Pho kpẹ obo revun rọyen

Pho kpẹ ẹrhuẹrẹhọ robo rehẹ evun rọyen

UYONO 32

Jẹ Ẹguọnọ Wẹn Dje Ebuo Ebuo

Jẹ Ẹguọnọ Wẹn Dje Ebuo Ebuo

“Ke me rẹ rere ẹguọnọ rẹ ovwan vwo dje ebuo ebuo.”—FIL. 1:9.

UNE 106 Vwo Uruemu rẹ Ẹguọnọ

ỌDJẸKOKO *

1. Amono yen vwẹ ukoko rọhẹ Filipae vwo mu?

ỌKE rẹ ọyinkọn Pọl, Sailas, Luk, vẹ Timoti vwo te Filipae rọ dia ẹkuotọ rọhẹ otọ rẹ usuon ri Rom, ayen da mrẹ ihwo buebun ri vwo omavwerhovwẹn kpahen ovuẹ rẹ Uvie na. Iniọvo ẹne nana ri vwo oruru na da vwẹ ukoko vwo mu, ọtiọyena, idibo na eje ki se siomakoko vwọ kẹ ẹga, ọkiọvo vwẹ uwevwin rẹ aye ọvo re se Lidia rọ dia ohwo ro dede erhorha mamọ.—Iruo 16:40.

2. Egbabọse vọ yen ukoko kpokpọ na hirharoku?

2 Okriri-i, ukoko kpokpọ nana de hirharoku egbabọse ọvo. Idẹbono da nẹrhẹ ihwo ri vwo utuoma kpahen uyota na gbevwọso iruo rẹ aghwoghwo ri Pọl vẹ irivẹ rọyen. Ọtiọyena, ayen de mu Pọl vẹ Sailas, vwẹ ubiurhe fa ayen, ji do ayen phiyọ uwodi. E vwo siobọnu ayen nu, ayen de bru idibo kpokpọ na ra, ji phiuduphiyọ ayen awọ. Ọke ri Pọl, Sailas vẹ Timoti vwo vrẹn nẹ orere na, ọ sa dianẹ ayen yanjẹ Luk vwo vwẹ etiyin. Die yen iniọvo kpokpọ nana che ru asaọkiephana? Womarẹ ukẹcha rẹ ẹwẹn ọfuanfon ri Jihova, idibo kpokpọ na de ruiruo na kpobarophiyọ vẹ oruru. (Fil. 2:12) Pọl ghini vwo oboresorọ rọ vwọ kpẹvwẹ ayen!

3. Vwo nene Filipae 1:9-11, die yen Pọl nẹrhovwo kpahen?

3 Omarẹ ẹgbukpe ihwe vwọ wan nu, Pọl de si ileta rhe ukoko rọhẹ Filipae. Wo vwo se ileta yena, wọ sa mrẹ obo ri Pọl vwo ẹguọnọ rẹ iniọvo na te. Ọ da ta: “Urhuru rẹ ovwan ejobi sivwe. . . vwẹ ẹguọnọ ri Kristi Jesu.” (Fil. 1:8) Ọ tare nẹ ọyen nẹrhovwo kẹ ayen rere Jihova vwọ nẹrhẹ ẹguọnọ rayen dje ebuo ebuo, vughe obo ri yovwiri, fon, jẹ ikprowọ ẹdia vwọ kẹ ihwo efa, je vọn vẹ emamọ rẹ ọvwata. Aphro herọ-ọ, nonẹna avwanre sa mrẹ erere gbidiki vwo nẹ eta ri Pọl na. Ọtiọyena, e gbe jẹ avwanre se eta ri Pọl si vwo rhe iniọvo rehẹ Filipae. (Se Filipae 1:9-11.) E de ru ọyena nu, ka cha ta ota kpahen erọnvwọn ro djunute vẹ obo ra sa vwọ reyọ ọvuọvo rayen vwo ruiruo.

JẸ ẸGUỌNỌ RẸ OVWAN DJE EBUO EBUO

4. (a) Kirobo rẹ 1 Jọn 4:9, 10 tare, mavọ yen Ọghẹnẹ vwo djẹ ẹguọnọ kẹ avwanre? (b) Mavọ yen ẹguọnọ rẹ avwanre vwo kpahen Ọghẹnẹ gan te?

