1. Kirobo ri Matiu 11:28-30 tare, ive vọ yen Jesu veri?

JESU ve ive oyoyovwin ọvo vwọ kẹ otu ri kerhọ rọyen. Ọ da ta: “Bru vwe rhe . . . Me kẹ [ovwan] ufuoma.” (Se Matiu 11:28-30.) Ọnana dia ive ghevweghe-e. Kerẹ udje, roro kpahen obo ro ru kẹ aye ọvo rọ họnvwa orharhe ọga ọvo.

2. Die yen Jesu ru vwọ kẹ aye ọvo rọ muọga?

² Aye na guọnọ ukẹcha rẹ okpakpa. O kpo asan rẹ ebo sansan rọ vwọ guọnọ omaesivwo. Ẹgbukpe 12 gbẹ yen ọ riọja rẹ orharhe ọga nana, jẹ e se sivwo-on. Vwo nene urhi na, aye na fonro-o. (Liv. 15:25) O de nyo nẹ Jesu sivwin ihwo re muọga, ọ da ra guọnọ. Ọ vwọ mrẹ Jesu, ọ da vwobọ te ejọjọ rẹ ewun rọyen, siẹvuọvo na oma rọyen de kpo! Ẹkẹvuọvo, ọ dia Jesu di sivwo-on, o ji brọghọ phiyọ oma. Kerẹ udje, Jesu ta ota kẹ aye na vwẹ idjerhe rẹ ẹguọnọ vẹ ọghọ ro vwo se “ọmọtẹ.” O muẹro nẹ ọnana bọn aye na gan, oma je vwerhọn!—Luk 8:43-48.

3. Enọ vọ yen a cha kpahenphiyọ?

³ Noso nẹ aye na yen bru Jesu ra. Ọyen jowọ rẹsosuọ. Eriyin ọ je hepha nonẹna, avwanre yen che “bru” Jesu ra. Asaọkiephana, Jesu che sivwin ega rẹ ihwo ri “bru” ro rhe vwẹ idjerhe rẹ igbevwunu-u. Ẹkẹvuọvo, o ji durhie avwanre nẹ, “Bru vwe rhe . . . me kẹ [ovwan] ufuoma.” Vwevunrẹ uyono na a cha kpahenphiyọ enọ iyorin nana: Mavọ yen e se vwo “bru” Jesu ra? Die yen Jesu mudiaphiyọ rọ vwọ tanẹ, “Mu urhekpe mẹ”? Die yen avwanre se  yono mie Jesu? Diesorọ iruo rọ vwọ kẹ avwanre ru na sa vwọ kẹ avwanre ufuoma? Mavọ yen urhekpe ri Jesu sa vwọ nẹrhẹ avwanre vwo ufuoma ọkieje?

4-5. Erhọ yen idjerhe evo avwanre se vwo “bru” Jesu ra?

⁴ Idjerhe ọvo avwanre se vwo “bru” Jesu ra, ọyen re vwo yono kpahen erọnvwọn ro ruru vẹ obo rọ tare. (Luk 1:1-4) Avwanre ohwo ọvuọvo yen vwo oghwa re vwo yono kpahen obo ri Baibol na ta kpahen Jesu. Avwanre ji se “bru” Jesu ra, siẹrẹ e de brorhiẹn re vwo bromaphiyame ji dia idibo rọyen.

