1-3. (a) Imuoshọ vọ yen Stivin hirharoku, kẹ die yen o ruru? (b) Enọ vọ yen a cha fuẹrẹn?

 STIVIN mudia obaro rẹ idiaguare na. Ayen hẹ evunrẹ ọguan ọhẹhẹre ro muẹ udidi. Ọkiọvo ọguan nana rẹ eshare 71 de chidia riariẹ obaro ri Stivin na kẹrẹ uwevwin rẹ ẹga na vwẹ Jerusalẹm. Aguare ri Sanhẹdrin na yen idiaguare na da vwẹ Stivin vwo guẹdjọ vwẹ ẹdẹ yena. Iguẹdjọ nana vwo ogangan, ayen ji titi. Buebun rayen vwo ẹguọnọ rẹ odibo ri Jesu nana-a. Vwọrẹ uyota, Orherẹn Rode Kaifas yen se aguare nana, ọyehẹ ochidiagbara ọke ri Sanhẹdrin na vwo brorhiẹn rẹ ughwu hwe Jesu vwẹ emeranvwe evo re wanre na. Oshọ mu Stivin?

² O vwo orọnvwọn ọvo ra jokaphiyọ vwẹ opharo ri Stivin ro vwo mudia obaro rayen na. Iguẹdjọ na vwọ tẹnrovio, ayen da mrẹ nẹ opharo rọyen “họhọ ọ rẹ amakashe.” (Iru 6:15) Ọ vwọ dianẹ ovuẹ rẹ Ọghẹnẹ yen emekashe vwọphia na, oshọ rhe mu aye-en, ẹwẹn rayen ji totọ. Ọtiọyen Stivin je hepha ẹdẹ yena. Iguẹdjọ nana ri vwo utuoma kpahọn na tobọ mrẹ vwẹ oma rọyen. Mavọ yen o se vwo vwo ẹwẹn ri dọe?

³ Inenikristi ri nonẹna se yono vwo nẹ ẹkpahọnphiyọ rẹ onọ yena. O ji fo nẹ avwanre riẹn oboresorọ Stivin vwọ hẹ ẹdia rẹ imuoshọ nana. Idjerhe vọ yen ọ vwọ chochọn rẹ esegbuyota rọyen jovwo re? Kẹ, mavọ yen avwanre sa vwọ vwẹrokere?

4, 5. (a) Diesorọ Stivin vwọ ghanre kẹ ukoko na? (b) Idjerhe vọ yen a sa vwọ tanẹ Stivin “vọnre vẹ ẹroesiri rẹ Ọghẹnẹ kugbe ogangan”?

⁴ Avwanre yono oborẹ Stivin ghanre te vwẹ ukoko rẹ Inenikristi kpokpọ na jovwo re. Vwẹ uyovwinrota rọ wanre na, avwanre yonori nẹ ọ hẹ usun rẹ eshare ighwrẹn re vwomakpotọ ri ji vwo owenvwe re vwọ vwẹ ukẹcha vwọ kẹ iyinkọn na ọke ra da guọnọ ukẹcha rayen. Oma vwerhan avwanre kpahen omaevwokpotọ rẹ ọshare nana mamọ ọke re de roro kpahen okẹ sansan ri Jihova vwọ kẹ. Vwẹ Iruo rẹ Iyinkọn Na 6:​8, avwanre se mrẹ nẹ o ruiruo rẹ “igbevwunu ride kugbe eka” kirobo rẹ iyinkọn na evo ruru. E  ji se mrẹ nẹ ọ “vọnre vẹ ẹroesiri rẹ Ọghẹnẹ kugbe ogangan.” Die yen ọyena mudiaphiyọ?