4 Jihova dje ẹguọnọ rọyen kẹ avwanre ro vwo ji Ọmọ rọyen nẹ o rhi ghwu fikirẹ imwemwu rẹ avwanre. (Se 1 Jọn 4:9, 10.) Ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ vwo kpahen avwanre yen mu avwanre vwo vwo ẹguọnọ rọyen. (Rom 5:8) Mavọ yen ẹguọnọ rẹ avwanre vwo kpahen Ọghẹnẹ gan te? Jesu kpahenphiyọ onọ yena rọ vwọ vuẹ ohwo ri Farisi ọvo nẹ, “Guọnọ Ọrovwohwo Ọghẹnẹ wẹn vwẹ udu wẹn ejobi, vwẹ ẹnwẹn wẹn ejobi, kugbe iroro wẹn ejobi.” (Mat. 22:36, 37) Ofori nẹ ẹguọnọ rẹ avwanre vwo kpahen Ọghẹnẹ nẹ otọ ẹwẹn rhe, e mi ji ruo ganphiyọ kẹdẹ kẹdẹ. Pọl vuẹ iniọvo rehẹ Filipae nẹ, e jẹ ẹguọnọ rayen “dje ebuo ebuo.” Mavọ yen e se vwo ru ẹguọnọ rẹ avwanre kpahen Ọghẹnẹ ganphiyọ?

5. Mavọ yen ẹguọnọ rẹ avwanre vwo kpahen Ọghẹnẹ sa vwọ ganphiyọ?

5 Ofori nẹ avwanre riẹn oka rẹ ohwo Ọghẹnẹ hepha tavwen e ki se vwo ẹguọnọ rọyen. Baibol na da ta: “Ohwo ro vwo ẹguọnọ-ọ yọ riẹn Ọghẹnẹ-ẹ; kidie Ọghẹnẹ hẹ ẹguọnọ.” (1 Jọn 4:8) Ọyinkọn Pọl djerephia nẹ ẹguọnọ rẹ avwanre vwo kpahen Ọghẹnẹ cha ganphiyọ siẹrẹ a da riẹn uyota ro shekpahọn kugbe ẹro ro vwo ni emu. (Fil. 1:9) Ọke rẹ avwanre vwọ tuon uyono ri Baibol phiyọ, avwanre de ri vwo ẹguọnọ ri Jihova dede nẹ avwanre ghwa riẹn erọnvwọn buebun kpahọ-ọn. Erianriẹn rẹ avwanre vwo kpahen Jihova vwọ rhuaphiyọ ye, jẹ ẹguọnọ re vwo kpahọn ganphiyọ. Kọyensorọ uyono ri Baibol vẹ erorokodo rẹ ọkieje vwọ ghanre!—Fil. 2:16.

6. Vwo nene 1 Jọn 4:11, 20, 21, mavọ yen ẹguọnọ rẹ avwanre se vwo dje ebuo ebuo?

6 Ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ vwo kpahen avwanre che mu avwanre vwo vwo ẹguọnọ rẹ iniọvo rẹ avwanre. (Se 1 Jọn 4:11, 20, 21.) E se roro nẹ ọ pha lọlọhọ re vwo vwo ẹguọnọ rẹ iniọvo rehẹ ukoko na, kidie avwanre eje yen ga Jihova, je davwẹngba vwọ vwẹrokere iruemu rọyen. Avwanre vwẹrokere Jesu rọ vwẹ fikirẹ ẹguọnọ vwọ vwẹ arhọ rọyen kpahotọ kẹ avwanre. Ẹkẹvuọvo, ọ sa dia bẹnbẹn re vwo nene iji rọ tare nẹ avwanre vwo ẹguọnọ rẹ ohwohwo. Roro kpahen obo re phiare vwẹ ukoko ri Filipae.

