1-2. Vwo nene obo rehẹ 1 Pita 4:7, 8, die yen cha chọn avwanre uko vwo chirakon vwẹ ọke rẹ ebẹnbẹn?

AVWANRE vwọ ro “oba rẹ ẹdẹ” na kodophiyọ na, e se hirharoku edavwini egangan. (2 Tim. 3:1) Kerẹ udje, ọke re vwo votu nu vwẹ ẹkuotọ ọvo vwẹ Africa, ozighi vẹ ofovwin da rhe vwomaphia. Ọ vrẹ emeranvwe esan soso rẹ iniọvo na vwọ dia uwevwin fikirẹ ofovwin na. Die yen chọn ayen uko vwẹ ọke ọgangan yena? Iniọvo evo da djẹ kpo iwevwin rẹ iniọvo efa rẹ ofovwin na te ekogho raye-en. Oniọvo ọvo da ta: “Ọke rẹ emu na vwọphia, me da rhe mrẹ ọghanrovwẹ re vwo vwo igbeyan. Avwanre bọn ohwohwo gan vwẹ uvwre ọke yena.”

² Ọke rẹ “ukpokpogho rode” na da rhe tonphiyọ, avwanre cha riẹn ọghanrovwẹ rẹ uvi rẹ igbeyan. (Ẹvwọ. 7:14) Ọtiọyena, ọnana emu okpakpa ra vwọ bọn uvi rẹ oyerinkugbe vẹ iniọvo avwanre enẹna. (Se 1 Pita 4:7, 8.) Avwanre se yono erọnvwọn buebun vwo nẹ ikuegbe ri Jerimaya. Igbeyan rọyen sivwinro vwẹ uvwre ọke ra cha vwọ ghwọrọ Jerusalẹm. * Mavọ yen avwanre sa vwọ vwẹrokere Jerimaya?

3. (a) Die yen sa nẹrhẹ Jerimaya kẹnoma kẹ ihwo jovwo? (b) Die yen Jerimaya vuẹ osiọbe rọyen Barọk, kẹ die yen nuro rhe?

³ Ọ da hanvwe mamọ ẹgbukpe ujuvẹ yen Jerimaya dia ohri rẹ ihwo ri vwo udu ọgangan, ọkiọvo ji te ihwo rẹ  orua rọyen ri nẹ orere rẹ Anatọt rhe. (Jer. 11:21; 12:6) Ẹkẹvuọvo, ọ kẹnoma kẹ aye-en. Ọ tobọ ta evun rọyen kẹ osiọbe rọyen Barọk, ọtiọyen ji te avwanre kidie e si ikuegbe rọyen na phiyọ Baibol na. (Jer. 8:21; 9:1; 20:14-18; 45:1) O muẹro nẹ ọghọ vẹ ẹguọnọ ri Barọk vẹ Jerimaya vwo kpahen ohwohwo rhoma kodophiyọ ọke ri Barọk vwo si ikuegbe rẹ akpeyeren ri Jerimaya.—Jer. 20:1, 2; 26:7-11.

4. Die yen Jihova vuẹ Jerimaya nẹ o ru, kẹ mavọ yen iruo nana bọn oyerinkugbe rọyen vẹ ọ ri Barọk gan wan?

⁴ Vwẹ ikpe buebun, Jerimaya fiudugberi si ihwo ri Izrẹl orhọ kpahen obo re cha phia kẹ Jerusalẹm. (Jer. 25:3) Jihova rhoma vwẹ uchebro kẹ ihwo na nẹ ayen kurhẹriẹ, ọ da vuẹ Jerimaya nẹ o si orhọesio na phiyọ ukpirhin ọbe. (Jer. 36:1-4) Vwẹ uvwre ọke ri Jerimaya vẹ Barọk vwo ruiruo nana rẹ Ọghẹnẹ vwọ kẹ ayen rọ sa reyọ emeranvwe buebun na, aphro herọ-ọ nẹ ayen bọn esegbuyota rẹ ohwohwo gan.

