1, 2. Die yen Pita rhẹro rọyen ọke rẹ Jesu vwo yono vwẹ Kepanọm, kẹ die yen phiare?

PITA tẹnrovi ihwo re kerhọ rẹ eta ri Jesu vwẹ Sinagọg rọhẹ Kepanọm. Orere nana yen Pita dia, etinẹ yen o de ruiruo rẹ iyerin ehwe vwẹ ẹbẹre obohwẹre ọnre rẹ Abadi ri Galili; igbeyan rọyen buebun, imoni rọyen kugbe ihwo re vẹ ọyen gba chueki je dia etinẹ. Aphro herọ-ọ, Pita rhẹro rọyen nẹ ihwo rehẹ orere rọyen je cha vwẹ oka ẹro ro vwo ni Jesu vwo no, oma je cha vwerhen ayen vwo yono kpahen Uvie rẹ Ọghẹnẹ vwo nẹ obọ rẹ oyono rode na. Ẹkẹvuọvo, emu tiọyen phiare-e.

² Ihwo buebun rha kerhọ-ọ. Ihwo evo tobọ gun Jesu, kidie ayen rhọvwenphiyọ iyono rọye-en. Oborẹ idibo ri Jesu evo ruru kọyen me kpokpo ẹwẹn ri Pita. Opharo rayen rha sasa kerẹ obo ri jovwo-o, iyono ri Jesu rha vwerhen ayen oma ọfa-a. Asaọkiephana, ivun miovwo ayen gangan. Evo usun rẹ ayen da tobọ tanẹ eta ri Jesu vwo ọkpan nọ. Kidie nẹ ayen gbe guọnọ kerhọ rọye-en, ayen de vrẹn nẹ Sinagọg na; ayen rha dia idibo ri Jesu ọfa-a.—Se Jọn 6:60, 66.

3. Die yen esegbuyota ri Pita chọn uko vwo ru ọke sansan?

³ Ọnana ọke ọgangan vwọ kẹ Pita vẹ iyinkọn ichekọ na. Pita ghwe vwo ẹruọ rẹ eta ri Jesu tare vwẹ ẹdẹ yena-a. Aphro herọ-ọ, a da vwẹ ẹro rẹ ohworakpọ vwo no, eta ri Jesu na sa nẹrhẹ ivun miovwo ohwo. Die yen Pita che ru? Ọnana dia obọ rẹsosuọ rẹ Pita vwo hirharoku ọdavwini ro vwo jẹ fuevun kẹ Onini rọye-en; ọ je dia ọnana yen ọ rọ koba-a. E jẹ a mrẹ oborẹ esegbuyota vwọ chọn uko vwo phi egbabọse tiọyen kparobọ je serọ rẹ evun-ẹfuọn rọyen.

4, 5. Die yen Jesu ruru rọ fẹnẹ oborẹ ihwo rhẹro rọyen vwo mie?

⁴ Ọke buebun yen eta ri Jesu vwo gbe Pita unu. Ọke evo,  Onini rọyen ta ota ji ru erọnvwọn vwẹ idjerhe rọ fẹnẹ oborẹ ihwo rhẹro rọyen mie. Jesu ka vwẹ idjerhe igbevwunu vwọ ghẹrẹ ihwo uriorin buebun jovwo re. Fikirẹ ọtiọyena, kẹ ayen guọnọ reyọ vwo mu ovie. Dedena, o de ru obo ri gbe ihwo na unu ro vwo siomareyọ, ji vuẹ idibo rọyen nẹ ayen bi okọ kpo ẹbẹre ro chekọ rẹ orere ri Kepanọm. Idibo na vwo bi okọ vwẹ abadi na vwẹ ason, Jesu da rhoma ru obo ri gbe ayen unu rọ vwọ yan vwẹ enu rẹ Abadi ri Galili. Etiyin kọyen o de yono Pita ọghanrovwẹ rẹ esegbuyota.

