1. Diesorọ o vwo fo nẹ e muegbe hẹrhẹ omukpahen?

VWẸ ason rọ koba tavwen Ọrovwavwanre Jesu ki ghwu, ọ tare nẹ e che vwo utuoma kpahen ihwo re jẹ ojẹ ayen vwọ dia idibo rọyen. (Jọn 17:14) Nẹ ọke yena rhi te ọke nana yen ihwo re vwọso ẹga rẹ uyota vwo muẹkpahan Inenikristi rẹ uyota. (2 Tim. 3:12) Oba rẹ akpọ nana vwo siẹkẹrẹ na, avwanre rhẹro nẹ omukpahen ro che nẹ obọ rẹ ivwighrẹn avwanre rhe cha ganphiyọ.—Mat. 24:9.

2-3. (a) Die yen ofori nẹ avwanre riẹn kpahen oshọ? (b) Die yen a cha ta ota kpahen vwẹ uyono nana?

² Die yen fori nẹ e ru asaọkiephana rere e se vwo muegbe hẹrhẹ omukpahen? Ofori nẹ avwanre roro kpahen emu ebrabra eje re sa phia kẹ avwanre-e. Avwanre de ru ọtiọyen, ọ sa nẹrhẹ avwanre ro ẹnwan. Ọ sa nẹrhẹ oshọ mu avwanre te ẹdia ra da dobọ rẹ ẹga ri Jihova ji tavwen omukpahen na ke tobọ rhe. (Isẹ 12:25; 17:22) Oshọ ọyen emu ọvo kiriguo rẹ “Idẹbono” rọ dia “ukọn” na reyọ vwo ruiruo vwọso avwanre. (1 Pita 5:8, 9) Die yen e se ru asaọkiephana vwo muegbe hẹrhẹ omukpahen?

³ Vwẹ uyono nana, a cha ta ota kpahen obo re se vwo ru oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ Jihova ganphiyọ vẹ oboresorọ o vwo fo nẹ e ru ọtiọyen asaọkiephana. A je cha ta ota kpahen obo re se ru rere uduefiogbere rẹ avwanre sa vwọ ganphiyọ. A me je fuẹrẹn obo re se ru ọke rẹ ihwo de mukpahen avwanre.

4. Die yen Hibru 13:5, 6 vuẹ avwanre, diesorọ o vwo fo nẹ ota yena mu avwanre ẹro?

⁴ Vwo imuẹro nẹ Jihova vwo ẹguọnọ wẹn, ọ je cha sen wẹ-ẹn. (Se Hibru 13:5, 6.) Vwẹ ikpe buebun re wanre, Uwevwin  Orhẹrẹ na tare nẹ “Ohwo rọ nabọ riẹn Ọghẹnẹ cha vwẹrosuọ vwẹ ọke rẹ ọdavwini.” Eta yena ghini uyota! E ki se chirakon rẹ omukpahen, ofori nẹ e vwo ẹguọnọ ri Jihova, vwẹrosuọ kare kare, ji vwo imuẹro kokoroko nẹ o vwo ẹguọnọ rẹ avwanre.—Mat. 22:36-38; Jems 5:11.

5. Die yen cha vwẹ ukẹcha kẹ wẹ vwọ riẹn nẹ Jihova vwo ẹguọnọ wẹn?

⁵ Se Baibol na kẹdẹ kẹdẹ vẹ ẹwẹn wo vwo ru oyerinkugbe wẹn vẹ Jihova ganphiyọ. (Jems 4:8) Wo vwo se na, tẹnrovi iwan ri Jihova. Ọke wo de se kpahen obo rọ tare vẹ obo ro rure, davwẹngba vwo vwo ẹruọ rẹ obo ro vwo ẹguọnọ wẹn te. (Eyan. 34:6) Ọ sa bẹn ihwo evo vwo vwo imuẹro nẹ Ọghẹnẹ vwo ẹguọnọ rayen, kidie e ji dje ẹguọnọ kẹ ayen dẹvo-o. Ọ da dia ọtiọyen kẹ wẹ, gba davwẹngba vwo si idjerhe sansan ri Jihova vwo dje arodọnvwẹ vẹ uruemu esiri kẹ wẹ phiyotọ kẹdẹ kẹdẹ. (Une 78:38, 39; Rom 8:32) Wo vwo roro kpahen obo re phia kẹ wẹ vẹ obo wo seri vwẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ na, imuẹro herọ nẹ wọ cha mrẹ erọnvwọn buebun si phiyotọ kpahen oborẹ Jihova ru kẹ wẹ re. Wo de vwo ọdavwaro kpahen emu eje ri Jihova ru kẹ wẹ re, ọdavwaro yena cha nẹrhẹ oyerinkugbe wẹn vẹ ọ rọyen ganphiyọ.—Une 116:1, 2.

