Pho kpẹ obo revun rọyen

Pho kpẹ ẹrhuẹrẹhọ robo rehẹ evun rọyen

UYONO 11

Obo re se Vwo Muegbe kẹ Omaebrophiyame

Obo re se Vwo Muegbe kẹ Omaebrophiyame

“Kidie rha djẹ vwẹ ame ẹreyọ [omaebrophiyame, NW]?”​—IRU 8:36.

UNE 50 Ẹrhovwo rẹ Omaẹvwọkpahotọ

ỌDJẸKOKO a

Vwẹ akpọneje, imitete te ihwo re kpakore yen yanphiaro tẹdia rẹ ayen mi bromaphiyame (Ni ẹkorota 1-2)

1-2. Ọ da dianẹ wo ji muwan rẹ omaebrophiyame-e, diesorọ ofu vwo jẹ uwe e dje? (Ni uhoho rọhẹ opharo ọbe na.)

 WO DE vwo ẹwẹn wo vwo bromaphiyame, ọyen omamọ rẹ orọnvwọn yen wọ tẹnrovi. Wo muegbe wọ vwọ jowọ yena enẹna? O de muwẹro, ekpako na da je rhọnvwenphiyọ, wo siomauko wo vwo ru ọtiọyen siẹrẹ uphẹn na de rhiephiyọ-ọ. Wo de ru ọtiọyen, wo che yeren omamọ rẹ akpọ vwẹ ẹga ri Jihova.

2 Vwọ vrẹ ọyena, a vuẹ wẹ nẹ o vwo ewene evo ro fori nẹ wo ru tavwen wo ki bromaphiyame? Gbanẹ owẹ ọvo yen mrẹ ọnana vughe komobọ? Ọ da dia ọtiọyen, wo jẹ ofu dje we-e. Wo se ru ewene tiọyena ji muwan ọ da tobọ dianẹ wẹ omotete yẹrẹ wọ kpakore.

“KIDIE RHA DJẸ VWẸ?”

3. Die yen onotu rẹ ohwo rẹ Etiopia na nọ Filip, kẹ onọ vọ yen vwomaphia? (Iruo rẹ Iyinkọn Na 8:​36, 38)

3 Se Iruo rẹ Iyinkọn Na 8:​36, 38. Onotu ọvo ro nẹ Etiopia rhe da nọ Filip rọ dia oghwoghwota na nẹ: “Kidie rha djẹ vwẹ ame ẹreyọ?” Ọshare rẹ Etiopia na vwo owenvwe ro vwo bromaphiyame, ẹkẹvuọvo o ghini muegbe re?

Ọshare rẹ Etiopia na muegbe ro vwo yono kpahen Jihova ọkieje (Ni ẹkorota 4)

4. Mavọ yen ohwo rẹ Etiopia na vwo djephia nẹ o vwo owenvwe ro vwo yono kpobarophiyọ?

4 Ọshare rẹ Etiopia na kpo “Jerusalẹm jovwo” kpo ẹga. (Iru 8:27) Eriyina o muẹro nẹ ọshare na ọyen ohwo ro kurhẹriẹ kpo ẹga ri Ju. Aphro herọ-ọ nẹ o yono kpahen Jihova vwẹ ẹbẹre ra vwẹ Hibru si vwẹ Isiesi Ọfuanfon na. Dedena, o ji vwo owenvwe ro vwo yono kpobarophiyọ. Vwọrẹ uyota, die yen Filip mrẹ ọshare na ro ruẹ ọke rẹ ọ vẹ ọyen vwọ mrẹ vwẹ idjerhe? O se ukpirhin ọbe rẹ ọmraro Aizaya siri. (Iru 8:28) Eyena ghini iyono ikokodo ri Baibol na. Ọ dia iyono rẹsosuọ ri Baibol na ọvo yen onotu na ghwa guọnọ riẹ-ẹn; ọ je guọnọ yono kpobarophiyọ.