⁵ O muẹro nẹ Stivin ọyen ohwo ghwologhwolo, dẹndẹn. Enana iruemu rọ nẹrhẹ ọ dia ohwo ra sa rua. Ọ ta ota kẹ ihwo re kerhọ rọyen vwẹ idjerhe ro djerephia nẹ uyota yen ọ ta vwọ kẹ ayen nẹ obo ro yono ayen na se fierere kẹ ayen komobọ. Ọ vọnre vẹ ẹgba kidie ẹwẹn ri Jihova hẹ oma rọyen, ọ je vwẹ uphẹn kẹ Jihova nẹ o sun ọyen. Ukperẹ o vwo phuoma fikirẹ okẹ vẹ ena ro vwori na, ọ da vwẹ ujiri eje vwo rhe Jihova ji djephia nẹ o vwo ọdavwẹ rẹ ihwo rọ ta ota kẹ na. A rha ta rẹ ihwo re vwosua na vwo no nẹ Stivin cha dia oshegberudion kẹ ayen!

6-8. (a) Erọnvwọn ivẹ vọ yen ihwo re vwọsua tare nẹ Stivin ruru, kẹ diesorọ? (b) Diesorọ udje ri Stivin sa vwọ dia oborẹ Inenikristi sa vwẹrokere nonẹna?

⁶ Eshare evo de rhi nene Stivin phraphro, ẹkẹvuọvo, “ayen se nene phraphro-o kidie ọ ta ota vẹ aghwanre kugbe ukẹcha rẹ ẹwẹn na.” a Ofu vwo dje ayen re, ayen da “bẹbẹ riẹriẹ ihwo evo” nẹ ayen gun efian nyẹ odibo ri Kristi nana ekueku. Ayen je “kpare ophu rẹ ihwo na,” ekpako na kugbe isiẹbe na rere ayen se vwo mu Stivin kpo aguare ri Sanhẹdrin na. (Iru 6:​9-12) Ihwo re vwọsua na de gun efian nyẹ nẹ o ruẹ erọnvwọn ivẹ: Ọ ta eta rẹ ẹgua vwọsua Ọghẹnẹ kugbe Mosis. Vwẹ Idjerhe vọ?

⁷ Ihwo nana re vwọsua Stivin ekueku na tare nẹ ọ ta eta rẹ ẹgua kpahen Ọghẹnẹ womarẹ ọ vwọ ta ota vwọso “asan ọfuanfon nana” rọ dia uwevwin rẹ ẹga na vwẹ Jerusalẹm. (Iru 6:13) Ayen tare nẹ ọ ta ota rẹ ẹgua kpahen Mosis womarẹ ọ vwọ ta ota vwọso Urhi ri Mosis na ro vwo wene ẹkuruemu rọ herọ vwo nẹ ọke ri Mosis rhe na. Eta nana ra vwọ yọnrọn Stivin na ganre mamọ, kidie ihwo ri Ju vwẹ ọke yena nabọ vwẹ ẹro ọghanghanre vwo nẹ uwevwin rẹ ẹga na, Urhi ri Mosis kugbe ẹkuruemu efa ra vwọba Urhi yena. Ọtiọyena, efian nana re gun nyẹ na djerephia nẹ Stivin orharhe ohwo, o ji fo ughwu!

⁸ Ọ da ohwo mamọ nẹ ena vuọvo nana yen ilori rẹ ẹga je reyọ vwọsua okpetu kẹ idibo rẹ Ọghẹnẹ. Nonẹna, ihwo rẹ ẹga re vwọsua ta eta oriẹriẹvwe vwọ kpare ophu rẹ ihwo ri suẹn vwo muẹkpahan Iseri ri Jihova. Die yen ofori nẹ e ru ọke re de gun efian nyẹ avwanre? E se yono emu buebun vwo mie Stivin.

9, 10. Die yen egbaphro ta kpahen ota ri Stivin tare vwẹ obaro ri Sanhẹdrin na, kẹ, die yen ofori nẹ avwanre karophiyọ?

