1, 2. (a) Die yen kẹ avwanre omavwerhovwẹn nonẹna? (b) Mavọ yen emiọvwọn vẹ ekpako sa vwọ chọn ighene uko vwọ riẹn oborẹ omaebrophiyame mudiaphiyọ?

ỌKPAKO ọvo vuẹ Christopher rọhẹ ẹgbukpe 12 nẹ, “Nẹ ọkiemọ rhe ọyen mi vwo vughe uwe, oma vwerhen ovwẹ mi vwo nyo nẹ wọ guọnọ bromaphiyame. Ẹkẹvuọvo, me guọnọ riẹn, ‘Diesorọ wọ vwọ jẹ ojẹ nana?’” O vwo oboresorọ ọkpako na vwọ nọ onọ yena. Ọ kẹ avwanre aghọghọ siẹrẹ a da mrẹ ighene buebun ri bromaphiyame kukpe kukpe. (Aghwoghwo 12:1) Jẹ ofori nẹ emiọvwọn re dia Inenikristi vẹ ekpako rehẹ ukoko na vwo imuẹro nẹ ighene yen brorhiẹn nana komobọ, ayen je riẹn obo ro mudiaphiyọ re vwo bromaphiyame.

² Baibol na yono avwanre nẹ omaẹvwọkpahotọ vẹ omaebrophiyame, eyen ọtonphiyọ rẹ akpeyeren kpokpọ vwọ kẹ Onenikristi. Akpeyeren kpokpọ nana hwarhiẹ ebruba rẹ Jihova  cha, ọtiọyen ji te ẹvwọsuọ rẹ Eshu. (Isẹ 10:22; 1 Pita 5:8) Kọyensorọ o vwo fo nẹ emiọvwọn nabọ ghwọrọ ọke vwo yono emọ rayen obo ro mudiaphiyọ ra vwọ dia odibo rẹ Kristi. Ọ da dianẹ esẹ vẹ ini rẹ ighene na hẹ evunrẹ ukoko na-a, ekpako na sa vwẹ ukẹcha vwọ kẹ ayen rere ayen sa vwọ riẹn obo ro mudiaphiyọ ra vwọ vwomakpahotọ ji bromaphiyame. (Se Luk 14:27-30.) Kirobo rọ guọnọ egbemuo a ke sa bọn uwevwin re, o ji fo nẹ ighene nabọ muegbe tavwen ayen ki bromaphiyame rere ayen sa vwọ fuevun ga Jihova “te oba.” (Matiu 24:13) Die yen cha chọn ighene uko vwo muegbe rẹ ayen vwọ ga Jihova bẹdẹ? E jẹ a mrẹ erọnvwọn evo.

3. (a) Die yen eta rẹ Jesu vẹ Pita yono avwanre kpahen ọghanrovwẹ rẹ omaebrophiyame? (Matiu 28:19, 20; 1 Pita 3:21) (b) Enọ vọ yen a cha fuẹrẹn, kẹ diesorọ?

³ Wẹwẹ eghene rọ guọnọ bromaphiyame? Ọ da dia ọtiọyen, ọyen omamọ rẹ ojẹ! Ọyen uphẹn rode re vwo bromaphiyame vwọ dia Oseri rẹ Jihova. Ọnana orọnvwọn rẹ Inenikristi eje che ru, a je guọnọ a ke sa wanvrẹ ukpokpogho rode rọ cha na. (Matiu 28:19, 20; 1 Pita 3:21) Omaebrophiyame, ọyen odjephia rẹ uve wẹn wọ vwọ ga Jihova bẹdẹ. Ofori wọ vwọ yan mu uve yena, ọtiọyena enọ nana cha chọn wẹ uko vwọ riẹn sẹ wo muegbe vwọ kẹ omaebrophiyame re: (1) Me ghwanre tedje mi vwo brorhiẹn nana re? (2) Mi vwo owenvwe mi vwo ruo? (3) Me riẹn obo ro mudiaphiyọ me vwọ vwomakpahotọ kẹ Jihova? E jẹ a fuẹrẹn enọ nana.