⁵ Vwẹ urhiọke, ayen da rhe mrẹvughe nẹ otu na nene ayen kpo ẹbẹre ro chekọ rẹ Abadi na. O muẹro nẹ emuọre rẹ Jesu vwọ ghẹrẹ ayen yen sorọ ayen vwọ guọnọ, ọ dia fikirẹ iyono eghanghanre ro yono aye-en. Jesu da ghwọku ayen fikirẹ ọdavwẹ rẹ ekuakua rẹ ugboma rẹ ayen vwori. (Jọn 6:25-27) Ota yena kọyen ayen je ta vwẹ Sinagọg rọhẹ Kepanọm. Ọnana da nẹrhẹ Jesu yono ayen uyono ọghanghanre ọvo ro gbe ayen unu mamọ.

6. Udje vọ yen Jesu vwo ruiruo, kẹ die yen ihwo ri kerhọ rọyen ruru?

⁶ Ọ dia fikirẹ emuọre yen sorọ Jesu vwọ guọnọ nẹ ihwo na bru ọyen rhe-e, ukperẹ ọtiọyen, ọ guọnọre nẹ ayen mrẹvughe nẹ Ọghẹnẹ cha kẹ ayen arhọ ri bẹdẹ siẹrẹ ayen de vwo esegbuyota kpahen izobo ọtanhirhe rọyen je vwẹrokere. Ọtiọyena, ọ da vwẹ oma rọyen vwo dje mana rọ dia ikara rẹ Ọghẹnẹ vwọ ghẹrẹ ihwo vwẹ ọke ri Mosis. Ihwo evo vwọ sen o de dje udje ọfa, rọ vwọ vuẹ ayen nẹ ofori nẹ ayen re uvwo rẹ oma rọyen je da ọbaro rọyen rere ayen se vwo vwo arhọ. Ọke nana kọyen ivun vwo miovwo ayen gangan. Evo da ta: “Ọnana ota ọgangan; kono sa kerhọn rọye?” Idibo ri Jesu buebun de brorhiẹn nẹ ayen rhe che nene ọfa-a. *—Jọn 6:48-60, 66.

7, 8. (a) Die yen Pita jẹ riẹn kpahen ẹdia rẹ Jesu hepha? (b) Mavọ yen Pita vwọ kpahen phiyọ onọ rẹ Jesu nọ iyinkọn na?

⁷ Die yen Pita che ru? O muẹro nẹ eta ri Jesu na ji tighi ẹwẹn ri Pita. O ji rhi vwo ẹruọ rọyen nẹ Jesu che ghwu tavwen o ki se ru ọhọre rẹ Ọghẹnẹ gba-a. Kẹ, Pita ji vwo ẹwẹn ro vwo jẹ Jesu enene kerẹ idibo ichekọ na? Ẹjo; orọnvwọn ọvo nẹrhẹ Pita fẹnẹ eshare yena. Ọyen die?

⁸ Jesu de ni iyinkọn rọyen, ọ da ta: “Ovwan je yanran rhe?” (Jọn 6:67) Iyinkọn ihwivẹ na yen ọ ta ota kẹ, ẹkẹvuọvo Pita  kọyen kpahen kẹ. Ọyen ka kpahen ota ọkieje. Ọ sa dianẹ Pita yen ọkpako vwẹ usun rayen. Obo rọ wanre eje, ọyen ma ta ota vwẹ usun rayen. Jẹ, o vwo ọke evo Pita vwo fotovwin. Vwẹ ẹdia nana, ota ọghanghanre nana rọ pha yoyovwin yehẹ ẹwẹn rọyen: “Ọrovwohwo, kono mi bru ra? Wẹ ri vwo eta rẹ arhọ ri bẹdẹ na.”—Jọn 6:68.