5. Mavọ yen Barọk vwo djephia nẹ ọyen uvi rẹ ugbeyan vwọ kẹ Jerimaya?

⁵ Ọke re che vwo se eta rehẹ ukpirhin na vwo te, Jerimaya da vuẹ Barọk nẹ o re se kẹ ihwo na kidie ọ vwẹrosuọ. (Jer. 36:5, 6) Barọk fiudugberi ruiruo nana ro muoshọ na. Di vwẹro roro oborẹ oma cha vwerhen Jerimaya te, ọke ri Barọk vwọ ro uwevwin ẹga na re ru obo rọ vuẹrẹ no ru na. (Jer. 36:8-10) Ọke rẹ isun ri Juda vwo nyo oborẹ Barọk ruru na, ayen da vuẹ nẹ o se eta rehẹ ukpirhin na gorigori kẹ ayen! (Jer. 36:14, 15) Isun na da ra vuẹ Ovie Jehoiakim oborẹ Jerimaya tare. Isun na gbe arodọnvwẹ kẹ Barọk rẹ ayen vwọ vuẹ nẹ, “Re sioma nu, wẹ vi Jerimaya, wo jẹn ohwo ọvuọvo riẹn asan rẹ ovwan epha-a.” (Jer. 36:16-19) Ọyen omamọ rẹ uchebro dẹn!

6. Die yen Jerimaya vẹ Barọk ruru ọke rẹ ayen vwo hirharoku omukpahen?

 ⁶ Ovie Jehoiakim vwo nyo eta ri Jerimaya na, ivun de miovwo, ọ da torhẹ ukpirhin ọbe na, je tanẹ e mu Jerimaya vẹ Barọk phiyo uwodi. Ẹkẹvuọvo, oshọ mu Jerimaya-a. Ọ da reyọ ukpirhin ọbe ọfa vwọ kẹ Barọk. Ọ da vuẹ Barọk nẹ ọ rhoma si eta ri Jihova vwọ kẹ na, Barọk da rhoma si “eta rẹ ọbe rẹ ẹsosuọ ri Jehoiakim ovie ri Juda torhẹ vwẹ erhanre na.”—Jer. 36:26-28, 32.

7. Die yen phiare ọke ri Jerimaya vẹ Barọk vwọ wian kugbe?

⁷ Ugbeyan rẹ ihwo ri chirakon rẹ edavwini kugbe gan mamọ. Aphro herọ-ọ, Jerimaya vẹ Barọk si kerẹ ohwohwo phiyọ ọke rẹ ayen vwọ rhoma siẹ ukpirhin ọbe rẹ Ovie Jehoiakim torhẹre na. Die yen idje rẹ igbeyan ivẹ nana yono avwanre?

8. Die yen sa djẹ avwanre uvi rẹ igbeyan evwo, kẹ diesorọ oma vwo jẹ avwanre ẹrhọ?

⁸ Ọ sa bẹn ra vwọ ta ọdavwẹ rẹ avwanre kẹ ihwo efa siẹrẹ ohwo de gbe avwanre ku obọ ọvo jovwo re. (Isẹ 18:19, 24) Yẹrẹ e ji se roro nẹ avwanre vwo ọke vẹ ẹgba re vwo mu igbeya-an. Ẹkẹvuọvo, e jẹ oma rhọ avwanre-e. Avwanre da guọnọ nẹ iniọvo avwanre bicha avwanre vwẹ ọke rẹ ebẹnbẹn, ofori nẹ e rhievun kẹ ayen. Ọyena idjerhe ọvo kiriguo ra sa vwọ dia uvi rẹ ugbeyan.—1 Pita 1:22.

9. (a) Mavọ yen Jesu vwo djephia nẹ ọyen vwẹroso igbeyan rọyen? (b) Mavọ yen uruemu re vwo rhievun nene ihwo ta ota sa vwọ nẹrhẹ oyerinkugbe tọn? Djudje ọvo.