4, 5. (a) Diesorọ a sa vwọ tanẹ ọ dia ihwo re kpakore ọvo yen bromaphiyame-e? (b) Die yen o mudiaphiyọ ra vwọ ghwanre tedje?

⁴ Baibol na tare nẹ ihwo re kpakore ọvo yen bromaphiyame-e, yẹrẹ o vwo ikpe rẹ ohwo te tavwen o ki se bromaphiyame-e. Isẹ 20:11, de se: “Tobọ uruemu rẹ omotete ọvo ri dje phia, sẹ obo ro ruẹ shephihọ eyẹ ọ chọre.” Ọtiọyena, omotete sa riẹn obo ro mudiaphiyọ re vwo ru obo ri yovwirin, je vwọ vwomakpahotọ kẹ Ọghẹnẹ. Kọyensorọ, omaebrophiyame vwọ dia obo re ghanre, ro ji fo vwọ kẹ eghene ro djerephia nẹ ọyen ghwanre tedje re, rọ je vwomakpahotọ vwọ kẹ Jihova nure.—Isẹ 20:7.

⁵ Die yen o mudiaphiyọ ra vwọ ghwanre tedje? Ọkiọvo, ọ diẹ ikpe yẹrẹ ugboma yen a vwọ riẹn sẹ ohwo ghwanre tedje re-e. Baibol na tare nẹ, ihwo re ghwanre tedje, eyen ihwo ri yono “ọhọ” yẹrẹ ẹgba iroro rayen, ayen sa vwọ riẹn ofẹnẹ rẹ obo ri yovwirin vẹ obo re chọre. (Hibru 5:14) Ohwo rọ ghwanre tedje riẹn obo ri yovwirin, o ji brorhiẹn ro vwo ruo vẹ ubiudu rọyen. Ọtiọyena, a sa fobọ phiẹn vwo ruẹ obo re chọre-e. Ọ diẹ ọkieje yen ohwo ọfa je vwọ vuẹ obo ri yovwirin tavwen o ki ruo-o. A guọnọre nẹ eghene ro bromaphiyame ru obo ri yovwirin, ọ da tobọ dianẹ ọsẹ vẹ oni rọyen yẹrẹ ihwo efa hẹ etiyi-in.—Ni Filipae 2:12.

6, 7. (a) Djisẹ rẹ egbabọse rẹ Daniẹl rhiẹromrẹ vwẹ Babilọn. (b) Idjerhe vọ yen Daniẹl vwo djephia nẹ ọyen ghwanre tedje?

⁶ Eghene sa ghene ghwanre tedje? Roro  kpahen udje rẹ Daniẹl. Ọ sa dianẹ ọke rọ vwọ hẹ eghene yen e vwo muo jẹ ọsẹ vẹ oni rọyen vwo kpo Babilọn. Daniẹl da rhe mrẹ oma rọyen vwẹ uvwre rẹ ihwo ri nene irhi rẹ Ọghẹnẹ-ẹ. Ẹkẹvuọvo, e jẹ a nabọ fuẹrẹn ẹdia rẹ Daniẹl. Ihwo vwẹ ẹro ọghanghanre vwo no vwẹ Babilọn. Ọyen ọvo usun rẹ ighene ra nabọ sane nẹ e ga ovie na. (Daniẹl 1:3-5, 13) Ọhọhọre nẹ ẹdia rẹ Daniẹl hepha vwẹ Babilọn rho vrẹ ọ ro rhe vwo vwẹ Izrẹl.

⁷ Die yen Daniẹl ruru? Ọ vwẹ uphẹn kẹ ihwo rẹ Babilọn nẹ i wene oka rẹ ohwo rọ hepha, yẹrẹ e guọghọ esegbuyota rọyen? Ẹjo, kakaka! Baibol na vuẹ avwanre nẹ, ọ vwọ hẹ Babilọn, Daniẹl brorhiẹn vwẹ ẹwẹn rọyen nẹ o che se “gbe oma rọye ẹgua-a,” nẹ ọ cha kẹnoma kẹ kemu kemu ro churobọ si ẹga rẹ efian. (Daniẹl 1:8) Ọyena djerephia nẹ ọ ghwanre tedje dẹn!