⁵ Idjerhe ọfa re se vwo “bru” Jesu rhe, ọyen ra vwọ nokpẹn rẹ ukẹcha vwo mie ekpako rẹ ukoko na. Jesu reyọ eshare nana re vwo “ru ẹse kẹ ihwo” na vwọ vwẹrote igodẹ rọyen. (Ẹfe. 4:7, 8, 11; Jọn 21:16; 1 Pita 5:1-3) Ofori nẹ avwanre jowọ rẹsosuọ ra vwọ nokpẹn rẹ ukẹcha rayen. Avwanre rhẹro rọyen nẹ ekpako na cha riẹn obo rehẹ ẹwẹn avwanre vẹ obo ra guọnọre-e. Roro kpahen oborẹ oniọvo ọshare ọvo re se Julian tare: “Mi vrẹn nẹ Bẹtẹl fikirẹ ọga, ọtiọyena, ugbeyan mẹ ọvo da vwẹ uchebro kẹ vwẹ nẹ mi bru ekpako na ra vwọ kẹ ukẹcha. Ẹsosuọ, mi rorori nẹ me guọnọ ukẹcha raye-en. Ukuko na me de bru ayen ra, uchebro rẹ ayen vwọ kẹ vwẹ na, da rhe dia ọvo usun rẹ okẹ ro me yovwin ro te vwe obọ re.” Ekpako re vwomakpotọ kerẹ ekpako ivẹ yena re vwẹ ukẹcha kẹ Julian na, sa chọn avwanre uko vwọ riẹn “iroro ri Kristi,” kọyen re vwo vwo ẹruọ ji vwẹrokere iruemu rọyen. (1 Kọr. 2:16; 1 Pita 2:21) Ọnana ghini ọvo usun rẹ okẹ ri me yovwin rẹ ayen sa kẹ avwanre.

6. Die yen Jesu mudiaphiyọ rọ vwọ tanẹ, “Mu urhekpe mẹ ghwa”?

⁶ Jesu vwọ tanẹ, “Mu urhekpe mẹ ghwa,” ọ sa dianẹ ọ tanẹ, “Diotọ rẹ usuon mẹ.” O ji se mudiaphiyọ “Diotọ rẹ urhekpe mẹ, rere me vẹ owẹ wiankugbe vwọ kẹ Jihova.” Obo rọ wanre eje, urhukpe na churobọ si owian.

7. Kirobo ri Matiu 28:18-20 tare, iruo vọ yen a vwọ kẹ avwanre, kẹ imuẹro vọ yen avwanre vwori?

⁷ Avwanre rhiabọreyọ edurhie ri Jesu ọke rẹ avwanre vwọ vwomakpahotọ kẹ Jihova ji bromaphiyame. Ihwo ejobi yen Jesu durhieri, ọ je cha rhiabọreyọ kohwo kohwo rọ ghene guọnọ ga Jihova. (Jọn 6:37, 38) Inenikristi eje yen vwo uphẹn rẹ ayen vwo ruiruo ri Jihova vwọ kẹ Jesu. O muẹro nẹ Jesu cha chọn avwanre uko vwo ruiruo na.—Se Matiu 28:18-20.

8-9. Diesorọ ihwo re vwomakpotọ vwo siẹkẹrẹ Jesu, kẹ enọ vọ yen ofori nẹ a nọ oma avwanre?

⁸ Ihwo re vwomakpotọ yen siẹkẹrẹ Jesu. (Mat. 19:13, 14; Luk 7:37, 38) Diesorọ? Roro kpahen ofẹnẹ rọ herọ uvwre ri Jesu vẹ ihwo ri Farisi na. Ilori rẹ ẹga na phuoma, ayen ji dje ẹguọnọ phia-a. (Mat. 12:9-14) Jesu vwomakpotọ, o ji dje ẹguọnọ phia. Ihwo ri Farisi na ni oma rayen gegerege, ayen ji guọnọ otitivwe. Jesu vwọso uruemu tiọyena, o de ji yono idibo rọyen nẹ ayen vwomakpotọ ji gbe odibo kẹ ihwo efa. (Mat. 23:2, 6-11) Ihwo ri Farisi na djoma kuẹ ihwo, ji djuguegue muẹ ayen. (Jọn 9:13, 22) Jesu nẹrhẹ ihwo vwo ufuoma womarẹ eta vẹ uruemu ri dẹndẹn rọyen.

⁹ Wo yono iruemu nana mie Jesu re?  Nọ oma wẹn: ‘A riẹn vwẹ phiyọ ohwo ro ruẹ dẹndẹn, rọ je vwomakpotọ? Mi vwomakpotọ ruiruo ri ihwo ni fiemu-u? Mi ruẹse kẹ ihwo?’

