1. Mavọ yen a sa vwọ vwẹrokere Jihova rọ dia Ọsẹ ro vwo ẹguọnọ rẹ avwanre?

JIHOVA vwo ẹguọnọ rẹ avwanre mamọ. (Jọn 3:16) Avwanre guọnọ vwẹrokere Ọsẹ rẹ avwanre ro vwo ẹguọnọ na. Ọtiọyena, avwanre davwẹngba a vwọ “re ehrọre, guọnọ imoni na, [ji] vwo udu ọlọlọhọ,” ma rho vwọ kẹ “otu re hẹ evwruwevwi rẹ esegbuyota na.” (1 Pita 3:8; Gal. 6:10) Iniọvo rẹ avwanre rehẹ ukoko na de hirharoku ebẹnbẹn re nẹrhẹ ayen ro ẹnwan, ofori nẹ a vwẹ ukẹcha kẹ ayen.

2. Die yen avwanre che yono vwẹ uyono nana?

² Ihwo re guọnọ dia ẹbẹre ọvo rẹ orua rẹ Jihova che hirharoku ebẹnbẹn sansan. (Mak 10:29, 30) Ọkiọvo, avwanre che nene edavwini buebun muabọ oba na vwo siẹkẹrẹ na. Mavọ yen avwanre sa vwọ chọn ohwohwo uko? E jẹ a fuẹrẹn oborẹ avwanre se yono vwo nẹ udje rẹ Lọt, Job, vẹ Naomi. Avwanre ji che yono kpahen egbabọse evo rẹ iniọvo rẹ avwanre hirharokuẹ nonẹna vẹ obo ra sa vwọ chọn ayen uko vwo yerin ghene ebẹnbẹn na.

3. Vwo nene obo rehẹ 2 Pita 2:7, 8, orhiẹn ọchọchọ vọ yen Lọt bruru, die yen nẹ obuko rọyen rhe?

³ Lọt brorhiẹn rọ chọre ọke rọ vwọ jẹ ojẹ rọ vwọ dia Sodọm, rọ dia orere rẹ ọfanrhiẹn da vwobọ totọ. (Se 2 Pita 2:7, 8.) Dede nẹ ihwo rehẹ orere na feri mamọ, jẹ Lọt rhiẹromrẹ ebẹnbẹn buebun kidie nẹ ọ kua kpo etiyin.  (Jẹn. 13:8-13; 14:12) Aye rọyen vwo ẹguọnọ rẹ orere na yẹrẹ ihwo rehẹ evun rọyen mamọ te ẹdia rẹ o rhe nyupho rẹ Jihova-a. O de ghwu ọke rẹ Ọghẹnẹ vwọ vwẹ osio rẹ ibieragha vẹ erhanre vwọ ghwọrọ orere na. Ji roro kpahen emetẹ rẹ Lọt ivẹ. Eshare rẹ Sodọm rẹ ayen ra rọvwọn jovwo ghwuru. Uwevwin vẹ ekuakua rẹ Lọt ghwru vabọ. Ma bra kparobọ, aye rọyen ghwuru. (Jẹn. 19:12-14, 17, 26) Vwevunrẹ ẹdia nana eje, Jihova vwo odirin rẹ Lọt.

4. Idjerhe vọ yen Jihova vwo vwo odirin rẹ Lọt? (Ni uhoho rọhẹ opharo ọbe na.)

⁴ Dede nẹ Lọt ọvo yen jẹ ojẹ rọ vwọ dia Sodọm, Jihova ji emekashe re sivwon vẹ orua rọyen. Ẹkẹvuọvo, ukperẹ Lọt vwo brokpakpa vrẹn nẹ Sodọm kirobo rẹ emekashe na vuẹrẹ, o de “gbe eghẹrẹ.” Emekashe na de shabọ phiyọ Lọt, ayen da vwẹ ukẹcha kẹ vẹ orua rọyen vwọ djẹ nẹ orere na. (Jẹn. 19:15, 16) Emekashe na da vuẹ ayen nẹ ayen djẹ kpo obo igbenu na. Ukperẹ Lọt vwọ kerhọ rẹ Jihova, ọ da tanẹ e jẹ ọyen djẹ kpo orere ọvo rọ kẹrẹ ayen. (Jẹn. 19:17-20) Jihova kerhọ rọyen, ọ da rhọnvwe kẹ nẹ ọ dje kpo orere rọ tare na. Ọke vwọ yanran na, oshọ rẹ Lọt vwọ dia orere na de rhi muo, ọ da kua kpo obo igbenu na, rọ dia asan rẹ Jihova vuẹrẹ nẹ ọ djẹ ra ẹsosuọ. (Jẹn. 19:30) Odirin rẹ oghẹresan yen Jihova djephia kẹ Lọt na. Mavọ yen avwanre sa vwọ vwẹrokere?

