1. Die yen Jihova sa dia rere o se vwo ru ọhọre rọyen gba?

JIHOVA sa dia kemu kemu rọ guọnọre o se vwo ru ọhọre rọyen gba. Kerẹ udje, Jihova sa dia Oyono, Obruche, vẹ Oghwoghwota. Jihova ọvo se ru enana vẹ efa. (Aiz. 48:17; 2 Kọr. 7:6; Gal. 3:8) Dedena ọke buebun, ọ reyọ ihworakpọ vwo ru ọhọre rọyen. (Mat. 24:14; 28:19, 20; 2 Kọr. 1:3, 4) Jihova je sa kẹ avwanre ohwo ọvuọvo aghwanre vẹ ẹgba ra guọnọre re se vwo ru ọhọre rọyen gba. Enana ẹbẹre ọvo rẹ otọ rẹ odẹ ri Jihova kirobo rẹ ihwo evo ri yono ẹbe kodo tare.

2. (a) Diesorọ avwanre vwo vwo ẹwẹn ivivẹ ọkievo sẹ Jihova reyọ avwanre vwo ruiruo? (b) Die yen a cha fuẹrẹn vwẹ uyono nana?

² Avwanre eje guọnọre nẹ Jihova reyọ avwanre vwo ruiruo, ẹkẹvuọvo ihwo evo se vwo ẹwẹn ivivẹ nẹ Jihova reyọ ayen vwo ruiruo-o. Diesorọ? Kidie ayen roro nẹ ayen che se ru bu-un, fikirẹ edje, ẹdia rẹ akpeyeren yẹrẹ ẹgba rayen. Vwọ kẹ ihwo efa, ayen roro nẹ oborẹ ayen ruẹ enẹna teri, ọtiọyena o rhe fo nẹ ayen ru bunphiyọ-ọ. Vwevunrẹ uyono nana, a cha ta ota kpahen oborẹ Jihova sa vwọ kẹ avwanre ẹgba e se vwo ru ọhọre rọyen. E de ru ọyena nu, ka cha fuẹrẹn oborẹ Jihova vwẹ owenvwe kugbe ẹgba vwọ kẹ eshare vẹ eya vwevunrẹ Baibol na rere ayen se vwo ru ọhọre rọyen. Ukuotọ rọyen, ka cha fuẹrẹn obo ra sa vwọ vwẹ uphẹn kẹ Jihova nẹ ọ reyọ avwanre vwo ruiruo.

3. Kirobo ri Filipae 2:13 tare, mavọ yen Jihova sa vwọ kẹ avwanre owenvwe re vwo ru oborẹ avwanre guọnọ ru?

³ Se Filipae 2:13. * Jihova sa kẹ avwanre owenvwe re se vwo ru oborẹ avwanre guọnọ ru. Mavọ yen o ru ọnana wan? Ọ sa dianẹ, o vwo ẹdia ọvo ra da guọnọ ukẹcha rẹ avwanre vwevunrẹ ukoko na. Yẹrẹ ekpako na se ileta ọvo ro nẹ oghọn ukoko rhe ro shekpahen ukẹcha ra guọnọre vwẹ ukoko ọfa rọhẹ ekogho rẹ avwanre na. Ohwo vuọvo sa nọ oma rọyen, ‘Mavọ yen me sa vwọ vwẹ ukẹcha phia?’ Yẹrẹ a da kẹ avwanre owian ọvo rọ vọnre vẹ egbabọse, avwanre se roro sẹ e se ruo kirobo ra guọnọre. Yẹrẹ e de se ẹkpo ri Baibol ọvo nu, e se roro, ‘Mavọ yen me sa vwọ reyọ ẹkpo nana vwọ vwo ukẹcha kẹ ihwo efa?’ Jihova cha gba avwanre vwo ru emu vuọvo-o. Ẹkẹvuọvo, ọ da mrẹ nẹ e vwo owenvwe ra vwọ fuẹrẹn oma avwanre, kọ kẹ avwanre ẹgba re vwo ru oborẹ avwanre guọnọ ru na.