8. Die wo se yono nẹ udje rẹ Daniẹl rhe?

⁸ Die wo se yono nẹ udje rẹ Daniẹl rhe? Eghene rọ ghwanre tedje yọnrọn esegbuyota rọyen gan, tobọ vwẹ ọke rẹ edavwini. Ọ cha dia eghwughwẹ ro wene ohọroma rọyen vwọ họhọ asan rọ hepha-a. O ruẹ kerẹ ugbeyan rẹ Ọghẹnẹ vwẹ Ọguan Ruvie, o mi rhe ru kerẹ ugbeyan rẹ akpọ na vwẹ isikuru-u. Ukperẹ ọtiọyen, ọ fuevun ọkieje, tobọ vwẹ ọke rẹ ọdavwini.—Se Ẹfesọs 4:14, 15.

9, 10. (a) Erere vọ yen se te eghene obọ siẹrẹ o de roro kpahen obo ro ruru ọke ro vwo hirharoku ọdavwini? (b) Die yen omaebrophiyame?

⁹ Vwọrẹ uyota, avwanre gbare-e. Te ighene te imiragua ruẹ chọ. (Aghwoghwo 7:20) Ẹkẹvuọvo, wọ da guọnọ bromaphiyame, ofori wọ vwọ nabọ fuẹrẹn oma wẹn sẹ wo muegbe wọ vwọ yọnrọn irhi rẹ Jihova. Nọ oma wẹn, ‘Mi nyupho ri Jihova, uvwre ọke ọvo rhire na?’ Roro kpahen obo wo ruru ọke wo vwo hirharoku ọdavwini o kri nọ na-a. Wo se brorhiẹn rẹ obo ro fori nẹ wo ru? Kerẹ Daniẹl, ohwo ọvo vuẹ wẹ nẹ wọ vwẹ ẹgba wẹn vwo ruiruo kẹ akpọ rẹ Eshu nana? Ọnana da dia ọdavwini vwọ kẹ wẹ, wo se vwo ẹruọ rẹ oborẹ ọhọre rẹ Jihova hepha?—Ẹfesọs 5:17.

 ¹⁰ Diesorọ ọ vwọ ghanre a vwọ riẹn ẹkpahọnphiyọ rẹ enọ yena? Kidie e cha chọn avwanre uko vwọ riẹn oborẹ omaebrophiyame ghanre te. Omaebrophiyame nẹrhẹ ihwo efa riẹn nẹ wo vuve ọghanghanre ọvo vwọ kẹ Jihova. Wo veri nẹ wo che vwo ẹguọnọ rọyen, je vwẹ ẹwẹn wẹn eje vwọ ga bẹdẹ bẹdẹ. (Mak 12:30) Ofori nẹ kohwo kohwo ro bromaphiyame muegbe ro vwo ru obo ro veri vwọ kẹ Jihova.—Se Aghwoghwo 5:4, 5.

11, 12. (a) Die yen ohwo rọ guọnọ bromaphiyame vwo imuẹro kpahen? (b) Die yen cha chọn wẹ uko vwo vwo ubiẹro rẹ Jihova vwo ni omaebrophiyame?

¹¹ Baibol na tare nẹ ihwo rẹ Jihova eje, tobọ te ighene, cha vwomakpahotọ ga “ọphọphẹ.” (Une Rẹ Ejiro 110:3) Ọtiọyena, ohwo rọ guọnọ bromaphiyame ko vwo imuẹro nẹ ọnana orhiẹn romobọ rọyen. Ofori nẹ wọ nabọ fuẹrẹn ẹdia nana, ma rho ọ da dianẹ e vwiẹ wẹ vwevunrẹ ukoko na.

¹² Ọ sa dianẹ wọ mrẹ ihwo buebun ri bromaphiyame, ọkiọvo igbeyan wẹn yẹrẹ iniọvo wẹn. Ẹkẹvuọvo, jomaotọ wo vwo jẹ e roro nẹ ofori wo vwo bromaphiyame kidie wo te ikpe rẹ ohwo ro bromaphiyame re yẹrẹ kidie nẹ ihwo efa bromaphiyame. Mavọ wo se vwo vwo imuẹro nẹ wo vwo oka rẹ ubiẹro rẹ Jihova vwo nẹ omaebrophiyame? Nabọ roro kpahen oboresorọ omaebrophiyame vwọ ghanre. Wọ cha mrẹ iroro sansan vwẹ uyono nana vẹ ọ rọ cha na.

