1-3. Die yen Jesu ruru ọke rọ vwọ mrẹ nẹ e gbe uwevwin rẹ ẹga na ẹgua?

JESU nabọ muọghọ kẹ uwevwin rẹ ẹga rọhẹ Jerusalẹm kidie ọ riẹn obo ro mudiaphiyọ. Ọke grongron yen uwevwin nana vwọ dia asan ra da ga ẹga rẹ uyota vwẹ akpọ na. Ẹkẹvuọvo, ofori nẹ ẹga ra vwọ kẹ Jihova dia fuanfon kidie ọyehẹ Ọghẹnẹ rọ pha fuanfon. Vwẹ ẹwẹn roro obo rọ da Jesu te ọke ro vwo kpo uwevwin ẹga na vwẹ Nisan 10, 3 C.E., rọ vwọ mrẹ nẹ e gbe uwevwin na ẹgua. Die yen phiare?—Se Matiu 21:12, 13.

² Vwẹ Ọguan rẹ Ihwo ri nẹ Ẹkuotọ Efa Rhe na, ineki re dia ivwurhuru kugbe ihwo ri wene igho ke ghwa ihwo ri rhi ze izobo kẹ Jihova ria. * Jesu “da djẹ ihwo buebu re shẹ kugbe e re dẹ vwẹ evun uwevwi rẹ ẹga, o de geri imẹjẹ rẹ otu ri wene igho she.” (Ji ni Nehemaya 13:7-9.) Ọ da ghwọku ivwurhuru na kidie ayen rhẹriẹ uwevwin rẹ Ọsẹ rọyen phiyọ “unu rẹ iji.” Jesu nabọ muọghọ kẹ uwevwin rẹ ẹga na vẹ obo ro mudiaphiyọ. Ofori nẹ ẹga ra vwọ kẹ Ọsẹ rọyen dia fuanfon.

³ Ikpe buebun vwọ wan nu, a je vwọ vwẹ Uvie ri Mesaya na vwo mu nu, Jesu da rhoma ru uwevwin rẹ ẹga na fon; uwevwin rẹ ẹga nana churobọ si avwanre eje nonẹna re guọnọ vwẹ ẹga kẹ Jihova vwẹ idjerhe ro shephiyọ. Ọrhọ yen uwevwin rẹ ẹga nana?

4, 5. (a) Vwo nẹ 1914 fiẹ ọtonphiyọ rẹ 1919, mavọ yen e vwo ru Inenikristi ra jẹreyọ na fon? (b) Ọyena yen oba rẹ orufon rẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ? Djekpahọn.

⁴ Kirobo rẹ avwanre mrẹre vwẹ Uyovwinrota 2 rẹ ọbe nana, a ghwa vwọ reyọ Jesu vwo mu ovie vwẹ 1914 nu, ọ vẹ Ọsẹ rọyen da rhe fuẹrẹn uwevwin rẹ ẹga na; rọ dia ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ ẹga rẹ uyota. * Ukuotọ rẹ ẹfuẹrẹn na, Ovie na da mrẹ nẹ Inenikristi ra jẹreyọ na re dia “emeshare ri Livae” na, guọnọ orufon. (Mal. 3:1-3) Vwo nẹ 1914 fiẹ ọtonphiyọ rẹ 1919, Jihova rọ dia Ohwo ro ruẹ orufon na, de ru ihwo rọyen fon womarẹ edavwini  vẹ ebẹnbẹn rẹ ayen rhiẹromrẹ. Ọ vwerhoma nẹ edavwini egangan yena ru ihwo ra jẹreyọ na fon, ayen de ji muegbe vwo bicha Ovie na!

⁵ Ọnana yen oba rẹ orufon rẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ? Ẹjo. Vwevunrẹ ẹdẹ re koba nana, Jihova reyọ Ovie na vwọ vwẹ ukẹcha kẹ ihwo rọyen vwọ dia fuanfon rere ayen sa vwọ dia evunrẹ uwevwin rẹ ẹga na. Vwẹ Uyovwinrota 11 vẹ 12, avwanre cha mrẹ obo ro vwo ru uruemu rayen vẹ ukoko na fon. Ẹsosuọ, e jẹ a fuẹrẹn orufon rẹ uwevwin rẹ ẹga na. Esegbuyota rẹ avwanre cha ganphiyọ siẹrẹ a da fuẹrẹn idjerhe rẹ Jesu vwọ chọn idibo rọyen uko (te i re rhiẹromrẹ vẹ e ra mrẹ-ẹ) rere ayen sa vwọ dia fuanfon.

