Winston, vuẹ avwanre kpahen obo wo ru mrẹ Ọghẹnẹ vughe.

Aghwa ọvo ra da kọn eka vwẹ Queensland, Australia yen avwanre diare. Avwanre kpo ẹga vuọvo-o. Ọ da vrẹn ihwo rẹ orua mẹ nu, me rha fobọ mrẹ ohwo ọfa-a kidie asan rẹ avwanre dia na sherabọ kẹ ihwo efa. Vwọ nẹ ọke re me vwọ hẹ omarẹ ẹgbukpe 12 rhe, yen me vwọ hiẹ guọnọ Ọghẹnẹ. Me nẹrhovwo kẹ nẹ o ju vwe riẹn uyota ro shekpahọn. Ọke ọvo rhi vwo te, mi de vrẹn nẹ aghwa na ra wian vwẹ Adelaide, South Australia. Me vwọ hẹ ẹgbukpe 21, me da mrẹ Pam ọke rẹ mi vwo kpo omaerovwon vwẹ Sydney, ọ da vuẹ vwẹ kpahen ihwo rẹ ẹga ọvo re se British-Israel, re tare nẹ ihwo rẹ British nẹ uvwiẹ rẹ Izrẹl ro ghwruru rhe. Ẹko na tare nẹ uvwiẹ yena yen uvwiẹ rẹ ihwe rẹ Izrẹl re mu kpo eviẹn vwẹ ẹgbukpe ujorin ẹrenren a ke rhe mrẹ ọke avwanre na. Ọtiọyena, mi vwo rhivwin kpo Adelaide, me da nọ ohwo re me vẹ ọyen gba wian kpahen ota na. Ọke yena, jẹ ọ vẹ Iseri rẹ Jihova yono Baibol kuẹgbe re. Avwanre da ta ota vwẹ inọke evo, ma rho vwọ kpahen esegbuyota rẹ Iseri rẹ Jihova. Avwanre vwọ ta ota nu, me da rhe mrẹvughe nẹ a kpahenphiyọ ẹrhovwo re me nẹre vwẹ ọkiemọ re. Mi yono kpahan Ọmemama mẹ vẹ Uvie rọyen! Me rhe mrẹ “irhu oyoyovwi.”—Mat. 13:45, 46.

Pam, vwo nẹ ọkiemọ rhe yen wọ vwọ hiẹ guọnọ irhu yena. Mavọ wo ru mrẹ?

E vwiẹ vwẹ vwẹ orua ra da ga ẹga vwẹ Coffs Harbour, New South Wales. Ọsẹ vẹ oni mẹ, rhiabọreyọ iyono rẹ British-Israel na, ọtiọyen je te ọsẹ vẹ oni rode mẹ. E yono uvwe, oniọvo mẹ otete rẹ ọmọshare, ọ rẹ ọmọtẹ rọ dia ọkpako, vẹ ihwo rẹ orua mẹ efa  nẹ Ọghẹnẹ dje aroesiri kẹ ihwo rẹ esẹ ride rayen dia ihwo rẹ Britian. Iyono yena mu vwe ẹro-o, dedena, mi ji sikẹre Ọghẹnẹ-ẹ. Me vwọ hẹ ẹgbukpe 14, mi de kpo ishọshi buebun vwẹ ekogho rẹ avwanre, ishọshi kerẹ Anglican, Baptist, vẹ Seventh-day Adventist. Jẹ enana eje sa nẹrhẹ me riẹn Ọghẹnẹ-ẹ.

Orua mẹ da kua kpo Sydney, etiyin me da mrẹ Winston ro kpo omaerovwon. Kirobo rọ tare jovwo, eta rẹ avwanre ta kpahen ẹga da nẹrhẹ ọ ton uyono phiyọ vẹ Iseri rẹ Jihova. Ọke vwọ yanran na, o de djunute ẹkpo rẹ Baibol buebun vwevunrẹ ileta ro si rhe vwe! Ẹsosuọ, ophu mu vwe. Jẹ memerha na, me da rhe riẹn nẹ uyota yen ọ vuẹ vwẹ na.

