoma phia ukuko na. Dedena, vwọ kẹ Ilaija vẹ Ehab, irueru rẹ ẹdẹ yena ji rhi vwoba-a.

17, 18. (a) Die yen phia kẹ Ilaija vwẹ idjerhe ra wan kpo Jẹzri? (b) Die yen e niso vwẹ onẹ rẹ Ilaija vwo nẹ Kamẹl kpo Jẹzri? (Ji ni eta rehẹ obotọ na.)

 ¹⁷ Ọmraro ri Jihova da ton oyan phiyọ vwẹ idjerhe vuọvo rẹ Ehab wanre na. Ugbo na pha shesheri, asan eje muebri, otọ na je vọn vẹ ibehre. Emu rẹ igbevwunu ọvo da phia.

¹⁸ “Obọ rẹ Ọghẹnẹ da hẹ enu rẹ Ilaija; ọ da chobiẹ amwa rọye ọ da vwọ tua Ehab re te ughere ri Jẹzril.” (1 Ivie 18:46) O phẹnre dẹn nẹ “obọ rẹ Ọghẹnẹ” ghini ru igbevwunu vwẹ oma rẹ Ilaija. Ugbo ri Jẹzril na te iroko 30, jẹ Ilaija dia emeghene-e. * Vwẹro roro ọmraro na rọ chobiẹ iwun ogrongron rọyen phiyọ asan ehun, rere ọ sa vwọ nabọ riẹn djẹ, ọ da djẹ kpakpata wan idjerhe rọ kpọrhọre na, ọ da djẹ wanvrẹ akpẹrẹ rẹ ovie na!

19. (a) Aroẹmrẹ vọ yen a sa karophiyọ fikirẹ ogangan rẹ Jihova vwọ kẹ Ilaija? (b) Imuẹro vọ yen Ilaija vwori ọke rọ vwọ djẹ kpo Jẹzri?

¹⁹ Didi ebruphiyọ yen ọyena hepha vwọ kẹ Ilaija! O muẹro dẹn nẹ oma vwerhen Ilaija ro vwo vwo ẹgba vẹ osasavwe ọtiọyen rọ tobọ vwo vwẹ ọke eghene rọye-en. Ọnana sa nẹrhẹ a karophiyọ aroẹmrẹ sansan ri shekpahen omakpokpo vẹ ogangan rẹ ọke eghene ro che rhivwin bru ihwo ri fuevun rhe vwẹ Iparadaisi vwẹ otọrakpọ na. (Se Aizaya 35:6; Luk 23:43) Ilaija vwọ djẹ wan idjerhe yena rọ kpọrhọre na, o muẹro dẹn nẹ ọ riẹnre nẹ o vwo ẹroesiri rẹ Ọsẹ rọyen Jihova rọ dia Ọghẹnẹ rẹ uyota!

20. Mavọ yen avwanre se vwo vwo ebruphiyọ ri Jihova?

²⁰ Jihova vwo owenvwe ro vwo bruba kẹ avwanre. E jẹ avwanre wian gangan rere ebruphiyọ rọyen se vwo te avwanre obọ. Kerẹ Ilaija, ofori nẹ avwanre rhẹrẹ ji vwo oniso rẹ erọnvwọn sansan ri djerephia nẹ Jihova che phioba phiyọ ọke ọbrabra nana kẹrẹkpẹ. Vwọba, o ji fo nẹ avwanre vwo imuẹro kokoroko kpahen ive ri Jihova rọ dia “Ọghẹnẹ rẹ uyota.”—Une 31:5.