13. Mavọ wọ sa vwọ riẹn sẹ orhiẹn wo vwo bromaphiyame na ghini nẹ ẹwẹn wẹn rhe?

¹³ Idjerhe ọvo wọ cha vwọ riẹn sẹ orhiẹn wo vwo bromaphiyame na ghini nẹ ẹwẹn wẹn rhe, ọyen wọ vwọ fuẹrẹn ẹrhovwo wẹn. Brabọ wọ nẹrhovwo vwo rhe Jihova? Mavọ yen ẹrhovwo wẹn hepha? Ẹkpahọnphiyọ wẹn vwọ kẹ enọ nana se dje oborẹ oyerinkugbe wẹn vẹ Jihova kpẹkpẹ te. (Une Rẹ Ejiro 25:4) Ọke buebun, Jihova kpahanphiyọ ẹrhovwo rẹ avwanre womarẹ Baibol na. Ọtiọyena, idjerhe ọfa wọ sa vwọ riẹn sẹ wọ ghene guọnọ ga Jihova nẹ ẹwẹn wẹn rhe, ọyen wọ vwọ fuẹrẹn ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ uyono romobọ wẹn. (Joshua 1:8) Nọ oma wẹn: ‘Mi ruẹ uyono romobọ mẹ ọkieje? Mi vwobọ vwẹ ẹga rẹ orua sasasa?’ Ẹkpahọnphiyọ wẹn vwọ kẹ enọ nana cha nẹrhẹ wọ riẹn sẹ orhiẹn wo vwo bromaphiyame na, ghini nẹ otọ rẹ ẹwẹn wẹn rhe.

14. Die yen ofẹnẹ rẹ omaẹvwọkpahotọ vẹ omaebrophiyame?

¹⁴ Ọ sa dianẹ ighene evo nabọ riẹn ofẹnẹ rẹ omaẹvwọkpahotọ vẹ omaebrophiyame-e. Efa sa tanẹ ayen vwomakpahotọ kẹ Jihova nure, ẹkẹvuọvo, ayen ji muegbe rẹ ayen vwo bromaphiyame-e. Jẹ, ọ sa ghene dia ọtiọyen? Omaẹvwọkpahotọ, ọyen uve wo ve kẹ Ọghẹnẹ womarẹ ẹrhovwo nẹ wọ cha ga bẹdẹ. Omaebrophiyame, ke rha hẹ odjephia vwọ kẹ ihwo efa nẹ wọ vwomakpahotọ kẹ Jihova nure. Ọtiọyena, tavwen wo ki bromaphiyame, ofori wọ riẹn oborẹ omaẹvwọkpahotọ kẹ Ọghẹnẹ mudiaphiyọ.

15. Die yen omaẹvwọkpahotọ?

¹⁵ Ọke wọ vwọ vwomakpahotọ kẹ Jihova, wọ vuẹrẹ nẹ o sun akpeyeren wẹn asaọkiephana. Wo veri nẹ ẹga rọyen yen cha dia obo re ma ghanre vwẹ akpeyeren wẹn. (Se Matiu 16:24.) Ọyena uve re ni ghanghanre mamọ! (Matiu 5:33) Mavọ wo se vwo djephia nẹ wọ riẹnre nẹ ọ dia owẹ yen sun oma wẹ-ẹn, nẹ Jihova yen sun we asaọkiephana?—Rom 14:8.

16, 17. (a) Djudje rẹ obo ro mudiaphiyọ ra vwọ vwomakpahotọ. (b) Die yen ohwo rọ vwomakpahotọ vuẹ Jihova?

 ¹⁶ Roro kpahen udje nana. Vwẹ ẹro roro nẹ ugbeyan wẹn vwẹ imoto ruẹse kẹ wẹ. Ọ vwọ vwẹ imoto na kẹ wẹ nu, ọ da ta: “Imoto nana, ọwẹn, ẹkẹvuọvo, me cha yọnrọn usiaphrẹ rọyen, mẹvwẹ yen je cha djẹ imoto na, ọ diẹ owẹ-ẹ.” Ẹro vọ wo che vwo ni ẹse yena? Ẹro vọ wo ji che vwo ni ugbeyan wẹn na?