9. Mavọ yen Pita vwo djephia nẹ ọyen fuevun kẹ Jesu?

⁹ Eta yena te we ẹwẹn? Esegbuyota rẹ Pita vwo kpahen Jesu chọn uko vwo vwo uruemu ọghanghanre nana rọ dia evun-ẹfuọn. Pita mrẹvughe nẹ Jesu yen Osivwin vuọvo rẹ Jihova vwọ kẹ avwanre; o ji sivwin ihwo womarẹ iyono rọyen ro shekpahen Uvie rẹ Ọghẹnẹ. Pita riẹnre nẹ iyono ri Jesu evo de tighi ẹwẹn rọyen, Jesu ọvo yen sa chọn ọyen uko vwọ mrẹ ẹroesiri rẹ Ọghẹnẹ ji vwo arhọ ri bẹdẹ.

10. Mavọ yen a sa vwọ vwẹrokere evun-ẹfuọn ri Pita nonẹna?

¹⁰ Ẹwẹn yena yen ji rhe we? Ọ da ohwo mamọ nẹ ihwo buebun tare nẹ ayen vwo ẹguọnọ ri Jesu, jẹ ayen sa fuevun kẹ-ẹ. A sa vwọ fuevun kẹ Jesu, ofori nẹ e vwo ẹguọnọ rẹ iyono rọyen kerẹ Pita. E je yono ayen, vwo ẹruọ rayen, ji yeren akpọ nene ayen ọ da tobọ dianẹ ayen fẹnẹ ojevwe romobọ avwanre yẹrẹ obo re rhẹro rọyen. A da fuevun kẹ Jihova, ke se vwo uphẹn ra vwọ dia bẹdẹ kirobo rẹ Jesu yonori.—Se  Une Rẹ Ejiro 97:10.

11. Tivọ yen Jesu mu idibo rọyen ra?

¹¹ Okriri-i, Jesu de mu iyinkọn rọyen vẹ idibo evo kpo oyan ogrongron vwẹ ẹbẹre rẹ obohwẹre ọnre. O vwo asan ọvo vwẹ Ugbenu ri Hẹrmọn rẹ imicho vọnre vwẹ ẹbẹre rẹ obohwẹre ọnre rẹ Otọ rẹ Ive na. Ọke evo, a tobọ kpaẹro mrẹ asan nana siẹrẹ ohwo dahẹ Abadi ri Galili. Ọke rẹ Jesu vẹ idibo rọyen vwo siẹkẹrẹ ugbenu nana rọ kẹrẹ idjerhe ra wan kpo eko rehẹ ekogho ri Sizaria Filipae yen ayen vwọ mrẹ oborẹ ugbenu nana kpenu te. Vwẹ asan nana rọ pha yoyovwin rẹ ayen da sa kpaẹro mrẹ ẹbẹre obọrhen ọnre rẹ Ọto ri Ive na, yen Jesu da nọ idibo rọyen onọ ọghanghanre ọvo.

12, 13. (a) Diesorọ Jesu vwọ guọnọ riẹn ẹro rẹ otu na vwo nẹ ọyen? (b) Mavọ yen eta ri Pita vwo djephia nẹ o vwo esegbuyota kpahen Jesu?

¹² “Ono ihwo vwẹ ovwẹ roro?” ọyena yen onọ rọ nọ ayen. A sa vwẹ ẹwẹn roro Pita ro nẹ Jesu, jẹ ọ mrẹ uruemu esiri, ẹgba vẹ erianriẹn rẹ Onini rọyen. Jesu guọnọ riẹn oka rẹ ẹro  rẹ ihwo vwo nẹ ọyen. Idibo ri Jesu da kpahenphiyọ onọ na, rẹ ayen vwọ vwanriẹn oborẹ ihwo evo ta kpahen oka rẹ ohwo rọ hepha. Ẹkẹvuọvo, Jesu je guọnọ riẹn emu efa. Oka rẹ ẹro yena yen idibo rọyen ji vwo nẹ ọyen? Jesu da nọ ayen: “Kono ovwan tobọ ta nẹ mi epha?”—Luk 9:18-20.

