1. Die yen vwẹ ukẹcha kẹ idibo ri Jihova vwọ vwẹ ẹga kẹ ọkieje dede nẹ ayen hirharokuẹ ebẹnbẹn?

 BAIBOL na tare nẹ avwanre yerẹn vwẹ “ọke ọgangan.” (2Ti 3:1) Vwọ vrẹ ebẹnbẹn rẹ ihwo eje hirharokuẹ vwẹ eyeren nana, idibo ri Jihova ji hirharokuẹ omukpahen kugbe ẹvwọsuọ. Die yen vwẹ ukẹcha kẹ avwanre vwọ ga Jihova ọkieje dede nẹ e hirharokuẹ ebẹnbẹn? Emuọvo kiriguo yen avwanre rhe riẹn Jihova nẹ ọyen Ọghẹnẹ ‘ri bẹdẹ bẹdẹ’ na.​​—Jer 10:10; 2Ti 1:12.

2. Idjerhe vọ yen Jihova vwọ dia Ọghẹnẹ rọ herọ yerẹn?

² Jihova ọyen Ohwo rọ herọ, ọ mrẹ ebẹnbẹn eje rẹ avwanre hirharokuẹ, ọ je guọnọ cha avwanre uko. (2Ik 16:9; Un 23:4) Kidie nẹ avwanre riẹnre nẹ Ọghẹnẹ herọ yerẹn, ọnana sa vwẹ ukẹcha kẹ avwanre vwo chirakon rẹ kebẹnbẹn kebẹnbẹn rẹ avwanre hirharokuẹ. Jẹ a ta ota kpahen oborẹ o ruẹ ọnana wan womarẹ Ovie Devid.

3. Die yen eta ri Devid “Ọrovwohwo herọ” mudiaphiyọ?

³ Devid riẹn oka rẹ ohwo ri Jihova hepha ọ je vwẹrosuọ. Devid nẹrhovwo rhe Jihova nẹ ọ cha ọyen uko ọke rẹ ivwighrẹn rọyen vwọ reyọ vwọtua, ọtiọyen ji te Ovie Sọl. (Un 18:6) Ọghẹnẹ vwọ kpahenphiyọ ẹrhovwo rọyen ji sivwon nu, Devid da ta: “Ọrovwohwo herọ!” (Un 18:46) Die yen eta ri Devid Ọrovwohwo herọ na mudiaphiyọ? Vwo nene oborẹ ọbe ọvo ra rionbọra tare, Devid vwẹroso Jihova “kerẹ Ọghẹnẹ rọ herọ yerẹn rọ vwẹ ukẹcha kẹ ihwo rọyen ọkieje.”  Aphro herọọ nẹ, vwo nẹ obo ri Devid rhiẹromrẹ vwẹ akpeyeren, ọ riẹnre nẹ Ọghẹnẹ rọyen herọ yerẹn, imuẹro nana ro vwori na kọyen nẹrhẹ o vwo owenvwe ro vwo jiri Jihova je vwẹ ẹga kẹ.​​—Un 18:​28, 29, 49.

4. Erere vọ yen che te avwanre obọ siẹrẹ e de ni Jihova kerẹ Ọghẹnẹ rọ herọ yerẹn?

⁴ Imuẹro rẹ avwanre vwori nẹ Ọghẹnẹ herọ yerẹn na sa cha avwanre uko vwọ ga vẹ oruru. Avwanre che vwo ẹgba vwo chirakon rẹ edavwini ji vwo owenvwe ra vwọ wian ganphiyọ vwẹ ẹga ri Jihova. Ọnana je cha nẹrhẹ avwanre sikẹrẹ Jihova ọkieje.

ỌGHẸNẸ RỌ HERỌ YERẸN NA CHE RU WE GAN

5. Die yen sa nẹrhẹ e fiudugberi siẹrẹ e de hirharoku edavwini? (Filipae 4:13)

⁵ A da karophiyọ nẹ Jihova Ọghẹnẹ herọ nẹ ọ je cha cha avwanre uko, ọnana cha nẹrhẹ avwanre chirakon rẹ kọdavwini kọdavwini te ọ rhoro yẹrẹ ọ hanvwere. Jẹ, o vwo obẹnbẹn vuọvo rẹ avwanre hirharokuẹ rọ bẹn vwọ kẹẹ. Ọyen Ọromevwẹgba na, ọ sa kẹ avwanre ẹgba re se vwo chirakon. (Se Filipae 4:13.) Ọnana nẹrhẹ avwanre fiudugberẹ siẹrẹ e de hirharoku edavwini. Siẹrẹ avwanre da mrẹ obo ri Jihova cha avwanre uko wan vwẹ edavwini ri te emuọvoo, ọnana kẹ avwanre imuẹro nẹ ọ je cha vwẹ ukẹcha kẹ avwanre siẹrẹ e de hirharoku edavwini ride.