⁹ Kirobo re djunute vwẹ ọtonphiyọ rẹ uyovwinrota nana, opharo ri Stivin da dia dọe kerẹ opharo rẹ amakashe ọke ro vwo nyo eta ra ta kpahọn na. Kaifas vwo kuoma rhẹriẹ ọ da nọ: “Erọnvwọn nana ghini uyota?” (Iru 7:1) O te ọke ri Stivin vwọ ta ota re. Eriyina, ọ da tuẹn ota ẹta phiyọ.

 ¹⁰ Egbaphro evo vwọso eta ri Stivin rẹ ayen vwọ tanẹ dede nẹ ọ ta ota kri, jẹ ọ kpahenphiyọ obo ra ta kpahọn na-a. Vwọrẹ uyota, Stivin phi uvi rẹ udje phiyotọ kẹ avwanre kpahen obo ra sa “vwọ chochọn” rẹ iyẹnrẹn esiri na. (1Pi 3:15) Karophiyọ nẹ ayen mu Stivin kpo aguare rẹ ayen vwọ tanẹ ọ ta ota ẹgua kpahen Ọghẹnẹ womarẹ ọ vwọ ta ota vwọso uwevwin rẹ ẹga na, nẹ ọ je ta ota ẹgua kpahen Mosis womarẹ ọ vwọ ta ota vwọso Urhi na. Ẹkpo evo kiriguo ri Stivin nabọ karunumu vwẹ ẹkpahọnphiyọ rọyen na ghwa ọdjẹkoko rẹ ikuegbe rẹ obo re phiare vwẹ uvwiẹ erha rẹ ihwo rẹ Izrẹl. E jẹ a ta ota kpahen ikuegbe rẹ obo re phiare na ọvuọvo.

11, 12. (a) Idjerhe vọ yen Stivin vwọ reyọ udje rẹ Ebraham vwo ruiruo gbagba? (b) Diesorọ udje ri Josẹf vwọ ghanre vwẹ ota ri Stivin na?

¹¹ Ọke rẹ igbuyovwin rẹ orua. (Iruo rẹ Iyinkọn Na 7:​1-16) Stivin tuẹn ota ẹta rọyen phiyọ vẹ ikuegbe rẹ Ebraham rọ dia ohwo rẹ ihwo ri Ju muọghọ kẹ fikirẹ esegbuyota rọyen. Ọ vwọ dianẹ Stivin tonphiyọ vẹ oborẹ ihwo ri Ju na rhọnvwephiyọ na, ọ da karunumuo nẹ Jihova, rọ dia “Ọghẹnẹ rẹ urinrin na” ka vwomaphia kẹ Ebraham vwẹ Mẹsopotamia. (Iru 7:2) Vwọrẹ uyota, ọshare yena dia Otọ rẹ Uve na kerẹ ọrhorha. Vwẹ ọke rẹ Ebraham, ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ uwevwin rẹ ẹga na vẹ Urhi ri Mosis na je rhe dia-a. Kẹ, diesorọ ohwo vwọ phraphro nẹ a ke sa fuevun kẹ Ọghẹnẹ kẹ ofori nẹ e kpo uwevwin rẹ ẹga na ji nene Urhi ri Mosis na?

¹² Otu na ri Stivin ta ota kẹ na ji muọghọ kẹ Josẹf ro nẹ uvwiẹ rẹ Ebraham rhe, ẹkẹvuọvo, Stivin karophiyọ ayen nẹ iniọvo ri Josẹf re dia esẹ rẹ uvwiẹ rẹ Izrẹl na mukpahen ọshare nana rọ fuevun na je shẹ vwo kpo ọviẹn. Dedena, ọ da rhe dia ohwo rẹ Ọghẹnẹ reyọ vwo sivwin Izrẹl ọke rẹ owẹnvwe vwo fi. Aphro herọ-ọ nẹ Stivin riẹn oborẹ Josẹf vẹ Jesu Kristi họhọ ohwohwo wan, ẹkẹvuọvo, ọ ta ota kpahọ-ọn rere otu na sa vwọ kerhọ rọyen kpobarophiyọ.