7. Die yen avwanre se yono vwo nẹ uchebro ri Pọl vwọ kẹ Eyudia vẹ Sintiki?

7 Eyudia vẹ Sintiki eyen iniọvo eya ri vwo oruru ri nene ọyinkọn Pọl ga “kpẹkpẹkpẹ.” Ẹkẹvuọvo, ọ sa dianẹ ayen vwẹ uphẹn kẹ ẹghwọ nẹ o phi ohra phiyọ oyerinkugbe rayen. Vwẹ ileta ri Pọl si rhe ukoko rẹ iniọvo eya nana hepha, o de djunute odẹ ri Eyudia vẹ Sintiki, je vwẹ uchebro kẹ ayen nẹ ayen “ku evun gbe.” (Fil. 4:2, 3) Pọl niro nẹ o ji fo rọ vwọ vwẹ uchebro nana kẹ ukoko na eje, rọ vwọ ta: “Ovwan ru emu ejobi wẹ guẹ iguegu-un eyẹ a nọ enanọ-ọ.” (Fil. 2:14) Aphro herọ-ọ, uchebro ri phiọngun yena ri Pọl vwọphia na, chọn iniọvo eya nana uko, ji te iniọvo efa rehẹ ukoko na vwo vwo ẹguọnọ rẹ ohwohwo.

Diesorọ o vwo fo nẹ avwanre reyọ ẹro abavo vwo ni iniọvo rẹ avwanre? (Ni ẹkorota 8) *

8. Die yen sa nẹrhẹ ọ bẹn re vwo dje ẹguọnọ kẹ iniọvo rẹ avwanre, kẹ die yen sa chọn avwanre uko?

8 Kerẹ Eyudia vẹ Sintiki, ọ sa dia bẹnbẹn re vwo vwo ẹguọnọ rẹ iniọvo rẹ avwanre, kidie avwanre tẹnroviẹ oruchọ rayen. Vwọrẹ uyota, avwanre eje ruẹ chọ kẹdẹ kẹdẹ. Ọtiọyena, a da tẹnrovi oruchọ rẹ ihwo efa, ọ cha bẹn re vwo vwo ẹguọnọ rayen. Kerẹ udje, ivun se miovwo avwanre siẹrẹ ọ da chọrọ oniọvo ọvo ẹro rọ vwọ vwomaba avwanre vwo ru Ọguan Ruvie na fon. Siẹrẹ e de roro kpahen erọnvwọn efa rẹ oniọvo rẹ avwanre ruchọ, ivun emiovwo rẹ avwanre cha ganphiyọ, ẹguọnọ rẹ avwanre vwo kpahọn ko che shekpotọ. Wọ da mrẹ oma wẹn vwevunrẹ ẹdia tiọyena, ofori nẹ wo roro kpahen ẹkpo nana: Jihova mrẹ jẹgba rẹ avwanre, ọtiọyen ji te ọ rẹ oniọvo rẹ avwanre. Dede nẹ avwanre gbare-e, o ji vwo ẹguọnọ rẹ avwanre eje. Ọtiọyena, ofori nẹ avwanre vwẹrokere ẹguọnọ ri Jihova, je tẹnrovi omamọ uruemu rẹ iniọvo rẹ avwanre. A da davwẹngba vwo dje ẹguọnọ kẹ iniọvo rẹ avwanre, oyerinkugbe rọhẹ uvwre avwanre kọ cha ganphiyọ.—Fil. 2:1, 2.

“OBO RI YOVWIRI”

9. Erhọ yen “obo ri yovwiri” ri Pọl djunute vwẹ ileta ro si rhe iniọvo rehẹ Filipae?

9 Ẹwẹn ọfuanfon mu Pọl vwọ vwẹ uchebro kẹ iniọvo rehẹ Filipae kugbe Inenikristi eje nẹ ayen “vughe obo ri yovwiri.” (Fil. 1:10) Obo ri yovwirin na churobọ si orufon rẹ odẹ ri Jihova, orugba rẹ ọhọre rọyen, kugbe ufuoma vẹ oyerinkugbe rọhẹ ukoko na. (Mat. 6:9, 10; Jọn 13:35) Erọnvwọn nana da dia obo re ma ghanre vwẹ akpeyeren rẹ avwanre, ke se djephia nẹ e vwo ẹguọnọ ri Jihova.

10. Die yen fori nẹ e ru a sa vwọ dia fuanfon?

10 Pọl je tanẹ ofori nẹ avwanre “fon.” Vwọrẹ uyota, avwanre cha sa dia afunre kerẹ Jihova-a. Ẹkẹvuọvo, Jihova che ni avwanre fuanfon siẹrẹ a da davwẹngba avwanre eje vwo ru ẹguọnọ rẹ avwanre ganphiyọ, je tẹnrovi erọnvwọn re ma ghanre. Idjerhe ọvo e se vwo dje ẹguọnọ phia, ọyen a vwọ davwẹngba avwanre eje, e vwo jẹ ikprowọ ẹdia vwọ kẹ ihwo efa.