¹³ Vwẹ obọ ọfa, Pita de brokpakpa kpahenphiyọ. O de fiudugberi ta obo rehẹ evunrẹ ẹwẹn rẹ ihwo buebun rehẹ etiyin. Ọ da ta: “Wẹ hẹ Kristi na, Ọmọ rẹ Ọghẹnẹ ri bẹdẹ na.” Avwanre sa vwẹ ẹwẹn roro Jesu ọke ro vwo jiri Pita jẹ ọ hwẹ. Jesu da karophiyọ Pita nẹ Jihova Ọghẹnẹ ọvo yen rhie uyota ọghanghanre nana phiyọ vwọ kẹ ihwo ri vwo uvi rẹ esegbuyota, ọ dia ohworakpọ-ọ. Asaọkiephana, Pita riẹn uyota ọghanghanre ọvo rẹ Jihova ji dje kẹ ohwo vuọvo-o, rọ dia ohwo rẹ Mesaya re veri na, yẹrẹ Kristi na cha dia!—Se Matiu 16:16, 17.

14. Uphẹn ọghanghanre vọ yen Jesu vwọ kẹ Pita?

¹⁴ Kristi nana yen a mraro kpahen nẹ ọ cha dia oragha rẹ ihwo re bọn uwevwin senre. (Une 118:22; Luk 20:17) Aroẹmrẹ nana yen Jesu ta ota kpahen rọ vwọ tanẹ enu rẹ oragha nana rẹ Pita djunute na yen Jihova cha bọn ukoko rọyen kpahen. Ọ da vwẹ uphẹn eghanghanre evo kẹ Pita vwevunrẹ ukoko yena. Ọ dia ọ vwẹ Pita vwo mu olori vwẹ enu rẹ iyinkọn na kirobo rẹ ihwo evo rorori-i, ẹkẹvuọvo iruo yen ọ vwọ kẹ. Ọ vwẹ “usiaphrẹ rẹ uvie” na vwọ kẹ Pita. (Mat. 16:19) Pita yen che vwo uphẹn ro vwo rhie iphiẹrophiyọ rẹ Uvie rẹ Ọghẹnẹ vwọ kẹ ẹko rẹ ihwo erha; ẹsosuọ vwọ kẹ ihwo ri Ju, orivẹ ihwo ri Sameria, ọrerha kẹ Igiye yẹrẹ e re dia ihwo ri Ju-u.

15. Die yen nẹrhẹ Pita ghwọku Jesu, kẹ die yen ọ tare?

¹⁵ Jesu da rhoma tanẹ ihwo ra vwẹ emu buebun kẹ, emu buebun yen a je cha guọnọ mie ayen, ota yena rugba vwẹ oma ri Pita. (Luk 12:48) Jesu ji yono iyota eghanghanre efa ri shekpahen Mesaya na, ji te oja rọ cha re kugbe ughwu ro che ghwu vwẹ Jerusalẹm. Eta yena kpokpo ẹwẹn ri Pita mamọ. Ọtiọyena, o de se Jesu kpo akọkọ ra ghwọkuo, rọ vwọ ta: “Ọrovwohwo gbobọnyẹ eta yena, emuọvo che ru we-e.”—Mat. 16:21, 22.

16. Mavọ yen Jesu vwọ kpọ iroro ri Pita vi, kẹ uchebro vọ yen eta ri Jesu na sa vwọ kẹ avwanre?

 ¹⁶ Ẹkpahọnphiyọ ri Jesu na se gbe Pita unu, kidie o rorori nẹ ọyen vwẹ ukẹcha kẹ Jesu. O vwo chukoku Pita, o de ni idibo ri chekọ na; ọ sa dianẹ iroro tiọyen yen ji rhe ayen ẹwẹn; ọ da ta: “Wan hẹ obuko mẹ wẹ Ẹdjọ na: Wẹ hẹ ogbeku kẹ vwẹ, kidie wọ guọnọ emu rẹ Ọghẹnẹ-ẹ, ẹkẹvuọvo ọ rẹ ihwo rẹ akpọ.” (Mat. 16:23; Mak 8:32, 33) Eta ri Jesu na vọnre vẹ uchebro vwọ kẹ avwanre. Ọ lọhọre iroro rẹ ohworakpọ vwọ reyọ ẹdia rẹsosuọ vwọ vrẹ ọ rẹ Ọghẹnẹ. Ọtiọyena, ọ da dianẹ avwanre guọnọ vwẹ ukẹcha vwọ kẹ ohwo, a sa nẹrhẹ ohwo tiọyena ru ọdavwẹ rẹ Idẹbono vwọrẹ jẹriẹn ukpẹrẹ ọ rẹ Ọghẹnẹ. Kẹ, die yen Pita tare?