13. Mavọ yen oborẹ Stivin ta kpahen Mosis vwọ kpahenphiyọ ota ra ta kpahọn na, kẹ uyovwinrota vọ yen o djefiotọ vwẹ ota rọyen na?

¹³ Ọke ri Mosis. (Iruo rẹ Iyinkọn Na 7:​17-43) Stivin nabọ ghwọrọ ọke vwọ ta ota kpahen Mosis​—ọyen emu aghwanre dẹn kidie ihwo buebun vwẹ aguare ri Sanhẹdrin  na ẹko rẹ ihwo ri Saduisi re sen ẹbe ri Baibol na eje jokparẹ ẹbe ri Mosis siri. Karophiyọ ota rẹ ayen ta kpahen Stivin nẹ ọ ta ota ẹgua kpahen Mosis. Stivin kpahenphiyọ oborẹ ayen ta kpahọn na phiọngun, kidie womarẹ obo rọ tare, o djerephia nẹ ọyen ohwo ro muọghọ kẹ Mosis vẹ Urhi na. (Iru 7:38) Ọ tare nẹ Mosis komobọ ji hirharoku ẹvwọsuọ vwo nẹ obọ rẹ ihwo rọ guọnọ sivwin. Ayen senrọ ọke rọ vwọ hẹ ẹgbukpe 40. Ẹgbukpe 40 efa vwọ wan nu, ayen de ji gbevwọso usuon rọyen ọke sansan. b Stivin womarẹ ota rọyen na vwo dje uyovwinrota nana fiotọ: Ọkieje yen ihwo rẹ Ọghẹnẹ vwọ sen ihwo ri Jihova vwo mu nẹ i sun ayen.

14. Ẹkpo vọ yen Stivin djephia womarẹ udje ri Mosis na?

¹⁴ Stivin karophiyọ otu na nẹ Mosis tarọphiyotọ nẹ ọmraro kerẹ ọyen cha vwomaphia vwẹ Izrẹl. Ono yen ohwo yena, ẹwẹn vọ yen ihwo che vwo kpahọn? Ọ dia ugege yena yen Stivin vwọ kpahenphiyọ enọ yena-a. Ọ vwẹ ẹkpo ọfa kiriguo vwọphia: Mosis yonori nẹ Jihova se ru otọ ro jere fuanfon kirobo ro ruru vwẹ aghwa rọ tuan na, rọ dia asan ri Jihova da ta ota kẹ. Ọtiọyena, ka sa tanẹ ekogho vuọvo yẹrẹ ubruwevwin ọvuọvo kerẹ uwevwin rẹ ẹga na vwẹ Jerusalẹm yen a da sa ga Jihova? E ja mrẹ ẹkpahọnphiyọ na.

15, 16. (a) Diesorọ itabanako ri Stivin djunute na vwọ ghanre vwẹ ota rọyen? (b) Mavọ yen Stivin reyọ uwevwin rẹ ẹga ri Solomọn bọnre na vwo ruiruo vwẹ ota rọ tare na?

¹⁵ Itabanako na kugbe uwevwin rẹ ẹga na. (Iruo rẹ Iyinkọn Na 7:​44-50) Stivin karophiyọ aguare na nẹ tavwen a ke bọn uwevwin rẹ ẹga na vwẹ Jerusalẹm, Ọghẹnẹ ka vuẹ Mosis nẹ ọ bọn itabanako rọ dia utughẹ ra da ga ẹga re se muẹ nẹ asan kpo asan. Ono vwẹ otu na yen sa tanẹ uwevwin rẹ ẹga na yovwin nọ itabanako na rọ vwọ dianẹ Mosis je ga ẹga vwọ na?