6. Vwo nene Une Rẹ Ejiro 94:17-19, ukẹcha vọ yen ẹrhovwo sa vwọ kẹ wẹ?

⁶ Nẹrhovwo ọkieje. Vwẹ ẹwẹn roro ọmọshare rọhẹ agada rẹ ọsẹ rọyen. Ẹwẹn rọyen nabọ te otọ te ẹdia rọ da sa nabọ rhie evun vuẹ ọsẹ rọyen obo re phiare ejobi vwẹ ẹdẹ yena. Wẹ vẹ Jihova se vwo oka rẹ oyerinkugbe tiọyena siẹrẹ wọ da nẹrhovwo rhe ọkieje. (Se Une Rẹ Ejiro 94:17-19.) “Kpare udu wẹn ku kerẹ amẹ” vwọ kẹ Jihova vwẹ ẹrhovwo rere wọ vuẹ kpahen ẹnwan wẹn ejobi. (Uvwe. 2:19) Erere vọ yen che norhe? “Ufuoma rẹ Ọghẹnẹ rọ nọ ẹruọ ejobi, kọ yọnrọn udu” wẹn. (Fil. 4:6, 7) Wọ vwọ nẹrhovwo vwẹ idjerhe tiọyena, jẹ oyerinkugbe wẹn vẹ Jihova ganphiyọ.—Rom 8:38, 39.

7. Diesorọ o vwo fo nẹ wo vwo imuẹro nẹ ive rẹ Ọghẹnẹ kpahen Uvie na che rugba?

⁷ Vwo imuẹro nẹ ive rẹ Uvie rẹ Ọghẹnẹ che rugba. (Ukeri 23:19) Imuẹro wẹn kpahen ive rẹ Ọghẹnẹ rha ga-an, ọ cha nẹrhẹ ọ lọhọ vwọ kẹ Eshu vẹ ihwo ro suẹn rẹ ayen vwọ djoshọ mu we. (Isẹ 24:10; Hib. 2:15) Mavọ wo se vwo ru esegbuyota wẹn kpahen Uvie rẹ Ọghẹnẹ ganphiyọ asaọkiephana? Ghwọrọ ọke vwo yono kpahen ive rẹ Ọghẹnẹ kpahen Uvie na vẹ oboresorọ o vwo mu we ẹro nẹ ayen che rugba. Ukẹcha vọ yen ọyena cha vwọ kẹ wẹ? Roro kpahen udje rẹ Stanley Jones re mu phiyọ uwodi vwẹ ẹgbukpe ighwrẹn fikirẹ esegbuyota rọyen. * Die yen vwẹ ukẹcha kẹ vwo chirakon? Ọ da ta: “Kidie nẹ mi vwo esegbuyota kpahen Uvie rẹ Ọghẹnẹ, ji vwo imuẹro  kpahọn kokoroko, udu mẹ rhe phieghe-e.” Wo de vwo esegbuyota ọgangan kpahen ive rẹ Ọghẹnẹ, ku wo che sikẹrẹ, orọnvwọn vuọvo rha cha sa djoshọ mu we-e.—Isẹ 3:25, 26.

8. Die yen uruemu avwanre kpahen emẹvwa ẹra djephia? Djekpahọn.

⁸ Kpo emẹvwa rẹ Inenikristi ọkieje. Emẹvwa chọn avwanre uko vwo siẹkẹrẹ Jihova. Uruemu avwanre kpahen emẹvwa ẹra asaọkiephana che djephia sẹ avwanre se chirakon rẹ omukpahen vwẹ obaro na. (Hib. 10:24, 25) Diesorọ? A da vwẹ uphẹn kẹ erọnvwọn ri fiemu-u nẹ e djẹ avwanre emẹvwa asaọkiephana, die yen cha phia vwẹ obaro na ọke rẹ omukpahen da rhe? Ẹkẹvuọvo, e de vwo uruemu re vwo kpo emẹvwa ọkieje asaọkiephana, e ji che ru ọtiọyen ọke rẹ omukpahen da rhe. Asaọkiephana, ofori nẹ e vwo ẹkuruemu re vwo kpo emẹvwa ọkieje. E de vwo ọdavwẹ re vwo kpo uyono ọkieje, o vwo omukpahen vuọvo rọ sa dobọ avwanre ji re vwo jẹ upho rẹ Ọghẹnẹ enyo-o.—Iruo 5:29.