6. Mavọ yen iji sansan rẹ Jihova vwọ kẹ ihwo ri Ju re mu kpo eviẹn vwọ chọn avwanre uko vwọ riẹn oborẹ ẹga ọfuanfon churobọ si?

⁶ Die yen orufon rẹ ẹga? A vwọ kpahenphiyọ onọ nana, e jẹ a fuẹrẹn oborẹ Jihova vuẹ ihwo ri Ju re mu kpo eviẹn ọke rẹ ayen vwọ guọnọ vrẹn nẹ Babilọn vwẹ 537 B.C.E. (Se Aizaya 52:11.) Ihwo ri Ju nana guọnọ rhivwin kpo Jerusalẹm ra rhoma bọn uwevwin rẹ ẹga na ji vwẹ ẹga rẹ uyota vwo mu. (Ẹzra 1:2-4) Jihova guọnọre nẹ ihwo rọyen kpairoro vrẹ kemu kemu ro churobọ si ẹga rẹ ihwo ri Babilọn. Jokaphiyọ iji sansan rọ vwọ kẹ ayen: “Wọ vwẹ obọ te emu ogbegbe-e,” “yan nẹ uherevie rọye,” kugbe “ru oma wẹn fon.” Ofori nẹ a vwẹ ẹga rẹ efian vwo miovwo ẹga ọfuanfon ri Jihova-a. Die yen a ta na? Ẹga ọfuanfon churobọ si ra vwọ kẹnoma kẹ iyono vẹ irueru rẹ ẹga rẹ efian.

7. Womarẹ ono yen Jesu vwọ vwẹ ukẹcha kẹ idibo rọyen rere ẹga rayen sa vwọ fon?

⁷ A ghwa vwọ vwẹ Jesu vwo mu Ovie nu, ọ da vwẹ odibo rọ fuevun na vwo mu vwẹ 1919, womarẹ odibo nana kọyen o vwo ruẹ idibo rọyen fuan. Ọ bẹnre re vwo vughe odibo nana-a. (Mat. 24:45) Vwẹ omarẹ ukpe yena jẹ Emọ-uyono ri Baibol na tobọ ru oma rayen fon vwo nẹ iyono rẹ ẹga rẹ efian buebun re. Dedena, ẹga rayen je guọnọ orufon efa. Womarẹ odibo rọ fuevun na, Jesu vwẹ ukẹcha kẹ idibo rọyen vwọ riẹn erẹ vẹ irueru sansan ro fori nẹ ayen siomanu. (Isẹ 4:18) E jẹ a fuẹrẹn evo.

8. Die yen Emọ-uyono ri Baibol na riẹn kpahen Ikrismasi, ẹkẹvuọvo die yen ayen nabọ vwo ẹruọ rọye-en?

⁸ O krire rẹ Emọ-uyono ri Baibol na vwọ riẹn nẹ Ikrismasi ọyen orẹ rẹ igiye, ọ je dia December 25 yen e vwo vwiẹ Jesu-u. Zion’s Watch Tower ri December 1881 da ta: “Iduduru rẹ ihwo re dia Igiye ki kpo ishọshi. Ẹkẹvuọvo, odẹ na yen e weneri kidie irherẹn rẹ igiye ke rhe dia irherẹn rẹ ishọshi, kẹ ayen reyọ edẹ rẹ ishọshi vwo se erẹ  rẹ igiye; Ikrismasi ọyen ọvo usun rẹ erẹ na.” Vwẹ 1883, a mrẹ uyovwinrota na “When Was Jesus Born?” vwẹ Uwevwin Orhẹrẹ na, o de dje nẹ e vwiẹ Jesu vwẹ ọtonphiyọ rẹ October. * Dedena, vwẹ ọke yena Emọ-uyono ri Baibol na ghwa mrẹ oboresorọ ayen vwọ dobọ rẹ Ikrismasi ji-i. Iniọvo na ji ruo ghene, tobọ te orua ri Bẹtẹl rọhẹ Brooklyn. Ẹkẹvuọvo 1926 vwọ wan nu, erọnvwọn de rhi wene. Diesorọ?