17. Die yen Jesu mudiaphiyọ rọ vwọ vuẹ Pita nẹ “wan hẹ obuko mẹ”?

¹⁷ Pita riẹnre nẹ Jesu vwo se Idẹbono, ọ dia ọyen o vwo mudiaphiyọ nẹ ọyen Idẹbono-o. Ọ dia oborẹ Jesu ta ota kẹ Pita wan yen ọ vwọ ta ota kẹ Idẹbono-o. Jesu vuẹ Idẹbono nẹ, “Wan nẹ obaro mẹ.” Ọ da rha vuẹ Pita: “Wan hẹ obuko mẹ.” (Mat. 4:10) Ọ dia Jesu djẹ ọyinkọn nana nẹ oma-a, kidie ọ mrẹ erhuvwu buebun vwẹ oma rọyen. Ukperẹ ọtiọyen, ọ da kpọ iroro ọchọchọ ro vwori na vi. Ofori nẹ Pita bicha Jesu ukperẹ ọ vwọ so ekprowọ vwọ kẹ.

18. Mavọ yen Pita vwo dje evun-ẹfuọn phia, kẹ mavọ yen a sa vwọ vwẹrokere?

¹⁸ Pita nenire phraphro yẹrẹ ivun miovwiro? Ẹjo, o rhiabọreyọ ọghwọku na. Ọtiọyena, ọ da rhoma dje evun-ẹfuọn phia. Ọke evo, idibo ri Jesu eje guọnọ ọghwọku. Avwanre de rhiabọreyọ ọghwọku ji yono norhe, ke che sikẹrẹ Jesu Kristi vẹ Ọsẹ rọyen rọhẹ obo odjuvwu Jihova.—Se Isẹ 4:13.

19. Eta ro gbe ihwo unu vọ yen Jesu tare, kẹ iroro vọ yen se rhe Pita?

¹⁹ Jesu da rhoma ta ota ọfa ro gbe ihwo unu: “Uyota me ta kẹ wẹ, Evo herọ ri mudia vwẹ etinẹ na, re cha davwe ughwu phiephie-e, bẹsiẹ rẹ ayen cha vwọ mrẹ Ọmọ rẹ ohwo rọ cha vwẹ uvie rọye.” (Mat. 16:28) Aphro herọ-ọ, eta yena cha nẹrhẹ  Pita ro ẹnwan mamọ. Die yen eta ri Jesu na se mudiaphiyọ? Ọkiọvo, Pita se rhe roro nẹ ọghwọku ọgangan rẹ Jesu vwọ kẹ na mudiaphiyọ nẹ uphẹn oghẹresan rhe che te ọyen obọ ọfa-a.

20, 21. (a) Djisẹ rẹ emramrẹ rẹ Pita mrẹre. (b) Mavọ yen eta rẹ ayen tare na vwọ kpọ iroro ri Pita vi?

²⁰ Udughwrẹn ọvo vwọ wan nu, Jesu, Jems, Jọn vẹ Pita de kpo “enu re ugbenu ọvo ro kpenu,” ọkiọvo ọ sa dia Ugbenu ri Hẹrmọn rọ vwẹ iroko 25 vwo sheri kẹ ayen. Ọkiọvo ọ sa dia ason, kidie ovwerhẹn suẹ eshare erha na re. Ẹkẹvuọvo, Jesu vwọ nẹrhovwo, emu ọvo da phia rọ nẹrhẹ ayen gege ẹro vi.—Mat. 17:1; Luk 9:28, 29, 32.