5-6. Avwanre vwọ vwẹrokere Ọghẹnẹ na, mavọ yen a sa vwọ reyọ uchebro rọhẹ 1 Tẹsalonaika 5:14 vwo ruiruo?

⁵ Kerẹ Lọt oniọvo ọvo vwevunrẹ ukoko na se brorhiẹn rọ chọre rọ so ebẹnbẹn ọgangan vwọ kẹ. Ọ da dianẹ emu tiọyen phiare, die yen avwanre che ru? Avwanre sa vuẹ nẹ obo rọ kọnre yen ọ rioja rọyen na, ọyena ghene sa dia uyota. (Gal. 6:7) Ẹkẹvuọvo, o che yovwin siẹrẹ avwanre da vwẹ ukẹcha kẹ, kirobo rẹ Jihova vwẹ ukẹcha kẹ Lọt. Idjerhe vọ?

⁶ Jihova ru vrẹ o di vwo ji emekashe re si Lọt orhọ, ọ je vwẹ ukẹcha kẹ vwọ vrabọ rẹ oghwọrọ rẹ Sodọm. Vwẹ idjerhe vuọvo na, siẹrẹ oniọvo avwanre de ruẹ obo re sa so okpetu kẹ, ofori nẹ a vwẹ orhọesio vẹ ukẹcha vwọ kẹ. Ọ da tobọ dianẹ ọ fobọ kerhọ rẹ uchebro rẹ Baibol ra vwọ kẹ-ẹ, ofori nẹ e vwo odirin rọyen. Vwẹrokere emekashe ivẹ na. Ukpe ra vwọ kpairoro vrẹ, je kẹnoma kẹ, ofori nẹ a guọnọ idjerhe a vwọ vwẹ ukẹcha ro fori vwọ kẹ. (1 Jọn 3:18) Avwanre sa yọrọn obọ rọyen vwẹ idjerhe rẹ udje, rere a vwẹ ukẹcha kẹ vwo ru nene uchebro ra vwọ kẹ na.—Se 1 Tẹsalonaika 5:14.

7. Mavọ yen a sa vwọ vwẹrokere Jihova vwẹ obo ro nene Lọt yerin wan?

⁷ Jihova rha sa tẹnrovi echobọ rẹ Lọt, ẹkẹvuọvo, o ru ọtiọye-en. Ukperẹ ọtiọyen, ẹwẹn ọfuanfon rọyen de mu ọyinkọn Pita vwo se Lọt ọvwata. Oma vwerhen avwanre mamọ nẹ Jihova vwẹ echobọ rẹ avwanre vwo ghovwo avwanre! (Une 130:3) Avwanre sa vwẹrokere Jihova vwẹ obo ro nene Lọt yerin wan? Avwanre da tẹnrovi omamọ rẹ iruemu rẹ iniọvo rẹ avwanre, ke se vwo odirin rayen. Ọnana sa nẹrhẹ ọ lọhọ kẹ ayen rẹ ayen vwo rhiabọreyọ ukẹcha ra vwọ kẹ ayen.

8. Die yen erorokẹ che mu avwanre vwo ru?

⁸ Vwọ fẹnẹ Lọt, ọ dia orhiẹn rọ chọre rẹ Job bruru yen nẹrhẹ ọ riọja-a. Dedena, o hirharoku ebẹnbẹn. Ekuakua rọyen, ẹdia  rọ hepha vwẹ orere rọyen vẹ oma kpokpọ rọyen ghwru vabọ. Ọ rọ ma bra, emọ rọyen eje ghwuru. Igbeyan rẹ Job erha ji mu efian banrọ. Diesorọ igbeyan rẹ Job erha se dje erorokẹ phia kẹ-ẹ? Ayen sa davwẹngba vwo vwo ẹruọ rẹ obo re phia kẹ Job na-a. Ọtiọyena, ayen de vwo iroro rọ chọre kpahen obo re phia kẹ Job na, ayen da reyọ vwo guẹdjọ. Mavọ yen avwanre sa vwọ kẹnoma kẹ echobọ tiọyena? Karophiyọ nẹ Jihova ọvo yen riẹn emu eje kpahen obo re phia kẹ ohwo ọvuọvo. Nabọ kerhọ rẹ oborẹ ohwo rọhẹ ẹdia rẹ ebẹnbẹn na ta. Ru vrẹ wọ de vwọ kerhọ kẹ, mu oma wẹn phiyọ ẹdia rọyen na. Ọke yena, ku wo se dje uvi rẹ erorokẹ phia kẹ oniọvo wẹn.