Vwẹ ukpe rẹ 1962, me da kua kpo Adelaide ra dia kẹre Winston. O de ru ọrhuẹrẹphiyotọ mi vwo nene aye gbe ọshare re se Thomas vẹ Janice Sloman dia, ayen imishọnare vwẹ Papua New Guinea. Ayen nabọ vwẹrote vwe. Ẹgbukpe 18 yen me hepha ọke yena, jẹ ayen nabọ vwẹ ukẹcha kẹ vwẹ vwọ riẹn Jihova kpobarophiyọ. Ọtiọyena, me da ton uyono rẹ Baibol phiyọ, okriri-i, o de rhi mu vwe ẹro nẹ me mrẹ uyota na re. Mẹvwẹ vẹ Winston ghwa vwọ rọvwọn nu, avwanre de muomaphiyọ ẹga rẹ Jihova. Dede nẹ avwanre mrẹ edavwini buebun, ọdavwẹ rẹ avwanre vwo kpahen irhu rẹ avwanre mrẹre na da rhe ganphiyọ.

Winston, vuẹ avwanre obo wo rhiẹromrẹ ọke wọ ghwa vwọ ton ẹga rẹ Jihova phiyọ.

Ọke re mẹ vẹ Pam ghwa vwọ rọvwọn nu, Jihova de rhie “ẹchẹ ọhẹhẹre” rẹ iruo rẹsosuọ phiyọ kẹ avwanre. (1 Kọr. 16:9) Oniọvo Jack Porter rọ dia oniruo okinriariẹ rẹ ukoko rẹ avwanre yen vuẹ vwẹ kpahen ẹchẹ rẹsosuọ na. (Asaọkiephana, mẹvwẹ vẹ ọyen ga vwẹ Umẹ Rọvwẹrote Oghọn Ukoko rẹ Australasia.) Jack vẹ aye rọyen Roslyn de jiri iruo rẹ ọkobaro ọkieje kẹ avwanre. Avwanre riavwerhen rẹ ẹga yena vwẹ ẹgbukpe iyorin. Ọke rẹ me vwọ hẹ ẹgbukpe 29, a da vuẹ vwẹ vẹ Pam nẹ avwanre kin ikoko rehẹ South Pacific Islands. Ọke yena, oghọn rukoko rẹ Fiji yen vwẹrote iruo re ruẹ vwẹ etiyin. Ẹkuotọ rehẹ South Pacific Islands na yen American Samoa, Samoa, Kiribati, Nauru, Niue, Tokelau, Tonga, Tuvalu, vẹ Vanuatu.

Vwẹ ọke yena, avwanre nene ihwo na yerẹn vẹ aghwanre kidie vwẹ asan evo, ihwo vwo ẹwẹn ivivẹ kpahen Iseri rẹ Jihova. (Mat. 10:16) Ikoko evo se ru ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ asan rẹ avwanre cha dia-a, kidie ihwo rehẹ ikoko na ghwe bu-un. Ọtiọyena, avwanre ke nọ ihwo rẹ ọko na sẹ ayen vwo asan rẹ avwanre sa dia. Ọke buebun na, ayen nabọ dede avwanre ro uwevwin.

Winston, wo vwo omavwerhovwẹn rẹ iruo efanfan. Die yen kẹ wẹ omavwerhovwẹn yena?

Avwanre vwọ ton ẹga rẹ avwanre phiyọ vwẹ Tonga, ẹmẹbe vẹ itrati krẹn yen iniọvo na vwori vwẹ ejajẹ rayen. Ọbe re se The Truth That Leads to Eternal Life, ọ rẹ oyibo yen ayen vwo yono ihwo. Vwẹ isikuru rẹ ekpako re ruru, rọ reyọ idughwrẹn ẹne, ekpako erha vwẹ ekogho na re ghwa riẹn Oyibo jẹ-ẹ, da rhọnvwe nẹ ayen cha fan ọbe na kpo ejajẹ rẹ Tongan. Avwanre vwọ fan nu, Pam da taipi rọyen, avwanre da reyọ vwo rhe oghọn rukoko rẹ United States rere a teyọnphia. Owian na ejobi reyọ idughwrẹn ẹrenren. Dede nẹ efanfan na ghwe fiotọ-ọ, jẹ ọbe na vwẹ ukẹcha kẹ ihwo buebun re jẹ ejajẹ rẹ Tongan vwo yono uyota na. Mẹvwẹ vẹ Pam dia efan eta-a, ẹkẹvuọvo, iruo na rhi nẹrhẹ avwanre vwo omavwerhovwẹn kpahen iruo rẹ efanfan.

