1. Die yen iparadaisi re vwo ru udje na, kidie yen ofori nẹ avwanre ru?

 O VWO iparadaisi ọvo vwẹ otọrakpọ na nonẹna rọ vọnre vẹ ihwo ri ruẹ obo ri yovwirin. Ọ vọnre vẹ oduduru rẹ ihwo rẹ oma vwerhan ri ji vwo ufuoma. Ihwo rehẹ evunrẹ iparadaisi nana brorhiẹn nẹ ayen che vrẹn noo. Ayen je guọnọ nẹ ihwo buebun rhe vwomaba ayen vwẹ asan rẹ oghẹresan nana. Ọrhọ yen asan yena? Ọyen iparadaisi re vwo ru udje na! a

2. Die yen vwerhen owẹ oma kpahen iparadaisi re vwo ru udje na?

² Dede nẹ Eshu hirhe akpọ na phiyọ asan rọ vọnre vẹ imuoshọ rẹ ihwo de vwo utuoma kpahen irivẹ rayen rọ je vọn vẹ umwemwu, jẹ ọ vwerhoma nẹ Jihova rhuẹrẹ asan phiyọ rẹ ihwo rọyen de yerẹn kuẹgbe vwọrẹ ufuoma kugbe ẹguọnọ. (1Jọ 5:19; Ẹvw 12:12) Ọghẹnẹ rẹ avwanre rọ vọnre vẹ ẹguọnọ na mrẹ erọnvwọn ebrabra re phia vwẹ akpọ na, kọyensorọ o vwo ruo rere ihwo re vwẹ ẹga kẹ vwo vwo ofuvwegbe je ga vẹ omavwerhovwẹn. Baibol na djisẹ rẹ iparadaisi re vwo ru udje na kerẹ asan rẹ “odjahọ” kugbe “ogba re ku ame ku.” (Aiz 4:6; 58:11) Womarẹ ukẹcha ri Jihova, oma vwerhen ihwo rehẹ iparadaisi nana, ayen ji yerẹn vwọrẹ ofuvwegbe vwẹ ọke rẹ oba nana rọ pha gangan na.​​—Aiz 54:14; 2Ti 3:1.

3. Idjerhe vọ yen aroẹmrẹ rọhẹ Aizaya uyovwin 65 ke vwo rugba ọke awanre?

³ Womarẹ ọmraro Aizaya, Jihova djisẹ rẹ oborẹ akpeyeren cha dia vwọ kẹ ihwo rehẹ iparadaisi re vwo ru udje na.  Wọ sa mrẹ obo re djisẹ rẹ iparadaisi re vwo ru udje na vwẹ Aizaya uyovwin 65, ro ke rugba vwẹ ukpe ri 537 B.C.E. Vwẹ ọke yena, e siobọnẹ ihwo ri Ju ri kurhẹriẹ re mu kpo ighuvwu vwẹ Babilọn ayen de rhivwin kpo orere rayen. Jihova bruphiyọ kẹ ihwo rọyen je cha ayen uko vwọ rhoma bọn orere ri Jerusalẹm ra guọghọre na je rhuẹrẹ uwevwin rẹ ẹga na rọ dia asan ra da vwẹ ẹga kẹ Ọghẹnẹ vwẹ Izrẹl.​​—Aiz 51:11; Zek 8:3.