²¹ Jesu ko wene vwẹ ẹro rayen. Ememerha na, opharo rọyen ko lo wrowro re te ọke ro vwo lo fiotọ kerẹ ọnre na. Iwun rọyen ke fuan popo. Ihwo ivẹ da vwomaphia kẹ Jesu,  ọvo mudiaphiyọ Mosis, ọ ro chekọ kẹ Ilaija. Ayen de nene Jesu “gbe ikun rẹ ukpo rọye, re che ru gba vwẹ obi Jerusalẹm,” o muẹro nẹ ọ cha dia ughwu vẹ evrẹnushi rọyen. O phẹnre nẹ ota ri Pita na chọre rọ vwọ tanẹ Jesu che rhiẹromrẹ odjadja vẹ ughwu vwẹ obaro na-a!—Luk 9:30, 31.

22, 23. (a) Mavọ yen Pita vwo dje oruru vẹ ẹwẹn ri ghwologhwolo phia? (b) Ebruphiyọ ọfa vọ yen te Pita, Jems vẹ Jọn obọ vwẹ ason yena?

²² Pita de duvwunu phiyọ eta rẹ ayen ta vwẹ emramrẹ na, ọkiọvo rere ihwo na sa vwọ dia kri emerha kidie ọhọhọre nẹ Mosis vẹ Ilaija guọnọ yanjẹ Jesu vwo re. Eriyina, Pita da ta: “Onini, oyoma rẹ avwanre dia etinẹ; e jẹn avwanre bọn ọgarivi erha, ọvo ọwẹ ọvo ọ ri Mosis ọvo ọ rẹ Ilaija-ọ.” Vwọrẹ uyota, ihwo nana ra mrẹre vwẹ emramrẹ na mudiaphiyọ idibo ri Jihova ri ghwu krire, re guọnọ egarivi-i. Pita roro ota na te tavwen ọ ke ta-a. Ẹkẹvuọvo, oma rha vwerhen owẹ fikirẹ oruru vẹ ẹwẹn ri ghwologhwolo rẹ Pita vwori na?—Luk 9:33.

²³ Pita, Jems vẹ Jọn da rhoma mrẹ ebruphiyọ ọfa vwẹ ason yena. Egho de rhi mu, o de rhurhu ayen vwẹ enu rẹ ugbenu na. Ayen de nyo urhuru ọvo, ọyen urhuru ri Jihova. Ọ da ta: “Ọnana Ọmọ mẹ, Ajẹreyọ mẹ; kerhọn rọye.” Etiyin kọyen emramrẹ na de re, ayen vẹ Jesu ọvo kọyen hẹ enu rẹ ugbenu na.—Luk 9:34-36.

24. (a) Mavọ yen emramrẹ rẹ omaewene na vwo fierere kẹ Pita? (b) Mavọ yen emramrẹ rẹ omaewene na se vwo fierere kẹ avwanre nonẹna?

²⁴ Emramrẹ rẹ omaewene na ọyen okẹ vwọ kẹ Pita, ọtiọyen ji te avwanre! Ikpe buebun vwọ wan nu, Pita de si kpahen uphẹn ro vwori vwẹ ason yena rọ vwọ mrẹ oborẹ urinrin ri Jesu cha dia kerẹ Ovie rẹ odjuvwu, ọ je vwọ dia usun rẹ “iseri rẹ ọrho rọye.” Emramrẹ yena ghwa orugba rẹ aroẹmrẹ buebun rehẹ Baibol na, ọ je kpuriẹnphiyọ esegbuyota ri Pita kpahen ebẹnbẹn ro che rhiẹromrẹ vwẹ obaro na. (Se 2 Pita 1:16-19.) Kerẹ Pita, ọ je sa dia ọtiọyen kẹ avwanre siẹrẹ a da fuevun kẹ Onini avwanre rẹ Jihova vwo mu, yono mie, rhiabọreyọ ọghwọku rọyen, je vwomakpotọ yan nene ọkieje.