9. Diesorọ a vwọ riẹn ẹkpo ri Baibol evo kuyovwin vwọ dia idjerhe ro yovwirin e vwo muegbe hẹrhẹ omukpahen?

⁹ Riẹn ẹkpo ri Baibol ri me je we kuyovwin. (Mat. 13:52) Ọ sa dianẹ erọnvwọn chọrọ owẹ ẹro, jẹ Jihova sa nẹrhẹ wọ karophiyọ ẹkpo ri Baibol yena womarẹ ẹwẹn ọfuanfon rọyen. (Jọn 14:26) Vwo oniso rẹ oborẹ oniọvo ọvo re mu phiyọ uwodi vwẹ East Germany tare: “Oma vwerhen ovwẹ nẹ tavwen e ki mu vwe, je me riẹn ẹkpo ri Baibol buebun kuyovwin re! Dede nẹ mẹvwẹ ọvo yen herọ vwevunrẹ uwodi na, me ghwọrọ ọke na eje vwo roro kpahen iyovwinreta ri Baibol buebun.” Ẹkpo ri Baibol yena vwẹ ukẹcha kẹ oniọvo rẹ avwanre vwo sikẹre Jihova, je fuevun chirakon.

10. Diesorọ o vwo fo nẹ a riẹn ine rẹ ukoko na kuyovwin?

¹⁰ Riẹn ine rẹ ukoko na kuyovwin, wọ je so ayen. Ọke re vwo mu Pọl vẹ Sailas phiyọ uwodi vwẹ Filipae, ayen so ine rẹ ayen riẹn kuyovwin vwo jiri Jihova. (Iruo 16:25) Kẹ, ọke re vwo mu iniọvo rẹ avwanre rehẹ Soviet Union awanre phiyọ uwodi vwẹ Siberia vwo, mavọ yen ayen vwo ru oyerinkugbe rayen vẹ ọ ri Jihova ganphiyọ? Oniọvo aye Mariya Fedun da ta: “Avwanre so ine ejobi rẹ avwanre riẹn kuyovwin vwẹ ọbe une na.” Ọ tare nẹ ine na phiuduphiyọ ayen awọ, je chọn ayen uko vwọ nabọ sikẹrẹ Jihova. Wọ da so ine rẹ ukoko na ri me je we, e sa bọn wẹ gan? Ọ da dia ọtiọyen, gba riẹn ine yena  kuyovwin asaọkiephana!—Ni ekpeti na “Kẹ Vwẹ Uduefiogbere.”

11-12. (a) Kirobo rẹ 1 Samuẹl 17:37, 45-47 tare, die yen nẹrhẹ Devid fiudugberi? (b) Die yen udje ri Devid na yono avwanre?

¹¹ Wọ guọnọ uduefiogbere wo se vwo hirharoku omukpahen. Die wo se ru siẹrẹ wo de roro nẹ wo vwo uduefiogbere-e? Karophiyọ nẹ ọ dia ekroma yẹrẹ ẹgba wẹn yen cha nẹrhẹ wo fiudugberi-i. Roro kpahen udje rẹ eghene Devid ọke ro vwo hirharoku Golayat. A da vwẹ Devid vwanvwe arhuaran yena, Devid pha hahavwen, ọvwiẹrẹ, ro ji vwo uvi rẹ ekuakua rẹ ofovwi-in. Devid tobọ vwo ọlọkọ-ọ. Dedena, o vwo uduefiogbere. Devid fiudugberi ra họnre arhuaran yena ro yinvwaro na.

¹² Die yen nẹrhẹ Devid se dje oka rẹ uduefiogbere tiọyen phia? O vwo imuẹro kokoroko nẹ Jihova vẹ ọyen herọ. (Se 1 Samuẹl 17:37, 45-47.) Devid tẹnrovi ọrho rẹ Golayati-i. Ukperẹ ọtiọyen, ọ tẹnrovi oborẹ Golayat havwen te vwẹ ẹro ri Jihova. Die yen ọnana yono avwanre? Avwanre che fiudugberi siẹrẹ avwanre de vwo imuẹro nẹ Jihova vẹ avwanre herọ, nẹ ivwighrẹn avwanre je pha hahavwen a da vwẹ ayen vwanvwe Ọghẹnẹ Romevwẹgba na. (2 Ikun 20:15; Une 16:8) Die yen avwanre se ru asaọkiephana rere uduefiogbere avwanre sa vwọ ganphiyọ bẹsiẹ rẹ omukpahen ke rhe?