4. Idjerhe vọ yen aroẹmrẹ rọhẹ Aizaya uyovwin 65 vwo ruẹgba enẹna?

⁴ Aroẹmrẹ rẹ Aizaya na rhoma rugba vwẹ obọ rivẹ vwẹ 1919 C.E. rọ dia ọke re vwo siobọnẹ ihwo re ga Jihova nonẹna vwo nẹ ighuvwu rẹ ayen hepha jovwo vwẹ Babilọn Rode. Ghwe vwo nẹ ọke yena rhe, iparadaisi re vwo ru udje na ko memerha hrabọ nene akpọ na. Ihwo ri ghwoghwo ovuẹ rẹ Uvie na vẹ oruru da rhe vwẹ ikoko buebun vwo mu ji dje omamọ rẹ iruemu ri fo Inenikristi phia. Eya vẹ eshare ri gbozighi, ri ji yeren orharhe rẹ akpọ jovwo de rhi “ku uruemu ọkpokpọ na phiyọ, ra mare vwo nene ọhọre rẹ Ọghẹnẹ.” (Ẹf 4:24) Vwọrẹ uyota, ebruphiyọ buebun rẹ Aizaya ta ota kpahen na che rugba vwẹ akpọ ọkpokpọ rọ cha vwẹ obaro na. Ẹkẹvuọvo avwanre riavwerhen rẹ ebruphiyọ buebun kidie avwanre hẹ iparadaisi re vwo ru udje na enẹna. E jẹ a ta ota kpahen oborẹ iparadaisi re vwo ru udje na vwo shekpahen avwanre kugbe oboresorọ o vwo fo nẹ e vrẹn noo.

OBORẸ AKPEYEREN HEPHA VWỌ KẸ IHWO REHẸ IPARADAISI RE VWO RU UDJE NA

5. Vwo nene obo rehẹ Aizaya 65:​13, die yen avwanre riavwerhen rọyen vwẹ iparadaisi re vwo ru udje na?

⁵ Omakpokpọ kugbe ẹwẹn ri dọe. Aroẹmrẹ rẹ Aizaya na nabọ phi ofẹnẹ phiyọ uvwre rẹ ihwo ri yeren akpọ vwẹ iparadaisi re vwo ru udje na kugbe ihwo rehẹ evun rọyeen. (Se Aizaya 65:13.) Jihova vwẹ oborẹ idibo rọyen guọnọre vwọ kẹ ayen, rere oyerinkugbe rẹ ọ vẹ ayen vwori sa vwọ gan. Ọ kẹ avwanre ẹwẹn ọfuanfon rọyen, Baibol na, kugbe ẹbe rẹ ukoko na teyenre rere avwanre sa vwọ “re, . . . da, . . . [je] ghọghọ.” (Ni Ẹvwọphia 22:17.) Ọnana fẹnẹ ihwo rehẹ otafe rẹ iparadaisi re vwo ru udje na, kidie ‘owẹnvwe hwe ayen. . . , urhuru hwe ayen. . . , oma je vo ayen.’ Ayen riẹn Ọghẹnẹẹ.​​—Emọ 8:11.

6. Mavọ yen Joẹl 2:​21-​24 djisẹ rẹ erọnvwọn ri Jihova vwọ kẹ avwanre, kẹ mavọ yen i se vwo fierere kẹ avwanre?

⁶ Vwẹ aroẹmrẹ ri Joẹl mrẹre, ọ reyẹ erọnvwọn ra guọnọre vwẹ akpeyeren kerẹ eka, iwaini kugbe evwri rẹ oliv vwo dje obo ri Jihova vwẹrote ihwo rọyen, rọ vwọ kẹ ayen oborẹ ayen guọnọre ọtiọyen ji te odjekẹ ro nẹ Baibol rhe. (Joẹ 2:​21-​24) Kerẹ udje Jihova vwẹrote ihwo rọyen womarẹ Baibol na, ẹbe rẹ ukoko na teyenre, wẹbsaiti rẹ ukoko na, emẹvwa rẹ avwanre, isikoko, kugbe eghwẹkoko. A da riavwerhen rẹ obo ri Jihova vwọ kẹ avwanre na nẹdẹ ra ruẹdẹ, ke che vwo omakpokpọ kugbe ẹwẹn ri dọe.

7. Die yen nẹrhẹ udu rẹ avwanre ghọghọ? (Aizaya 65:14)

⁷ Omavwerhovwẹn kugbe ẹwẹn rẹ otekẹvwẹ. Ihwo rẹ Ọghẹnẹ cha “so ine” kidie ayen vwo ọdavwaro kpahen obo ri Jihova ru kẹ ayen. (Se Aizaya 65:14.) Uyota rehẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ, ive rọyen re vọnre vẹ ọbọngan kugbe iphiẹrophiyọ rẹ avwanre kpahen ọtanhirhe na ‘nẹrhẹ udu rẹ avwanre ghọghọ.’ A vẹ iniọvo rẹ avwanre da ta ota kpahen erọnvwọn nana, ọ nẹrhẹ oma nabọ vwerhen avwanre!​​—Un 34:8; 133:​1-3.