Pam mavọ yen akpeyeren wẹn vwẹ South Pacific Islands vwọ fẹnẹ ọ rẹ Australia?

Ofẹnẹ rode herọ! Vwẹ asan evo, ega, iwen, oheri vẹ eranwevwin kpokpo avwanre mamọ. Ọkiọvo dede emu kanre avwanre. Ẹkẹvuọvo, vwẹ oba rẹ ẹdẹ ọvuọvo, oma vwerhan avwanre ọke rẹ avwanre de ni abadi na vwo nẹ umutughẹ ọvo rẹ ihwo rẹ Samoa se fale. Vwẹ ason evo rẹ emeranvwe na da nabọ  lo fiotọ, avwanre mrẹ irhiẹ na kugbe uhoho rẹ emeranvwe na vwevunrẹ abadi na. Avwanre vwẹ ọke tiọyena vwọ nẹrhovwo ji roro kpahen erọnvwọn re sa bọn avwanre gan ukperẹ erọnvwọn re sa nẹrhẹ ẹwẹn rẹ avwanre kuọnrọn.

Avwanre de rhi vwo ẹguọnọ rẹ emọ na mamọ, kidie ayen nẹrhẹ avwanre phiyọ ehwẹ, ayen ji guọnọ riẹn kpahen avwanre re dia erhorha na. Ọke rẹ avwanre vwo kpo Niue, ọmọshare ọvo da vwẹ obọ ghworo ẹto rẹ obọ rẹ Winston, ọ da ta, “iphoro wẹn na je vwe.” O muẹro nẹ ọ je mrẹ ohwo rẹ obọ rọyen vwọ ẹto ọtiọyen jovwo-o, ọ je riẹn obo ro che dje wa-an!

Ẹdia rẹ ọbẹnvwẹ rẹ ihwo buebun hirharoku na da avwanre te ubiudu. Asan rẹ ayen dia na vwo erhuvwu mamọ, ẹkẹvuọvo ayen ghwe vwo uvi rẹ asan re de sivwin oma vẹ omamọ rẹ ame-e. Dedena, enana kpokpo iniọvo rẹ avwanre-e. Ọyena ghwa oborẹ ayen yeren akpọ wan. Oma vwerhen ayen kidie ayen vẹ erua rayen herọ, ayen vwo asan rẹ ayen da vwoma kẹ ẹga, ayen ji vwo uphẹn rẹ ayen vwo jiri Jihova. Udje rayen nẹrhẹ avwanre yeren akpọ rẹ kekpe, ji mu ẹwẹn kpahen obo re ma ghanre.

Pam, ọkievo, wẹ ọvo yen vo ame, ji chere emu wẹn vwẹ ẹdia kpokpọ nana. Mavọ wo se vwo ruo?