5. Die yen ohwo rẹ Etiopia na reyọ obo ro yonori vwo ru?

5 Ọshare na ọyen onotu vwẹ otọ rẹ usuon rẹ Ovie rẹ aye Kandase rẹ Etiopia; “kọye vwẹ ẹro te efe rọye.” (Iru 8:27) Ọtiọyena ọyen ohwo ro vwo ewian buebun rọ mrẹ uphẹ-ẹn. Dedena, ọ je rhuẹrẹ ọke phiyọ vwọ kẹ ẹga ri Jihova. Ro vwo yono uyota na ọvo ghwe te vwọ kẹ-ẹ; o ji ru nene obo ro yonori. Ọ yan ugbo oshesheri nẹ Etiopia kpo uwevwin rẹ ẹga na vwẹ Jerusalẹm rere ọ sa vwọ vwẹ ẹga kẹ Jihova. Oyan yena reyọ ọke vẹ igho buebun, ẹkẹvuọvo ọshare na guọnọ vwẹ ẹga kẹ Jihova o toro obo rọ gan te-e.

6-7. Die yen nẹrhẹ ẹguọnọ rẹ ọshare rẹ Etiopia na vwo kpahen Jihova rhe ganphiyọ?

6 Ohwo rẹ Etiopia na yono uyota eghanghanre rọ je rhe riẹn jovwo-o vwo mie Filip, ọvo usun rayen yen obo re se vwo vughe Mesaya na. (Iru 8:​34, 35) O muẹro nẹ oma vwerhen onotu na rọ vwọ riẹn obo ri Jesu ru kẹ. Kẹ die yen o ruru ọ vwọ riẹn nu? Ọ rha sa tanẹ ẹdia rọ hepha, kerẹ ohwo ro kurhẹriẹ kpo ẹga ri Ju re muọghọ kẹ te vwọ kẹ ọyen. Ukperẹ ọtiọyen, ẹguọnọ ro vwo kpahen Jihova vẹ Ọmọ rọyen kọ rhe ganphiyọ. Ọnana de mu vwo brorhiẹn ro wene akpeyeren rọyen je nerhẹ o bromaphiyame kerẹ Onenikristi. Rọ vwọ mrẹ nẹ ọshare na muegbe, Filip de brophiyame.

7 Wo de nene udje rẹ ohwo rẹ Etiopia na, ku wo se muegbe vwọ kẹ omaebrophiyame. Owẹ komobọ ji se fiudugberi ta nẹ, “Kidie rha djẹ vwẹ ame ẹreyọ?” E ja tota kpahen obo ru wo se vwo nene udje rẹ ọshare rẹ Etiopia na: O muomaphiyọ eyono, ru nene obo ro yonori, ọnana da nẹrhẹ ẹguọnọ ro vwo kpahen Ọghẹnẹ rhe ganphiyọ.

MUOMAPHIYỌ EYONO

8. Die yen Jọn 17:3 tare nẹ wo ru?

8 Se Jọn 17:3. Eta ri Jesu nana chọn wẹ ukọ vwo brorhiẹn wo vwo yono Baibol na? Ọtiọyen ọ hepha vwọ kẹ avwanre buebun. Jẹ eta ri Jesu vuọvo na je vuẹ avwanre nẹ e muomaphiyọ eyono? E. Avwanre cha sa dobọrẹ a vwọ “riẹn . . . Ọghẹnẹ rẹ uyota” na ji-i. (Agh 3:11) Vwẹ akpeyeren avwanre eje, e che muomaphiyọ eyono. Re vwo yono phiyọ ye, jẹ avwanre siẹkẹrẹ Jihova phiyọ.​—Un 73:28.

9. Die yen ofori nẹ e ru siẹrẹ a da riẹn iyono rẹsosuọ rehẹ Baibol na nu?

9 Aphro herọ-ọ, siẹrẹ e de yono kpahen Jihova, iyono rẹsosuọ yen a vwọ tuọnphiyọ. Vwẹ ileta ro si rhe ihwo ri Hibru, ọyinkọn Pọl dje iyono rẹsosuọ na kerẹ “irhi rẹ ota rẹ Ọghẹnẹ.” Ọ dia ọ reyọ ẹro ri phovwin vwo ni “ebaghẹrẹ rẹ uyono” na-a; ọ reyọ vwo dje ameivie rọ nẹrhẹ oma rẹ ọmọ dia sọkọ sọkọ. (Hib 5:12; 6:1) O ji jiro kẹ Inenikristi eje nẹ vwọ vrẹ iyono rẹsosuọ na ayen ji yono kpahen uyota ikokodo sansan rehẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ. Wo vwo owenvwe wo vwo yono kpahen iyono ikokodo rehẹ Baibol na? Wo muegbe ru wo vwo yono kpobarophiyọ je riẹn kpahen Jihova vẹ ọhọre rọyen?