4. Mavọ yen Jihova sa vwọ kẹ avwanre ẹgba re se vwo ru obo ra guọnọ ru?

⁴ Jihova sa kẹ avwanre ẹgba re se vwo ru obo ra guọnọ ru. (Aiz. 40:29) Ọ sa vwẹ ẹwẹn ọfuanfon rọyen vwo ru ona rẹ avwanre vwori yovwinphiyọ. (Eyan. 35:30-35) Womarẹ ukoko rọyen Jihova se yono avwanre obo re se vwo ru oka rẹ iruo evo. Wo de vwo ẹwẹn ivivẹ kpahen oborẹ wo se vwo ruiruo ọvo ra vwọ kẹ wẹ, nokpẹn rẹ ukẹcha. Je vwẹ ọkieje vwọ yare “ẹgba rọ vrẹ ẹgba” vwo mie Ọsẹ rẹ avwanre ro siobọnẹ ghwologhwolo na. (2 Kọr. 4:7, NW; Luk 11:13) Baibol na vọnre vẹ idje rẹ eshare vẹ eya ri Jihova reyọ ẹgba vwọ kẹ, rere ayen se vwo vwo owenvwe vẹ ẹgba ayen vwo ru oborẹ ayen guọnọ ru. Roro kpahen idjerhe ri Jihova sa vwọ reyọ owẹ vwo ruiruo vwẹ idjerhe tiọyena re che vwo yono kpahen evo usun rẹ idje na.

5. Die yen avwanre yono vwo nẹ ọke vẹ obo ri Jihova reyọ Mosis vwo sivwin ihwo rọyen?

⁵ Jihova reyọ Mosis vwo sivwin ihwo rẹ Izrẹl. Ẹkẹvuọvo, ọke vọ yen Jihova vwọ reyọ vwo ruiruo? Ọke re vwo “yono Mosis phihọ aghwanre rẹ ihwo rẹ Ijipt ejobi” yen Jihova vwọ reyọ vwo ruiruo? (Iruo 7:22-25) Ẹjo, ọke ri Jihova vwo yono Mosis phiyọ ohwo ri dẹndẹn rọ je vwomakpotọ nu, yen ọ vwọ reyọ vwo ruiruo. (Iruo 7:30, 34-36) Jihova kẹ Mosis uduefiogbere rọ vwọ ta ota kẹ ovie rẹ Ijipt rọ dia osun ro me vwo ẹgba ọke yena. (Eyan. 9:13-19) Die yen avwanre yono vwo nẹ obo ri Jihova reyọ Mosis vwo ruiruo wan vẹ ọke rọ vwọ reyọ vwo ruiruo? Ihwo re davwẹngba rẹ ayen vwọ vwẹrokere iruemu ri Jihova, re je vwẹrosuọ, yen ọ reyọ vwo ruiruo.—Fil. 4:13.

6. Die yen avwanre yono vwo nẹ idjerhe ri Jihova vwọ reyọ Bazillai vwọ vwẹ ukẹcha kẹ Ovie Devid?

⁶ Ikpe ujorin evo vwọ wan nu, Jihova da reyọ Bazillai vwọ vwẹ ukẹcha kẹ Ovie Devid. “Owẹvwe hwe [Devid vẹ ihwo rọyen], oma ghwọrọ ayen urhuru rẹ ame hwe ayen,” ọke rẹ ayen vwọ djẹ kẹ ọmọ ri Devid re se Absalọm. Bazillai rọ ghwore ọke nana de phi arhọ rọyen vẹ ọ rẹ ihwo efa phiyọ ẹdia imuoshọ rọ vwọ reyọ ukẹcha vwọ kẹ Devid vẹ ihwo rọyen. Bazillai niro nẹ ọyen ghwore, ọtiọyena o rhe vwo obo ri Jihova cha reyọ ọyen vwo ru-u? Ẹjo, ọ reyọ obo ro vwori eje vwọ vwẹ ukẹcha kẹ idibo rẹ Ọghẹnẹ. (2 Sam. 17:27-29) Die yen avwanre yonori? Otoro edje rẹ avwanre-e, Jihova sa reyọ avwanre  vwo ru ọdavwẹ ri iniọvo rẹ avwanre rehẹ ekogho rẹ avwanre dia yẹrẹ asan efa. (Isẹ 3:​27, 28; 19:17) Ọ da tobọ dianẹ avwanre cha sa vwomakpahotọ vwọ vwẹ ukẹcha kẹ aye-en, e se ru itetoro vwọ kẹ iruo rẹ akpọeje rere a mrẹ igho na vwo ru ọdavwẹ ri iniọvo na vwẹ ọke vẹ asan rẹ ayen da guọnọ.—2 Kọr. 8:14, 15; 9:11.