Omavwerhovwẹn nẹ ọsẹ mẹ nabọ yono uvwe. O yono uvwe erọnvwọn buebun kerẹ e vwo koko erhanre, ji chere emu vwẹ otafe, kugbe obo re yeren akpọ vẹ omobo rẹ ohwo vwori. Ọkiọvo avwanre vwo kpo Kiribati, avwanre da dia umutughẹ ọvo ra vwẹ ebọn vẹ ekpọ vwo ru, ikuta iyoyovwin yen e vwo ru otọ rọyen. Me da guọnọ chere emu, ke me tọn ukpotọ, me me rha vwẹ ehọrọ rẹ ikokodia vwo koko erhanre na phiyọ. Me da guọnọ ame vo, ke me mudia urhiẹ vẹ eya rẹ ọko na. Ayen churu ufi si ubiurhe ro gro te ichiyin esan vwo si ame na. Ubiurhe na pha kerẹ ọ re vwo si oghọre. Ikoroba kọyen ayen churẹ phiyọ oba rẹ ufi na ukperẹ oghọre. Ohwo ọvo me reyọ ubiurhe rọyen, ọ me fẹrẹn, ikoroba na ko phren divwẹn ro ame na, ko siẹ ame na reyọ. O de no nu, ohwo ọfa mi rhe vo. Mi ke roro nẹ ọlọhọre, o ki rhi te ọke mi vwo vo. Me fẹrẹn ufi na abọ buebun, jẹ ikoroba na se divwi-in, ukpe ro vwo divwin ko phorhẹ. Mi vwo ruo na jẹ eya na hwẹ, ayen vwọ hwẹ nu, aye ọvo da rhe chọn vwẹ uko. Ihwo rẹ ọko na hepha dẹndẹn, ayen ji choma rẹ ayen vwọ vwẹ ukẹcha phia ọkieje.

Ovwan rhi vwo ẹguọnọ rẹ owian rẹ ovwan vwẹ etiyin mamọ. Ovwan sa vuẹ avwanre erọnvwọn evo re nẹrhẹ oma vwerhen ovwan?

Winston: Ọ reyọ ọke avwanre ki se rhi vwo ẹruọ rẹ ẹkuruemu rayen evo. Kerẹ udje, ọke rẹ iniọvo na de mu emu kẹ avwanre, emu na eje yen ayen muẹ kẹ avwanre. Ẹsosuọ, avwanre riẹnre nẹ ofori nẹ a re chekọ kẹ aye-en. Ọtiọyena, avwanre me re emu na eje! Jẹ, avwanre rhe vwọ riẹn, avwanre ke ria chekọ kẹ ayen. Dede nẹ avwanre muro chọ ẹsosuọ, jẹ iniọvo na riẹnre nẹ jẹ ẹriẹn yen kpokpo avwanre. Oma vwerhen ayen siẹrẹ ayen da mrẹ avwanre omarẹ emeranvwe esesan rẹ avwanre vwo kin ayen. Vwọ vrẹ iniọvo rehẹ ukoko rayen, avwanre ọvo yen Iseri efa rẹ ayen mrẹ.

Ekion rẹ avwanre na ọyen uvi rẹ oseri vwẹ ọko na. Ihwo buebun vwevunrẹ ọko na rorori nẹ iniọvo rehẹ ọko na yen vwẹ ẹwẹn obọ rayen vwọ vwẹ ẹga rayen na vwo mu. Ọtiọyena, mẹ vẹ aye mẹ vwo kin ayen, oma da nabọ vwerhen ihwo rẹ ọko na, ayen da rhe mrẹvughe nẹ ẹga rẹ iniọvo na ọ rẹ akpọeje.

Pam: O vwo orọnvwọn ọvo rọ phiare vwẹ Kiribati rọ cha sa chọrọ ovwẹ ẹro-o. Iniọvo rehẹ ukoko rọhẹ etiyin na ghwe bu-un. Itinikai Matera rọ dia ọkpako ọvuọvo rọhẹ ukoko yena davwẹngba mamọ rọ vwọ vwẹrote avwanre. Ẹdẹ ọvo o de mu akpẹrẹ ọvo rhe, ukọhọ ọvuọvo yehẹ evun rọyen. Ọ da ta: “Ọ wẹn.” Ukọhọ họhọ oro ọke yena. Omokẹ yena da avwanre aro mamọ.

 Pam, ikpe evo vwọ wan nu, wo de vwiẹ chọra. Die yen chọn wẹ uko vwo yerin ghene obẹnbẹn yena?