10. Diesorọ ihwo evo vwọ mrẹ bẹnbẹn rẹ ayen vwo yono?

10 Vwọ kẹ avwanre buebun, ọ bẹn re vwo yono. Ọtiọyen ọ je hepha vwọ kẹ wẹ? E yono uwe oborẹ a nabo se ji yono vwẹ isikuru? Wo vwo omavwerhovwẹn kpahen obo ru wo yono ji no nẹ o se fierere kẹ wẹ? Gbanẹ wo no nẹ wẹwẹ ogbori rẹ ẹbe eyono? Ọ da dia ọtiọyen, o dia owẹ ọvo yehẹ ẹdia tiọyena-a. Jihova sa chọn wẹ uko. Ọyen ohwo rọ gbare kugbe oyono ro me yovwin rọ herọ.

11. Mavọ yen Jihova vwo djephia nẹ ọyen “Oyono” rode?

11 Jihova tare nẹ ọyen “Oyono” rode wẹn. (Aiz 30:​20, 21) Ọyen oyono rọ pha dẹndẹn vẹ erhiori ro ji vwo ẹruọ. Erhuvwu rẹ ihwo ro yono yen ọ guọnọ. (Un 130:3) Ọ guọnọre nẹ e ru vrẹ asan rẹ ẹgba avwanre muru-u. Karophiyọ nẹ ọyen ma afọnrhe wẹn, rọ dia okẹ rẹ igbevwunu. (Un 139:14) Avwanre vwo owenvwe re vwo yono. Ọmemama rẹ avwanre guọnọre nẹ e yono rhirin rhirin​—je riavwerhen rẹ obo re yono na. Ọtiọyena ọyen emu rẹ aghwanre re vwo “vwo urhurusivwe” rẹ uyota ri Baibol na enẹna. (1 Pi 2:2) Vwo oborẹ wọ vwo tua, vwo ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ isese vẹ eyono ri Baibol na ọkieje wọ je yanmu ayen. (Jos 1:8) Womarẹ ukẹcha ri Jihova wọ cha riavwerhen rẹ isese wẹn, ji re yono kpahen Jihova nọke ra ruọke.

12. Siẹrẹ e de ruẹ uyono romobọ, diesorọ o vwo fo re vwo yono kpahen Jesu?

12 Ghwọrọ ọke ọkieje vwo roro kpahen akpeyeren vẹ iruo aghwoghwo ri Jesu. Re vwo nene owọẹjẹ ri Jesu kpẹkpẹkpẹ ọyen emuọvo rọ ma ghanre rọ sa nẹrhẹ avwanre vwẹ ẹga kẹ Jihova, marho ọke ọgangan nana re de yerẹn na. (1 Pi 2:21) Jesu tarọ phephẹn nẹ idibo rọyen che hirharoku egbabọse. (Lu 14:​27, 28) Dedena, o vwo imuẹro nẹ Inenikristi rẹ uyota cha fuevun kẹ Ọghẹnẹ kirobo ro ruru. (Jọ 16:33) Ọtiọyena yono kpahen akpeyeren ri Jesu, wo ji bru ẹkẹn kẹ oma ru wọ vwọ vwẹrokere vwẹ akpeyeren wẹn re kẹdẹ kẹdẹ.

13. Die yen ofori nẹ wọ rẹ Jihova kpahen ọkieje, kẹ diesorọ?

13 Re vwo vwo erianriẹn ọvo teri-i. Obo re ma ghanre yen oborẹ erianriẹn na sa vwọ chọn wẹ uko vwọ riẹn Jihova phiyọ ji vwo iruemu kerẹ ẹguọnọ kugbe esegbuyota kpahọn. (1 Kọ 8:​1-3) Ru wo vwo yono phiyọ ye, ra rẹ Jihova nẹ ọ chọn wẹ uko vwo vwo esegbuyota vrẹ obo ri jovwo. (Lu 17:5) Ọ ghwọrọ ọke ọ ke kpahanphiyọ ẹrhovwo tiọyena-a. Uvi rẹ esegbuyota re mu kpahen erianriẹn ọgbagba rẹ Ọghẹnẹ avwanre cha chọn wẹ uko vwọ yan obaro.​—Jem 2:26.