7. Idjerhe vọ yen Jihova vwọ reyọ Simiọn vwo ruiruo, kẹ mavọ yen ọyena phiudu phiyọ avwanre awọ?

⁷ Jihova ve kẹ Simiọn, ọshare rọ fuevun rọ je kpakore vwẹ Jerusalẹm nẹ, ọ cha mrẹ Mesaya na tavwen o ki ughwu. Ive yena ghene bọn Simiọn gan mamọ kidie ikpe buebun rhire na yen ọ vwọ hẹrhẹ Mesaya na. Jihova hwosa kẹ fikirẹ esegbuyota vẹ akon-echiro rọyen. Ẹdẹ ọvo, “[“ẹwẹn ọfuanfon,” NW] na de muo” rhe uwevwi rẹ ẹga na. Etiyin Simiọn da mrẹ ọmọboba na Jesu, Jihova de muo vwọ ta eta aroẹmrẹ ri shekpahen ọmọ na rọ cha dia Kristi na. (Luk 2:25-35) Dede nẹ, ọ sa dianẹ Simiọn tọn te asan rọ da mrẹ Mesaya na ọke ro vwo ruiruo rẹ aghwoghwo rọye-en, jẹ oma vwerhenrọ fikirẹ uphẹn yena, ebruphiyọ efa je hẹrhẹ vwẹ obaro na! Vwẹ akpọ kpokpọ na ọshare yena rọ fuevun na cha mrẹ oborẹ usuon ri Jesu cha ghwa ebruphiyọ rhe orua rẹ ihworakpọ eje. (Jẹn. 22:18) Oma je sa vwerhen avwanre fikirẹ uphẹn rẹ ẹga ri Jihova vwọ kẹ avwanre.

8. Mavọ yen Jihova sa reyọ avwanre vwo ruiruo kerẹ Banabas?

⁸ Vwẹ ẹgbukpe ujorin ẹsosuọ, ọshare ọvo ro ruẹse mamọ re se Josẹf vwomakpahotọ rere Jihova reyọ vwo ruiruo. (Iruo 4:36, 37) Kidie nẹ a riẹn Josẹf phiyọ ohwo rọ nabọ vwẹ uchebro vwọ kẹ ihwo efa, iyinkọn na de se Banabas, ro mudiaphiyọ “Ọmọ rẹ Obruche.” Kerẹ udje, ọke ri Sọl vwo kurhẹriẹ nu, oshọ mu buebun rẹ iniọvo na ayen vwo bro ra, fikirẹ uruemu rọyen ri jovwo ro vwo muẹkpahen ukoko na. Ẹkẹvuọvo, Banabas da rhe vwẹ ukẹcha vwọ kẹ Sọl, o muẹro nẹ oma nabọ vwerhen Sọl fikirẹ ukẹcha rọyen na. (Iruo 9:21, 26-28) Ọke vwọ yanran, ekpako rehẹ Jerusalẹm da rhe mrẹvughe nẹ ofori re vwo phiuduphiyawọ rẹ iniọvo re dia asan oshesheri vwẹ Antiọk ri Siria. Ono yen ayen jẹre vwọ kẹ oyan na? Banabas! Ayen riẹnrẹ jẹ. A da vuẹ avwanre nẹ, Banabas “de bru ayen uche rere ayen nabọ mudia gan vwi iruo rẹ Ọrovwohwo na.” (Iruo 11:22-24) Ọtiọyen ọ je hepha nonẹna nẹ Jihova je sa nẹrhẹ avwanre dia “ọmọ rẹ obruche” vwọ kẹ iniọvo rẹ avwanre. Kerẹ udje, ọ sa nẹrhẹ avwanre dia obruche vwọ kẹ ihwo rẹ ihwo rẹ ayen vwo ẹguọnọ kpahen ghwuru. Ọ je sa nẹrhẹ avwanre ta eta esiri vwọ kẹ ohwo ro muọga yẹrẹ ohwo rẹ ẹwẹn rọyen kuọrọnre womarẹ a vwọ kọn bru ohwo na ra yẹrẹ vwẹ ifonu vwo se. Wọ sa vwẹ uphẹn kẹ Jihova nẹ ọ reyọ owẹ vwo ruiruo kerẹ Banabas?—1 Tẹsa. 5:14.