6. Die yen phiare ọke ri Devid vwọ hẹ eghene rọ nẹrhẹ ẹroẹvwọsuọ ro vwo kpahen Jihova ganphiyọ?

⁶ A cha fuẹrẹn erọnvwọn ivẹ rọ nẹrhẹ ẹroẹvwọsuọ ri Devid kpahen Jihova ganphiyọ. Ọke ri Devid vwọ hẹ eghene rọ vwọ vwẹrote uchuru rẹ ọsẹ rọyen, okorhi de mu ogodẹ ọvo, okpohrokpo de rhe mu ogodẹ ọfa. Vwẹ ẹdia ivẹ nana, Devid de fiudugberi vwọ tua eranvwe na ji sivwin igodẹ na nẹ unu rayen. Dedena, ọ dia Devid tare nẹ ẹgba rọyen yen o vwo hwe eranvwe naa. Ọ riẹnre nẹ Jihova yen ruro. (1Sa 17:​34-​37) Obo re phiare na chọrẹ Devid ẹro kakakaa. O de roro kpahan ayen, kọ nẹrhẹ ọ vwẹrosua Ọghẹnẹ ro yerẹn na nẹ ọ cha vwẹ ukẹcha kẹ ọyen vwẹ obaro na.

7. Idjerhe vọ yen obo ri Devid tẹnrovi vwọ vwẹ ukẹcha kẹ vwo hirharoku Golayat?

⁷ Ọke rọ je vwọ hẹ eghene, Devid de kpo asan rẹ isodje rẹ Izrẹl hepha. Ọ da mrẹ nẹ oshọ mu isodje na fikirẹ arhuaran rẹ ohwo ri Filistia re se Golayat rọ yan phia o de “gbobọ se edje rẹ Izrẹl.” (1Sa 17:​10, 11) Isodje na tẹnrovi arhuaran na vẹ obo rọ ta, ọnana da ghwẹ oshọ ro ayen oma. (1Sa 17:​24, 25) Ẹkẹvuọvo, obo ri Devid tẹnrovi fẹnẹre. O niro nẹ ọ dia ituofovwin rẹ Izrẹl yen Golayat sere abọọ ẹkẹvuọvo ituofovwin rẹ “Ọghẹnẹ ri bẹdẹ na.” (1Sa 17:26) Ọkieje yen Devid vwo roro kpahen Jihova. Devid vwẹroso Ọghẹnẹ rọ cha rọ uko ọke ro vwo suẹn igodẹ na nẹ ọ je cha vwẹ ukẹcha kẹ vwẹ ẹdia nana. Vẹ imuẹro nẹ Ọghẹnẹ hẹ obuko rọyen, Devid de bru Golayat ra, ji phio kparobọ!​​—1Sa 17:​45-​51.

8. Mavọ yen avwanre sa vwọ vwẹroso Jihova siẹrẹ e de hirharokuẹ edavwini? (Ni uhoho na.)

⁸ E ji se hirharoku edavwini efẹrọvo siẹrẹ a da karophiyọ nẹ Ọghẹnẹ rọ herọ yerẹn na muegbe rọ vwọ cha avwanre uko. (Un 118:6) E ji se ru ẹroẹvwọsuọ avwanre gan womarẹ e vwo roro kpahan obo ro ru kẹ avwanre vwẹ obuko re. Se kpahen ikuegbe rẹ obo ri Jihova sivwin idibo rọyen wan vwẹ Baibol na. (Aiz 37:​17, 33-​37) Wo se se kpahen ikuegbe, ji ni ividio rẹ obo ri Jihova vwẹ ukẹcha kẹ iniọvo na vwẹ ọke rẹ avwanre na vwẹ wẹbsaiti ri jw.org. Vwọba, roro kpahen ọke ri Jihova vwọ vwẹ ukẹcha kẹ wẹ komobọ. Ọ da dianẹ wọ karophiyọ  orọnvwọn vuọvo kiriguo ro ru kẹ wẹ kerẹsiẹ a da mrẹ nẹ o sivwin uwe nẹ abọ rẹ okorhi yẹrẹ okpohrokpoo, wo jẹ udu bru wee. Diesorọ? Vwọrẹ uyota, ọ dia ọmọrhiẹ orọnvwọn yen Jihova ru vwẹ akpeyeren wẹn ree! Wẹ vẹ ọyen rhi vwo uvi rẹ oyerinkugbe re kidie o si we te oma. (Jọ 6:44) Enẹna dede, womarẹ ukẹcha rọyen yen wọ je vwọ hẹ uyota na. Ọtiọyena, gba rẹ nẹ ọ cha wẹ uko vwọ karophiyọ ọke rọ vwọ kpahenphiyọ ẹrhovwo wẹn, rọ vwọ vwẹ ukẹcha ru wọ guọnọre vwọ kẹ wẹ vwẹ ọke ro fori, yẹrẹ obo rọ vwẹrote we wan ọke rẹ erọnvwọn vwọ bẹn kẹ wẹ. Siẹrẹ wo de roro kpahan erọnvwọn tiọyena, ọnana cha nẹrhẹ ẹroẹvwọsuọ wẹn kpahen Jihova nẹ ọ cha vwẹ ukẹcha kẹ wẹ ganphiyọ ọkieje.