¹⁶ Ọke vwọ yanran ri Solomọn vwọ bọn uwevwin rẹ ẹga na vwẹ Jerusalẹm nu, ẹwẹn ọfuanfon de muo vwọ vwẹ ẹkpo ọghanghanre ọvo phia vwẹ ẹrhovwo rọ nẹre. Stivin tarọ vwẹ idjerhe ọtiọna: “Ọ ro Me Kpenu na dia evunrẹ iwevwin ra vwẹ obọ bọ-ọn.” (Iru 7:48; 2Ik 6:18) Jihova sa reyọ uwevwin rẹ ẹga vwo ru ọhọre rọyen gba, ẹkẹvuọvo, ọ dia ọyen ọvo ọ reyọ vwo ruiruo-o. Kẹ, diesorọ ihwo re ga Jihova vwo roro nẹ uwevwin ra bọnre ọvo yen a da sa ga ẹga rẹ uyota? Stivin vwẹ aphro rẹ ayen mu phiyotọ na vwo te oba vẹ eta rehẹ ọbe rẹ Aizaya: “Odjuvwu na ọyen ekete mẹ, otọrakpọ na ke rha asan me ghwẹ awọ kpahan. Oka rẹ uwevwin vọ yen wọ cha bọn kẹ vwẹ? Ọtiọyen Jihova tare. Yẹrẹ tivọ yen asan rẹ omaerovwon mẹ hepha? Obọ mẹ yen ma erọnvwọn nana ejobi, ọ dia ọtiọyen?”​—Iru 7:​49, 50; Aiz 66:​1, 2.

17. Mavọ yen eta ri Stivin (a) vwo dje oka rẹ uruemu rẹ ihwo rọ ta ota kẹ na vwori phia (b) vwọ kpahenphiyọ eta rẹ ayen ta kpahọn?

¹⁷ Wọ vwọ fuẹrẹn ota ri Stivin tare vwẹ obaro ri Sanhẹdrin na rhi te asan ra ta ota na te re na, o muẹro nẹ wọ cha rhọnvwe nẹ Stivin reyọ idjerhe rẹ ona vwo  dje oka rẹ uruemu rẹ ihwo rọ ta ota kẹ na vwori phia. O djerephia nẹ ọhọre ri Jihova, obobaro yen ọ ra, o muẹdje vwẹ asan ọvo-o, ọ je dia obo re mu kpahen ẹkuruemu-u. Ihwo re vwẹ ẹro gegerege vwo nẹ uwevwin rẹ ẹga rọ pha yoyovwin rọhẹ Jerusalẹm kugbe ẹkuruemu rẹ Urhi ri Mosis titiri na, nama vwo ọhọ rẹ oborẹ Urhi na mudiaphiyọ vẹ oboresorọ a vwọ bọn uwevwin rẹ ẹga na-a. Onọ ọvo vwomaphia vwẹ ota ri Stivin na: Ọ dia upho ri Jihova rẹ wo nyo yen che djephia nẹ wọ vwẹ ẹro ọghanghanre vwo nẹ Urhi na vẹ uwevwin rẹ ẹga na? Vwọrẹ uyota, Stivin vwẹ ota rọyen vwọ chochọn rẹ oma rọyen nẹ ọyen nabọ nyupho ri Jihova te asan ẹgba rọyen teri.

18. Erhọ yen Idjerhe evo rẹ avwanre sa vwọ vwẹrokere Stivin?

¹⁸ Die yen e se yono vwo nẹ ota ri Stivin na rhe? Ọ nabọ riẹn Isiesi Ọfuanfon na. Ọtiọyena, o ji fo nẹ avwanre nabọ yono Ota rẹ Ọghẹnẹ siẹrẹ avwanre da guọnọ yọnrọn “ota rẹ uyota na vwẹ idjerhe ro shephiyọ.” (2Ti 2:15) E ji se yono obo ra ta ota vẹ aghẹnghẹn kugbe ona vwo mie Stivin. Ihwo rọ ta ota kẹ na vọnre vẹ ẹwẹn rẹ ophu. Dedena, rhi te ẹdia evo, ọ sa nẹrhẹ ihwo na kerhọ rọyen womarẹ ọ vwọ ta ota kpahen erọnvwọn rẹ ihwo na niri ghanghanre. O ji brọghọ phiyọ ayen oma ro vwo se ayen “esẹ.” (Iru 7:2) O ji fo nẹ avwanre vwẹ uyota rehẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ vwophia vẹ ẹwẹn ri “dẹndẹn vẹ ọghọ okokodo.”​—1Pi 3:15.

