Ihwo ri vwo uruemu tiọyena phi ofẹnẹ phiyọ obo ri yovwirin vẹ obo re brare. Ọ dia oborẹ ayen rori yen ayen vwo phi ofẹnẹ phiyọ-ọ. Ukperẹ ọtiọyen, odjekẹ rọ sa chọn ayen uko vwo ru obo ri yovwirin yen ayen nene​—ọ da tobọ dianẹ ihwo efa hẹ etiyi-in.

Emọ nyo eta rẹ efian kpahen obo ri yovwirin vẹ obo re brare, ọ sa dia isikuru, womarẹ ine rẹ ayen kerhọ kẹ, yẹrẹ ifimu vẹ TV rẹ ayen nẹ. Erọnvwọn nana sa nẹrhẹ ayen vwo ẹwẹn ivivẹ kpahen obo re yono ayen vwọ kpahen obo ri yovwirin vẹ obo re brare.

Ọnana ebẹnbẹn rode vwọ kẹ imighene. Vwẹ ọke rẹ imighene tiọna, ọbe na Beyond the Big Talk, da ta: “Ofori nẹ ayen riẹn nẹ ayen che hirharoku ọnyẹ rẹ ayen vwo ruẹ erọnvwọn evo, rere ihwo efa se vwo sikẹrẹ ayen, jẹ ofori nẹ ayen ru obo ri yovwirin ọ da tobọ dianẹ o je igbeyan raye-en.” Ọtiọyena, ofori nẹ emiọvwọn yono emọ rayen vwo nẹ ọkiemọ rhe tavwen ayen ki rhi te imighene.

Nabọ dje obo ro se vwo vughe obo ri yovwirin vẹ obo re brare vwọ kẹ.

ODJEKẸ RI BAIBOL: “Imiragua . . . yono ẹgba rẹ ọmrẹvughe rayen . . . vwo phi ofẹnẹ phiyọ obo ri yovwirin vẹ obo re brare.”​—Hibru 5:​14.

• Ta eta re sa nẹrhẹ ọmọ wẹn phi ofẹnẹ phiyọ obo ri yovwirin vẹ obo re brare. Reyọ kemu kemu rọ phiare vwo dje ofẹnẹ rọhẹ uvwre rẹ obo ri yovwirin vẹ obo re brare vwọ kẹ ọmọ wẹn: Kerẹ udje, wọ sa vuẹ nẹ “ọnana uyota; ọnana ofian.” “Ọnana uruemu rẹ evun-ẹfuọn; ọnana dje evun-ẹfuọn phia-a.” “Ọnana uruemu esiri; ọnana dje uruemu esiri phia-a.” Ọke vwọ yanran na, ọmọ wẹn kọ cha riẹn obo ri yovwirin ro fori nẹ o ru, vẹ obo re brare rọ cha kẹnoma kẹ.

• Dje oboresorọ orọnvwọn vwo yovwin yẹrẹ bra vwọ kẹ. Kerẹ udje, wọ sa nọ enọ kerẹ: Diesorọ a vwọ ta uyota vwọ dia obo ri me yovwin? Idjerhe vọ yen ofian ẹvwọrọn vwọ hra igbeyan? Diesorọ ujiecho vwọ chọ? Nene ọmọ wẹn ta eta re cha chọn uko vwo vwo ẹruọ rẹ obo ri yovwirin vẹ obo re brare.

• Kanrunumu erere rọ cha mrẹ o de churumu obo ri yovwirin. Wọ sa tanẹ: “Wọ da dia ohwo rọ ta uyota, ihwo cha vwẹroso owẹ” yẹrẹ “wo de vwo uruemu esiri, ihwo che sikẹrẹ owẹ.”

Jo muwẹro nẹ e vughe orua wẹn phiyọ orua ro churobọ muẹ obo ri yovwirin.

ODJEKẸ RI BAIBOL: “Ovwan rha davwan oma rẹ ovwan nẹ.”​—2 Kọrẹnt 13:5.

• Orua wẹn de churobọ muẹ obo ri yovwirin, ku wọ sa ta vẹ imuẹro:

  • “A vwọrọn ofian vwẹ orua rẹ avwanre-e.”

  • “A ghwiẹ je van kuẹ ihwo vwẹ orua rẹ avwanre-e.”

  • “Avwanre ta eta ri gbaigbai yẹrẹ hanrhan eka-an.”

Ọmọ wẹn kọ cha rhe riẹn nẹ e vwo churobọ mu obo ri yovwirin ghwa dia urhi ghevweghe-e, ẹkẹvuọvo, ọyen iwan rẹ orua na guọnọre nẹ e vwo vughe ayen.

• Wẹ vẹ ọmọ wẹn ta ota ọkieje kpahen iruemu re djẹphia vwẹ orua na. Reyọ erọnvwọn re phia kẹdẹ kẹdẹ vwo yono emọ wẹn. Wọ sa vwẹ uruemu rẹ ovwan djephia vwẹ orua na vwọ vwanvwen e ra mrẹ vwẹ TV yẹrẹ isikuru. Nọ ọmọ wẹn enọ kerẹ: “Die yen wo rhe ru?” “Die yen orua avwanre rhe ru kpahen ẹdia nana?”

Kpuriẹn phiyọ orhiẹn rẹ ayen vwo ru obo ri yovwirin.

ODJEKẸ RI BAIBOL: “Ovwan sẹro rẹ omamọ rẹ ẹwẹn obrorhiẹn.”​—1 Pita 3:​16.

• Jiri emọ wẹn siẹrẹ ayen de ru obo ri yovwirin. Ọmọ wẹn de ru obo ri yovwirin, wo mi jiro je vuẹ oboresorọ wo vwo jiro. Kerẹ udje, wọ sa tanẹ: “Wọ ta uyota. Oma wẹn vwerhen ovwẹ.” Ọmọ wẹn da niyẹnrẹn rẹ emuọvo ro ruchọ kẹ wẹ, nabọ vwẹ ujiri ro nẹ otọ ẹwẹn rhe vwọ kẹ tavwen wọ ke ghwọkuo.

• Ghwọkuo siẹrẹ o de ru obo re brare. Chọn emọ wẹn uko vwọ riẹn nẹ o vwo obo ri che nẹ obuko rẹ oruchọ rayen rhe. Ofori nẹ emọ riẹn oborẹ ayen ruchọ vẹ oborẹ uruemu rayen na vwọ fẹnẹ ọ rẹ orua na. Emiọvwọn evo vuẹ emọ rayen oborẹ ayen ruchọ-ọ, kidie ayen guọnọre nẹ emọ na muomaphiyọ-ọ. Ẹkẹvuọvo, ayen da vwẹ oruchọ rayen vwọ nẹ ayen, ọ cha nẹrhẹ ayen vwo ẹwẹn obrorhiẹn ro se phi ofẹnẹ phiyọ obo ri yovwirin vẹ obo re brare.