8. Erọnvwọn ivẹ kiriguo vọ yen a guọnọre a sa vwọ dia iparadaisi re vwo ru udje na?

⁸ Ẹguọnọ kugbe oyerinkugbe rọhẹ uvwre rẹ ihwo ri Jihova yen erọnvwọn ivẹ kiriguo ra guọnọre a sa vwọ dia iparadaisi re vwo ru udje na. Ẹguọnọ nana ro churu ihwo ri Jihova kugbe na cha avwanre uko vwọ riẹn oborẹ  akpeyeren cha dia vwẹ akpọ ọkpokpọ na, rọ dia asan rẹ idibo ri Jihova de che yerinkugbe vwọrẹ ẹguọnọ je dia vwọrẹ okugbe vrẹ oborẹ ayen ruẹ enẹna. (Kọl 3:14) Oniọvo aye ọvo ta ota kpahen obo ro niso kpahen ihwo ri Jihova ọke rẹsosuọ rọ ka vwọ mrẹ ayen: “Oma vwerhen ovwẹẹ, orua mẹ tobọ ji vwo omavwerhovwẹẹn. Ohri rẹ Iseri ri Jihova yen me da ka mrẹ ihwo ri dje ẹguọnọ phia kẹ ohwohwo.” Ofori nẹ kohwo kohwo rọ guọnọ vwo omavwerhovwẹn vẹ ẹwẹn rẹ otekẹvwẹ dia iparadaisi re vwo ru udje na. O toro oborẹ akpọ na roro kpahan idibo ri Jihovaa, ayen vwẹ omamọ rẹ odẹ vẹ orua ri Jihova rehẹ akpọ vẹ odjuvwu.​​—Aiz 65:15.

9. Die yen Aizaya 65:​16, 17 ta kpahen ọmiaovwẹ kugbe ojaẹriọ rẹ avwanre?

⁹ Ẹwẹn ro totọ rọ pha dọe. Aizaya 65:14 tare nẹ ihwo re rhọnvwe dia iparadaisi re vwo ru udje naa “che kperi fiki rẹ odjadja rọ hẹ udu” rayen, ayen ji “che beroma fiki rẹ odjarhe” rẹ ẹwẹn rayen. Kẹ erọnvwọn eje re suẹ ọmiaovwẹ vẹ ojaẹriọ kẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ vwo? Vwọrẹ uyota, e cha ‘chọrẹ Ọghẹnẹ ẹro ji siomanu kẹ ibiẹro rọyen.’ (Se Aizaya 65:​16, 17.) Jihova che si ebẹnbẹn rẹ avwanre eje no, ukuotọ rọyen a rha cha karophiyọ ọmiaovwẹ rẹ avwanre ọfaa kidie o che si ayen no karekare.

10. Diesorọ ọ vwọ dia emu rẹ omavwerhovwẹn e vwo kuomagbe iniọvo rẹ avwanre? (Ni uhoho na.)

¹⁰ Enẹna, oma vwerhen avwanre a dahẹ emẹvwa, re dia asan rẹ ẹwẹn rẹ avwanre de totọ, ra da je kpairoro vrẹ ebẹnbẹn rẹ akpọ rẹ umwemwu nana. Avwanre toroba omavwerhovwẹn rọhẹ iparadaisi re vwo ru udje na siẹrẹ e de dje ẹguọnọ, aghọghọ, ufuoma, uruemu esiri kugbe uruemu ri dẹndẹn re dia ẹbẹre ọvo rẹ omamọ rẹ ẹwẹn ọfuanfon rẹ Ọghẹnẹ na phia. (Ga 5:​22, 23) Mavọ yen ọ vwerhoma te re vwo kuomagbe ukoko ri Jihova! Ihwo re dajẹ iparadaisi re vwo ru udje na cha mrẹ orugba rẹ ive rẹ Ọghẹnẹ rọ cha vwọ ma “idjuvwu ọkpokpọ vẹ akpọ ọkpokpọ.”

