1-2. (a) Ukperi vọ yen isun rẹ akpọ na che kperi phia kẹrẹkpẹ? (b) Enọ vọ yen guọnọ ẹkpahọnphiyọ?

VWẸRO roro nẹ isun rẹ akpọ na ghwe kpere ukperi rẹ “ufuoma kugbe ofuvwegbe” re rhẹro rọyen ọke grongron re na. Ayen sa ta vẹ omaẹyan nẹ a je rhe mrẹ oka rẹ ufuoma tiọnana dẹvo-o. Isun rẹ akpọ na guọnọre nẹ avwanre vwo imuẹro nẹ ayen se si ebẹnbẹn rẹ akpọ na no. Ẹkẹvuọvo, ayen che se ru emuvuọvo kpahen obo ri che nene ukperi yena-a! Diesorọ? Kidie aroẹmrẹ ri Baibol tare nẹ, “siẹvuọvo na ughwu mi rhi she teye ayen kpregede, . . . o gbi rhe vwo ohwo rọ cha djẹ vabọ-ọ.”—1 Tẹsa. 5:3.

² Enọ eghanghanre nana guọnọ ẹkpahọnphiyọ: Die yen cha phia uvwre ọke rẹ “ukpokpogho rode na”? Die yen Jihova guọnọre nẹ e ru ọke yena? Mavọ yen e se vwo muegbe rere a sa vwọ fuevun uvwre ọke rẹ ukpokpogho rode na?—Mat. 24:21.

3. Kirobo rẹ Ẹvwọphia 17:5, 15-18 tare, idjerhe vọ yen Ọghẹnẹ cha vwọ ghwọrọ “Babilọn rode”?

³ Se Ẹvwọphia 17:5, 15-18. A cha ghwọrọ “Babilọn Rode!” Kirobo re djunute siẹvure, isun rẹ akpọ na che se ru emuvuọvo kpahen obo re cha phia ọke yena-a. Diesorọ? Kidie “Ọghẹnẹ [che phio] phihọ udu rayen rere  ayen vwo ru iroro rọye” gba. Die yen iroro yena? Ọyen ra vwọ ghwọrọ okugbe rẹ ẹga rẹ efian eje, ji te ẹga ugbunu. * Ọghẹnẹ che phi iroro rọyen phiyọ udu rẹ “ighoro ihwe” rẹ “eranvwe ọvwavware” na. Ighoro ihwe na mudiaphiyọ ẹgba usuon rẹ akpọeje ri biẹcha “eranvwe ọvwavware” na, rọ dia United Nations. (Ẹvwọ. 17:3, 11-13; 18:8) Ukpokpogho rode na cha tonphiyọ, ọke rẹ ẹgba rẹ usuon yena de che mu vwọso ẹga rẹ efian. Oghwọrọ yena che kpogho akpọneje.

4. (a) Die yen isun rẹ akpọ na sa ta vwo dje oboresorọ ayen cha vwọ reyọ vwọso ẹga rẹ efian? (b) Die yen ihwo ri kpo ẹga rẹ efian jovwo se ru ọke yena?

⁴ Avwanre riẹn oborẹ isun rẹ akpọ na cha ta rọ cha nẹrhẹ ayen reyọ vwọso Babilọn Rode-e. Ayen sa tanẹ ẹga oshegberudion vwọ kẹ ufuoma, nẹ ayen duvwunu phiyọ eta rẹ usuon gan nọ. Yẹrẹ ayen je sa tanẹ ẹga koko efe vẹ ekuakua rẹ akpeyeren bun nọ re. (Ẹvwọ. 18:3, 7) Ọhọhọre nẹ ọke rẹ isun rẹ akpọ na da cha kpare vwọso ẹga, ọ dia ihwo rẹ ẹga na eje ayen cha ghwọrọ-ọ. Ukperẹ ọtiọyen, ẹga na dẹn yen ayen che si no. Ẹga de no re, ihwo ri kpo ẹga na vẹrẹ ke cha rhe mrẹvughe nẹ ilori rayen sun ayen ghwru, kẹ ayen cha davwẹngba vwọ tephe kẹ ẹga yena.