12-14. Diesorọ iruo ri Jesu vwọ kẹ avwanre vwọ nẹrhẹ oma vwerhen avwanre?

¹² Diesorọ iruo ri Jesu vwọ kẹ avwanre vwọ nẹrhẹ oma vwerhen avwanre? O vwo iroro buebun, ẹkẹvuọvo a cha fuẹrẹn evo.

¹³ Avwanre vwo iniruo ri me yovwin. Jihova rọ dia Oniruo ro me kpenu na, dia onini rọ djoma yẹrẹ ro jẹ ọdavwaro edjephia-a. Ọ vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni iruo rẹ avwanre ruẹ. (Hib. 6:10) Ọ kẹ avwanre ẹgba e se vwo ruiruo rọ vwọ kẹ avwanre na. (2 Kọr. 4:7; Gal. 6:5) Jesu rọ dia Ovie rẹ avwanre na phi omamọ rẹ udje phiyotọ kẹ avwanre. (Jọn 13:15) Ekpako ri vwẹrote avwanre na je davwẹngba vwọ vwẹrokere Jesu rọ dia “osuigegede rode na.” (Hib. 13:20; 1 Pita 5:2) Ayen davwẹngba vwo yono, suẹn, sẹro, je vwẹrote avwanre.

¹⁴ Avwanre vwo igbeyan ri me yovwin. O vwo ihwo ri vwo omamọ rẹ igbeyan yẹrẹ uvi iruo kirobo rẹ avwanre vwori na-a. Di roro: Avwanre vwo uphẹn a vẹ ihwo ri vwo omamọ rẹ iruemu vwọ wiankugbe, jẹ ayen ni oma rayen nẹ ayen yovwin nẹ ihwo efa-a. Ayen vwo ena, ẹkẹvuọvo ayen reyọ vwo phuoma-a, ayen no nẹ ihwo efa yovwin nọ ayen. Ayen ni avwanre kerẹ igbeyan ukperẹ ihwo re vẹ ayen gba wiankuẹgbe. Ugbeyan na gan te asan rẹ ayen da choma rẹ ayen vwo ghwu kẹ avwanre!

15. Mavọ yen ofori nẹ oma ru avwanre kpahen iruo rẹ avwanre ruẹ na?

¹⁵ Avwanre vwo iruo ro me yovwin. Avwanre yono ihwo uyota ro shekpahen Jihova, je rhie efian rẹ Idẹbono phiyọ. (Jọn 8:44) Eshu krun eghwa ehọhọhọ ri ihwo che se mu-u, kẹ ayen. Kerẹ udje, ọ guọnọ nẹ avwanre sebuyota nẹ Jihova che vwo ghovwo imwemwu rẹ avwanre-e. Ọ je guọnọ nẹ e roro nẹ Jihova vwo ẹguọnọ rẹ avwanre-e. Ọnana ofian ro muoshọ rọ sa nẹrhẹ ofu dje ihwo. Avwanre de “bru” Jesu ra, ka sa mrẹ evwoghovwo rẹ imwemwu avwanre. Vwọrẹ uyota Jihova vwo ẹguọnọ rẹ avwanre mamọ. (Rom 8:32, 38, 39) Ọyen emu rẹ omavwerhovwẹn ra vwọ chọn ihwo efa uko vwọ vwẹroso Jihova, ji ru ewene vwẹ akpeyeren rayen!

16. Idjerhe vọ yen oghwa ri Jesu tare nẹ e mu na vwọ fẹnẹ eghwa efa ro fori nẹ e mu?

¹⁶ Oghwa ri Jesu tare nẹ avwanre mu na fẹnẹ eghwa efa ro fori nẹ e mu. Kerẹ udje, oma rhọ ihwo buebun siẹrẹ ayen de ni iruo rhe, oma je vwerhen aye-en. Vwọ fẹnẹ ọyena, oma vwerhen avwanre siẹrẹ a da ghwọrọ ọke vwo ruiruo ri Jihova vẹ Jesu vwọ kẹ avwanre. Oma ghwọrọ avwanre siẹrẹ e de nẹ iruo te uwevwin, dedena, avwanre je gba oma avwanre vwo kpo uyono vwẹ ovwọnvwọn. Ẹkẹvuọvo, oma vwerhen avwanre, a je mrẹ ọbọngan ọke buebun avwanre de rhivwin nẹ uyono rhe. Ọtiọyen ọ je hepha ọke ra da davwẹngba vwo ghwoghwo ji ruẹ uyono ri Baibol romobọ. Erere ra mrẹ no cha rho nẹ ẹgba ra ghwọrọre!