11. Vwo nene obo rehẹ Aizaya 65:​18, 19, mavọ yen ofori nẹ oma ru avwanre kpahen iparadaisi re vwo ru udje ri Jihova ruẹ ọrhuẹrẹphiyotọ rọyen na?

¹¹ Ọdavwaro kugbe omavwerhovwẹn. Aizaya ta eta efa kpahen oboresorọ avwanre vwọ ‘ghọghọ ji vwo omavwerhovwẹn’ vwẹ iparadaisi re vwo ru udje na. Jihova yen ru ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ iparadaisi re vwo ru udje na. (Se Aizaya 65:​18, 19.) A gbe ta rọ vwọ reyọ avwanre vwo si ihwo nẹ ukoko rẹ akpọ nana ri yono uyota naa vwo ruẹ iparadaisi re vwo ru udje na! Oma nabọ vwerhen avwanre fikirẹ ebruphiyọ rẹ avwanre riavwerhen rọyen kidie avwanre evunrẹ iparadaisi re vwo ru udje  na, ọnana ko muẹ avwanre vwọ vuẹ ihwo efa kpahọn.​​—Jer 31:12.

12. Mavọ yen oma ru we kpahen ive re si phiyọ Aizaya 65:​20-​24, kẹ diesorọ?

¹² Oma vwerhen avwanre, a je kpẹvwẹ Jihova fikirẹ uvi rẹ oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ ọyen vwori rẹ avwanre vwọ hẹ iparadaisi re vwo ru udje na. Roro kpahen erọnvwọn eje re che ru vẹ obo ra cha mrẹ vwẹ akpọ ọkpokpọ rẹ Ọghẹnẹ na! Baibol na tare nẹ: “A gbe cha mrẹ . . . ọmọ ọboba rọ wan emọ kpo emọ-ọ, eyẹ ọmare rẹ ẹdẹ rẹ ughwu rọye jẹ gba-a.” Avwanre cha ‘bọn iwevwin ka dia evun rayen je kọn ogba ri vain kẹ avwanre re emamọ rayen.’ Avwanre cha “wian kufia-a” kidie ‘Jihova che bruphiyọ kẹ avwanre.’ O veri nẹ avwanre che yeren akpọ rẹ ofuvwegbe, rọ vọnre vẹ omavwerhovwẹn ro ji shephiyọ ọhọre rọyen. “Tavwe rẹ ayen ki se,” ọ cha riẹn ọdavwẹ rẹ ohwo ọvuọvo o mi ru “obo ri kohwo kohwo ọkpokpọ guọnọre kẹ.”​​—Aiz 65:​20-​24; Un 145:16.

13. Mavọ yen Aizaya 65:25 djisẹ rẹ ewene rẹ ihwo ruru vwẹ akpeyeren rayen ọke rẹ ayen vwọ ton ẹga ri Jihova phiyọ?

¹³ Ufuoma kugbe ofuvwegbe. Womarẹ ukẹcha rẹ ẹwẹn ọfuanfon rẹ Ọghẹnẹ, buebun rẹ ihwo ri yeren orharhe rẹ akpọ jovwo, rhi ru ewene vwẹ akpeyeren rayen re. (Se Aizaya 65:25.) Ayen kpairoro vrẹ iruemu ebrabra rẹ ayen vwori jovwo. (Ro 12:2; Ẹf 4:​22-​24) Vwọrẹ uyota, ihwo rẹ Ọghẹnẹ je rhe dia ihwo re gbaree, ọtiọyena avwanre ji che rhe ruẹ chọ. Ẹkẹvuọvo, Jihova ku “koka koka rẹ ihwo” kugbe ayen vwọ dia vwọrẹ ẹguọnọ ji vwo ufuoma. (Tai 2:11) Ọghẹnẹ ọromevwẹgba na ọvo yen se ru emu rẹ igbevwunu ọtiọna!