9. Ẹro vọ yen ofori nẹ e vwo ni edavwini rẹ avwanre? (Isẹ 27:11)

⁹ Siẹrẹ a da mrẹ Jihova kerẹ Ohwo rọ herọ yerẹn, ọ cha nẹrhẹ a vwẹ ẹro abavo vwo ni edavwini avwanre. Diesorọ a vwọ ta ọtiọyen? Kidie avwanre cha mrẹ ebẹnbẹn rẹ avwanre kerẹ ẹbẹre ọvo rẹ okpota rode rọhẹ uvwre ri Jihova vẹ Eshu. Idẹbono tare nẹ siẹrẹ avwanre de hirharokuẹ uweren ọgangan e che gbobọnyẹ Jihova. (Job 1:​10, 11; se Isẹ 27:11.) Jẹ avwanre da fuevun chirakon rẹ edavwini, jẹ e djephia nẹ e vwo ẹguọnọ ri Jihova ji dje Idẹbono phiyọ ọvwọrofian. Wo hirharokuẹ ẹvwọsuọ ro nẹ obọ rẹ usuon cha, uweren ọgangan, ihwo re guọnọ kerhọ rẹ iyẹnrẹn esiri naa, yẹrẹ edavwini efa? Ọ da dia ọtiọyen, karophiyọ nẹ ẹdia ru wọ hepha na se rhie uphẹn phiyọ ru wo vwo ru udu ri Jihova ghọghọ. Je karophiyọ nẹ, ọ cha rhọnvwe nẹ a davwen owẹ vrẹ asan rẹ ẹgba wẹn muruu. (1Kọ 10:13) Ọ cha kẹ wẹ ẹgba wo vwo chirakon.

ỌGHẸNẸ RỌ HERỌ YERẸN NA CHA HWOSA KẸ WẸ

10. Die yen Ọghẹnẹ rọ herọ yerẹn na che ru kẹ ihwo re vwẹ ẹga kẹ?

¹⁰ Jihova yen hwosa kẹ ihwo re vwẹ ẹga kẹ. (Hib 11:6) Ọ kẹ avwanre ufuoma kugbe ẹwẹn  rẹ otekẹvwẹ enẹna, vwẹ obaro na ọ je cha kẹ avwanre arho ri bẹdẹ. Avwanre sa vwẹroso Jihova vẹ imuẹro nẹ, o vwo owenvwe vẹ ẹgba rọ vwọ hwosa kẹ avwanre. Fikirẹ ọtiọyena, ọnana ko muẹ avwanre vwo muomaphiyọ ẹga rọyen ọkieje kirobo rẹ idibo rẹ Ọghẹnẹ re fuevun vwẹ ọke awanre ruru. Ọnana yen obo ri Timoti ruru vwẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ.​​—Hib 6:​10-​12.