17. Diesorọ avwanre vwọ jomaotọ kpahen oborẹ avwanre se ru?

¹⁷ Ofori nẹ avwanre mrẹvughe nẹ o vwo asan rẹ ẹgba rẹ avwanre ohwo ọvuọvo teri. Ọtiọyena, avwanre jomaotọ kpahen oborẹ avwanre davwẹngba vwo ruẹ. Kerẹ udje, a sa ghwọrọ ẹgba avwanre phiyọ ekoko rẹ ekuakua rẹ ugboma. Jokaphiyọ oborẹ Jesu vuẹ eghene ọshare ọvo rọ dia ọdafe, rọ nọ rọ nẹ, “Die mi ru mi vwo vwo arhọ ri bẹdẹ na?” Ọshare na yọnrọn Urhi na jovwo re. O muẹro nẹ ọshare na omamọ ohwo kidie iyẹnrẹn ri Mak djerephia phephẹn nẹ ọshare na “je” Jesu. Ọtiọyena, Jesu de durhie ọshare na, rọ vwọ ta: “kpo, ra shẹ emu kemu ri wo vwori, . . . wọ rhe, rhi nene uvwe.” Ọshare na guọnọ nene Jesu, ẹkẹvuọvo, ọ guọnọ kpairoro vrẹ ekuakua “buebu” ro vwori-i. (Mak 10:17-22) Ọtiọyena, ọ da sen urhekpe ri Jesu je dia ọviẹn vwọ kẹ “Efe.” (Mat. 6:24, NW) Ọ da dia owẹ die yen wo re ru?

18. Die yen ofori nẹ avwanre ru nọke ra ruọke, kẹ diesorọ?

¹⁸ Ofori nẹ a fuẹrẹn oborẹ avwanre vwọ kobaro vwẹ akpeyeren nọke ra ruọke. Diesorọ? Rere a sa vwọ vwẹ ẹgba avwanre vwo ruiruo vwẹ idjerhe aghwanre. Roro kpahen oborẹ eghene ọshare ọvo re se Mark tare: “Vwẹ ikpe buebun, mi roro nẹ mi yeren akpọ ri kekpe. Mẹvwẹ ọkobaro, jẹ ọkieje yen mi vwo roro kpahen oborẹ mi se vwo vwo igho ji yeren omamọ rẹ akpọ. Me rha riẹn oboresorọ akpeyeren vwọ bẹn kẹ vwẹ-ẹ. Ukuko na, ke me rhe mrẹvughe nẹ ọdavwẹ romobọ mẹ yen me vwọ kobaro, ọmọke vẹ ẹgba kọyen me ghwọrọ phiyọ ẹga ri Jihova.” de wene iroro vẹ akpeyeren rọyen rere o se vwo ru bunphiyọ vwẹ ẹga ri Jihova. da ta: “Ọkievo, udu bru vwe kpahen oborẹ mi se vwo vwo igho, ẹkẹvuọvo, Jihova vẹ Jesu chọn vwẹ uko vwo phi ebẹnbẹn mẹ na kparobọ.”