19. Idjerhe vọ yen Stivin vwo fiudugberi ghwoghwo ovuẹ rẹ ẹdjọeguo ri Jihova vwọ kẹ ihwo ri Sanhẹdrin na?

¹⁹ Avwanre siomauko re vwo ghwoghwo uyota ri Baibol na yẹrẹ siobọ rẹ eghwoghwo rẹ ẹdjọeguo ri Jihova kpotọ kidie nẹ a djoshọ nẹ o che miovwo ihwo ivu-un. Stivin ọyen uvi udje rọyen. Aphro herọ-ọ nẹ, eta ri muẹro ri Stivin vwọphia vwẹ obaro ri Sanhẹdrin na te ẹwẹn rẹ iguẹdjọ ri ru udu gangan na. Ẹwẹn ọfuanfon na de muo vwo ku ota rọyen phiyọ vẹ uduefiogbere ro vwo dje kẹ ayen nẹ ayen pha kerẹ esẹ rayen ride re sen Josẹf, Mosis kugbe emraro ichekọ na eje. (Iru 7:​51-53) Vwọrẹ uyota, iguẹdjọ ri Sanhẹdrin na yen hwe Mesaya na rọ dia ohwo ri Mosis vẹ emraro ichekọ ghwoghwo ẹcha rọyen. Ayen ghini gbe Urhi ri Mosis na ku dẹn!

20, 21. Die yen ihwo ri Sanhẹdrin na ru kpahen ota ri Stivin, kẹ idjerhe vọ yen Jihova vwọ bọn gan?

²⁰ Ota rẹ uyota nana ri Stivin dje mu iguẹdjọ na nẹrhẹ ophu mu ayen mamọ. Ophu mu ayen mamọ te ẹdia kẹ ayen ria akon hẹrhẹ Stivin. Ọshare nana rọ fuevun na mrẹvughe nẹ e che jẹ ọyen ẹtẹyọn hwe-e, kirobo rẹ ayen ji hwe Onini rọyen Jesu.

²¹ Stivin guọnọ uduefiogbere o se vwo hirharoku obo re cha phia kẹ na. Aphro herọ-ọ, ọ mrẹ uduephiophiyawọ vwo nẹ emramrẹ ri Jihova vwọ kẹ. Stivin mrẹ urinrin rẹ Ọghẹnẹ, ọ je mrẹ Jesu ro mudiaphiyọ obọrhen ri Jihova! Stivin vwo djisẹ rẹ emramrẹ na, iguẹdjọ na da vwẹ abọ vwo din erhọ rayen. Diesorọ?  Ọkiọvo rọ wanre, Jesu vuẹ aguare vuọvo nana nẹ ọyehẹ Mesaya na, nẹ o rhe che kri-i o che chidia vwẹ obọrhen rẹ Ọsẹ rọyen. (Mk 14:62) Emramrẹ ri Stivin na djerephia nẹ Jesu ta uyota. Ọ tare nẹ ihwo ri Sanhẹdrin na yen shẹ Mesaya na ji hwe. Siẹvuọvo na, ayen ihwo eje de ghwe brokpakpa reyọ ibieragha vwo phio hwe. c

22, 23. Idjerhe vọ yen ughwu ri Stivin vwọ họhọ ọ rẹ Onini rọyen, kẹ mavọ yen Inenikristi ri nonẹna se vwo fiudugberi kerẹ Stivin?