14. Idjerhe vọ yen Aizaya 65:25 vwo rugba vwẹ oma oniọvo ọvo?

¹⁴ Ihwo se ghini wene oka rẹ ohwo rẹ ayen hepha? Roro kpahen udje nana. Abọ buebun yen e vwo mu eghene ọshare ọvo phiyọ uwodi, o rhi vwo te ẹgbukpe 20 re, o de vwobọ vwẹ iruemu ọfanrhiẹn kugbe ozighi. E muro phiyọ uwodi ọke re wanre kidie o cho imoto, kparẹ ẹchẹ rẹ ihwo ji vwobọ vwẹ iruemu ozhighi efa ọtiọyen. O muegbe ro vwo nene kohwo kohwo họnre. Obọ rẹsosuọ ro vwo yono Baibol na je ton uyono ẹra phiyọ vẹ Iseri ri Jihova, ọ da rhe mrẹvughe nẹ ofori nẹ ọyen vwẹ akpeyeren rọyen vwọ ga Jihova vwẹ iparadaisi re vwo ru udje na. Ro vwo bromaphiyame kerẹ ọvo usun rẹ Iseri ri Jihova nu, ọkieje kọyen o vwo roro kpahen oborẹ Aizaya 65:25 vwo shekpahọn. O rhi ruẹ ewene vwo nẹ uruemu rẹ okpohrokpo vẹ ohwo ro gbe ozhighi rọ hepha jovwo na, vwo kpo ohwo ri dẹndẹn kerẹ ogodẹ.

15. Diesorọ avwanre vwọ guọnọ vuẹ ihwo efa nẹ ayen vwomaba avwanre vwẹ iparadaisi re vwo ru udje na, kẹ mavọ yen e se vwo ru ọtiọyen?

¹⁵ Aizaya 65:13 tonphiyọ vẹ eta nana “enẹ Ọrovwohwo Ọghẹnẹ tare.” Owọ 25 de rhe kuphiyọ vẹ eta nana: “Eriyin Ọrovwohwo tare.” Ọkieje yen ota Rọyen vwo ruẹgba. (Aiz 55:​10, 11) Iparadaisi re vwo ru udje na herọ enẹna. Jihova vwo orua rẹ ihwo re vwẹ ẹga kẹ ji yerẹn kuẹgbe. Vwẹ ohri rẹ ihwo rọyen, avwanre riavwerhen rẹ ufuoma ji yerẹn kuẹgbe vwọrẹ ofuvwegbe vwẹ akpọ nana rọ vọnre vẹ ozighi na. (Un 72:7) Fikirẹ ọnana, avwanre guọnọ vwẹ ukẹcha kẹ ihwo buebun ayen vwọ vwomaba avwanre vwẹ orua nana. Avwanre se ru ọnana womarẹ e vwo muomaphiyọ owian rẹ idibo egbe na.​​—Mt 28:​19, 20.

OBORẸ A SA VWỌ VWẸ UKẸCHA KẸ IHWO EFA VWỌ VWOMABA AVWANRE VWẸ IPARADAISI RE VWO RU UDJE NA

16. Mavọ yen ihwo efa sa vwọ mrẹ iparadaisi re vwo ru udje na vughe?

¹⁶ Avwanre ọvuọvo vwo owian ọghanghanre re che ru rọ sa nẹrhẹ ihwo efa rhe mrẹ iparadaisi re vwo ru udje na vughe. Avwanre sa  wian owian nana fiotọ siẹrẹ a da vwẹrokere Jihova. Ọ gba ihwo nẹ ayen rhe vwomaba ukoko rọyeen. Ukperẹ ọtiọyen, o memerha ‘si’ ihwo te oma. (Jọ 6:44; Jer 31:3) Ihwo ri vwo ẹwẹn esiri ri yono kpahen ẹguọnọ ri Jihova kugbe oka rẹ ohwo rọ hepha, memerha siẹkẹrẹ. Mavọ yen uvi rẹ iruemu rẹ avwanre vwori se vwo si ihwo rhe iparadaisi re vwo ru udje na?

