1. Die yen Ota rẹ Ọghẹnẹ yono avwanre?

AVWANRE se phi ebẹnbẹn rẹ avwanre hirharoku ejobi kparobọ kidie Jihova yen Oyono Rode rẹ avwanre. (Aiz. 30:20, 21) Ota rọyen kẹ avwanre oborẹ avwanre guọnọre eje rere avwanre vwọ “gba,” ji muegbe vwọ “kẹ iruo esiri.” (2 Tim. 3:17) Siẹrẹ avwanre da vwẹ iyono rẹ Baibol vwọba akpọ yerin, avwanre cha ghwanre nọ ihwo ri titi “aghwanre rẹ akpọ nana.”—1 Kọr. 3:19; Une 119:97-100.

2. Die yen avwanre cha fuẹrẹn vwevunrẹ uyono nana?

² Kirobo rẹ avwanre cha mrẹ, aghwanre rẹ akpọ nana titi ojevwe rẹ ugboma na. Ọtiọyena, ọ sa bẹn kẹ avwanre a vwọ sen iroro rẹ ihwo rẹ akpọ na vẹ oborẹ ayen ruẹ wan. Ọnana yen sorọ Baibol na vwọ ta: “Ovwan jomaotọ rere ihwo vwo jẹ ovwan ẹphiẹn fiki rẹ erianriẹn vẹ uyono rẹ efian rayen, kugbe uruemu rẹ awanre rẹ ayen yọnra vẹ ebaghẹrẹ rẹ akpọ nana, ri shephihọ urhi ri Kristi-i.” (Kọl. 2:8) Vwevunrẹ uyono nana, avwanre cha fuẹrẹn oborẹ ophiẹnvwe yẹrẹ efian ivẹ ri titiri mamọ nonẹna tonphiyọ wan. Vwẹ ẹdia ọvuọvo, avwanre cha mrẹ oboresorọ aghwanre rẹ akpọ nana vwọ dia ughẹnghẹn, vẹ oborẹ aghwanre rẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ vwo yovwin nọ ọ rẹ akpọ na.

3-4. Ewene vọ yen vwomaphia vwẹ ẹro rẹ ihwo vwo ni ọfanrhiẹn vwẹ ọtonphiyọ rẹ ẹgbukpe ujorin uje rẹ ọke avwanre na vwẹ United States?

³ Vwẹ United States, ẹro rẹ ihwo vwo ni ọfanrhiẹn weneri mamọ vwẹ ọtonphiyọ rẹ ẹgbukpe ujorin uje rẹ ọke avwanre na. Vwẹ obuko jovwo, ihwo buebun vwo imuẹro nẹ ihwo re rọvwọnre ọvo yen sa vwerhẹn kugbe, a je ta ota  kpahan ovwerhẹn rẹ aye gbe ọshare vwẹ otafe-e. Ẹkẹvuọvo, erọnvwọn rhi wene enẹna re.

⁴ Uruemu rẹ ihwo vẹ ẹro rẹ ayen vwo ni ọfanrhiẹn weneri mamọ vwo nẹ oba rẹ Ofovwin rẹ Akpeje 1 rhe. Ohwo ọvo ro ru ehiahiẹ da ta: “Ifimu, eha, ine, ẹbe vẹ erọnvwọn efa ra vwọ diotọ ki titi ọfanrhiẹn.” Vwẹ uvwre rẹ ọke yena, eha rẹ ihwo gbe vẹ osẹnvwe rayen ki jiri ọfanrhiẹn. Baibol na tare jovwo nẹ vwẹ ọke rẹ oba na, ihwo “ke guọnọ omavwerhe.”—2 Tim. 3:4.

5. Vwo nẹ ikpe re kpahen 1960 rhe, ẹro vọ yen ihwo vwo ni ọfanrhiẹn?

⁵ Vwẹ ikpe re kpahen 1960, uruemu rẹ eya gbe eshare vwọ dia kuẹgbe jẹ ayen ji rhi rọvwọ-ọn de rhi bunphiyọ, ọtiọyen ji te uruemu rẹ eshare vẹ eshare vwọ mroma, kugbe orọnvwe ẹfan. Ka mrẹ ihwo ri gbe ọfanrhiẹn vwẹ erọnvwọn buebun ra vwọ diotọ. Die kọyen rhi nẹ obuko rọyen rhe? Ohwo ọvo ro yono ẹbe kodo tare nẹ, erua re hra, emọ rẹ ọsẹ yẹrẹ oni ọvo vwẹrote, uruemu re vwo ni ihoho rẹ ihwo re banphiyọ vẹ efa tiọyena buẹnphiyọ fikirẹ “ẹro rẹ ihwo buebun vwo ni ọfanrhiẹn.” Ega rẹ ọfanrhiẹn ghwa yan kerẹ AIDS rọ rhoma buẹnphiyọ na, ọyen odjephia ọvo nẹ aghwanre rẹ akpọ na ghene ughẹnghẹn.—2 Pita 2:19.

