1-2. (a) Kirobo rẹ Ẹfesọs 6:16 tare, diesorọ avwanre vwọ guọnọ “ekpọfia rẹ esegbuyota” ọrhuarho? (b) Enọ vọ yen a cha fuẹrẹn?

WO VWO “ekpọfia rẹ esegbuyota” ọrhuarho? (Se Ẹfesọs 6:16.) O muẹro nẹ wo vwori. Kirobo rẹ ekpọfia ọrhuarho sẹro rẹ ẹbẹre buebun rẹ oma na, ọtiọyen esegbuyota sa sẹro wẹn vwo nẹ uruemu rẹ ọfanrhiẹn, ozighi kugbe uruemu echọchọ efa ri tun Ọghẹnẹ oma.

² Avwanre yerẹn vwẹ “oba rẹ ẹdẹ na,” ọtiọyena, ọkieje yen a cha vwọ davwen esegbuyota rẹ avwanre ni. (2 Tim. 3:1) Mavọ wọ sa vwọ fuẹrẹn ekpọfia rẹ esegbuyota wẹn sẹ ọ nabọ gan? Mavọ wọ sa vwọ kpuriẹnphiyọ esegbuyota wẹn? E jẹ avwanre fuẹrẹn ẹkpahọnphiyọ rẹ enọ nana.

3. Die yen isodje ruẹ kpahen ekpọfia rayen, kẹ diesorọ?

³ Vwẹ ọke re vwo si Baibol na, isodje vwo ekpọfia ra vwẹ ophiẹn vwọ phare. Isodje na vwẹ evwri vwo ghworo ekpọfia na rere ekagba vwo jẹ utehru na emuo, ophiẹn na je vwọ tọn. Isodje ọvo de noso nẹ ekpọfia rọyen ruoka, kọ rhuẹrẹ rere ọ sa vwọ chọn oma hẹrhẹ ofovwin rọ cha. Mavọ yen udje nana vwo shekpahen esegbuyota wẹn?

4. Diesorọ o vwo fo nẹ wọ fuẹrẹn ekpọfia rẹ esegbuyota wẹn nọke ra ruọke, kẹ mavọ yen wo che ruo wan?

⁴ Kerẹ isodje rẹ awanre, ofori nẹ wọ fuẹrẹn je vwẹrote ekpọfia rẹ esegbuyota wẹn nọke ra ruọke rere wo se vwo muegbe hẹrhẹ ofovwin. Inenikristi phiẹ ofovwin rẹ ẹwẹn vẹ emekashe rẹ Idẹbono. (Ẹfe. 6:10-12) Ohwo ọfa cha sa  vwẹrote ekpọfia rẹ esegbuyota wẹn kẹ wẹ-ẹ. Mavọ yen o se vwo mu we ẹro nẹ vwo muegbe hẹrhẹ edavwini? Ẹsosuọ, nẹrhovwo vwọ kẹ ukẹcha ri Jihova. Wo de ru ọyena nu, gbe jẹ Baibol na chọn wẹ uko vwo ni oma wẹn kirobo rẹ Ọghẹnẹ ni we. (Hib. 4:12) Baibol na da ta: “Vwẹ udu wẹn ejobi vwọ kpahe Ọrovwohwo, wọ vwẹ ẹro suọ oma obọ wẹ-ẹn.” (Isẹ 3:5, 6) Enẹna, gbe roro kpahen erhiẹn evo ru wo bruru okrinọ na-a. Kerẹ udje, wo hirharoku uweren ọgangan? Wọ karophiyọ ive ri Jihova nana rọhẹ Hibru 13:5: “Me sa phiẹn wẹ-ẹ eyẹ me sa sen wẹ-ẹ”? Ive yena kẹ wẹ imuẹro nẹ Jihova cha chọn wẹ uko? Ọ da dia ọtiọyen, kọyen ekpọfia rẹ esegbuyota wẹn ghene gan dẹn.

5. Die yen wọ sa mrẹ siẹrẹ wọ da fuẹrẹn esegbuyota wẹn?

⁵ Ọkiọvo oborẹ wọ cha mrẹ siẹrẹ wọ da nabọ fuẹrẹn esegbuyota wẹn che gbe we unu. Wọ sa mrẹ evwiẹrẹ evo ru wo ji rhi niso jovwo-o. Kerẹ udje, wo se noso nẹ ẹnwan ọkamuka, efian kugbe ofudjevwe nẹrhẹ esegbuyota wẹn kuọrọn. Ọnana da phia kẹ wẹ re, die kọyen wo se ru vwọ sẹro rẹ esegbuyota wẹn?