17. Idjerhe vọ yen e se vwo si ihwo efa rhe iparadaisi re vwo ru udje na?

¹⁷ Idjerhe ọvo re vwo siẹ ihwo efa cha iparadaisi re vwo ru udje na yen e vwo nene iniọvo avwanre yerẹn vwọrẹ ẹguọnọ ji dje uruemu esiri phia kẹ ayen. Ọke rẹ ihwo efa da vwomaba avwanre vwẹ emẹvwa, avwanre guọnọre nẹ ayen vwo ọkpọ rẹ iroro rẹ ihwo re dia Inenikristii vwori ọke rẹ ayen vwọ vwomaba emẹvwa rẹ ukoko ri Kọrẹnt vwẹ ọke awanre. Ayen tare nẹ: “Ọghẹnẹ ghene hẹ ohri rẹ ovwan.” (1Kọ 14:​24, 25; Zek 8:23) Ọtiọyena, ofori nẹ a vwẹ ọkieje nene odjekẹ rọ tare nẹ “ovwan nene ohwohwo yerinkugbe vwọrẹ ufuoma.”​​—1Tẹ 5:13.

18. Die yen se si ihwo rhe ukoko rẹ avwanre?

¹⁸ Ofori nẹ avwanre vwẹ ẹro ri Jihova vwo nẹ iniọvo rẹ avwanre vwo ni ayen ọkieje. Avwanre ruẹ ọtiọyen womarẹ a vwọ tẹnroviẹ emamọ rẹ iruemu rẹ ayen vwori ọ dia jẹgba rayeen, ro che no vwẹ ọke rọ cha vwẹ obaro na. A sa rhuẹrẹ kẹghwọ kẹghwọ rọhẹ uvwre rẹ avwanre phiyọ vwọrẹ ẹguọnọ womarẹ e vwo “dje uruemu esiri kẹ ohwohwo, . . . gbe arodọnvwẹ kẹ ohwohwo, vwo ghovwo ohwohwo ọphẹ.” (Ẹf 4:32) E de ru ọtiọyen, ihwo re guọnọ nẹ e dje oka rẹ uruemu nana kayen ke cha vwomaba avwanre vwẹ iparadaisi re vwo ru udje na. b

 WO VRẸN NẸ IPARADAISI RE VWO RU UDJE NAA

19. (a) Kirobo rehẹ ekpeti na “ Ayen vrẹn nẹ ukoko na je rhoma rhivwin rhe,” die yen ihwo evo tare ayen vwọ rhoma rhivwin rhe iparadaisi re vwo ru udje na? (b) Die yen ofori nẹ avwanre ru? (Ni uhoho na.)

¹⁹ A mrẹ vwo dje iparadaisi re vwo ru udje naa! Ọkieje yen o vwo yovwẹnphiyọ, ọ vọnre vẹ ihwo re ga Jihova vrẹ obo ri jovwo. E jẹ a vwẹ ọkieje vwo djephia nẹ e vwo ọdavwaro kpahen iparadaisi re vwo ru udje ri Jihova vwọ kẹ avwanre na. Kohwo kohwo rọ guọnọ vwo ẹwẹn ri dọe, ẹwẹn rẹ otekẹvwẹ, ẹwẹn ro totọ, kugbe ofuvwegbe cha ro iparadaisi re vwo ru udje na je dajẹ evun rọyen! Dedena, nomaso kidie Eshu davwẹngba rọyen eje ro vwo si avwanre nẹ iparadaisi na. (1Pi 5:8; Ẹvw 12:9) E jẹ avwanre vwẹ uphẹn kẹ Eshu rere o phikparobọọ. E jẹ a davwẹngba vwọ wian gangan vwọ sẹro rẹ erhuvwu, ofuanfon, kugbe ufuoma rẹ iparadaisi re vwo ru udje na.