9. Die yen erorokẹ cha nẹrhẹ avwanre kẹnoma kẹ, diesorọ?

⁹ Avwanre da dia ihwo ri vwo erorokẹ, a cha kẹnoma kẹ a vwọ ta eta ebrabra kpahen ebẹnbẹn rẹ ihwo efa womarẹ iguegun. Ohwo ro gun iguegun cha sa bọn ukoko na ga-an, ukperẹ ọtiọyen, ọ hra totọ. (Isẹ 20:19; Rom 14:19) Ohwo tiọyena dia ọvwiroro-o, eta rọyen na se toroba ebẹnbẹn rẹ ohwo rọ rioja na. (Isẹ 12:18; Ẹfe. 4:31, 32) Obo ro fori nẹ avwanre ru yen e vwo roro kpahen omamọ rẹ iruemu rẹ ohwo na, je vwẹ ukẹcha kẹ vwo yerin ghene ebẹnbẹn na.

10. Die yen eta rehẹ Job 6:2, 3 yono avwanre?

¹⁰ Se Job 6:2, 3. Vwẹ ọkievo, Job ta eta re “gbaegbae.” Ukuko na, ọ da rhọnvwe nẹ ọ ta eta evo chọ. (Job 42:6) Kerẹ Job, ohwo ro chirakon rẹ ebẹnbẹn evo nonẹna sa ta eta re gbaegbae rọ cha viẹ idiekpọvwẹ kpahen obọ. Die yen avwanre che ru? E jẹ avwanre dje erorokẹ phia ukperẹ a vwọ vwẹ ohwo na  guẹdjọ. Karophiyọ nẹ ọ dia ọhọre rẹ Jihova avwanre vwo hirharoku ebẹnbẹn rẹ avwanre rioja rọyen nonẹna-a. Ọtiọyena, o rhe gbe avwanre unu siẹrẹ odibo rẹ Jihova da ta eta re gbaegbae fikirẹ ebẹnbẹn ro hirharoku-u. Ọ da tobọ ta eta re gbare-e kpahen Jihova yẹrẹ avwanre, e jẹ avwanre fobọ mu ophu yẹrẹ reyọ vwo guẹdjọ-ọ.—Isẹ 19:11.

11. Mavọ yen ekpako sa vwọ vwẹrokere Elihu ọke rẹ ayen da vwẹ ọkpọvi phia?

¹¹ Ọkievo, ohwo ro chirakon rẹ ebẹnbẹn je guọnọ ọghwọku yẹrẹ ọkpọvi. (Gal. 6:1) Mavọ yen ekpako che ru ọyena wan? Ayen vwẹrokere Elihu rọ kerhọ vẹ erorokẹ vwọ kẹ Job. (Job 33:6, 7) Elihu nabọ vwo ẹruọ rẹ oborẹ Job roro tavwen ọ ke vwẹ ọkpọvi kẹ. Ekpako re vwẹrokere udje rẹ Elihu cha nabọ kerhọ, je davwẹngba vwo vwo ẹruọ rẹ ẹdia rẹ ohwo na hepha. Ọke yena, uchebro rẹ ayen vwọphia ko se te ubiudu rẹ ohwo na.

12. Mavọ yen ughwu rẹ ọshare rẹ Naomi vẹ emeshare rọyen ivẹ djobọte wan?

¹² Naomi ọyen aye rọ fuevun, ro vwo ẹguọnọ rẹ Jihova. Ẹkẹvuọvo, ọshare rọyen vẹ emeshare rọyen ivẹ vwo ghwu nu, kọ guọnọ wene odẹ rọyen nẹ Naomi kpo Mara ro mudiaphiyọ obo re yara. (Rutu 1:3, 5, 20, 21) Rutu rọ dia aye ọmọ rẹ Naomi churu muo vwẹ ọke rẹ ebẹnbẹn. Ọ dia Rutu di vwẹ ukẹcha kẹ Naomi ọvo-o, ẹkẹvuọvo o ji bro uche. Rutu vwẹ eta esiri vwo djephia nẹ o vwo ẹguọnọ rẹ Naomi, o ji bicha.—Rutu 1:16, 17.