11. Die yen nẹrhẹ Timoti wian gangan vwevunrẹ ukoko na? (1 Timoti 4:10)

¹¹ Se 1 Timoti 4:10. Timoti vwẹroso Ọghẹnẹ rọ herọ yerẹn na. Kọyensorọ ọ vwọ wian gangan kẹ Jihova vẹ ihwo efa. Vwẹ idjerhe vọ? Ọyinkọn Pọl jiriro kẹ Timoti nẹ ọ yanphiaro kerẹ omamọ oyono kugbe ohwo rọ tẹn ona rẹ ota ẹta. O ji jiro kẹ Timoti nẹ ọ dia uvi rẹ udje vwọ kẹ Inenikristi efa te imitete te ekpako. Vwẹ usun rẹ ewian egangan ra vwọ kẹ nẹ o ru, ọ cha vwẹ ọkpọvi kẹ ihwo re guọnerọ vwẹ idjerhe rẹ ẹguọnọ. (1Ti 4:​11-​16; 2Ti 4:​1-5) Timoti vwo imuẹro nẹ, ọ da tobọ dianẹ ihwo vwo oniso rẹ owian rọyen yẹrẹ dje ọdavwaro phiaa, Jihova cha hwosa kẹ ọyen.​​—Ro 2:​6, 7.

12. Die yen nẹrhẹ ekpako muomaphiyọ iruo ra vwọ kẹ ayen? (Ni uhoho na.)

¹² Nonẹna, ekpako ji se vwo imuẹro nẹ Jihova mrẹ, o ji vwo ọdavwaro kpahen oborẹ ayen ruẹ. Vwọ vrẹ iruo rẹ ayen vwọ kọn brẹ iniọvo na ra, eyono, kugbe iruo rẹ aghwoghwo na, ekpako na je vwomaba iruo rẹ ebanbọn ji biẹcha iniọvo rẹ oghwọrọ ri kpregede te oma. Efa ga vwẹ Umẹ Rọvwẹrote Omaesivwo yẹrẹ Kọn Brẹ Iniọvo rẹ Oma Rayen jẹ Gan ra. Ekpako re vwẹ oma rayen ze vwọ kẹ iruo ọtiọyen, riẹnre nẹ Jihova yen vwo ukoko na ọ dia ohworakpọọ. Ọtiọyena, kẹ ayen reyọ ẹwẹn rayen eje vwo ruiruo ra vwọ kẹ ayen kidie ayen riẹnre nẹ Ọghẹnẹ cha hwosa kẹ ayen.​​—Kọl 3:​23, 24.

13. Mavọ yen oma ruẹ Jihova kpahan oborẹ avwanre ruẹ vwẹ ẹga rọyen?

¹³ Ọ dia ihwo eje yen sa dia ekpakoo.  Ẹkẹvuọvo avwanre eje vwo orọnvwọn ra sa vwọ kẹ Jihova. Oma vwerhọn siẹrẹ avwanre de ruẹ asan rẹ ẹgba avwanre muru vwọ vwẹ ẹga kẹ. O vwo oniso rẹ itetoro rẹ avwanre ruẹ vwo biẹcha iruo rẹ aghwoghwo na o toro obo rọ hanvwe tee. Oma vwerhọn siẹrẹ avwanre de vwo ghovwo ihwo ri gbe avwanre ku je davwẹngba vwọ rionbọ kpahenphiyọ onọ vwẹ omevwa dede nẹ avwanre ihwo rẹ oma vua. Ọ da tobọ dianẹ wo niro nẹ wo che se ru te asan ro fori ne wo ru tee, vwo imuẹro nẹ Jihova ni oborẹ wo se ru ghanghanre. O vwo ẹguọnọ wẹn, ọ je cha hwosa kẹ wẹ.​​—Lu 21:​1-4.

SIKẸRẸ ỌGHẸNẸ RỌ HERỌ NA ỌKIEJE

14. Mavọ yen oyerinkugbe avwanre vẹ Jihova sa nẹrhẹ a fuevun kẹ? (Ni uhoho na.)

¹⁴ Siẹrẹ avwanre da mrẹ Jihova kerẹ ohwo rọ herọ, ọ rha cha bẹn avwanre vwọ fuevun kẹẹ. Ọnana yen obo ri Josẹf ruru. Ọ senre karekare nẹ ọyen che gbe ọfanrhiẹẹn. Ọ mrẹ Ọghẹnẹ kerẹ ohwo rọ herọ, ọ je guọnọ ru obo re cha nẹrhẹ ivun miovwoo. (Jẹ 39:9) A vẹ Jihova se vwo vwo uvi oyerinkugbe, ofori nẹ a rhuẹrẹ ọke phiyọ vwọ nẹrhovwo rhe ji yono Ota rọyen. Ọnana cha nẹrhẹ oyerinkugbe avwanre vẹ ọ rọyen nabọ ghwotọ. Siẹrẹ avwanre de vwo uvi oyerinkugbe vẹ Jihova kerẹ Josẹf, e rhe che ru emu vuọvo ro che miovwo ivuun.​​—Jem 4:8.