19. Diesorọ ọ vwọ ghanre e vwo vwo ẹro abavo?

¹⁹ Urhekpe ri Jesu cha nẹrhẹ avwanre vwo ufuoma ọkieje siẹrẹ e de ru erọnvwọn erha. Ọrẹsosuọ, vwo ẹro abavo. Rọ vwọ dianẹ iruo ri Jihova yen avwanre ruẹ na, ofori e vwo ruo vwẹ idjerhe rọ guọnọre. Jihova yen onini, avwanre ke rha ewiowian. (Luk 17:10) Avwanre da vwẹ ẹwẹn rẹ obọ avwanre vwo ruiruo na, kọyen avwanre họnra vwọso urhekpe na. Erhuẹn ro vwo ẹgba dede cha wonma, oma je cha ghwọrọ siẹrẹ ọ rhe nyẹme rẹ onini rọye-en. Ẹkẹvuọvo, avwanre de ruiruo ri Jihova vwẹ idjerhe rọ guọnọre, ke se ru erọnvwọn re rorori nẹ e che se ru jovwo-o, ji phi ebẹnbẹn kparobọ. Karophiyọ nẹ ohwo vuọvo che se  gbowọphiyọ ọhọre ri Jihova-a!—Rom 8:31; 1 Jọn 4:4.

20. Die yen che mu avwanre vwo mu urhekpe ri Jesu?

²⁰ Ọrivẹ, dje uruemu abavo phia. Ọdavwẹ rẹ avwanre ọyen ra vwọ vwẹ ujiri kẹ Jihova. Urhurusivwe vẹ ojevwe romobọ nẹrhẹ Inenikristi rẹ ikpe ujorin rẹsosuọ kparẹ aghọghọ rayen kufia je sen urhekpe ri Jesu. (Jọn 6:25-27, 51, 60, 66; Fil. 3:18, 19) Vwọ fẹnẹ ọyena, ihwo ri vwo iphiẹrophiyọ ayen vwo kpo odjuvwu vwo ẹguọnọ okokodo kpahen Ọghẹnẹ vẹ irivẹ rayen, ayen je mrẹ omavwerhovwẹn rẹ ayen vwo mu urhekpe na ọke rẹ ayen je vwo hẹ otọrakpọ na. Oma je cha vwerhen avwanre siẹrẹ avwanre de dje uruemu abavo phia re vwo mu urhekpe ri Jesu.

21. Kirobo ri Matiu 6:31-33 tare, die yen avwanre rhẹro rọyen mie Jihova?

²¹ Ọrerha, vwo imuẹro nẹ Jihova cha chọn wẹ uko. Avwanre jojẹ re vwo yeren akpọ rẹ omaevwoze, je dia egbowian. Jesu vuẹ avwanre nẹ e che mu kpahen avwanre. Ẹkẹvuọvo, avwanre vwo imuẹro nẹ Jihova cha kẹ avwanre ẹgba re se vwo chirakon rẹ edavwini. E de chirakon rẹ edavwini, jẹ ẹgba rẹ avwanre ganphiyọ. (Jems 1:2-4) Avwanre sa rhẹro rọyen nẹ Jihova cha vwẹrote edavwẹ rẹ avwanre, Jesu che sun avwanre, iniọvo rẹ avwanre ji che phiuduphiyọ avwanre awọ. (Se Matiu 6:31-33; Jọn 10:14; 1 Tẹsa. 5:11) Die ọfa avwanre rhoma guọnọ?

22. Die yen cha nẹrhẹ oma vwerhen avwanre?

²² Aye ri Jesu sivwinri na mrẹ ufuoma ẹdẹdẹ ri Jesu sivwinro na. Ẹkẹvuọvo, ọ cha mrẹ ufuoma ri bẹdẹ siẹrẹ ọ da fuevun dia odibo ri Jesu. Die yen wo rorori nẹ o ruru? Vwẹ ẹro roro osa ro che te obọ siẹrẹ ọ da dia odibo ri Jesu. O che nene Jesu sun vwẹ odjuvwu. Korọnvwọn Korọnvwọn ro vwo ze ro vwo nene Jesu, te ebruphiyo ri che te obọ-ọ. O torori se avwanre vwo iphiẹrophiyọ rẹ odjuvwu yẹrẹ ọ rẹ otọrakpọ na-a, oma cha vwerhen avwanre mamọ nẹ avwanre rhiabọreyọ edurhie rẹ Jesu na: “Bru vwe rhe!”