5. Ive vọ yen Jihova vwọphia kpahen ukpokpogho rode na, kẹ diesorọ?

⁵ Baibol na vuẹ avwanre oborẹ ọke rẹ oghwọrọ ri Babilọn Rode che gron te-e, ẹkẹvuọvo avwanre riẹnre nẹ ọ cha reyọ ọmọke. (Ẹvwọ. 18:10, 21) Jihova veri nẹ ọyen che “bru” ẹdẹ rẹ ukpokpogho rode na krẹ rere ẹga ruyota vẹ “otu ra jẹreyọ na” se vwo sivwinrhọ. (Mak 13:19, 20) Jẹ, die yen Jihova guọnọre nẹ e ru uvwre rẹ ọtonphiyọ rẹ ukpokpogho rode na kugbe ofovwin rẹ Amagidọn?

6. Die ofori nẹ avwanre ru re se vwo siomanu ẹga rẹ efian kare kare?

⁶ Kirobo re yonori vwẹ uyono rọ wanre na, Jihova guọnọre nẹ idibo rọyen  siomanu ẹga rẹ efian. Ẹkẹvuọvo, ọnana vrẹ ra de vwọ kẹnoma kẹ ẹga rẹ efian. Ofori nẹ avwanre brorhiẹn kokoroko re vwo titi ẹga rẹ uyota. Je roro kpahen idjerhe ivẹ re se vwo ru ọtiọyen.

7. (a) Mavọ avwanre se vwo yeren akpọ nene iwan ọfuanfon ri Jihova? (b) Mavọ yen Hibru 10:24, 25 vwọ kanrunumu ọghanrovwẹ rẹ uyono ẹra enẹna?

⁷ Ẹsosuọ, avwanre che yeren akpọ nene iwan ọfuanfon ri Jihova. Avwanre che se yeren akpọ nene iwan rẹ ihworakpọ na-a. Kerẹ udje, avwanre vwobọ vwẹ koka koka rẹ ọfanrhiẹ-ẹn, ọtiọyen ji te orọnvwe rẹ ọshare vẹ ọshare yẹrẹ aye vẹ aye kugbe uruemu rẹ ọshare vwo duẹ ọshare. (Mat. 19:4, 5; Rom 1:26, 27) Ọrivẹ, ofori nẹ avwanre kuomagbe iniọvo avwanre ga Jihova. Kasan kasan yen avwanre de se ru ọtiọyen, te ọ dia Eguan Ruvie, iwevwin rẹ iniọvo yẹrẹ asan odjahọn. Otoro obo re phiare-e, avwanre cha sa dobọ rẹ uyono ẹra ji-i. Vwọrẹ uyota, ofori nẹ e muomaphiyọ uyono ẹra “marho kẹ ọke nana rẹ [avwanre] vwọ mrẹ nẹ ẹdẹ na si kẹre re” na.—Se Hibru 10:24, 25.

8. Ewene vọ yen sa vwomaphia vwẹ iruo aghwoghwo avwanre vwẹ obaro na?

⁸ Ọkiọvo ovuẹ rẹ avwanre che ghwoghwo vwẹ vwre rẹ ọke rẹ “ukpokpogho rode na” che wene. Enẹna, avwanre ruiruo aghwoghwo rẹ iyẹnrẹn esiri rẹ Uvie na je davwẹngba vwo gbe idibo. Ẹkẹvuọvo, vwẹ ọke yena, ọ sa dianẹ evuẹ rẹ ẹdjọeguo rọ họhọ osio rẹ imicho kọyen e che ghwoghwo. (Ẹvwọ. 16:21) E ji se ghwoghwo nẹ oghwọrọ rẹ akpọ rẹ Eshu na sikerire. Ọke vwọ yanran na, avwanre cha riẹn evuẹ re che ghwoghwo kugbe obo re che ghwoghwo ayen wan. Ena rẹ avwanre vwo ghwoghwo vẹ i re vwo yono vwẹ ikpe re vrẹ ujorin re na yen e ji che vwo ruiruo vwẹ ọke yena? Gbanẹ ena efa yen e che vwo ruiruo? A cha riẹn siẹrẹ ọke yena de te. Obo rọ wanre eje, avwanre che fiudugberi ghwoghwo ovuẹ rẹ ẹdjọeguo ri Jihova!—Izi. 2:3-5.