9. Die yen Emọ-uyono ri Baibol na rhe mrẹvughe kpahen Ikrismasi?

⁹ Womarẹ ẹfuẹrẹn ri Baibol na, Emọ-uyono ri Baibol na da rhe mrẹvughe nẹ asan rẹ Ikrismasi nurhe vẹ irueru ri churobọ sio muọghọ kẹ Ọghẹnẹ-ẹ. Uyovwinrota na “The Origin of Christmas,” rọhẹ The Golden Age ri December 14, 1927, tare nẹ Ikrismasi ọyen orẹ rẹ igiye, ro churobọ si akpọẹrio vẹ edjọẹgọ. Uyovwinrota nana djere phephẹn nẹ orẹ nana nẹ oborẹ Kristi rhe-e, o de kuophiyọ vẹ eta nana: “Kidie nẹ akpọ na, ihworakpọ vẹ Idẹbono rhọnvwephiyọ orẹ nana . . . ko ghwe djephia nẹ ihwo re vwomakpahotọ kẹ Jihova che se vwobọ vwẹ orẹ nana-a.” Ọtiọyena, orua ri Bẹtẹl rhe ru Ikrismasi vwẹ December yena-a, ayen rhe ji ruo ọfa-a!

10. (a) Idjerhe vọ yen Emọ-uyono ri Baibol na vwọ nabọ rhoma vwo ẹruọ rẹ Ikrismasi phiyọ vwẹ December 1928? (Ji ni ekpeti na “ Asan rẹ Ikrismasi Nurhe.”) (b) Mavọ yen a vwọ vwẹ ukẹcha kẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ vwọ riẹn kpahen erẹ vẹ irueru efa ro fori nẹ ayen kẹnoma kẹ? (Ji ni ekpeti na “ Erẹ vẹ Irueru Efa ri Je Fo.”)

¹⁰ Ukpe rọ vwọ kpahọn, Emọ-uyono ri Baibol na da nabọ rhoma vwo ẹruọ rẹ Ikrismasi phiyọ. Vwẹ December 12, 1928, Oniọvo Richard H. Barber, rọ ga vwẹ esiri  ukoko, da ta ota phiyọ iredio ro djerephia nẹ asan rẹ orẹ nana da tonphiyọ fonro-o. Die yen ihwo rẹ Ọghẹnẹ ru kpahen odjekẹ nana ro nẹ esiri ukoko rhe na? Oniọvo Charles Brandlein karophiyọ ọke rọ vẹ orua rọyen vwọ dobọ rẹ Ikrismasi ji, ọ da ta: “Ọ bẹnre ra vwọ kpairoro vrẹ erọnvwọn rẹ igiye nana? Ẹjo, kakaka! . . . Ọ ghwa họhọ ohwo ro do ewun ogbegbe kufia.” Oniọvo Henry A. Cantwell, rọ je ga kerẹ oniruo okinriariẹ ukuko na, da je karophiyọ obo re phiare: “Oma vwerhen avwanre nẹ avwanre kpairoro vrẹ orọnvwọn ọvo fikirẹ ẹguọnọ re vwo kpahen Jihova.” Idibo ri Jesu vwo owenvwe rẹ ayen vwo ru ewene ji siomanu erẹ ri nẹ ẹga rẹ efian rhe. *—Jọn 15:19; 17:14.

11. Mavọ yen avwanre se vwo bicha Ovie na?

¹¹ Ọnana ghini omamọ rẹ udje yen Emọ-uyono ri Baibol yena phiyotọ kẹ avwanre! E de roro kpahen udje rayen, ofori nẹ a nọ oma rẹ avwanre: ‘Ẹro vọ yen mi vwo nẹ odjekẹ ro nẹ esiri ukoko rhe? Mi rhiabọreyọ sasasa je reyọ vwo ruiruo?’ E de ruo ọtiọyen jẹ e biẹcha Ovie na, rọ vwẹ odibo rọ fuevun na vwọ ghẹrẹ avwanre nonẹna.—Iruo 16:4, 5.