⁹ Jesu rhievun ta ota kẹ igbeyan rọyen ro vwo djephia nẹ ọ vwẹroso ayen. (Jọn 15:15) Avwanre sa vwẹrokere siẹrẹ a da ta ọdavwẹ, aghọghọ kugbe ọmiaovwẹ rọhẹ udu avwanre kẹ igbeyan rẹ avwanre. Nabọ kerhọ siẹrẹ ohwo da ta ọdavwẹ rọyen kẹ wẹ, ọkiọvo wọ cha mrẹ nẹ obo re phia kẹ wẹ na yen je phia kẹ. Roro kpahen udje rẹ oniọvo aye re se Cindy rọhẹ ẹgbukpe 29. Ọ vẹ oniọvo aye rọ dia ọkobaro re se Marie-Louise rọhẹ ẹgbukpe 67 de mu ugbeyan. Urhiọke ri Thursday vwẹ kudughwrẹn kudughwrẹn yen Cindy vẹ Marie-Louise vwọ wiankuẹgbe vwẹ iruo aghwoghwo na, ọtiọyena kẹ ayen nabọ gbikun kpahen iyovwinreta sansan. Cindy da ta: “Oma vwerhen ovwẹ ọke rẹ me vẹ igbeyan mẹ de gbikun tiọyena, kidie ọnana nẹrhẹ me sa nabọ vwo ẹruọ rayen.” Ugbeyan  tọn siẹrẹ ihwo ivẹ na da nabọ rhievun ta ota kẹ ohwohwo. Kerẹ Cindy, siẹrẹ wọ da jowọ wo vwo rhievun nene ihwo ta ota, igbeyan rẹ ovwan na kọ sa tọn.—Isẹ 27:9.

10. Vwo nene obo rọhẹ Isẹ 27:17, die yen sa phia siẹrẹ avwanre vẹ iniọvo da wiankuẹgbe?

¹⁰ Avwanre vẹ iniọvo rẹ avwanre da wiankuẹgbe, ke che rhi vughe iruemu iyoyovwin rayen ji sikẹrẹ ayen kirobo rọ hepha vwọ kẹ Jerimaya vẹ Barọk. (Se Isẹ 27:17.) Kerẹ udje, mavọ yen oma ru we siẹrẹ wọ da mrẹ oniọvo wẹn rọ nabọ fiudugberi chochọn rẹ esegbuyota ro vwo kpahen Jihova vẹ ọhọre rọyen vwẹ aghwoghwo na? Ọ muẹro nẹ wo che vwo ẹwẹn wo vwo sikẹrẹ phiyọ.

11-12. Djudje rẹ obo re vwo vwobọ vwẹ iruo aghwoghwo na sa chọn avwanre uko vwọ bọn oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ iniọvo na gan.

¹¹ Roro kpahen idje ivẹ ri dje obo ra vwọ wiankuẹgbe vwẹ iruo aghwoghwo na siẹ avwanre kẹrẹ ohwohwo phiyọ. Adeline rọ dia oniọvo aye rọhẹ ẹgbukpe 23 vuẹ ugbeyan rọyen re se Candice nẹ ayen kpo ẹkuotọ rẹ obọ je te de re ghwoghwo. Ọ da ta: “Avwanre guọnọ ghwoghwo vẹ oruru je riavwerhen rẹ iruo aghwoghwo na kpobarophiyọ. Avwanre je guọnọ obo re cha nẹrhẹ avwanre ru bunphiyọ vwẹ ẹga ri Jihova.” Erere vọ yen ayen mrẹre? Adeline da ta: “Vwẹ oba rẹ ẹdẹ ọvuọvo, avwanre ta ota kpahen oborẹ oma vwerhen avwanre te, ihwo avwanre ghwoghwo ota kẹ, kugbe oborẹ Jihova chọn avwanre uko wan. Avwanre riavwerhen rẹ otaetakuẹgbe na je nabọ rhe riẹn ohwohwo phiyọ.”

¹² Laïla kugbe Marianne eyen iniọvo eya ivẹ re herọ kpogono ri nẹ France rhe. Ayen da ra ghwọrọ idughwrẹn iyorin vwo ghwoghwo ota vwẹ Bangui rọ dia otorere rẹ Central African Republic rẹ ihwo muru mamọ. Laïla da ta: “Dede nẹ me vẹ Marianne mrẹ ebẹnbẹn evo jẹ otaẹtakuẹgbe kugbe uvi ẹguọnọ rẹ avwanre  vwo kpahen ohwohwo nẹrhẹ oyerinkugbe rẹ avwanre ganphiyọ. Me vwọ mrẹ obo rọ nuẹ nene ẹdia rẹ ihwo na, ẹguọnọ ro vwo kpahen ayen kugbe oruru rọyen kpahen iruo aghwoghwo na, ọghọ ri mi muẹ kẹ de rhi kodophiyọ.” A cha kua kpo ẹkuotọ ọrhorha tavwen a ke mrẹ erere tiọyena-a. Kọke kọke ru wẹ vẹ iniọvo wẹn dahẹ iruo aghwoghwo na, ọnana ghwa uphẹn ru wọ vwọ nabọ vughe ayen ji bọn oyerinkugbe rẹ ovwan ganphiyọ.