6. Idjerhe vọ yen ẹro rẹ akpọ na vwo ni ọfanrhiẹn vwọ dia oborẹ Idẹbono guọnọre?

⁶ Ẹro rẹ akpọ na vwo ni ovwerhẹn rẹ aye gbe ọshare ọyen oborẹ Idẹbono guọnọre. Aphro herọ-ọ, oma vwerhọn siẹrẹ ihwo de gbe ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ ovwerhẹn rẹ aye gbe ọshare vẹ orọnvwe na ẹgua. (Ẹfe. 2:2) Ihwo ri gbe ọfanrhiẹn dje ọdavwaro phia kpahen okẹ rẹ Ọghẹnẹ vwọ kẹ ihworakpọ, rẹ ayen vwo vwiẹ emọ-ọ. Ayen ji se ku uphẹn rẹ arhọ rẹ bẹdẹ kufia.—1 Kọr. 6:9, 10.

7-8. Diesorọ oborẹ Baibol na ta kpahen ehware vwo yovwin nọ ọ rẹ akpọ na?

⁷ Ihwo ri ruẹ nene aghwanre rẹ akpọ na reyọ iwan rẹ Baibol na vwọ jehwẹ, kidie ayen rorori nẹ a cha sa reyọ ayen vwo ruiruo-o. Ihwo ọtiọyena sa nọ, ‘Diesorọ Ọghẹnẹ vwọ ma avwanre vẹ urhurusivwe re vwo bru ehware, jẹ ọ me rhoma tanẹ a kẹnoma kẹ?’ Ihwo nọ onọ yena fikirẹ iroro ọchọchọ rẹ ayen vwori nẹ ihwo se ru  oborẹ ayen guọnọre. Ẹkẹvuọvo, oborẹ Baibol na tare fẹnẹre. Ọ tare nẹ avwanre vwo ẹgba re se vwo sun urhurusivwe ọchọchọ tiọyena. (Kọl. 3:5) Vwọba, Jihova kẹ avwanre okẹ rẹ orọnvwe rọ dia ọrhuẹrẹphiyotọ re de se bru ehware vwẹ idjerhe ro shephiyọ. (1 Kọr. 7:8, 9) Ọrhuẹrẹphiyotọ nana yen kẹ ọshare vẹ aye uphẹn rẹ ayen vwọ riavwerhen rẹ ehware vwẹ idjerhe rẹ ẹwẹn de jẹ ayen ekpokpo, kirobo ẹwẹn kpokpo ihwo ri gbe ọfanrhiẹn.

⁸ Vwọ fẹnẹ aghwanre rẹ akpọ nana, Baibol na yono avwanre ẹro ro fori nẹ e vwo ni ehware. Ọ tare nẹ ehware sa dia emu rẹ omavwerhovwẹn. (Isẹ 5:18, 19) Ẹkẹvuọvo, Baibol na tare: “Rere ohwo ọvuọvo vwọ riẹn obo ra rọvwọ aye ọvo vwẹ ẹfuọn kugbe ọghọ, ọ dia ọ rẹ urhuru sivwe rẹ ugboma kerẹ ihwo ri Keferi re riẹn Ọghẹnẹ-ẹ.”—1 Tẹsa. 4:4, 5.

9. (a) Idjerhe vọ yen e vwo bru idibo rẹ Ọghẹnẹ uche vwẹ ọtonphiyọ rẹ ẹgbukpe ujorin uje rẹ ọke rẹ avwanre na nẹ, ayen yeren akpọ nene aghwanre rọhẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ? (b) Uchebro rẹ aghwanre vọ yehẹ 1 Jọn 2:15, 16? (c) Kirobo re djunute vwẹ Rom 1:24-27, iruemu rẹ ọfanrhiẹn vọ yen avwanre cha sen?

