UYOVWINROTA RẸ ỌBE NA | BAIBOL NA—IMUOSHỌ RO YERIN GHENE
Baibol na Vrabọ rẹ Ẹghwọrọ Kuẹfia
IMUOSHỌ RỌ HERỌ: Ẹbe rẹ aghwa vẹ ophiẹn rẹ eranvwe yen e vwo ru erọnvwọn re si Baibol na phiyọ jovwo. (2 Timoti 4:13) Mavọ yen erọnvwọn nana vwo phi Baibol na phiyọ ẹdia rẹ imuoshọ?
E ra reyọ ẹbe rẹ aghwa vwo ru na fobọ bẹrẹ, ọ fobọ phoriẹn, ọ je hepha lọlọhọ. Richard Parkinson vẹ Stephen Quirke re dia ihwo ri yono kodo kpahen irueru rẹ Ijipti, da ta: “Oka rẹ ẹbe nana miovwẹn, o mi hirhe phiyọ ufi ghevweghe, o ji tue vẹ ighworighwo. Ọ sa djẹ itutu vwẹ asan ra sẹro rọyen phiyọ, eghwọghwọ sa je riọ yẹrẹ ọ sa lẹ siẹrẹ asan rọ hepha na de djiro, erawovwin yẹrẹ emeraravwen sa riọ ma rho emeraravwen efuanfon.” A vwọ mrẹ evo, e de phi ayen phiyọ asan rẹ uvo ọgangan de se mu ayen, yẹrẹ irho de se rho ku ayen, ẹghwọrọ rẹ enana kọyen tobọ ma kpata.
Ophiẹn rẹ eranvwe tọ vrẹ ẹbe rẹ aghwa, ẹkẹvuọvo ọ je ghwọrọ siẹrẹ e de phio phiyọ asan rọ rhorho nọ yẹrẹ ro djiro nọ. * Eghwọghwọ je riọ. Ọtiọyena, ọbe re se Everyday Writing in the Graeco-Roman East, da tanẹ, “a chobọ mrẹ ọ rọ sa vrabọ rẹ ẹghwọrọ vwẹ usun rayen.” Manẹ Baibol na ghwọrọre jovwo, kọyen ovuẹ rọhẹ evun rọyen ji ghwru.
OBORẸ BAIBOL NA SA VWỌ DIA: Urhi rẹ Ju tare nẹ kovie kovie “mi si urhi nana phihọ ọbe kẹ oma rọye,” rọ dia ẹbe iyorin rẹsosuọ rẹ Baibol na. (Urhi Rivẹ 17:18) Vwọba, isiẹbe sansan si imanuskripti buebun, te ẹdia rẹ vwẹ ẹgbukpe ujorin ẹsosuọ, a mrẹ Isiesi Ọfuanfon na vwẹ uwevwin rẹ ẹga rehẹ Izrẹl vẹ Macedonia! (Luk 4:16, 17; Iruo Rẹ Iyinkọn Na 17:11) Mavọ yen imanuskripti evo sa vwọ dia rhi te nonẹna?
Imanuskripti re se Dead Sea Scrolls, diarọ vwẹ ikpe ujorin buebun vwẹ echẹ re phi phiyọ inu rẹ eragha vwẹ asan ọyaya
Philip W. Comfort, rọ dia ohwo ro yono kpahen Ọphọ Ọkpokpọ rẹ Baibol na tare nẹ, “ihwo rẹ Ju phi ukpirhin ẹbe rẹ Isiesi Ọfuanfon na, phiyọ echẹ rere a sa vwọ sẹro rayen.” Ọtiọyen, Inenikristi ji ru. Kọyensorọ, a vwọ mrẹ evo usun rẹ imanuskripti rẹ Baibol na vwẹ echẹ, iwevwin itete, inu rẹ eragha vẹ asan re pha yaya.
OBO RI NẸ OBUKO RỌYEN RHE: Imanuskripti rẹ Baibol na buebun je herọ ri te nonẹna; evo vrẹ ẹgbukpe 2,000 re. O vwo ọbe awanre vuọvo ro vwo imanuskrispti buebun rọ je dia kri te ọtiọye-en.
^ e?ko. 5 Kerẹ udje, ọbe rẹ U.S. Declaration of Independence ra ghwobọphiyọ, e siro phiyọ ophiẹn rẹ eranvwe. Asaọkiephana, o ji te ẹgbukpe 250 dede-e, jẹ ọ phoriẹn re. Ọtiọyena, kọ pha bẹnbẹn ra vwọ mrẹ obo re si phiyọ.