9. Die yen isun rẹ akpọ na se ru fikirẹ ovuẹ avwanre na, kẹ imuẹro vọ yen avwanre vwori?

⁹ Ọkiọvo, ovuẹ rẹ avwanre na cha nẹrhẹ ophu mu isun rẹ akpọ na rẹ ayen da davwẹngba vwọ dobọ rẹ iruo aghwoghwo na ji. Kirobo ri Jihova biẹcha avwanre enẹna, ọtiọyen o ji che bicha avwanre vwẹ ọke yena. Aphro herọ-ọ, Ọghẹnẹ cha kẹ avwanre ẹgba re se vwo ru ọhọre rọyen.—Maika 3:8.

10. Kirobo ri Luk 21:25-28 tare, die yen ihwo che ru siẹrẹ ayen da mrẹ obo re phia vwẹ ọke rẹ ukpokpogho rode na?

¹⁰ Se Luk 21:25-28. Vwẹ uvwre rẹ ọke rẹ ukpokpogho rode na, oshọ che mu ihwo gangan siẹrẹ ayen da cha mrẹ nẹ erọnvwọn rẹ ayen vwẹroso vwẹ akpọ rẹ Eshu na jovwo, ghwọrọ totọ. Ayen cha vọn vẹ “ivuemiovwo,” udu ji che bru ayen nẹ ayen che ghwu fikirẹ erọnvwọn rẹ imuoshọ re phia na. (Zẹf. 1:14, 15) Vwẹ ọke yena, ọ sa dianẹ uweren cha gan kẹ idibo ri Jihova vrẹ obo ri jovwo. Ọ sa dia ọtiọyen kidie avwanre dia ẹbẹre ọvo rẹ akpọ na-a. Emuọre, iwun vẹ asan ra cha dia sa kanre dede.

11. (a) Diesorọ e che vwo hirharoku Iseri ri Jihova? (b) Diesorọ oshọ rẹ ukpokpogho rode na vwo jẹ avwanre emuo?

¹¹ Ọke vwọ yanran na, ivun se miovwo ihwo ra ghwọrọ ẹga rayen na kidie Iseri ri Jihova ọvo kọyen cha rha ga ẹga. O muẹro nẹ ayen cha hrahra eta rẹ ivuemiovwo rayen na nene itanẹti dede. Ẹgborho  na vẹ isun rayen, kugbe Eshu che vwo utuoma kpahen avwanre kidie nẹ ẹga rẹ avwanre ọvo yen chekọ. Kọyen ayen se si ẹga nẹ akpọ na riẹriẹriẹ kirobo rẹ ayen rorori-i. Ọtiọyena, kẹ ayen che rhi hirharoku avwanre. Vwẹ ọke yena, ke se se ẹgborho na eje nẹ Gọg ri Magọg. * Ayen che kuomagbe ji reyọ ẹgba rayen eje vwọso ihwo ri Jihova. (Izi. 38:2, 14-16) Avwanre sa ro ẹnwan kpahen obo re cha phia vwẹ uvwre ọke rẹ ukpokpogho rode na, kidie a je ghwa riẹn oborẹ erọnvwọn cha dia vwẹ ọke yena-a. Jẹ emu ọvo ro muẹro kọna: Ofori nẹ oshọ rẹ ukpokpogho rode na mu avwanre-e. Jihova cha vwẹ ovuẹ rẹ obo re se vwo sivwinrhọ kẹ avwanre. (Une 34:19) Vwẹ ọke yena, ke che ni enu a me “kpare iyovwi rẹ [avwanre]” kidie avwanre riẹnre nẹ “ẹtanhirhe [rẹ avwanre] siẹ kẹrẹ re.” *

12. Idjerhe vọ yen “odibo esiri na” wan muegbe avwanre hẹrhẹ obo re cha vwẹ obaro na?

¹² “Odibo esiri na” nabọ muegbe avwanre rere a sa vwọ fuevun vwẹ uvwre ọke rẹ ukpokpogho rode na. (Mat. 24:45) Ayen ru ọnana vwẹ idjerhe buebun re. Idjerhe ọvo yen ọghwẹkoko re ruru vwẹ ukpe ri 2016 fiẹ 2018. A vwẹ uchebro kẹ avwanre womarẹ eghwẹkoko yena nẹ a kpuriẹnphiyọ iruemu ra guọnọre rẹ ẹdẹ ri Jihova vwo siẹkẹrẹ na. E Jẹ a rhoma fuẹrẹn ayen krẹn.