13. Die yen sa phia siẹrẹ e de nene iniọvo avwanre wiankuẹgbe?

¹³ A vẹ igbeyan rẹ avwanre vwọ wiankuẹgbe na, ke che rhi vwo oniso rẹ iruemu iyoyovwin rayen ọtiọyen ji te echobọ rayen. Die yen sa chọn avwanre uko? Ja rhoma roro kpahen udje ri Jerimaya na. Die yen chọn rọ uko vwọ tẹnrovi erhuvwu rẹ ihwo efa ji vwo ghovwo echobọ rayen?

14. Die yen Jerimaya yono kpahen Jihova, kẹ ukẹcha vọ yen ọnana vwọ kẹ?

¹⁴ Jerimaya yen si ọbe ri Baibol ra vwẹ odẹ rọyen vwo se na, ọ je sa dianẹ ọyen yen ji si ọbe rẹ 1 Ivie vẹ 2 Ivie. O muẹro nẹ owian yena nẹrhẹ Jerimaya mrẹ oborẹ Jihova dje arodọnvwẹ kẹ ihworakpọ re gbare-e. Kerẹ udje, ọ riẹnre nẹ ọke rẹ Ovie Ehab vwo kurhẹriẹ nẹ umwemwu rọyen, Jihova de ruo rere orua rọyen eje vwo je ghwo vwẹ ọke rọ vwọ hẹ akpọ. (1 Ivie 21:27-29) Jerimaya ji mrẹvughe nẹ umiovwo ri Manasse ruru vwọso Jihova tobọ gan vrẹ ọ rẹ Ehab. Dedena, Jihova vwo ghovwo Manasse kidie nẹ o kurhẹriẹ. (2 Ivie 21:16, 17; 2 Ikun 33:10-13) Aphro herọ-ọ, ikuegbe yena cha chọn Jerimaya uko vwọ vwẹrokere edirin vẹ arodọnvwẹ ri Jihova vwẹ idjerhe ro nene igbeyan rọyen yerin wan.—Une 103:8, 9.

15. Mavọ yen Jerimaya vwọ vwẹrokere edirin ri Jihova ọke rẹ ẹwẹn ri Barọk vwọ kuọrọn?

¹⁵ Roro kpahen oborẹ Jerimaya chọn Barọk uko ọke rẹ ẹwẹn rọyen vwọ kuọrọn. Ukperẹ Jerimaya vwọ kpairoro vrẹ Barọk, ọ da vwẹ orhọesio ro nẹ obọ rẹ Ọghẹnẹ rhe vwọ kẹ. (Jer. 45:1-5) Die yen e se yono vwo nẹ ikuegbe nana rhe?

16. Kirobo rẹ Isẹ 17:9 tare, die yen ofori ne e ru a sa vwọ sẹro rẹ oyerinkugbe rẹ avwanre?

¹⁶ Aphro herọ-ọ, e che se rhẹro ogbagba mie iniọvo avwanre-e. Ọtiọyena, e de ghwe nene ayen mu ugbeyan nu, ofori nẹ a davwẹngba vwọ sẹro rọyen. Siẹrẹ igbeyan rẹ avwanre de ru chọ, ofori nẹ a vwẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ vwọ kpọ ayen vi ichichiyin na. (Une 141:5) Ayen de ji ru avwanre chọ, e je vwo ghovwo ayen. E de vwo ghovwo ayen nu, o rhe fo nẹ a rhoma karophiyọ ayen kpahen oruchọ na yẹrẹ gbikun rọyen kẹ ihwo efa-a. (Se Isẹ 17:9.) Ọtiọyena, ọghanre enẹna ra vwọ tẹnrovi erhuvwu rẹ iniọvo rẹ avwanre ukperẹ echobọ rayen! E de ru ọtiọyen, oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ ayen kọ cha ganphiyọ, kidie avwanre cha guọnọ uvi rẹ igbeyan tiọyena vwẹ ọke rẹ ukpokpogho rode na.