⁹ Vwẹ ọtonphiyọ rẹ ẹgbukpe ujorin uje rẹ ọke avwanre na, idibo rẹ Jihova vwẹ uphẹn kẹ ughẹnghẹn rẹ ihwo rẹ “udu rẹ ayen . . . ghwodirhe” nẹ o djobọte aye-en. (Ẹfe. 4:19) Ayen davwẹngba vwo churu mu iwan rẹ Jihova. Uwevwin Orhẹrẹ rẹ May 15, 1926, tare nẹ “o fori nẹ ọshare yẹrẹ aye fon vwọrẹ iroro vẹ uruemu, ma rho o de shekpahen oyerinkugbe rẹ ọshare vẹ aye.” Otoro obo re phia vwẹ akpọ na-a, ihwo rẹ Jihova ruẹ nene aghwanre rọhẹ ota rọyen. (Se 1 Jọn 2:15, 16.) Avwanre kpẹvwẹ Ọghẹnẹ fikirẹ Ota rọyen, Baibol na! Avwanre je kpẹvwẹ Jihova fikirẹ iyono ri shephiyọ aruọke re chọn avwanre uko vwọ sen iroro rẹ ọfanrhiẹn rẹ akpọ nana. *—Se Rom 1:24-27.

10-11. Orhọ-esio vọ yen Baibol na vwọ phia kpahen obo re cha phia vwẹ oba rẹ ẹdẹ na?

¹⁰ Baibol na si avwanre orhọ nẹ vwẹ oba rẹ ẹdẹ na, “ihwo cha guọnọ omaobọ rẹ ayen nọ.” (2 Tim. 3:1, 2) Ọtiọyena, o rhe gbe avwanre unu siẹrẹ a da mrẹ ihwo ri vwẹ ojevwe romobọ rayen vwọ kobaro-o. Ọbe ọvo tare nẹ vwẹ uvwre rẹ ikpe re kpahen 1970, “ẹbe re vwẹ uchebro phia kpahen obo re se vwo yeren omamọ rẹ akpọ rhi vọn asan eje.” Evo usun rẹ ẹbe nana tare nẹ “ohwo wene emu vuọvo vwẹ oma rọyen yẹrẹ roro nẹ emu ọvo she chọ vwẹ oma rọye-en.” Kerẹ udje, roro kpahen oborẹ ọvo usun rẹ ẹbe tiọyena tare: “Vwo ẹguọnọ rẹ oma wẹn, kidie wẹ yen ohwo ro me yovwin kparobọ.” Ọbe na tare nẹ “ohwo ọvuọvo yen che brorhiẹn rẹ oka rẹ uruemu rọ guọnọ vwo, o mi ji ru kemu kemu ro rorori nẹ o shephiyọ vwọ kẹ.”

¹¹ Wo nyo eta tiọyena jovwo re? Eshu vuẹ Ivi nẹ o ru orọnvwọn rọ họhọ ọtiọyen. Ọ vuẹrẹ nẹ ọ cha “họhọ Ọghẹnẹ, rọ riẹn erhuvwu vẹ umiovwo.” (Jẹn. 3:5) Nonẹna, ihwo buebun ni oma rayen gegerege te asan rẹ ohwo vuọvo cha sa vuẹ ayen obo ri yovwirin yẹrẹ obo re brare-e, owene ọ dia Ọghẹnẹ dede. Kerẹ udje, a rhe mrẹ uruemu nana vwẹ ẹro rẹ ihwo vwo ni orọnvwe.

12. Ẹro vọ yen akpọ na vwo ni orọnvwe?

¹² Baibol na vuẹ aye gbe ọshare nẹ ayen muọghọ kẹ ohwohwo kugbe ive rẹ orọnvwe rayen. O je vuẹ ayen nẹ ayen choma rẹ ayen vwọ dia kugbe, rọ vwọ ta: “Fiki rẹ ọtiọye na ọshare vwọ yan jẹn ọsẹ rọye vẹ oni rọye vwo kọ rhe gbanọ aye rọye, aye ke dia oma ọvo.” (Jẹn. 2:24) Vwọ fẹnẹ ọnana, ihwo ri yeren akpọ nene aghwanre rẹ akpọ nana tare nẹ ofori aye yẹrẹ ọshare rọ rọvwọnre tẹnrovi erhuvwu romobọ rọyen. Ọbe ọvo rọ ta ota kpahen orọnvwe ẹfan tare nẹ “vwẹ ẹkuotọ evo, ive rẹ orọnvwe na rọ tare nẹ ‘ọke rẹ avwanre ihwo ivẹ diarọ gron te eje,’ e wenire kpo ‘ọke rẹ avwanre vwo ẹguọnọ ohwohwo te.’ Ẹro phovwin nana rẹ ayen vwo ni orọnvwe na, kọ rhe so ohra vẹ omaemuophiyọ vwẹ orọnvwe buebun. Aphro herọ-ọ, ẹro ughẹnghẹn yen ihwo rẹ akpọ nana vwo ni orọnvwe.

13. Ọrhọ yen iroro ọvo rọ sorọ Jihova vwo vwo utuoma kpahen ihwo ri phuoma?