15. Die yen avwanre se yono vwo nẹ obo re phia kẹ ihwo rẹ Izrẹl vwevunrẹ aton na? (Hibru 3:12)

¹⁵ Ihwo ri vwo imuẹro nẹ Jihova herọọ, ghwọrọ ọke ayen ke yan jovwoo. Roro kpahen obo re phiare ọke rẹ ihwo rẹ Izrẹl vwọ hẹ evun rẹ aton na. Ayen vwo imuẹro nẹ Jihova herọ, ẹkẹvuọvo ayen de vwo ẹwẹn ivivẹ sẹ Jihova cha vwẹrote ayen. Ayen tobọ nọ nẹ: “Ọrovwohwo ohri rẹ avwanre vwẹ etiyin na gbene ọ herọ-ọ?” (Ey 17:​2, 7) Fikirẹ ọnana, ayen de gbevwọso Ọghẹnẹ. Vwọrẹ uyota, avwanre guọnọ vwẹrokere orharhe rẹ udje rayen naa, rọ dia orhọesio vwọ kẹ avwanre.​​—Se Hibru 3:12.

16. Die yen sa davwen esegbuyota rẹ avwanre ni?

 ¹⁶ Obo re phia vwẹ akpọ na nẹrhẹ ọ bẹn e vwo sikẹrẹ Jihova. Ihwo buebun rhọnvwa nẹ Ọghẹnẹ herọọ. Ọke buebun yen ọ vwọ họhọ nẹ ihwo ri ruẹ nene oborẹ Ọghẹnẹ guọnọree yen akpọ yovwẹn kẹ. Siẹrẹ a da mrẹ ọnana rọ phia, ọ sa davwen esegbuyota rẹ avwanre ni. Dede nẹ e se vwo imuẹro nẹ Ọghẹnẹ herọ yerẹn, e ji se vwo ẹwẹn ivivẹ sẹ ọ sa vwẹrote avwanre. Oka rẹ iroro ọtiọyen yen rhe ohwo ro si Une rẹ Ejiro 73. Ọ mrẹvughe nẹ ihwo ri nene urhi rẹ Ọghẹnẹẹ re riarierẹ phiyọ yen akpọ yovwin kẹ. Fikirẹ ọnana, o de rhi vwo ẹwẹn ivivẹ sẹ o ghini fo ra vwọ ga Ọghẹnẹ.​​—Un 73:​11-​13.

17. Die yen cha cha avwanre uko vwọ fuevun kẹ Jihova ọkieje?

¹⁷ Die yen vwẹ ukẹcha kẹ ọbuine na vwo wene iroro rọyen? O rorori kokodo kpahen obo re cha phia kẹ ihwo re fuevun ga Jihovaa. (Un 73:​18, 19, 27) O ji roro kpahen erere rọ herọ siẹrẹ a da ga Ọghẹnẹ. (Un 73:24) E ji se roro kpahen idjerhe buebun ri Jihova vwo bruphiyọ kẹ avwanre, je vwọ vwanvwe oborẹ akpeyeren avwanre ra dia ọ da dianẹ avwanre gaa. E de ru ọtiọyen, ọ cha cha avwanre uko vwọ fuevun kẹ Jihova je vwẹrokere ọbuine na rọ tare nẹ: “Vwọ kẹ vwẹ o yoma mi vwo si kẹrẹ Ọghẹnẹ.”​​—Un 73:28.   

18. Diesorọ e se vwo fiudugberi kpahen obaro na?

¹⁸ Avwanre se hirharoku kebẹnbẹn kebẹnbẹn vwẹ ọke rẹ oba nana kidie avwanre “eviẹn kẹ Ọghẹnẹ rẹ uyota ro jeghwo na.” (1Tẹ 1:9) Ọghẹnẹ ọyen Ohwo rọ herọ ro ji vwo ọdavwẹ rẹ avwanre, ọ je vwẹ ukẹcha kẹ ihwo re vwẹ ẹga kẹ. Kirobo rọ vwẹ ukẹcha kẹ idibo rọyen awanre, ọtiọyen o ji ruẹ nonẹna. Avwanre che hirharoku ukpokpogho rode rọ cha vwomaphia vwẹ akpọ na. Ẹkẹvuọvo Jihova che bicha avwanre ọke yena. (Aiz 41:10) Ọtiọyena e jẹ avwanre eje “fiudugberi tanẹ: ‘Jihova yen ọchuko mẹ; oshọ che mu vwe-e.’ ”​​—Hib 13:​5, 6.