RE RUẸ NENE OBO RU WO YONO

Tavwen oghwe na ki ku, Noa kugbe orua rọyen ru nene oborẹ Ọghẹnẹ vuẹ ayen (Ni ẹkorota 14)

14. Mavọ yen ọyinkọn Pita karunumu ọghanrovwẹ re vwo ru nene obo re yono? (Ni uhoho na.)

14 Ọyinkọn Pita karunumu obo rọ ghanre te rẹ Inenikristi vwo ru nene oborẹ ayen yono. O djunute ikuegbe ri Noa rọhẹ Baibol na. Jihova vuẹ Noa nẹ ọyen cha reyọ oghwe vwọ ghwọrọ irumwemwu rẹ ihwo rẹ ọke yena. Dede nẹ Noa riẹnre nẹ oghwe cha, ọyena ọvo teri rọ vẹ orua rọyen vwo sivwin rhọ-ọ. Noso nẹ ọke rẹ Pita ta ota kpahan na ọyen ọke ra vwọ “kare okọ na,” jẹ oghwe na ji rhi ku-u. (1 Pi 3:20) Ọtiọyena Noa vẹ orua rọyen ru nene oborẹ Ọghẹne vuẹ ayen, ayen da kare okọ rode. (Hib 11:7) Pita da reyọ oborẹ Noa ruru na vwo dje omaebrophiyame, o de si: “Ame ẹreyọ na, rẹ ọ vẹ ọnana shephihọ na, o sivwẹ ovwan vwẹ asakiephana.” (1 Pi 3:21) Vwẹ idjerhe vuọvo na, a sa reyọ owian ru wo ruẹ enẹna vwo mugbe kẹ omaebrophiyame, vwo dje owian ri Noa vẹ orua rọyen ruru vwẹ ikpe buebun rẹ ayen vwọ kare okọ na. Iruo vọ yen ofori nẹ wo ru rere wo se vwo muegbe vwọ kẹ omaebrophiyame?

15. Die yen o mudiaphiyọ re vwo kurhẹriẹ nẹ otọ rẹ ubiudu rhe karekare?

15 Ọvo usun rẹ erọnvwọn rẹsosuọ ro fori nẹ e ru yen e vwo kurhẹriẹ nẹ imwemwu avwanre nẹ otọ rẹ ubiudu rhe. (Iru 2:​37, 38) Okurhẹriẹ ro nẹ otọ rẹ ubiudu rhe nẹrhẹ ohwo wene karekare. Wo siobọnu iruemu ri tuẹ Jihova oma kerẹ ọfanrhiẹn, itaba ese kugbe erharhe rẹ eta re? (1 Kọ 6:​9, 10; 2 Kọ 7:1; Ẹf 4:29) Ọ da dianẹ wo ji ru ọtiọye-en, davwẹngba wo ru ewene ọkieje. Vuẹ ohwo rọ vwẹ Baibol yono uwe yẹrẹ ekpako ukoko na nẹ ayen vwẹ ukẹcha vẹ odjekẹ vwọ kẹ wẹ. Wọ da dia eghene ro ji nene ọsẹ vẹ oni wẹn dia, vuẹ ayen nẹ ayen chọn wẹ uko vwo siobọnu erharhe rẹ iruemu re sa djẹ wẹ omaebrophiyame.