13. Mavọ yen e se vwo ru evun-ẹfuọn avwanre kẹ Jihova ganphiyọ, kẹ diesorọ re vwo ru ọtiọyen enẹna?

¹³ Evun-ẹfuọn: Uyovwinrota rẹ ọghwẹkoko rẹ ukpe ri 2016 yen “Fuevun Kẹ Jihova Ọkieje!” Avwanre yono vwẹ ọghwẹkoko na nẹ, siẹrẹ e de vwo omamọ oyerinkugbe vẹ Jihova, ka sa fuevun kẹ. A je karophiyọ avwanre nẹ e se sikẹre Jihova womarẹ ẹrhovwo ẹnẹ vẹ uyono ri Baibol rọ ghwotọ. E de ru ọtiọyen, ke se vwo ẹgba re vwo yerin ghene ebẹnbẹn ride. Akpọ rẹ Eshu na vwọ te ure rọyen re na, o muẹro nẹ e che hirharoku edavwini ra vwọ fuevun ki Jihova vẹ Uvie rọyen. Ihwo je cha ra reyọ avwanre vwọ jehwẹ. (2 Pita 3:3, 4) Emu ọvo kiriguo rọ cha suọ yen, avwanre rhọnvwe bicha ẹbẹre vuọvo rẹ akpọ rẹ Eshu na-a. E jẹ ẹvun-ẹfuọn rẹ avwanre gan vrẹ obo ri jovwo rere a sa vwọ fuevun vwẹ uvwe ọke rẹ ukpokpogho rode na.

14. (a) Ewene vọ yen cha reyọ ẹdia kpahen iniọvo re cha vwẹrote ukoko na? (b) Diesorọ ra vwọ guọnọ evun-ẹfuọn mie avwanre vwẹ ọke yena?

¹⁴ Vwẹ uvwre rẹ ọke rẹ ukpokpogho rode na, ewene cha vwomaphia kpahen iniọvo re cha vwẹrote ukoko na. Ọke ọvo de rhi te, ke che koko ichukotọ rẹ ihwo ra jẹreyọ na kpo odjuvwu re vwobọ vwẹ ofovwin rẹ Amagidọn. (Mat. 24:31; Ẹvwọ. 2:26, 27) Ọnana mudiaphiyọ nẹ Ẹko Rọvwẹrote na gbi che nene avwanre dia otọrakpọ obo nẹ-ẹ. Ẹkẹvuọvo, otu gbidigbidi na ji che vwo ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ ayen che nene. Iniọvo ri muwan vwẹ usun rẹ igodẹ efa na keyen cha vwẹ odjekẹ phia. Ofori nẹ e dje evun-ẹfuọn phia womarẹ e vwo biẹcha iniọvo nana ji nene  odjekẹ rẹ Ọghẹnẹ cha vwọ kẹ ayen. E che vwo usivwin siẹrẹ e de nene odjekẹ rayen.

15. Mavọ yen e se vwo ru akon-echiro avwanre ganphiyọ, diesorọ o vwo fo nẹ e ruo enẹna?

¹⁵ Akon-echiro: Uyovwinrota rẹ ọghwẹkoko rẹ ukpe ri 2017 yen “Wo Jẹ Oma Rhọ Wẹ-ẹ!” Ọghwẹkoko na phiuduphiyọ avwanre awọ re se vwo chirakon rẹ edavwini. Avwanre yonori nẹ, ọ dia ọke rẹ erọnvwọn vwo shephiyọ kẹ avwanre ọvo yen e che vwo chirako-on. Akon-echiro rẹ avwanre sa ganphiyọ siẹrẹ a da vwẹroso Jihova. (Rom 12:12) E jẹ ive ri Jesu nana chọrọ avwanre ẹro-o: “Ẹkẹvuọvo ihwo ri se chirako te oba, kẹ eye re cha rhọ.” (Mat. 24:13) Ive nana mudiaphiyọ nẹ otoro ebẹnbẹn re hirharoku-u, ofori nẹ a fuevun ọkieje. Avwanre de chirakon rẹ edavwini enẹna, ọ sa nẹrhẹ avwanre gan bẹsiẹ rẹ ukpokpogho rode na ke tonphiyọ.