9. Die yen avwanre yono vwo nẹ idjerhe ri Jihova vwọ vwẹ ukẹcha kẹ oniọvo Vasily rọ sa vwọ dia uvi ọkpako?

⁹ Jihova vwẹ ukẹcha vwọ kẹ oniọvo ọshare ọvo re se Vasily vwọ dia uvi ọkpako. Ọke ri Vasily vwọ hẹ ẹgbukpe 26 yen a vwọ reyọ vwo mu ọkpako. Oshọ muro nẹ ọyen cha sa vwẹ ukẹcha phia vwẹ ukoko na-a, marho vwọ kẹ iniọvo ri hirharoku ebẹnbẹn. Ẹkẹvuọvo, o yono mie ekpako re ga krẹre vwevunrẹ ukoko na, o ji kpo Isikuru rẹ Ekpako vẹ Idibo Owian. Vasily wianre gangan vwo ru yovwinphiyọ. Kerẹ udje, o de si erọnvwọn evo rọ cha tẹnrovi phiyotọ. Rọ vwọ yanmuẹ ayen memerha na, udu rọyen kọ rhe gan. Ọ da ta: “Obo ri nẹrhẹ oshọ mu vwe  ọke yena kọyen kẹ vwẹ aghọghọ enẹna. Oma vwerhen ọvwẹ siẹrẹ Jihova da chọn vwẹ uko vwọ vwẹ ẹkpo ri Baibol ro shephiyọ vwọ vwẹ ukẹcha kẹ iniọvo rehẹ ukoko na.” Iniọvo, ovwan da vwẹ uphẹn kẹ Jihova nẹ ọ reyọ ovwan vwo ruiruo kerẹ Vasily, ọ sa kẹ ovwan ẹgba rẹ ovwan vwo mu eghwa ehọhọhọ vwevunrẹ ukoko na.

10. Die yen Abigail ruru, kẹ die yen wo yono nẹ udje rọyen rhe?

¹⁰ Devid vẹ isodje rọyen guọnọ ukẹcha ọke rẹ Ovie Sọl vwọ reyọ vwọtua ayen. Isodje ri Devid da vuẹ ọshare rẹ Izrẹl ọvo re se Nabal nẹ ọ kẹ ayen emuọre. Ayen niro nẹ ayen sa yare emuọre mie kidie ayen nenire sẹro rẹ igegede rọyen vwevunrẹ aton. Ẹkẹvuọvo, Nabal rọ ọvwurhuru na rhọnvwe kẹ ayen emu vuọvo-o. Ophu de mu Devid mamọ, ọ da jiroro ro vwo hwe Nabal vẹ eshare rehẹ evwruwevwin rọyen. (1 Sam. 25:3-13, 22) Ẹkẹvuọvo, Abigail rọ dia aye ri Nabal, ohwo vẹ oniso ro ji vwo erhuvwu. Abigail fiudugberi, o de shiguẹ vwẹ obaro ri Devid rọ vwọ rẹ nẹ o hwe Nabal vẹ eshare rọye-en. Ọ vwẹ aghwanre vuẹ Devid nẹ ọ yanjẹ erọnvwọn eje vwo kẹ Jihova. Eta rẹ Abigail na kugbe aghwanre ro djephia te Devid ẹwẹn mamọ. Ọ mrẹvughe nẹ Jihova yen jiro rhe. (1 Sam. 25:23-28, 32-34) Abigail vwẹ iruemu re nẹrhẹ Jihova reyọ vwo ruiruo. Inenikristi ri dia eya de vwo aghwanre vẹ oniso kerẹ Abigail, Jihova je sa reyọ ayen vwọ bọn erua vẹ ihwo efa gan vwevunrẹ ukoko na.—Isẹ 24:3; Taitọs 2:3-5.