¹⁷ Ọke rẹ ohwo da vwomakpahotọ kẹ Jihova, jẹ ọ vuẹ nẹ, “Me vwẹ akpọ mẹ kẹ wẹ. Wẹwẹ yen vwo vwe.” Jihova rhẹro rọyen nẹ ohwo na che ru obo ro veri na. Jẹ, ọ da rha dianẹ ohwo na churhi rẹ Jihova, rọ vwọ bẹbẹ kọnphiyọ ohwo rọ ga Ọghẹnẹ-ẹ vwo? Yẹrẹ o de rhe rhiabọreyọ owian ro che si ọke rọ ghwọrọ vwẹ iruo aghwoghwo na kpotọ yẹrẹ ọ rọ cha djẹ uyono ẹra vwo? Kọyen ohwo yena ru nene obo ro veri vwọ kẹ Jihova-a. Kọ ghwa họhọ nẹ ọ yọnrọn usiaphrẹ rẹ imoto na. A da vwomakpahotọ kẹ Jihova, jẹ a vuẹ nẹ, “Wẹwẹ yen vwo akpọ mẹ, ọ diẹ omẹvwẹ-ẹ.” Ọtiọyena, ọkieje kọyen e che vwo ru oborẹ Jihova guọnọre, ọ da tobọ dianẹ ọ dia ọtiọyen avwanre guọnọre-e. E jẹ a vwẹrokere Jesu, rọ tare nẹ, “Mi nẹ obo odjuvwu rhe, rhi ru ọhọre mẹ-ẹ, ẹkẹvuọvo ọhọre rẹ ọ ro ji vwe rhe.”—Jọn 6:38.

18, 19. (a) Mavọ yen eta rẹ Rose vẹ Christopher ghwe dje phephẹn nẹ omaebrophiyame ghwa ebruphiyọ buebun cha? (b) Ẹro vọ wo vwo ni uphẹn rẹ omaebrophiyame?

¹⁸ Aphro herọ-ọ, omaebrophiyame ghini orhiẹn-ebro ọghanghanre. Ọyen uphẹn rode ra vwọ vwomakpahotọ kẹ Jihova, ji bromaphiyame. Ighene ri vwo ẹguọnọ rẹ Jihova, re je riẹn oborẹ omaẹvwọkpahotọ mudiaphiyọ, siomauko vwo ru ọnana-a. Ayen je viẹ diekpọvwẹ kpahen orhiẹn na-a. Rose, rọ dia eghene ro bromaphiyame re, ro ji te ẹgbukpe uje-e, da ta: “Mi vwo ẹguọnọ rẹ Jihova, o vwo emu vuọvo ọfa rọ sa kẹ vwẹ aghọghọ vrẹ ẹga rọye-en. Mi vwo imuẹro dẹn nẹ orhiẹn mi bruru mi vwo bromaphiyame na gbare.”

¹⁹ Kẹ Christopher, ra ta ota kpahen vwẹ ọtonphiyọ rẹ uyono na vwo? Ẹro vọ yen o vwo ni orhiẹn ro bruru ro vwo bromaphiyame ọke rọ vwọ hẹ ẹgbukpe 12 na? Ọ tare nẹ oma vwerhen ọyen mamọ nẹ o brorhiẹn yena. Ọke ro vwo te ẹgbukpe 17, ọ da rhe dia ọkobaro ọkieje, o vwo te ẹgbukpe 18, ọ da rhe dia odibo rowian. Nonẹna, ọ ga vwẹ Bẹtẹl. Ọ da ta: “Omaebrophiyame, ọyen omamọ rẹ orhiẹn. Me vwẹ akpọ mẹ vwọ ga Jihova vẹ ukoko rọyen.” Wọ da guọnọ bromaphiyame, mavọ wo se vwo muegbe hẹrhẹ? Uyono rọ vwọ kpahen ọnana cha kpahenphiyọ onọ yena.