16. Die yen cha nẹrhẹ avwanre fiudugberi, kẹ mavọ yen e se vwo ruo ganphiyọ enẹna?

¹⁶ Uduefiogbere: Uyovwinrota rẹ ọghwẹkoko rẹ ukpe ri 2018 yen “Fiudugberi!” Ọghwẹkoko na nẹrhẹ avwanre karophiyọ nẹ ọ dia ẹgba romobọ yen avwanre se vwo fiudugberẹ-ẹ. Kerẹ akon-echiro, e se fiudugberi siẹrẹ a da vwẹroso Jihova. Mavọ yen a sa vwọ vwẹroso Jihova vrẹ obo ri jovwo? Ọyen womarẹ isese ri Baibol ri kẹdẹ kẹdẹ, kugbe re vwo roro kpahen obo ri Jihova sivwin ihwo rọyen ọke awanre. (Une 68:20; 2 Pita 2:9) Ọke rẹ ẹgborho na da cha vwọso avwanre vwẹ uvwre rẹ ọke rẹ ukpokpogho rode na, avwanre che fiudugberi je vwẹroso Jihova vrẹ obo ri jovwo. (Une 112:7, 8; Hib. 13:6) A da vwẹroso Jihova enẹna, e che fiudugberi ọke ri Gọg da cha kpare vwọso avwanre. *

17. Diesorọ oshọ rẹ ofovwin rẹ Amagidọn vwo jẹ avwanre e muo? (Ni uhoho rọhẹ opharo ọbe na.)

¹⁷ Kirobo re yonori vwẹ uyono rọ wanre na, uvwre rẹ “oba rẹ ẹdẹ” na yen avwanre buebun de yeren akpeyeren  rẹ avwanre eje. Avwanre je rhẹro nẹ e che sivwin wanvrẹn ukpokpogho rode na. Ofovwin rẹ Amagidọn kọyen che phi oba phiyọ eyeren nana kare kare. Ẹkẹvuọvo, e jẹ oshọ mu avwanre-e. Diesorọ? Kidie, Jihova yen che phi ofovwin na. (Isẹ 1:33; Izi. 38:18-20; Zek. 14:3) Jihova da ghwa vwẹ iji na kẹ Jesu nu, Jesu ko che sun isodje rẹ obodjuvwu kpo ofovwin na. Ihwo 144,000 na vẹ buebun rẹ emekashe ke cha vwomaba Jesu. Ayen che koko họnre vwọso Eshu, emekashe rọyen kugbe ivwighrẹn rẹ Ọghẹnẹ rehẹ otọrakpọ na.—Dan. 12:1; Ẹvwọ. 6:2; 17:14.

18. (a) Imuẹro vọ yen Jihova kẹ avwanre? (b) Mavọ yen Ẹvwọphia 7:9, 13-17 vwọ nẹrhẹ udu wẹn gan kpahen obaro na?

¹⁸ Jihova vwẹ imuẹro nana kẹ avwanre: “Orọvwọ re duvwu vwọ so owẹ se yovwi-i.” (Aiz. 54:17) “Urogho rẹ ihwo” ri fuevun ga Jihova che sivwin wan “ukpokpogho rode na!” Ayen cha fuevun ga Jihova ọkieje. (Se Ẹvwọphia 7:9, 13-17.) Baibol na kẹ avwanre imuẹro nẹ e che vwo usivwin vwẹ obaro na! Avwanre riẹnre nẹ “Ọrovwohwo na sẹro rẹ ihwo ri sere gbuyota.” (Une 31:23) Oma cha vwerhen ihwo ri vwo ẹguọnọ ri Jihova ri ji jiro, ọke ri Jihova da cha kpare odẹ ọfuanfon rọyen na kpenu.—Izi. 38:23.

19. Oka rẹ akpọ vọ yen avwanre rhẹro rọyen vwẹ obaro na?

¹⁹ Roro kpahen obo re che si 2 Timoti 3:2-5 wan, ọ da dianẹ e djisẹ rẹ ihwo re dia akpọ kpokpọ na. (Ni ekpeti na “Iruemu rẹ Ihwo Che Djephia Vwẹ Ọke Yena.”) Oniọvo George Gangas * rọ gare vwẹ Ẹko Rọvwẹrote na, djisẹ rọyen ọtiọna: “A cha mrẹ vwo dje akpọ yena rẹ ihwo eje de che kuomakugbe ga Jihova na-a! Chekemerha, ku wo che vwo uphẹn wọ vwọ dia akpọ kpokpọ na. Wọ cha dia rhirin rhirin kerẹ Jihova. E, a cha dia bẹdẹ.” Akpọ yena cha vwerhen dẹn!