11. Die yen emetẹ ri Shallum ruru, kẹ amono yen vwẹrokere ayen nonẹna?

¹¹ Ikpe ujorin buebun vwọ wan nu, emetẹ ri Shallum usun rẹ ihwo ri Jihova reyọ vwo ruiruo rẹ ẹrhomabọn ri igbẹhẹ ri Jerusalẹm. (Neh. 2:20; 3:12) Dede nẹ ọsẹ rayen ọmọ rẹ ovie, jẹ emetẹ ri shallum na vwo owenvwe rẹ ayen vwọ ruiruo yena rọ bẹnre rọ je vọn vẹ egbabọse na. (Neh. 4:15-18) Vwọ fẹnẹ ayen, ehọnvwọre ri Tekoa “phi iroro rẹ ayen phihọ iruo” na-a! (Neh. 3:5) Vwẹro roro oborẹ oma vwerhen emetẹ ri shallum te, ọke re vwo ruiruo na re vwẹ ẹdẹ 52 ọvo! (Neh. 6:15) Nonẹna, oma vwerhen iniọvo eya rẹ ayen vwọ vwobọ vwẹ iruo rẹ ebanbọn vẹ ẹroevwote rẹ iwevwin ra da vwẹ ẹga vwọ kẹ Ọghẹnẹ. A guọnọ ona, oruru, vẹ evun-ẹfuọn rẹ iniọvo eya nana rere e se vwo phikparobọ vwẹ iruo na.

12. Mavọ yen Jihova sa vwọ reyọ avwanre vwo ruiruo kerẹ Tabita?

¹² Jihova reyọ Tabita rọ dia “oruẹse” rọ je dia ohwo ro vwo “uruemu esiri” vwọ vwẹ ukẹcha kẹ ihwo, marho kẹ eyauku. (Iruo 9:36) Fikirẹ uruemu esiri vẹ esẹ-eruo rọyen na, buebun da viẹ ọke ro vwo ghwu. Ẹkẹvuọvo, oma vwerhen ayen gangan ọke rẹ ọyinkọn Pita vwọ rhọvwọn nẹ ughwu. (Iruo 9:39-41) Die yen avwanre yono mie Tabita? Owenẹ avwanre dia ighene yẹrẹ emare, eshare yẹrẹ eya, a sa vwẹ ukẹcha ro fori vwọ kẹ iniọvo rẹ avwanre.—Hib. 13:16.

13. Idjerhe vọ yen Jihova vwọ reyọ oniọvo Ruth vwo ruiruo, kẹ die yen ọ tare?

¹³ Oniọvo aye ọvo rẹ omavua re se Ruth guọnọ dia imishọnare. Rọ vwọ hẹ eghene, o vwobọ vwẹ iruo rẹ nẹ uwevwin kpẹ uwevwin jẹ itrati yen ọ ma ghara. Ọ da ta: “Oma rẹ iruo nana vwerhen ovwẹ.” Ẹkẹvuọvo, ọ bẹn kẹ oniọvo na ro vwo ghwoghwo ota vwẹ anurhoro ji vuẹ ihwo efa kpahen Uvie rẹ Ọghẹnẹ. Dede nẹ oma vua Ruth, ọke rọ vwọ hẹ ẹgbukpe 18, ọ da rhe dia ọkobaro ọkieje. Vwẹ ukpe ri 1946,  o de kpo Isikuru ri Gilead je ga vwẹ Hawaii vẹ Japan. Jihova reyerọ vwo ghwoghwo iyẹnrẹn esiri na mamọ vwẹ ẹkuotọ yena. Oniọvo Ruth vwọ ghwọrọ omarẹ ẹgbukpe 80 vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na nu, ọ da ta: “Jihova bicha vwẹ mamọ. Ọ chọn vwẹ uko vwo phi omavovwẹ mẹ na kparobọ. O mu vwe ẹro dẹn nẹ Jihova sa reyọ kohwo kohwo rọ vwẹrosuọ vwo ruiruo.”