6. Djunute eka rẹ ẹnwan evo ri shephiyọ.

⁶ O vwo eka rẹ ẹnwan evo ri shephiyọ. Kerẹ udje, ẹnwan obo re se vwo ru obo ri vwerhen Jihova vẹ Jesu oma shephiyọ. (1 Kọr. 7:32) Ẹnwan rẹ oborẹ ohwo ro ru umwemwu ọgangan sa vwọ rhuẹrẹ oyerinkugbe rọyen vẹ Jihova brare-e. (Une 38:18) Avwanre je sa ro ẹnwan obo re se vwo ru obo ri vwerhen irivẹ rẹ orọnvwe avwanre, ihwo orua vẹ iniọvo rẹ ukoko na.—1 Kọr. 7:33; 2 Kọr. 11:28.

7. Vwo nene eta rehẹ Isẹ 29:25, diesorọ oshọ rẹ ihworakpọ vwo jẹ avwanre e muo?

⁷ Ẹkẹvuọvo, ẹnwan rẹ ọkamuka sa kuọrọn esegbuyota rẹ avwanre. Kerẹ udje, avwanre sa ro ẹnwan ọgangan kpahen emu ra cha re vẹ iwun re che kuphiyọ. (Mat. 6:31, 32) Ẹnwan nana sa nẹrhẹ ohwo vwọtua ekuakua akpeyeren. Ememerha na e se rhi vwo ẹguọnọ rẹ igho. A da vwẹ uphẹn kẹ ẹnwan ọtiọna, esegbuyota rẹ avwanre cha kuọrọn, oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ Jihova ko che doghobọ. (Mak 4:19; 1 Tim. 6:10) Avwanre je sa ro oka rẹ ẹnwan ọfa, ọnana yen obo re se vwo ru ọhọre rẹ ihwo eje. E rhe nomaso-o, ehwẹjẹ vẹ omukpahen rẹ ihwo sa nẹrhẹ a djoshọ rẹ ihworakpọ vrẹ Ọghẹnẹ. Avwanre sa vwọ kẹnoma kẹ imuoshọ nana, ofori nẹ a re Jihova nẹ ọ kẹ avwanre esegbuyota vẹ uduefiogbere re se vwo phi oshọẹdjẹ rẹ ihworakpọ kparobọ.—Se Isẹ 29:25; Luk 17:5.

8. Die yen e ru siẹrẹ ihwo da ta eta rẹ efian kpahen avwanre?

⁸ Eshu rọ dia “ọsẹ rẹ ofian” na reyọ ihwo rehẹ otọ rọyen vwọ hrahra efian kpahen Jihova vẹ iniọvo rẹ avwanre. (Jọn 8:44) Kerẹ udje, ihwo ri she nẹ ukoko na re vwọsuọ hrahra efian kpahen ukoko ri Jihova vwẹ intanẹti, ekpeti rẹ ughe vẹ erọnvwọn efa re ghwa iyẹnrẹn. Efian tiọyena je usun rẹ “ibiri rẹ erhanre” rẹ Idẹbono. (Ẹfe. 6:16) Die yen e ru siẹrẹ ohwo da ta eta rẹ ofian tiọyen kẹ avwanre? Avwanre cha kerhọ-ọ! Diesorọ? Kidie avwanre vwo esegbuyota kpahen Jihova je vwẹroso iniọvo rẹ avwanre. Vwọrẹ uyota, avwanre kẹnoma kẹ ihwo tiọyena. O vwo erọnvwọn vuọvo rọ cha nẹrhẹ avwanre nene ayen phraphro-o, ọ da tobọ dianẹ avwanre  vwo ẹwẹn rẹ avwanre vwọ riẹn iroro rayen.

9. Die yen ofudjevwe sa so kẹ avwanre?

⁹ Ofudjevwe sa nẹrhẹ esegbuyota rẹ avwanre kuọrọn. Avwanre cha sa kpairoro vrẹ ebẹnbẹn rẹ avwanre-e. Ọ dia emu rẹ ọhọ re vwo ru ọtiọye-en. Jẹ ofori nẹ e roro kpahen ebẹnbẹn rẹ avwanre ọkieje-e. Avwanre de ru ọtiọyen, erọnvwọn iyoyovwin rẹ Jihova ve kẹ avwanre na cha chọrọ avwanre ẹro. (Ẹvwọ. 21:3, 4) Ẹwẹn rẹ ofudjevwe se si ẹgba nẹ avwanre oma je nẹrhẹ a tobọ dobọ rẹ ẹga ri Jihova ji. (Isẹ 24:10) E jẹ ọnana phia kẹ avwanre-e.