12. Vwẹ ikpe buebun, ẹro vọ yen Emọ-uyono ri Baibol na vwo ni agbagba?

¹² Vwẹ ikpe buebun, Emọ-uyono ri Baibol na ni agbagba kerẹ oka rẹ Inenikristi. Dedena, ayen niro nẹ ayen cha  sa ga agbagba na-a, kidie ayen riẹnre nẹ edjọẹgọ chọre. (1 Kọr. 10:14; 1 Jọn 5:21) Rhanvwẹ 1883 yen Uwevwin Orhẹrẹ na vwọ tanẹ “koka koka rẹ edjọẹgọ eje chọre.” Ẹkẹvuọvo, vwẹ ẹsosuọ, Emọ-uyono ri Baibol na ghwa mrẹ obo re chọre vwẹ agbagba re vwo ruiruo vwẹ idjerhe ro shephiyọ-ọ. Kerẹ udje, ayen ku ibaji ro vwo agbagba vẹ erhu phiyọ. Vwọ kẹ ayen, o mudiaphiyọ nẹ ayen da fuevun te ẹdẹ ughwu, ka cha kẹ ayen erhu rẹ arhọ. Vwo nẹ 1891, kẹ ayen phi oka rẹ agbagba vẹ erhu na phiyọ opharo rẹ Uwevwin Orhẹrẹ na.

13. Ẹruọ kpokpọ vọ yen idibo ri Jesu rhi vwo kpahen agbagba na? (Ji ni ekpeti na “ Ẹruọ Kpokpọ re Rhi Vwo Kpahen Agbagba Na.”)

¹³ Emọ-uyono ri Baibol na vwo ẹguọnọ rẹ oka rẹ agbagba vẹ erhu na mamọ. Ẹkẹvuọvo, vwo nẹ oba rẹ ikpe re kpahen 1920, idibo ri Jesu de rhi vwo ẹruọ kpokpọ kpahen agbagba na. Ọke rẹ Oniọvo Grant Suiter, rọ je ga vwẹ Ẹko Rọvwẹrote na ukuko na, vwọ karophiyọ ọghwẹkoko re ruru vwẹ Detroit, Michigan, U.S.A., ọ da ta: “E de djephia nẹ o rhe fo ra vwọ vwẹ oka rẹ agbagba vẹ erhu na ruiruo-o, ọ tobọ chọ.” Vwẹ ikpe re kpaherọ, a da vwẹ elo efa vwọphia kpahen ota nana. Ọ da rhe dia phephẹn nẹ a cha sa vwẹ agbagba vwo ruiruo vwẹ ẹga rọ fonro-o.

14. Die yen ihwo rẹ Ọghẹnẹ ru kpahen ẹruọ kpokpọ rẹ ayen vwo kpahen agbagba na?

¹⁴ Die yen ihwo rẹ Ọghẹnẹ ru kpahen ẹruọ kpokpọ re rhi vwo kpahen agbagba na? Ayen je sobọmu oka rẹ agbagba vẹ erhu na, rẹ ayen niri ghanghanre na? Lela Roberts, rọ ga Jihova krẹre da ta: “Avwanre vwọ riẹn oborẹ agbagba na mudiaphiyọ nu, avwanre da ghwa kpairoro vrẹ.” Oniọvo aye ọfa re se Ursula Serenco, dje oborẹ oma ru ihwo buebun wan: “Avwanre da rhe mrẹvughe nẹ oborẹ avwanre niri kerẹ oka rẹ ughwu rẹ Ọrovwori na kugbe ọ rẹ omaẹvwọkpahotọ rẹ Inenikristi, dakẹ oka rẹ igiye. Kirobo rẹ Isẹ 4:18 djere, oma vwerhen avwanre nẹ idjerhe na nabọ lophiyọ.” Idibo ri Jesu guọnọ vwobọ vwẹ irueru rẹ ẹga rẹ efian vuọvo-o!

15, 16. Mavọ yen avwanre se vwo djephia nẹ avwanre brorhiẹn re vwo ru otegodo rẹ uwevwin rẹ ẹga ri Jihova fuanfon?