11. Diesorọ o vwo fo nẹ avwanre jẹ ikprowọ ẹdia vwọ kẹ ihwo efa?

11 Uchebro re vwo jẹ ikprowo ẹdia vwọ kẹ ihwo efa na ọyen orhọesio. Mavọ yen a sa vwọ dia ikprowọ vwọ kẹ ihwo efa? E se ru ọtiọyen womarẹ erọnvwọn ra vwọ diotọ, osẹnvwe, yẹrẹ iruo rẹ avwanre. Ọ sa dianẹ oborẹ avwanre ruẹ na chọre-e. Ẹkẹvuọvo, o de kpokpo ẹwẹn obrorhiẹn rẹ ohwo ọfa yẹrẹ so ikprowọ kẹ, ofori nẹ e nomaso. Jesu tare nẹ o che yovwin siẹrẹ e de churu oragha ọhọhọhọ si ohọre rẹ ohwo tiọyena, e mi do phiyọ abadi vrẹ ọ vwọ so ikprowọ kẹ ogodẹ rọyen!—Mat. 18:6.

12. Die yen avwanre yono nẹ udje rẹ aye gbe ọshare ọvo ri dia ekobaro?

12 Jokaphiyọ oborẹ aye gbe ọshare ọvo vwọ reyọ ota ri Jesu na vwo ruiruo. Ayen vẹ aye gbe ọshare ọvo ri bromaphiyame obọ, ra vwẹ obọ ọgangan yọnre ghwanre yen gba hẹ ukoko ọvuọvo. Aye gbe ọshare nana niro nẹ ofori nẹ Inenikristi kpo ughe eno vwẹ isinima-a, ọ da tobọ dianẹ ughe na shephiyọ. Ivun miovwo ayen mamọ ayen vwọ nyo nẹ aye gbe ọshare ri dia ekobaro na kpo isinima na. Ọtiọyena, aye gbe ọshare na ri dia ekobaro na rhe kpo isinima na ọfa-a, re te ọke rẹ iniọvo kpokpọ na vwo yono ẹwẹn obrorhiẹn rayen vwo vughe obo ri yovwirin vẹ obo re chọre. (Hib. 5:14) Vwẹ idjerhe nana, aye gbe ọshare ri dia ekobaro na de djephia womarẹ ota vẹ uruemu nẹ ayen vwo ẹguọnọ rẹ iniọvo kpokpọ na.—Rom 14:19-21; 1 Jọn 3:18.

13. Mavọ yen avwanre se vwo ru obo re cha nẹrhẹ ohwo ru umwemwu?

13 Idjerhe ọfa ra sa vwọ dia ikprowọ vwọ kẹ ohwo ọyen e vwo ru obo re cha nẹrhẹ ohwo na ru umwemwu. Mavọ yen ọyena sa vwọ phia? Roro kpahen ẹdia nana. Ohwo ra vwẹ Baibol yono davwẹngba mamọ vwo sun urhurusivwe ọgangan ro vwo kpahen udiẹda. Ọtiọyena, ọ da rhe mrẹvughe nẹ ofori ọ vwọ dobọ rẹ udi ọgangan ẹda ji kakare. O de ru ewene buebun vwẹ akpeyeren rọyen, ji bromaphiyame. Ọke vwọ yanran na, oniọvo ọvo de durhie kpo udemu, ọ da je vwẹ udi ọgangan vwọ ghọ. Ọ da vuẹ: “Wewe oniọvo asaọkiephana; ẹwẹn ọfuanfon ri Jihova ji rhe we. Ọvo usun rẹ omamọ rẹ ẹwẹn ọfuanfon na yen omaẹriẹnsuon. Wọ da riẹn oma suẹn, wọ cha vwẹ aghwanre vwọ da udi ọgangan.” Die wo rorori nẹ ọ cha phia siẹrẹ oniọvo kpokpọ na da kerhọ rẹ orharhe rẹ uchebro yena?