10. Die yen avwanre yono vwo nẹ ileta rẹ oniọvo rẹ aye ọvo si vwo rhe esiri ukoko?

¹⁰ Roro kpahen oborẹ oniọvo rẹ aye ọvo ro dia United States sa vwọ sẹro rẹ esegbuyota rọyen ọke rọ vwọ vwẹrote ọshare rọyen rọ muọga. Vwẹ ileta ro si rhe esiri ukoko, ọ da ta: “Ọkiọvo, ofu dje avwanre fikirẹ ẹdia rẹ avwanre na, ẹkẹvuọvo, iphiẹrophiyọ rẹ avwanre pha kokoroko. Me kpẹvwẹ Jihova fikirẹ evuẹ sansan rọ vwọphia ri phiuduphiyọ avwanre awọ ji kpuriẹnphiyọ esegbuyota rẹ avwanre. Avwanre ghene guọnọ uchebro vẹ ọbọgan tiọyena. Ọnana yen nẹrhẹ avwanre sa ga Jihova ji chirakon rẹ edavwini rẹ Eshu reyọ vwọ sua okuọrọn kẹ avwanre.” Eta rẹ oniọvo aye nana djerephia nẹ e se phi ofudjevwe kparobọ! Vwẹ idjerhe vọ? Ni ebẹnbẹn wẹn kerẹ edavwini rẹ Eshu. Vwo imuẹro nẹ Jihova che bru we uche. Vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni iyono rọ vwọ kẹ avwanre.

11. Enọ vọ yen ofori nẹ a nọ oma rẹ avwanre a sa vwọ riẹn sẹ esegbuyota rẹ avwanre je nabọ gan?

¹¹ Wo vwo oniso rẹ asan rọ guọnọ ẹrhuẹrẹ vwẹ ekpọfia rẹ esegbuyota wẹn? Mavọ, wọ sa kẹnoma kẹ ẹnwan rẹ ọkamuka vwẹ emeranvwe evo re wanre na? Wọ kẹnoma kẹ ji kuerhọ kufia kẹ efian rẹ ihwo ri she nẹ ukoko na re vwọsuọ hrahra? Wo se yerin ghene ofudjevwe? Wo de se ru enana, kọyen esegbuyota wẹn je nabọ gan. Ẹkẹvuọvo, ofori nẹ e nomaso kidie Eshu ji vwo erọnvwọn efa rọ vwọ  họnre avwanre. E gbe jẹ a fuẹrẹn ọvo vwẹ usun rayen.

12. Die yen ẹvwọtua rẹ ekuakua rẹ akpeyeren sa so kẹ avwanre?

¹² Ẹvwọtua rẹ ekuakua rẹ akpeyeren sa so okuọrọn kẹ esegbuyota rẹ avwanre ji nẹrhẹ e si obọ rẹ iruo rẹ ẹga na kpotọ. Ọyinkọn Pọl da ta: “O vwo isodje ro phiẹ ofovwi ro de phi oma phihọ ọghrọrọn rẹ ihwo diodi-i, obo ro nẹ kẹ rere o vwo ru obo ri je ohwo rọ reyerọ phihọ iruo.” (2 Tim. 2:4) Vwọrẹ uyota, isodje ri Rom chueki vuọvo-o. Die yen sa phia siẹrẹ isodje ọvo rhe nene odjekẹ yena-a?

13. Diesorọ isodje vwo jẹ obọ evwo vwẹ ekiẹchuọ?

¹³ Vwẹro roro ẹdia nana. Ẹko rẹ isodje evo nabọ muegbe vwọ kẹ ofovwin, jẹ ọvo usun rayen herọ-ọ. Isodje yena muomaphiyọ ekiẹchuọ. Vwẹ ovwọnvwọn, isodje ichekọ na me fuẹrẹn ekpọfia rayen je lọ elọkọ rayen. Ẹkẹvuọvo, isodje rọ chueki na rhe muegbe rẹ obo rọ cha shẹ ẹdẹ rọ vwọ kpahọn. Vwẹ urhiọke, ivwighrẹn da kpare ofovwin rhe kpregede. Isodje vọ yen wo rori nẹ ọ choma rẹ ofovwin, rọ je cha nẹrhẹ oma vwerhen ohwo ro suẹn ayen na? Isodje vọ yen wọ cha guọnọ nẹ o mudia kẹrẹ owẹ, ọ rọ nabọ muegbe hẹrhẹ ofovwin gbanẹ ọ rọ chueki na?

14. Die yen ma ghanre kẹ avwanre re dia isodje ri Kristi?

¹⁴ Kẹrẹ isodje re nabọ muegbe, obo re ma ghanre kẹ avwanre ọyen re vwo ru obo re cha vwerhen Jihova vẹ Jesu ri dia isun rẹ avwanre oma. Ọnana ghanre nọ kemu kemu rẹ avwanre se vwo vwẹ akpọ rẹ Eshu nana. Avwanre reyọ ọke vẹ ẹgba avwanre vwọ ga Jihova, je nabọ sẹro rẹ ekpọfia rẹ esegbuyota vẹ ekuakua ofovwin ichekọ rẹ Ọghẹnẹ vwọ kẹ avwanre na.