¹³ Baibol na da ta: “Ohwo kohwo ro phuikpe ejobi ẹgua kẹ Ọrovwohwo.” (Isẹ 16:5) Diesorọ Jihova vwo vwo utuoma kpahen ihwo ri phuoma? Iroro ọvo kọna: Ihwo ri vwo ẹguọnọ rẹ oma rayen nọ, ri ji tito, dje uruemu rẹ omaẹkparọ rẹ Eshu phia. Vwẹro roro, Eshu tobọ roro nẹ Jesu, rọ dia ohwo rẹ Oghẹnẹ vwọ ma erọnvwọn eje che nuyovwin kpotọ kẹ vwọrẹ ẹga. (Mat. 4:8, 9; Kọl. 1:15, 16) Ihwo ri vwẹ ẹro gegerege vwo ni oma rayen ghwe djephia nẹ aghwanre rẹ akpọ na ọyen ughẹnghẹn vwẹ ẹro rẹ Ọghẹnẹ.

14. Mavọ yen Rom 12:3 chọn avwanre uko vwọ vwẹ ẹro abavo vwo ni oma rẹ avwanre?

¹⁴ Baibol na vwẹ ukẹcha kẹ avwanre vwọ vwẹ ẹro abavo vwo ni oma rẹ avwanre. Ọ tare nẹ o shephiyọ e vwo vwo ẹguọnọ romobọ te ẹdia evo. Jesu da ta: “Guọnọ ọrivẹ wẹ kirobo wọ guọnọ oma wẹn.” Ọnana djerephia nẹ avwanre se vwo ẹguọnọ rẹ oma rẹ avwanre  te ẹdia evo. (Mat. 19:19) Ẹkẹvuọvo, Baibol na yonori nẹ avwanre roro nẹ e yovwin nọ ihwo efa-a. Ukperẹ ọtiọyen, ọ da ta: “Wa vwẹ urhuru vẹ ophiẹvwe ruẹ emu ọvuọvo-o, ẹkẹvuọvo vwẹ oma evwokpotọ kere phihọ nẹ ihwo efa yovwi nọ ovwan.”—Fil. 2:3; se Rom 12:3.

15. Diesorọ wo vwo roro nẹ uchebro rẹ Baibol na ro shekpahen ẹguọnọ romobọ yen me yovwin?

¹⁵ Nonẹna, ihwo buebun, tobọ te ihwo ri yono ẹbe, tare nẹ uchebro rẹ Baibol na ọ rẹ ẹkpa. Ayen tare nẹ wo de no nẹ ihwo efa yovwin nọ wẹ, ọ cha nẹrhẹ ayen shenyẹ wẹ. Vwọrẹ uyota, die yen nẹ obuko rẹ uruemu rẹ Eshu nana rhe? Die yen wo niso? Oma vwerhen ihwo re vwẹ ọdavwẹ rayen kobaro? Oma vwerhen orua rayen? Ayen vwo uvi rẹ igbeyan? Ayen vwo oyerinkugbe vẹ Jihova? Vwo nẹ obo wo rhiẹromrẹ re, ọvo yen che fierere kẹ avwanre? Aghwanre rẹ akpọ na, gbanẹ aghwanre rọhẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ?

16-17. Die yen avwanre cha kpẹvwẹ Jihova kẹ, diesorọ?

¹⁶ Ihwo ri nene uchebro rẹ evwaghwanre rẹ akpọ na pha kerẹ ohwo ro kpo asan ro ghwruru, rọ vuẹ ohwo ọfa ro ji ghwru nẹ o dje idjerhe kẹ ọyen. Jesu ta ota nana kpahen “evwaghwanre” rẹ ọke rọyen: “Irhuẹro ayen ruẹ. Orhuẹro de sun orhuẹro ayen ivẹ ki she phihọ ọgọdọ.” (Mat. 15:14) Vwọrẹ uyota, aghwanre rẹ akpọ nana, ọyen ughẹnghẹn vwọ kẹ Ọghẹnẹ.

¹⁷ Ọkieje yen uchebro rẹ Baibol na vwọ vọn “vẹ erere kẹ uyono, ẹghwọkuo, ẹrhuẹrẹ phihọ.” (2 Tim. 3:16) Oma vwerhen avwanre mamọ nẹ Jihova sẹro rẹ avwanre nẹ aghwanre rẹ akpọ nana womarẹ ukoko rọyen. (Ẹfe. 4:14) Iyono sansan rọ vwọ kẹ avwanre na chọn avwanre uko vwo nene odjekẹ rẹ Baibol na. Ọ vwerhoma nẹ Jihova kẹ avwanre Baibol na, rọ vọnre vẹ aghwanre vẹ odjekẹ ra sa vwẹroso.