²² Stivin ghwuru kirobo rẹ Onini rọyen ghwuru. Stivin ghwuru vẹ ẹwẹn ri dọe, ọ vwẹroso Jihova je rẹ nẹ O vwo ghovwo ihwo ri hwe na. Ọ tare nẹ, “Ọrovwori Jesu, reyọ ẹwẹn mẹ,” ọkiọvo ọ je mrẹ Ọmọ rẹ ohwo vẹ Jihova vwẹ emramrẹ. Aphro herọ-ọ, Stivin riẹn eta ri Jesu nana: “Mẹvwẹ yen evrẹnushi na kugbe arhọ na.” (Jọ 11:25) Ukuotọ rọyen, Stivin da nẹrhovwo rhe Ọghẹnẹ vẹ upho ọgangan: “Jihova, wo kere umwemwu nana ba ayen abọ-ọ.” Ọke rọ vwọ ta ọnana nu, ọ da vwerhẹn vwọrẹ ughwu.​—Iru 7:​59, 60.

²³ Stivin yen odibo rẹsosuọ vwẹ usun rẹ idibo ri Kristi re hweri kidie nẹ o soseri ro fiotọ. (Ni ekpeti na “ Idjerhe vọ Yen A sa Vwọ Tanẹ Stivin Ghwuru Kidie nẹ Ọyen Oseri ri Jesu?”) Ọ da ohwo mamọ nẹ, ọ dia ughwu ri Stivin yen ọ bare-e. Rhi te nonẹna, ihwo ri muẹ ẹga kpahen uyovwin, i ri vwo ogangan rẹ usuon kugbe ihwo re vwọsua ri muoshọ hwe idibo ri Jihova evo re fuevun re. Dedena, o ji fo nẹ avwanre fiudugberi kerẹ Stivin. Asaọkiephana, Jesu suẹn kerẹ Ovie womarẹ o vwo dje ẹgba rẹ Ọsẹ rọyen vwọ kẹ phia. O vwo emu vuọvo rọ cha da obọ rọyen ji o vwo jẹ idibo rọyen re fuevun ẹkparọ nẹ ushi-i.​—Jọ 5:​28, 29.

24. Idjerhe vọ yen Sọl vwo vwobọ vwẹ ughwu ri Stivin, kẹ erhuvwu vọ yen ughwu rẹ ọshare nana rọ fuevun na ghwa rhe?

²⁴ Eghene ọshare ọvo re se Sọl mrẹ erọnvwọn eje re phiare na. Sọl rhọnvwere nẹ e hwe Stivin, ọyen tobọ rhẹrẹ iwun rẹ ihwo re reyọ eragha vwo phio hwe na. Ọmọke krẹn rẹ ọnana vwọ phia nu, Sọl da tuẹn ẹvwọsuọ ọgangan phiyọ. Ẹkẹvuọvo, ughwu ri Stivin cha ghwa erhuvwu rhe ọke vwọ yanran na. Inenikristi re fuevun ọvo yen udje rọyen na cha bọn gan, ayen ji che phikparobọ. Ọke vwọ yanran na, Sọl ra rhoma rhe riẹnphiyọ Pọl ukuko na cha viẹ idiekpọvwẹ fikirẹ ughwu ri Stivin ro vwobọ vwọ na. (Iru 22:20) Dede nẹ o vwobọ vwẹ ughwu ri Stivin, jẹ ọke vwọ yanran na ọ da rhe mrẹvughe nẹ, ọyen “ohwo rọ ta eta rẹ ẹgua, ohwo ro muẹkpahan ihwo, kugbe ohwo ro yinvwaro.” (1Ti 1:13) O phẹnre dẹn nẹ eta re vọnre vẹ ẹgba ri Stivin vwọphia vwẹ ẹdẹ yena chọrọ Pọl ẹro-o. Vwọrẹ uyota, Pọl rionbọ kpo eta ri Stivin vwẹ eta vẹ isiesi rọyen. (Iru 7:48; 17:24; Hib 9:24) Ukuko na, Pọl da rhe vwẹrokere esegbuyota vẹ uduoyivwin ri Stivin ohwo rọ “vọnre vẹ ẹroesiri rẹ Ọghẹnẹ kugbe ogangan.” Onọ ọvo kọna, Avwanre ji che ru ọtiọyen?