16. Die yen e se ru a da guọnọ vwẹ ẹga kẹ Jihova ọkieje?

16 Ọyen obo re ghanre re vwo ru erọnvwọn re sa nẹrhẹ oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ ọ rẹ Jihova ganphiyọ. Ọnana churobọsi re vwo kpo omẹvwa rẹ Inenikristi ji vwobọ vwẹ ayen. (Hib 10:​24, 25) Wo de muwan ru wo vwo kpo aghwoghwo re, wo mi rhe ru ọtiọyen ọkieje. Kọke kọke wo de vwobọ vwẹ owian aghwoghwo na, ku wọ cha mrẹ omavwerhovwẹn. (2 Ti 4:5) Wọ da dia eghene ro nene ọsẹ vẹ oni dia uwevwin, nọ oma wẹn: ‘Ọkieje yen ọsẹ vẹ oni mẹ vwọ karophiyọ ovwẹ tavwen mi ki kpo uyono yẹrẹ aghwoghwo na? Gbanẹ owenvwe me vwọ ra rhe vwe komobọ?’ Owẹ ọvo de ruẹ ọtiọyen, jẹ wo djephia nẹ wo vwo esegbuyota, ọdavwaro kugbe ẹguọnọ kpahen Jihova Ọghẹnẹ. Enana iruemu rẹ “ẹfuọn kugbe uyoyovwi,” re dia okẹ wọ vwọ kẹ Jihova. (2 Pi 3:11; Hib 13:15) Kokẹ kokẹ ra kẹre ghwologhwolo ra gba ohwo vwo ru-u kẹ Ọghẹnẹ omavwerhovwẹn. (Ni 2 Kọrẹnt 9:7.) Avwanre ruẹ enana eje kidie oma vwerhen avwanre siẹrẹ a da davwẹngba rẹ avwanre eje vwọ ga Jihova.

JẸ ẸGUỌNỌ RU WO VWO KPAHEN JIHOVA GANPHIYỌ

17-18. Uruemu ọghanghanre vọ yen cha chọn wẹ uko vwo muwan rẹ omaebrophiyame, kẹ diesorọ? (Isẹ 3:​3-6)

17 Ru wọ vwọ yanphiaro wo vwo muwan rẹ omaebrophiyame ye, wo che hirharoku egbabọse sansan. Ihwo evo sa reyọ owẹ vwọ jehwẹ fikirẹ esegbuyota wẹn; ayen sa tobọ mukpahen yẹrẹ vwọso wẹ. (2 Ti 3:12) Wọ vwọ davwẹngba wo vwo siobọnu orharhe rẹ uruemu ọvo ye, ọkiọvo obọ sa chọ wẹ wọ da rhoma rhivwin re ruo. Ọnana sa nẹrhẹ ofu dje we wo mi no nẹ wọ cha sa yanmuẹ obo wọ vwọ tua na-a. Die yen sa chọn wẹ uko vwo chirakon? Emu ọghanghanre ọvo​—ẹguọnọ ru wo vwo kpahen Jihova.

18 Ẹguọnọ ru wo vwo kpahen Jihova ọyen uvi uruemu ro me yovwin kparobọ. (Se Isẹ 3:​3-6.) Ẹguọnọ ru wo vwo kpahen Ọghẹnẹ sa chọn wẹ uko vwo phi ebẹnbẹn rẹ akpeyeren kparobọ. Ọkieje yen Baibol na vwọ ta ota kpahen ẹguọnọ ro jẹrhẹriẹ ri Jihova vwo kpahen idibo rọyen. O vwo ọke vuọvo rọ cha vwọ kpairoro vrẹ yẹrẹ yan jẹ idibo rọyen vwo-o. (Un 100:5) Ọghẹne ma wẹ họhọ oma rọyen. (Jẹ 1:26) Mavọ wo se vwo dje oka rẹ ẹguọnọ tiọyen phia?

Wo se dje ọdavwaro phia kẹ Jihova ọkieje (Ni ẹkorota 19) b

19. Mavọ yen wo se vwo dje ọdavwaro phia kpahen erọnvwọn eje rẹ Jihova ru kẹ wẹ? (Galesha 2:20)

19 Vwẹ ọdavwaro vwọ tuọnphiyọ. (1 Tẹ 5:18) Kẹdẹ kẹdẹ, nọ oma wẹn, ‘Idjerhe vọ yen Jihova vwo dje ẹguọnọ kẹ vwẹ?’ Wọ me kpẹvwẹ Jihova vwẹ ẹrhovwo wẹn ji djunute erọnvwọn kiriguo ro ru kẹ wẹ vwẹ ẹdẹ yena. Jẹ o muwẹro nẹ erhuvwu ri Jihova ruẹ kẹ wẹ ọyen odjephia nẹ o vwo ẹguọnọ wẹ komobọ, kirobo rẹ ọyinkọn Pọl rhe riẹn kpahen Jihova. (Se Galesha 2:20.) Nọ oma wẹn, ‘Me je guọnọ djephia kẹ Jihova nẹ mi vwo ẹguọnọ rọyen?’ Ẹguọnọ re vwo kpahen Jihova cha chọn wẹ uko vwọ kẹnoma kẹ edavwini ji phi egbabọse sansan kparobọ. Ọnana che mu we vwo muomaphiyọ ẹga ri Jihova, ji djephia nẹ wo vwo ẹguọnọ rọyen ọkieje.