13. Diesorọ e vwo bicha ohwo rẹ ọrivẹ rẹ orọnvwe rọyen ghwuru?

¹³ Ọrivẹ rẹ orọnvwe rẹ oniọvo avwanre de ghwu, ofori nẹ avwanre bicha. A sa reyọ ihwo re rọvwọnre vwo dje irhe ride ivẹ re djẹ kẹrẹ ohwohwo. Ọke vwọ yanran na, awọ rẹ irhe na me tan kugbe. E de ghwie ọvo nẹ otọ, o se djobọte urhe ro chekọ na. Vwẹ idjerhe vuọvo na, ọrivẹ rẹ orọnvwe rẹ ohwo de ghwu, ọ sa nẹrhẹ ohwo re ghwu jovwo na muomaphiyọ ọke grongron. Paula, * rẹ ọshare rọyen ghwu jovwo, da ta: “Akpọ mẹ de ghwe wene kare kare, kọ ghwa họhọ nẹ mi rhe vwo ọchuko-o. Ugbeyan rọ ma kẹre ovwẹ ghwu ju vwe vwo. Kemu kemu yen me vuẹ ọshare mẹ. Oma vwerhọn ọke rẹ oma da vwerhen ovwẹ, o ji biẹcha vwẹ ọke rẹ ebẹnbẹn. Ọ nabọ kerhọ kẹ vwẹ ọke me da vuẹ kpahen ebẹnbẹn mẹ. Kọ ghwa họhọ nẹ ọ mẹ reri.”

14-15. Mavọ yen avwanre sa vwọ vwẹ uchebro kẹ ohwo rẹ ọrivẹ rẹ orọnvwe rọyen ghwuru?

¹⁴ Mavọ yen avwanre sa vwọ vwẹ uchebro kẹ ohwo rẹ ọrivẹ rẹ orọnvwe rọyen ghwuru? Owọẹjẹ rẹsosuọ ọyen re vwo nene ohwo tiọyena ta ota kugbe, ọ da tobọ dianẹ oma vo avwanre yẹrẹ avwanre riẹn obo ra cha ta-a. Paula, re djunute siẹvure na, da ta: “Me riẹnre nẹ ughwu nẹrhẹ ofu dje ihwo. Oshọ mu ayen nẹ ayen sa ta chọ. Jẹ, ọ rọ ma bra kparobọ ọyen e vwo jẹ ota ẹta.” Ọ ro vwere uvweri na riẹnre nẹ eta rẹ avwanre eje cha ghwa sa dia eta rẹ aghwanre-e. Paula da je ta: “Oma vwerhen ovwẹ siẹrẹ igbeyan mẹ da tanẹ, ‘Ughwu rẹ ọrivẹ wẹn na da vwẹ mamọ.’”

¹⁵ William, rẹ aye rọyen ghwuru ikpe evo re wanre, da ta: “Oma vwerhen ovwẹ mamọ siẹrẹ ihwo efa da vuẹ vwẹ kpahen emu erhuvwu rẹ ayen karophiyọ  kpahen aye mẹ; ọyena nẹrhẹ me riẹn nẹ ihwo vwo ẹguọnọ rọyen, ayen ji muọghọ kẹ. A mrẹ vwo dje oka rẹ obicha nana-a. Eta rayen na kẹ vwẹ onẹrhẹvwe, kidie aye mẹ rọ dia ẹbẹre ọvo rẹ akpeyeren mẹ pha ghanghanre kẹ vwẹ.” Ayeuku ọvo re se Bianca da ta: “Mẹ vẹ ihwo efa da nẹrhovwo, ji se Baibol na kuẹgbe, ọ kẹ vwẹ onẹrhẹvwe. Ọ vwerhen ovwẹ oma siẹrẹ ayen da ta ota kpahen ọshare mẹ, je kerhọ kẹ vwẹ ọke rẹ me da ta ota kpahọn.”

16. (a) Ukẹcha vọ yen avwanre sa vwọ kẹ ohwo rẹ ọrivẹ rẹ orọnvwe rọyen ghwuru? (b) Vwo nene Jems 1:27, oghwa vọ yen te avwanre?