Me mrevun vwẹ ukpe rẹ 1973, ọke yena me vẹ Winston hẹ South Pacific. Avwanre de rhivwin kpo Australia, emeranvwe ẹne vwọ wan nu, mi de vwiẹ chọra. Ọmọ na je da Winston mamọ. Uvweri na fobọ nu uvwe oma-a, bẹsiẹ rẹ Uwevwin Orhẹrẹ rẹ April 15, 2009, rhi vwo te avwanre abọ. “Enọ rẹ Ihwo ri Se Ẹbe Avwanre Nọre” da nọ: “Is there any hope of a resurrection for a baby that dies in its mother’s womb?” Uyovwinrota na jẹ avwanre riẹn nẹ Jihova ro brorhiẹn rẹ esiri na yen vwo ẹgba ro vwo brorhiẹn sẹ a cha rhọvwọn emọ re vwiẹ chọra nushi. Ọ je nẹrhẹ avwanre riẹn nẹ o che sivwin avwanre vwo nẹ ọmiaovwẹ eje re rhiẹromrẹ vwẹ akpọ rẹ Eshu nana womarẹ Ọmọ rọyen rọ cha reyọ vwọ “guọghọ iruo rẹ Idẹbono.” (1 Jọn 3:8) Uyovwinrota na je chọn avwanre uko vwo dje ọdavwaro phia kpahen uphẹn ọghanghanre re se vwo dje “irhu” rẹ avwanre vwori kerẹ idibo rẹ Jihova. Uvie na yen iphiẹrophiyọ vuọvo rẹ avwanre vwori.

Ọmọ rẹ avwanre vwo ghwu nu, avwanre da rhoma ton iruo rẹ ẹga ọkieje phiyọ. Avwanre gare vwẹ Bẹtẹl rọhẹ Australia vwẹ emeranvwe evo. Ukuko na, avwanre da rhoma ton iruo rẹ ekion phiyọ. Vwẹ ukpe rẹ 1981, avwanre vwo kin ikoko rehẹ ọko rẹ New South Wales vẹ Sydney ẹgbukpe ẹne nu, a da rhoma durhie avwanre kpo oghọn ukoko rọhẹ Australia, kirobo re se ọke yena. Etiyin kọyen avwanre da ga rhi te ọke nana.

Winston, obo wo rhiẹromrẹ vwẹ South Pacific Islands na chọn wẹ uko vwẹ iruo wẹn kerẹ ọvo usun rẹ Umẹ Rọvwẹrote Oghọn Ukoko rẹ Australasia?

E, vwẹ idjerhe buebun. Ẹsosuọ, Australia yen vwẹrote iruo re ruẹ vwẹ American Samoa vẹ Samoa. Ukuko na, a da vwẹ oghọn ukoko rẹ New Zealand vwọba ọ rẹ Australia. Asaọkiephana, oghọn ukoko rẹ Australasia kọyen vwẹrote iruo re ruẹ vwẹ American Samoa vẹ Samoa, Cook Islands, New Zealand, Niue, Timor-Leste, Tokelau, kugbe Tonga. Kerẹ oniọvo re ji nẹ esiri ukoko rhe, mi vwo uphẹn re mi vwo kin evo usun rẹ ẹkuotọ nana. Obo me rhiẹromrẹ ọke re me vwọ ga vwẹ ẹkuotọ rẹ ame riariẹphiyọ na, chọn vwẹ uko enẹna re me vwọ ga vwẹ oghọn ukoko rẹ Australasia.

Mẹ vẹ Pam sa ta womarẹ oborẹ avwanre rhiẹromrẹ nẹ, ọ dia imiragua ọvo yen guọnọ riẹn kpahen Ọghẹnẹ-ẹ. Ighene je guọnọ “irhu oyoyovwi” yena, ọ da tobọ dianẹ ihwo rẹ orua rayen dje omavwerhovwẹn phia-a. (2 Ivie 5:2, 3; 2 Ikun 34:1-3) Vwọrẹ uyota, Jihova guọnọre nẹ ighene vẹ imiragua vwo arhọ!

Ọ vrẹ ẹgbukpe 50 rẹ mẹ vẹ Pam vwọ guọnọ riẹn kpahen Ọghẹnẹ, avwanre vwọ tonphiyọ, avwanre ghwa riẹn asan ro che sun avwanre ra-a. Aphro herọ-ọ, uyota rẹ Uvie na ọyen irhu ra mrẹ vwo dje-e! Avwanre brorhiẹn nẹ avwanre cha vwẹ ẹgba rẹ avwanre eje vwọ yọnrẹ irhu yena!