14. Mavọ yen emẹvwa rẹ Inenikristi vwọ vwẹ ukẹcha kẹ avwanre vwọ reyọ uchebro rọhẹ Filipae 1:10 vwo ruiruo?

14 Emẹvwa rẹ Inenikristi cha vwẹ ukẹcha kẹ avwanre vwọ reyọ uchebro rọhẹ Filipae 1:10 vwo ruiruo vwẹ idjerhe sansan. Ẹsosuọ, oborẹ avwanre yono vwẹ emẹvwa na nẹrhẹ a riẹn obo ri ma ghanre ki Jihova. Ọrivẹ, avwanre yono obo ra sa vwọ reyọ obo re yonori vwo ruiruo rere a sa vwọ dia fuanfon. Ọrerha, avwanre “jeje ohwohwo oma vwẹ ẹguọnọ kugbe iruo esiri.” (Hib. 10:24, 25) Iniọvo rẹ avwanre vwọ bọn avwanre gan ye, jẹ ẹguọnọ rẹ avwanre vwo kpahen Ọghẹnẹ vẹ iniọvo na ganphiyọ. Ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ vẹ ọ rẹ iniọvo na da gan vwẹ ubiudu rẹ avwanre, ka cha davwẹngba avwanre eje vwo jẹ ikprowọ ẹdia vwọ kẹ ayen.

“VỌN VẸ EMAMỌ RẸ ỌVWATA” ỌKIEJE

15. Die yen o mudiaphiyọ ra “vọn vẹ emamọ rẹ ọvwata”?

15 Pọl nẹrhovwo kẹ iniọvo rehẹ Filipae mamọ rere ayen sa vwọ “vọn vẹ emamọ rẹ ọvwata.” (Fil. 1:11) Aphro herọ-ọ, “emamọ rẹ ọvwata” nana churobọ si ẹguọnọ rẹ ayen vwo kpahen Jihova vẹ ihwo rọyen. O ji churobọ si ayen vwọ vuẹ ihwo efa kpahen esegbuyota rẹ ayen vwo kpahen Jesu kugbe iphiẹrophiyọ rayen. A reyọ ota na, “la kerẹ urhukpẹ vwẹ akpọ na” vwo ruiruo vwẹ Filipae 2:15. Ota nana shephiyọ kidie Jesu se idibo rọyen “urhukpẹ rẹ akpọ na.” (Mat. 5:14-16) Ọ je vwẹ iji kẹ idibo rọyen nẹ ayen re “gbe idibo,” ọ da je tanẹ ayen cha “dia iseri . . . rhiri re te oba rẹ akpọ na.” (Mat. 28:18-20, NW; Iruo 1:8) Avwanre mọ “emamọ rẹ ọvwata” siẹrẹ e de muomaphiyọ iruo nana rọ ma ghanre na.

Ọke rẹ ọyinkọn Pọl vwọ hẹ uwodi vwẹ Rom, ọyen o vwo si ileta vwo rhe iniọvo rehẹ Filipae. Pọl ji reyọ kuphẹn kuphẹn ro rhiephiyọ vwo ghwoghwo ota kẹ isodje re rhẹrẹ vẹ erhorha ri kọn bro rhe (Ni ẹkorota 16)

16. Mavọ yen Filipae 1:12-14 vwo djephia nẹ avwanre sa la kerẹ urhukpẹ dede nẹ e hirharokuẹ egbabọse sansan? (Ni uhoho rọhẹ opharo ọbe na.)

16 Otoro ẹdia rẹ avwanre hepha-a, avwanre sa la kerẹ urhukpẹ. Vwẹ ẹdia evo, erọnvwọn re pha kerẹ egbabọse vwọ kẹ iruo rẹ aghwoghwo na, mi rhi nẹrhẹ uphẹn rẹ ota eghwoghwo rhiephiyọ. Kerẹ udje, ọyinkọn Pọl hẹ uwodi vwẹ Rom ọke ro vwo si ileta vwo rhe iniọvo rehẹ Filipae. Dede nẹ Pọl hẹ evunrẹ uwodi, jẹ o ji ghwoghwo ota kẹ isodje re rhẹrẹ vẹ erhorha ri kọn bro rhe. Kidie nẹ Pọl ghwoghwo ota na vẹ oruru vwẹ ẹdia nana eje, ọnana da nẹrhẹ iniọvo na fiudugberi “ta ota rẹ Ọghẹnẹ na” vẹ uduoyivwin.—Se Filipae 1:12-14; 4:22.