¹⁵ Ọyena je hẹ orhiẹn-ebro avwanre nonẹna. Avwanre riẹnre nẹ Jesu vwẹ odibo rọ fuevun na vwọ vwẹ ukẹcha kẹ ihwo rọyen rere ẹga rayen vwọ dia fuanfon. Kọyensorọ, a da kẹ avwanre odjekẹ ri shekpahen erẹ, iruemu, yẹrẹ irueru ri churobọ si ẹga rẹ efian, avwanre nene odjekẹ na kpakpata. Kerẹ iniọvo re diarọ vwẹ ọtonphiyọ rẹ ọrhire ri Kristi na, avwanre ji muegbe re vwo ru otegodo rẹ uwevwin rẹ ẹga ri Jihova fuanfon.

¹⁶ Vwevunrẹ ẹdẹ rẹ oba nana, Jesu wian gangan rọ vwọ sẹro rẹ ikoko rẹ ihwo ri Jihova vwo nẹ abọ rẹ ihwo ri se  miovwo ẹga rẹ Ọghẹnẹ. Idjerhe vọ yen o vwo ruo? E jẹ a mrẹ.

17, 18. Vwẹ udje rẹ obriki na, die yen o mudiaphiyọ (a) e vwo phi obriki phiyọ ame, (b) o vwo “mu kemu kemu,” (c) a vwọ sanọ omamọ rẹ iyerin na phiyọ okọ, kugbe (d) e vwo ku asiho vẹ ehẹbe kufia?

¹⁷ Jesu Kristi rọ dia Ovie na vwẹrote ihwo rẹ Ọghẹnẹ vwẹ akpọneje. Jesu vẹ emekashe na ruiruo rẹ ẹsanọ dede nẹ ọ cha bẹn re vwo vwo ẹruọ rẹ iruo nana. Jesu djisẹ rẹ iruo nana vwẹ udje rẹ obriki. (Se Matiu 13:47-50.) Die yen udje nana mudiaphiyọ?

¹⁸ E phi “obriki . . . phihọ ame.” Obriki na mudiaphiyọ aghwoghwo rẹ Uvie na, re ruẹ vwẹ akpọneje. O “mu kemu kemu.” Iyẹnrẹn esiri na si ihwo sansan urhuru; ihwo re jowọ rẹ ayen vwọ dia Inenikristi, vẹ ihwo efa buebun ri ke dje omavwerhovwẹn phia jẹ ayen se mudia gan vwẹ ẹga rẹ uyota na-a. * A “sanọ omamọ rẹ iyeri re herọ phihọ okọ.” E koko ihwo ri vwo omamọ ẹwẹn phiyọ ikoko sansan re vwo dje okọ, etiyin kọyen ayen da vwẹ ẹga ọfuanfon vwọ kẹ Jihova. E ku “asiho vẹ ehẹbe . . . kufia.” Vwevunrẹ ẹdẹ rẹ oba nana, Jesu vẹ emekashe na sane “evwata nẹ ohri rẹ iruimwemwu. * Fikirẹ ọnana, ihwo ri vwo omamọ ẹwẹ-ẹn, re guọnọ siomanu esegbuyota vẹ iruemu ebrabra-a, e si ayen nẹ ukoko na i vwo je emiovwo. *

19. Mavọ yen oma ru we kpahen oborẹ Kristi rure ọ vwọ sẹro rẹ ofuanfon rẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ vẹ ẹga rẹ uyota?

¹⁹ Ọ vwerhoma ra vwọ riẹn nẹ Ovie avwanre, Jesu Kristi vwẹrote ihwo rọyen? Ọ kẹ avwanre aghọghọ ra vwọ riẹn nẹ oka rẹ oruru ro rhi Jesu kpahen orufon rẹ ẹga rẹ uyota vẹ ihwo re ga ẹga rẹ uyota nonẹna yen ji rhe ọke ro vwo ru uwevwin rẹ ẹga na fon vwẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ? Oma vwerhen avwanre dẹn nẹ Jesu Kristi wian mamọ rọ vwọ sẹro rẹ ofuanfon rẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ vẹ ẹga rẹ uyota! Avwanre se bicha Ovie na vẹ Uvie rọyen siẹrẹ e de siomanu irueru rẹ ẹga rẹ efian eje.