17. Mavọ yen Jerimaya vwo djephia nẹ ọyen ghene uvi rẹ ugbeyan vwẹ ọke rẹ ukpokpogho?

¹⁷ Jerimaya djerephia nẹ ọyen ghene uvi rẹ ugbeyan vwẹ ọke rẹ ukpokpogho. Kerẹ udje, ọke rẹ Ebẹdmẹlẹk vwo sivwin Jerimaya vwo nẹ orhare rẹ vọnre vẹ  ibehre, oshọ ko muo nẹ isun na cha wan ọyen oma. Jerimaya vwo nyo kpahọn, o rhurhu unu rọyen vẹ ẹwẹn nẹ ugbeyan rọyen na riẹn obo ro se vwo sivwin oma rọye-en. Dede nẹ Jerimaya hẹ uwodi, ọ je davwẹngba rọyen eje vwọ vwẹ eta rẹ uchebro ro nẹ obọ ri Jihova rhe vwo phiuduphiyọ Ebẹdmẹlẹk awọ.—Jer. 38:7-13; 39:15-18.

18. Vwo nene obo rehẹ Isẹ 17:17, die ofori nẹ e ru siẹrẹ ugbeyan rẹ ohwo de hirharoku ebẹnbẹn?

¹⁸ Nonẹna, iniọvo rẹ avwanre ji hirharokuẹ egbabọse sansan. Kerẹ udje, evo rioja rẹ ifovwin vẹ oghwọrọ ri kpregede kerẹ etọ re bẹrẹ. Ọyena da phia, e se durhie iniọvo rẹ emu phia kẹ na rhe iwevwin rẹ avwanre. Efa se ru itetoro. Ẹkẹvuọvo, avwanre eje sa nẹrhovwo rhe Jihova nẹ ọ chọn iniọvo nana uko. Ọkiọvo, ofu de dje iniọvo rẹ avwanre, ọ bẹn ra vwọ riẹn obo ra ta yẹrẹ obo re ru. Jẹ avwanre eje vwo obo re se ru vwọ chọn ayen uko. Kerẹ udje, avwanre sa ghwọrọ ọke vẹ ugbeyan rẹ avwanre. A sa nabọ kerhọ ọke rẹ ayen da ta ẹwẹn rayen kẹ avwanre. Avwanre ji se se ẹkpo ri Baibol ọvo ro vwerhen avwanre oma mamọ vwọ kẹ ayen. (Aiz. 50:4) Obo re ma ghanre yen, bicha ayen vwẹ ọke rayen ma vwọ guọnọ owẹ.—Se Isẹ 17:17.

19. Mavọ yen omamọ oyerinkugbe re vwori enẹna sa vwọ chọn avwanre uko vwẹ obaro na?

¹⁹ Ofori nẹ e brorhiẹn kokoroko re vwo vwo ji sẹro rẹ omamọ oyerinkugbe rọhẹ uvwre rẹ avwanre vẹ iniọvo na enẹna. Diesorọ? Kidie ivwighrẹn rẹ avwanre cha davwẹngba vwọ so ohẹriẹ phiyọ uvwre rẹ avwanre womarẹ evuẹ rẹ efian. Ayen cha davwẹngba vwọ nẹrhẹ avwanre reyọ vwọso ohwohwo. Ẹkẹvuọvo, ayen che se phikparobọ-ọ. Ayen cha sa guọghọ oyerinkugbe rẹ ẹguọnọ rọhẹ uvwre rẹ avwanre-e. O vwo emuọvo rẹ ayen che ru rọ cha fan ugbeyan rẹ avwanre na-a. Vwọrẹ uyota, ọ dia eyerẹn nana ọvo yen iniọvo nana da cha dia igbeyan rẹ avwanre-e, ayen je cha dia igbeyan rẹ avwanre rhinrin bẹdẹ!