13. Mavọ yen uduefiogbere rẹ avwanre sa vwọ ganphiyọ? Djekpahọn.

¹³ Uduefiogbere avwanre sa ganphiyọ asaọkiephana siẹrẹ e de vwobọ vwẹ aghwoghwo rẹ iyẹnrẹn esiri rẹ Uvie rẹ Ọghẹnẹ na. Diesorọ? Kidie aghwoghwo na yono avwanre obo ra sa vwọ vwẹroso Jihova, vẹ obo re se vwo phi oshọẹdjẹ rẹ ohworakpọ kparobọ. (Isẹ 29:25) Kirobo rẹ iriẹn rẹ oma rẹ avwanre ganphiyọ siẹrẹ a da sasa oma ye, ọtiọyen uduefiogbere rẹ avwanre je ganphiyọ ọke re de vwobọ vwẹ aghwoghwo rẹ nẹ uwevwin kpo uwevwin, ọ rẹ azagba, aghwoghwo ri kpregede vẹ ọ rẹ asan ra da chueki. Avwanre de fiudugberi ghwoghwo asaọkiephana, avwanre ji che ru ọtiọyen, ọ da tobọ dianẹ a dobọ rẹ iruo rẹ aghwoghwo na ji.—1 Tẹsa. 2:1, 2.

14-15. Die yen avwanre se yono vwo nẹ udje rẹ Nancy Yuen vẹ Valentina Garnovskaya rhe?

¹⁴ Avwanre se yono erọnvwọn buebun vwo nẹ udje rẹ iniọvo eya ivẹ ri dje uduefiogbere rẹ oghẹresan phia. Dede nẹ  Nancy Yuen pha krẹkrẹ, jẹ, o fiudugberi. * Ọ rhọnvwe dobọ rẹ aghwoghwo rẹ iyẹnrẹn esiri rẹ Uvie rẹ Ọghẹnẹ ji-i. Ọtiọyena, e de muo phiyọ uwodi vwẹ ikpe re vrẹ 20 vwẹ China. Elọkpa re nọrọ enọ na tare nẹ ọyen “me ru uyovwin gangan” vwẹ ẹkuotọ na.

¹⁵ E ji mu Valentina Garnovskaya phiyọ uwodi vwẹ Soviet Union rẹ awanre abọ erha soso, e de roro uchọke rọ dia uwodi kugbe, o te omarẹ ikpe 21. * Die yen nẹrhẹ e muo? Oruru rọyen kpahen iruo aghwoghwo na gan te ẹdia rẹ elọkpa de mu odẹ kẹ nẹ “onogbozighi ro muoshọ.” Die yen nẹrhẹ iniọvo eya ivẹ nana re fuevun na se fiudugberi? Ayen vwo imuẹro nẹ Jihova vẹ ayen herọ.

16. Die yen sa nẹrhẹ avwanre fiudugberi?

¹⁶ Kirobo re yonori na, a da guọnọ nẹ uduefiogbere avwanre ganphiyọ, e jẹ a vwẹroso ẹgba romobọ avwanre-e. Ukperẹ ọtiọyen, e jẹ avwanre vwo imuẹro nẹ Jihova vẹ avwanre herọ, nẹ ọyen hẹ ohwo rọ họnra kẹ avwanre. (Urhi 1:29, 30; Zek. 4:6) Ọyena yen sa nẹrhẹ e fiudugberi.

17-18. Kirobo ra niyẹnrẹn rọyen vwẹ Jọn 15:18-21, die yen Jesu tare? Djekpahọn.

¹⁷ Oma vwerhen avwanre siẹrẹ ihwo de muọghọ kẹ avwanre, ẹkẹvuọvo, ihwo rhe vwo ẹguọnọ rẹ avwanre-e, e jẹ avwanre ni oma avwanre kueku-u. Jesu da ta: “Ebruba kẹ ovwan vwẹ ọke rẹ ihwo de tuoma rẹ ovwan, rẹ ayen da hẹriẹ ovwan nẹ oma rẹ ayen da ghwọ ku ovwan, rẹ ayen de mu odẹ umwemwu kẹ ovwan, fiki rẹ Ọmọ rẹ ohwo!” (Luk 6:22) Die yen ota ri Jesu na mudiaphiyọ?