14. Vwo nene obo rehẹ Kọlose 1:29, die ofori nẹ avwanre ru rere Jihova sa vwọ reyọ avwanre vwo ruiruo?

¹⁴ Jihova reyọ idibo rọyen vwo ruiruo vwẹ idjerhe sansan vwẹ ikuegbe rẹ ihworakpọ re. Die yen ọ cha chọn wẹ uko vwo ru? Wẹwẹ yen cha vwomakpahotọ rere ọ sa vwọ reyọ owẹ vwo ruiruo. (Se Kọlose 1:29.) Wọ da vwomakpahotọ, Jihova sa nẹrhẹ wọ dia oghwoghwota ro vwo oruru, uvi oyono, obruche, ugbeyan, ọwena rẹ owian, yẹrẹ dia kemu kemu rọ guọnọre o se vwo ru ọhọre rọyen gba.

15. Kirobo rẹ 1 Timoti 4:12, 15 tare, die yen ighene eshare sa vuẹ Jihova nẹ o ru kẹ ayen nonẹna?

¹⁵ Kẹ, ovwan ighene rẹ eshare re ghwanre cha na vwo? A guọnọ eshare re sasare re cha vwẹ ukẹcha phia vwẹ ukoko na kerẹ idibo owian. Vwẹ ikoko buebun ekpako rehẹ evunrẹ rayen bun vrẹn idibo owian. Ovwan ighene na se dje owenvwe rẹ ovwan phia rẹ ovwan vwo mu eghwa efa vwevunrẹ ukoko na? Ọkievo iniọvo eshare evo me ta: “Ẹdia re me da ga kerẹ oghwoghwota na te kẹ vwẹ.” Ọ da dia ọtiọyen yen wo roro, nẹrhovwo rhe Jihova nẹ ọ chọn wẹ uko vwo muwan wọ vwọ ga kerẹ odibo owian, je vuẹ nẹ ọ kẹ wẹ ẹgba wo vwo ru oborẹ ẹgba wẹn teri eje vwẹ ẹga rọyen. (Aghwo. 12:1) Avwanre guọnọ ukẹcha rẹ ovwan!—Se 1 Timoti 4:12, 15.

16. Die yen avwanre cha nẹrhovwo rhe Jihova kẹ, kẹ diesorọ?

¹⁶ Jihova sa nẹrhẹ wọ dia kemu kemu rọ guọnọre rere ọhọre rọyen se vwo rugba. Ọtiọyena, gba nẹrhovwo kẹ nẹ ọ kẹ wẹ owenvwe vẹ ẹgba wo vwo ruiruo rọyen. Owenẹ avwanre dia ighene yẹrẹ emare, ofori nẹ a reyọ ọke, ẹgba, kugbe ena rẹ avwanre vwo brọghọ phiyọ Jihova oma enẹna. (Aghwo. 9:10) Wo jẹ oshọ yẹrẹ ẹwẹn rẹ mi muwa-an, nẹrhẹ wo kuẹ uphẹn ọghanghanre wo vwo ru oborẹ ẹgba wẹn teri vwẹ ẹga ri Jihova kufia-a. Okpuphẹn yen avwanre vwori re vwo ru kemu kemu rẹ ẹgba avwanre teri re vwo brọghọ ro fori phiyọ Ọsẹ rẹ avwanre oma!