Vwẹ ọkieje vwọ guọnọ uphẹn vwo vwobọ vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na (Ni ẹkorota 17) *

17. Mavọ yen iniọvo rẹ avwanre se vwo vwobọ vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na dede nẹ ayen hirharoku egbabọse?

17 Iniọvo rẹ avwanre buebun dje oka rẹ uduefiogbere ri Pọl djephia na. Ayen se ghwoghwo ota vwẹ azagba yẹrẹ nuwevwin kpo uwevwin vwẹ ẹkuotọ raye-en. Ọtiọyena, kẹ ayen guọnọ idjerhe efa rẹ ayen se vwobọ vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na. (Mat. 10:16-20) Vwẹ ẹkuotọ ọvo tiọyena, oniruo okinriariẹ ọvo da reyọ iroroẹjẹ phia nẹ iniọvo na ọvuọvo ghwoghwo kẹ imoni rayen, ihwo re dia kẹrẹ ayen, ihwo re vẹ ayen gbe kpo isikuru, irivẹ rayen vwẹ obi iruo, kugbe igbeyan rayen. Vwẹ uvwre ẹgbukpe ivẹ, ikoko rehẹ okinriariẹ na de rhi bunphiyọ. Ọ sa dianẹ wo ghwoghwo ota odedede vwẹ ẹkuotọ wẹn. Ẹkẹvuọvo, e se yono erọnvwọn buebun vwo nẹ omamọ udje rẹ iniọvo rẹ avwanre yena: Vwẹ ọkieje vwọ guọnọ uphẹn vwo vwobọ vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na, vẹ imuẹro nẹ Jihova cha kẹ wẹ ẹgba wo se vwo phi egbabọse na eje kparobọ.—Fil. 2:13.

18. Die yen orhiẹn-ebro rẹ avwanre?

18 Asaọkiephana, e jẹ avwanre brorhiẹn re vwo nene uchebro rọhe ileta ri Pọl si vwo rhe iniọvo rehẹ Filipae. E jẹ avwanre vughe obo ri yovwirin, fon, jẹ ikprowọ ẹdia vwọ kẹ ihwo efa, ji mọ emamọ rẹ ọvwata. E de ru ọtiọyen, ẹguọnọ rẹ avwanre ko che dje ebuo ebuo ji brọghọ phiyọ oma rẹ Ọsẹ rẹ avwanre, Jihova.

UNE 17 ‘Me Guọnọre’

^ e?ko. 5 Ofori nẹ ẹguọnọ rẹ avwanre vwo kpahen iniọvo rẹ avwanre ganphiyọ enẹna vrẹ obo ri jovwo. Ileta re si rhe iniọvo rehẹ Filipae sa chọn avwanre uko vwọ riẹn oborẹ ẹguọnọ rẹ avwanre se vwo dje ebuo ebuo, ọ da tobọ dianẹ e hirharoku ebẹnbẹn.

^ e?ko. 54 IDJEDJE RẸ UHOHO: Iniọvo na ruẹ Ọguan Ruvie na fuan, ọvo usun rẹ iniọvo na re se Joe, da dobọji re nene oniọvo ọshare ọfa vẹ ọmọ rọyen gbikun. Ọnana nẹrhẹ ivun miovwo Mike, ro hwere otọ. Ko roro, ‘ukperẹ Joe vwọ wian, ikun kọyen o gbe.’ Ọke vwọ yanran, Mike da mrẹ oborẹ Joe nabọ vwẹ ukẹcha kẹ oniọvo aye ọvo rọ kpakore. Ọnana nẹrhẹ Mike karophiyọ omamọ rẹ iruemu ri Joe vwori.

^ e?ko. 58 IDJEDJE RẸ UHOHO: Vwẹ ẹkuotọ ọvo rọ da bẹn kẹ Iseri ri Jihova rẹ ayen vwo ghwoghwo ota vwẹ azagba, oniọvo ọvo vwẹ aghwanre vwo ghwoghwo ota kẹ ohwo ro chidia kẹre. Oniọvo na de ghwoghwo ota kẹ ọrivẹ rọyen vwẹ obi iruo vwẹ ọke rẹ omaerovwon.