¹⁸ Ọ dia Jesu tanẹ oma cha vwerhen Inenikristi ọke re de muẹkpahen aye-en. Ukperẹ ọtiọyen, ọ vuẹ avwanre kpahen obo re cha phia kẹ avwanre. Avwanre dia ẹbẹre ọvo rẹ akpọ na-a. Avwanre yeren akpọ nene iyono ri Jesu, ji ghwoghwo ovuẹ ro ghwoghwori. Ọna yen sorọ akpọ na vwo vwo utuoma kpahen avwanre. (Se Jọn 15:18- 21.) Avwanre guọnọ ru obo re cha vwerhen Jihova oma. Ihwo de vwo utuoma kpahen avwanre kidie nẹ avwanre vwo ẹguọnọ rẹ Ọsẹ rẹ avwanre, ọyena kẹ ẹdjọ rayen.

19. Mavọ yen avwanre sa vwọ vwẹrokere udje rẹ iyinkọn na?

¹⁹ Wo jẹ eta vẹ iruemu rẹ ihworakpọ nẹrhẹ oma vo wẹ nẹ wẹ Oseri ri Jihova-a. (Maika 4:5) Avwanre se phi oshọ rẹ ohworakpọ kparobọ siẹrẹ e de roro kpahen udje rẹ iyinkọn na vwẹ Jerusalẹm ọke re ghwe vwo hwe Jesu nu. Ayen riẹnre nẹ ilori rẹ ẹga rẹ ihwo rẹ Ju vwo utuoma kpahen ayen mamọ. (Iruo 5:17, 18, 27, 28) Dedena, kẹdẹ kẹdẹ yen ayen kpo uwevwin rẹ ẹga na, ji dje oma phia nẹ ayen idibo ri Jesu vwẹ azagba. (Iruo 5:42) Oshọ mu aye-en. Avwanre ji se phi oshọ rẹ ohworakpọ kparobọ siẹrẹ avwanre de dje oma phia kerẹ Iseri ri Jihova ọkieje vwẹ asan rẹ iruo, vwẹ isikuru vẹ asan rẹ avwanre dia.—Iruo 4:29; Rom 1:16.

20. Diesorọ oma vwọ vwerhen iyinkọn na dede nẹ e vwo utuoma kpahen ayen?

²⁰ Diesorọ oma vwọ vwerhen iyinkọn na? Ayen riẹn oboresorọ e vwo vwo utuoma kpahen ayen, ayen ji no nẹ ọyen emu rẹ ọghọ e vwo gboja kẹ ayen fikirẹ ọhọre ri Jihova rẹ ayen ruẹ. (Luk 6:23; Iruo 5:41) Ọke vwọ yan obaro, ọyinkọn Pita de si: “Ọ da dianẹ ovwan reoja vwi fiki rẹ ọvwata, ke bruphihọ kẹ ovwan.” (1 Pita 2:19-21; 3:14) Avwanre da riẹn nẹ e vwo utuoma kpahen avwanre kidie nẹ avwanre ru erhuvwu, a rha cha dobọ rẹ ẹga ri Jihova ji kidie nẹ ihwo vwo utuoma rẹ avwanre-e.

21-22. (a) Die wo brorhiẹn nẹ wo che ru vwo muegbe hẹrhẹ omukpahen? (b) Die yen a cha ta ota kpahen vwẹ uyovwinrota rọ vwọ kpahen ọnana?

²¹ Avwanre riẹn ọke rẹ omukpahen cha vwọ rhe yẹrẹ ọke ra cha vwọ dobọ rẹ ẹga rẹ avwanre ji-i. Ẹkẹvuọvo, avwanre riẹnre nẹ avwanre se muegbe asaọkiephana womarẹ e vwo ru oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ ọ ri Jihova ganphiyọ, e vwo ruẹ obo re cha nẹrhẹ uduefiogbere rẹ avwanre ganphiyọ vẹ e vwo yono obo re se vwo vwo phi oshọẹdjẹ rẹ ihworakpọ kparobọ. Egbe rẹ avwanre muru enẹna cha vwẹ ukẹcha kẹ avwanre vwo mudia gan vwẹ obaro na.

²² Kẹ, a da rha dobọ rẹ ẹga rẹ avwanre ji vwo? Uyono rọ vwọ kpahen ọnana cha ta ota kpahen iyono ri Baibol re sa chọn avwanre uko vwọ ga Jihova ọkieje ọ da tobọ dianẹ a dobọ rẹ ẹga rẹ avwanre ji.