15. Orhọesio vọ yen Pọl kẹ avwanre, kẹ diesorọ?

¹⁵ Ofori nẹ e nomaso ọkieje! Diesorọ? Ọyinkọn Pọl si avwanre orhọ nẹ “otu ri bru okpakpa rẹ efe” che “ghwru nẹ esegbuyota na.” (1 Tim. 6:9, 10) Ubiota na “ghwru” djerephia nẹ e rhe nomaso-o,  e se muomaphiyọ obo ra sa vwọ dẹ ekuakua ra ghwa guọnọ-ọ. Ememerha na e mi rhi “she rua ughẹghẹ rẹ ọmeme ọbrabra.” Ofori nẹ a karophiyọ nẹ enana je usun rẹ ekuakua rẹ Eshu reyọ vwọ kuọrọn esegbuyota rẹ avwanre.

16. Enọ vọ yen eta rehẹ Mak 10:17-22 mu avwanre vwo roro kpahen?

¹⁶ Ọkiọvo avwanre se ghini vwo igho ra vwọ dẹ obo ra guọnọre. Ọ chọre ra vwọ dẹ ekuakua ra ghene guọnọ-ọ? Ọ ghwa chọ-ọ. Ẹkẹvuọvo, roro kpahen enọ nana: Avwanre da tobọ vwo igho ra vwọ dẹ ayen dede, kẹ ọke vẹ ẹgba ra cha vwọ vwẹrote ayen vwo? Ọnana cha nẹrhẹ e vwo ẹguọnọ rẹ ekuakua na gan nọ? Ẹguọnọ re vwo kpahen ayen na cha dia ọshegborudion kẹ eyan-obaro rẹ avwanre vwẹ ẹga rẹ Ọghẹnẹ kerẹ eghene rẹ ọdafe ri Jesu durhieri ye? (Se Mak 10:17-22.) Ọtiọyena, o che yovwin re vwo yeren akpọ ọlọlọhọ rere a sa vwọ reyọ ọke vẹ ẹgba rẹ avwanre vwo ru ọhọre ri Jihova vọnvọn!

17. Die ofori nẹ a karophiyọ?

¹⁷ Ofori nẹ a karophiyọ nẹ avwanre phi ofovwin, ọtiọyena avwanre cha choma  ra vwọ họnre kẹdi kẹdẹ. (Ẹvwọ. 12:17) Iniọvo rẹ avwanre che se mu ekpọfia rẹ esegbuyota rẹ avwanre kẹ avwanre-e. Dohwo de ọrọyen yen cha yọnrọn kokoroko.

18. Diesorọ rẹ isodje rẹ awanre vwọ yọnrọn ekpọfia rayen kokoroko?

¹⁸ Vwẹ ọke rẹ awanre, e brọghọ phiyọ isodje oma fikirẹ uduefiogbere rọyen. Je ọyen emu rẹ ophọphọvwe rẹ isodje vwo nẹ ofovwin kpo ababọ rẹ ekpọfia rọyen. Ogbikuegbe rẹ ihwo ri Rom re se Tacitus de si: “Emu rẹ ophọphọvwe ro te ọ rẹ isodje vwọ djẹ jẹ ekpọfia rọyen vwẹ ofovwin herọ-ọ” Ọtiọyena, isodje na ke yọnrọn ekpọfia rayen kokoroko.

19. Mavọ yen a sa vwọ yọnrọn ekpọfia rẹ esegbuyota rẹ avwanre kokoroko?

¹⁹ Avwanre yọnrọn ekpọfia rẹ esegbuyota rẹ avwanre kokoroko siẹrẹ e de kpo uyono ọkieje, ji vuẹ ihwo efa kpahen odẹ ri Jihova kugbe Uvie rọyen. (Hib. 10:23-25) Vwọba, ofori nẹ avwanre se Ota rẹ Ọghẹnẹ kẹdi kẹdẹ je yare ukẹcha rọyen ra sa vwọ reyọ obo re seri na vwo ruiruo. (2 Tim. 3:16, 17) E de ru enana, o vwo ibiri rẹ Eshu vuọvo ro cha sa guọghọ esegbuyota rẹ avwanre-e. (Aiz. 54:17) “Ekpọfia rẹ esegbuyota” rẹ avwanre na cha sẹro rẹ avwanre. Avwanre che fuidugberi nene iniọvo rẹ avwanre wiankugbe. Ọnana cha nẹrhẹ avwanre phi edavwini ri kẹdi kẹdẹ kparobọ je sẹro rẹ esegbuyota rẹ avwanre. Marho, ka cha ka ẹbẹre ri Jesu ọke ro de che phi Idẹbono vẹ usun rọyen kparobọ.—Ẹvwọ. 17:14; 20:10.