¹⁶ Kirobo Rutu churu mu Naomi rọ dia ayeuku na, e jẹ avwanre vwẹ ọkieje vwo bicha ihwo siẹrẹ ohwo rẹ ayen vwo ẹguọnọ kpahen de ghwu. Paula, re djunute siẹvure na da ta: “Ghwe vwo nẹ ọke ọshare mẹ vwo ghwu, yen ihwo vwo bicha vwẹ. Jẹ, ọke evo vwọ wan nu, iruo rẹ akpeyeren rha nẹrhẹ ayen mrẹ uphẹ-ẹn. Jẹ, akpeyeren mẹ weneri mamọ re. Ọyen uvi rẹ ukẹcha siẹrẹ ihwo da riẹn nẹ ohwo ro vwere uvweri guọnọ obicha vwẹ emeranvwe evo, tobọ vwẹ ikpe re kpahen ọke rẹ ughwu na.” O muẹro nẹ ẹdia rẹ ohwo ọvuọvo fẹnẹre. Ọ sa lọhọ kẹ ihwo evo rẹ ayen vwo wene vwo nene ẹdia rẹ ayen hepha. Ẹkẹvuọvo, ihwo efa sa fobọ karophiyọ ughwu rẹ ọrivẹ rayen siẹrẹ ayen de ghwe ru erọnvwọn evo rẹ ayen ivẹ na ruẹ kuẹgbe jovwo. Oborẹ ohwo vuọvo vwere uvweri wan fẹnẹre. E jẹ avwanre karophiyọ  nẹ Jihova kẹ avwanre uphẹn vẹ oghwa ra vwọ vwẹrote ihwo rẹ ọrivẹ rẹ orọnvwe rayen ghwuru.—Se Jems 1:27.

17. Diesorọ ihwo rẹ irivẹ rẹ orọnvwe rayen djẹ vwo vwọ guọnọ ukẹcha avwanre?

¹⁷ Ihwo rioja rẹ ọdjarhe vẹ ẹnwan ọke rẹ ọrivẹ orọnvwe rayen da djẹ jẹ ayen vwo. Joyce rẹ ọshare rọyen djẹ jovwo bru aye ọfa ra, da ta: “Mi se chirakon rẹ ughwu rẹ ọshare mẹ nọ ọ rọ da fan orọnvwe rẹ avwanre. Ọ da dianẹ asidẹnti yẹrẹ ọga yen hwere, jẹ me riẹnre nẹ ọ dia ọyen yen sorọ-ọ. Vwẹ ẹdia nana, ọshare mẹ da jẹ ojẹ rọ vwọ djẹ ju vwe vwo. Mi de ni oma mẹ kueku.”

18. Ukẹcha vọ yen avwanre sa vwọ kẹ ihwo ri rhe vwo ọrivẹ orọnvwe-e?

¹⁸ Siẹrẹ avwanre de dje uruemu esiri kẹ ihwo ri rhe vwo ọrivẹ orọnvwe-e, ọyena nẹrhẹ ayen riẹn nẹ avwanre vwo ẹguọnọ rayen. Ọke nana yen ayen ma vwọ guọnọ uvi rẹ igbeyan. (Isẹ 17:17) Mavọ yen wo se vwo djephia nẹ wẹwẹ ugbeyan rayen? Wo se durhie ayen vwọ kẹ emuọre vwẹ uwevwin wẹn. Wẹ vẹ ayen sa ghwọrọ ọmọke vwọ heha kugbe yẹrẹ vwẹ aghwoghwo na. Ọkievo, wo ji se durhie ayen nẹ ayen vwomaba wẹ vwẹ ẹga orua wẹn. Oma cha vwerhen Jihova siẹrẹ wo de ru ọtiọyen, kidie o “si kẹrẹ otu rẹ udu rayen vwirhiri,” ọyen jehẹ “ọchochọ rẹ eyauku.”—Une 34:18; 68:5.

19. Die yen 1 Pita 3:8 vuẹ avwanre nẹ e ru?

¹⁹ O rhe che kri-i, Uvie rẹ Ọghẹnẹ che sun rhe otọrakpọ na, ọke yena “ukpokpogho rẹ avwanre na chọẹro re.” Avwanre ni obaro na kiọkiọkiọ kpo ọke rẹ “ekuakua rẹ awanre na a gbe karophihọ aye-en eyẹ iroro gbe ra-a.” (Aiz. 65:​16, 17) Bẹsiẹ ọke yena vwo te, e jẹ avwanre bicha ohwohwo, ji djephia vwọrẹ ota vẹ uruemu nẹ avwanre vwo ẹguọnọ rẹ iniọvo rẹ avwanre.—Se 1 Pita 3:8.