20. Die yen omaẹvwọkpahotọ kẹ Jihova churobọ si, kẹ mavọ yen orhiẹn nana ghanre te?

20 Ọke vwọ yanran na, ẹguọnọ ru wo vwo kpahen Jihova cha nẹrhẹ wọ nẹrhovwo roghẹresan vwo rhe. Ọnana odjephia nẹ wọ vwomakpahotọ vwọ kẹ Ọghẹnẹ. Karophiyọ nẹ wọ da ghwa vwomakpahotọ kẹ Jihova, kọyen wo vwo uvi rẹ iphiẹrophiyọ: Nẹ ọke yena yanran kẹ ọyen vwo we. Wo de ve ive rẹ omaẹvwọkpahotọ kẹ Jihova nu o mudiaphiyọ nẹ ọyen ọvo yen wọ cha vwẹ ẹga kẹ o toro obo re phiare-e. Ọyena dia ive re dje ẹvwẹvwariẹ-ẹn. Vwọrẹ uyota, ọyen orhiẹn ọghaghanre ra vwọ vwomakpahotọ. Noso nẹ o vwo orhiẹn buebun wo che bru vwẹ akpeyeren, evo sa dia yoyovwin, ẹkẹvuọvo o vwo ọ ro yovwin vrẹ omaẹvwọkpahotọ wẹn vwọ ki Jihova-a. (Un 50:14) Eshu cha davwẹngba vwọ nẹrhẹ ẹguọnọ ru wo vwo kpahen Ọsẹ wẹn djiro, rere wọ sa vwọ sen ọyọnregan wẹn. Wo jẹ Eshu phiẹkparobọ-ọ! (Job 27:5) Ẹguọnọ ọgangan ru wo vwo kpahen Jihova cha chọn wẹ uko vwọ yanmu ive rẹ omaẹvwọkpahotọ wẹn je nẹrhẹ wo sikẹre Ọsẹ wẹn rọhẹ oduvwu phiyọ.

21. Diesorọ a sa vwọ tanẹ omaebrophiyame yen ọtonphiyọ ọ dia oba rẹ ẹga rẹ avwanre-e?

21 Wọ da vwomakpahotọ kẹ Jihova nu, gba vuẹ ekpako rẹ ukoko wẹn kpahen owọẹjẹ rọ vwọ kpahen ọnana. Karophiyọ ọkieje nẹ ọ dia omaebrophiyame yen oba rẹ ẹga rẹ avwanre-e, ẹkẹvuọvọ ọyehẹ ọtonphiyọ. Ọnana ọtonphiyọ rẹ akpeyeren vwẹ ẹga ri Jihova. Ọtiọyena ru ẹguọnọ ru wo vwo kpahen Ọsẹ wẹn ganphiyọ enẹna. Vwo oborẹ wọ tẹnrovi rere ẹguọnọ wẹn kpahen Jihova sa vwọ ganphiyọ ọkieje. Owọẹjẹ tiọyena che mu we vwo bromaphiyame. A cha mrẹ wo dje ẹdẹ yena-a. Jẹ ọnana ghwa ọtonphiyọ. E jẹ ẹguọnọ ru wo vwo kpahen Jihova vẹ Ọmọ rọyen ganphiyọ rhirin rhirin!

UNE 135 Uvi Oyare rẹ Jihova: “Ghwanre, Ọmọ Mẹ”

a E se vwo muwan rẹ omaebrophiyame, e jẹ ọ dia iroro ro shephiyọ yen mu avwanre vwo ru ọtiọyen. O ji fo nẹ e ru obo ri fori. Vwẹ uyono nana, a cha reyọ udje rẹ onotu ọvo rọ dia ohwo rẹ Etiopia vwọ riẹn obo ra guọnọ mie ohwo ra vwẹ Baibol vwo yono tavwen o ki muwan rẹ omaebrophiyame.

b IDJEDJE RẸ UHOHO: Oniọvo aye kpẹvwẹ Jihova vwẹ ẹrhovwo fikirẹ obo ro ru kẹ.