UYONO 39
Amono Yen “Urogho rẹ Ihwo Buebu” Na?
“Me da mrẹ urogho rẹ ihwo buebu rẹ unu se keri-i, . . . ri mudia vwẹ obaro rẹ ekete na kugbe obaro rẹ Omogodẹ na.”—ẸVWỌ. 7:9.
UNE 60 O Che Sivwin Ayen
ỌDJẸKOKO *
1. Ẹdia vọ yen ọyinkọn Jọn hirharoku vwẹ oba rẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ?
VWẸ oba rẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ, ọyinkọn Jọn hirharoku ebẹnbẹn ọgangan ọvo. E muro kpo ighuvwun vwẹ otọ rẹ ame riariẹphiyọ vwẹ Patmọs, ọ ghwore, ọyen jehẹ ọyinkọn ro ghwu chekọ. (Ẹvwọ. 1:9) Ọ riẹnre nẹ ihwo ri vwọsua yono iyono efian, ji so ohẹriẹ vwevunrẹ ukoko na. Kọ ghwa họhọ nẹ vwẹ ọmọke krẹn, Inenikiristi uyota rha cha dia ọfa-a.—Jud 4; Ẹvwọ. 2:15, 20; 3:1, 17.
2. Vwo nene obo rehẹ Ẹvwọphia 7:9-14, aroẹmrẹ rọ vwerhoma vọ yen Jọn mrẹre? (Ni uhoho rọhẹ opharo ọbe na.)
2 Vwẹ uvwre rẹ ebẹnbẹn nana, Jihova da vwẹ emramrẹ rọ vwerhoma vwọ nẹ Jọn. Vwẹ emramrẹ na, amakashe ọvo da vuẹ emekashe ẹne efa nẹ ayen yọnrọn odju oghwọrọ rẹ ukpokpogho rode na bẹsiẹ ra vwọ ka oka phiyọ arhare rẹ ẹko ri ihwo evo. (Ẹvwọ. 7:1-3) Ihwo 144,000 ri che nene Jesu sun vwẹ odjuvwu na yen ẹko yena. (Luk 12:32; Ẹvwọ. 7:4) Jọn ji djunute ẹko ọfa ro bunrun mamọ te ẹdia ro de kperi phia: “Me da mrẹ urogho rẹ ihwo buebu rẹ unu se keri-i, ri nẹ ẹgborho kẹgborho rhe, rẹ orua ejobi kugbe ihwo kugbe ephẹrẹ rhe, ri mudia vwẹ obaro rẹ ekete na kugbe obaro rẹ Omogodẹ na.” (Se Ẹvwọphia 7:9-14.) Vwẹro roro oborẹ oma vwerhen Jọn te ọke rọ vwọ mrẹ nẹ urogho rẹ ihwo buebun cha ga ẹga rẹ uyota vwẹ obaro na!
3. (a) Diesorọ aroẹmrẹ ri Jọn vwo kpuriẹnphiyọ esegbuyota rẹ avwanre? (b) Die yen e che yono vwẹ uyovwinrota nana?
3 Aphro hẹro-ọ, kirobo rẹ aroẹmrẹ yena kpuriẹnphiyọ esegbuyota ri Jọn, eriyin ọ je cha kpuriẹnphiyọ esegbuyota rẹ avwanre ri yerẹn vwẹ ọke rẹ orugba rẹ aroẹmrẹ yena. Enẹna, iduduru rẹ ihwo ga Jihova vẹ iphiẹrophiyọ ayen vwo sivwin wan ukpokpogho rode na, ji yerin vwẹ otọrakpọ
na bẹdẹ. Vwevunrẹ uyono nana, e che yono oborẹ Jihova vwo dje urogho rẹ ihwo buebun na phia vwọ kẹ ihwo rọyen vwẹ ikpe ri vrẹ ujọne re wanre. E de ru ọyena nu, ka cha ta ota kpahen erọnvwọn ivẹ re vwo vughe urogho rẹ ihwo buebun na: (1) Oborẹ ayen bun te kugbe (2) asan rẹ ayen nurhe. Ẹkpo nana cha kpuriẹnphiyọ esegbuyota rẹ ihwo eje ri vwo iphiẹrophiyọ yena.TIVỌ YEN UROGHO RẸ IHWO BUEBUN NA CHA DIA?
4. Uyota ri Baibol vọ yen ẹga efian vwo ẹruọ rọye-en, kẹ mavọ yen Emọ-uyono ri Baibol na vwọ fẹnẹ ayen?
4 Ẹga efian rhọnvwa yono uyota na nẹ ihwo ri nyupho rẹ Ọghẹnẹ cha dia otọrakpọ na bẹdẹ-ẹ. (2 Kọr. 4:3, 4) Nonẹna, ẹga efian yono nẹ ihwo esiri eje che kpo odjuvwu siẹrẹ ayen de ghwu nu. Ẹkẹvuọvo, ọnana fẹnẹ uyono rẹ Emọ-uyono ri Baibol na ri teyen ọbe rẹ Uwevwin Orhẹrẹ na rhanvwẹ ukpe ri 1879. Ayen riẹnre nẹ Ọghẹnẹ che ru otọrakpọ na phiyọ Iparadaisi, iduduru ihwo ri nyupho rẹ Ọghẹnẹ cha dia otọrakpọ na, ọ dia odjuvwu-u. Ẹkẹvuọvo, ọ reyọ ọke ayen ke nabọ vwo ẹruọ rẹ ẹko rẹ ihwo nana.—Mat. 6:10.
5. Die yen Emọ-uyono ri Baibol na mrẹvughe kpahen ihwo 144,000 na?
5 Vwọrẹ uyota, Baibol na ji chọn Emọ-uyono ri Baibol na uko vwọ mrẹvughe nẹ o vwo ẹko ri ihwo ra cha “tanhirhe” yẹrẹ dẹ vwo nẹ otọrakpọ na kpo odjuvwu re nene Jesu sun. (Ẹvwọ. 14:3) Inenikristi 144,000 ri vwomakpahotọ kẹ Jihova, ri ji ga krẹre vẹ oruru vwẹ otọrakpọ na yehẹ ẹko yena. Kẹ, urogho rẹ ihwo buebun na vwo?
6. Die yen Emọ-uyono ri Baibol na segbuyota kpahen urogho rẹ ihwo buebun na?
6 Vwẹ aroẹmrẹ na, Jọn mrẹ ẹko yena “ri mudia vwẹ obaro rẹ ekete na kugbe obaro rẹ Omogodẹ na.” (Ẹvwọ. 7:9) Eta yena mu Emọ-uyono ri Baibol na vwọ rhọnvwe nẹ kerẹ ihwo 144,000, urogho rẹ ihwo buebun na cha dia obo odjuvwu. Ọtiọyena, ọ da dianẹ ihwo 144,000 vẹ urogho rẹ ihwo buebun na cha dia odjuvwu, kẹ ọrhọ yen ofẹnẹ rọhẹ uvwre rẹ ẹko ivẹ na? Emọ-uyono ri Baibol na rorori nẹ urogho rẹ ihwo buebun na cha dia Inenikristi ri ghwa nabọ nyupho rẹ Ọghẹnẹ ọke rẹ ayen vwọ hẹ otọrakpọ na-a. Dede nẹ ayen nene uchebro rehẹ Baibol na, evo rayen ji evunrẹ ishọshi rẹ ẹga efian. Emọ-uyono ri Baibol na de brorhiẹn nẹ ihwo tiọyena vwo ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ, ẹkẹvuọvo, ayen muwan rẹ ayen vwo nene Jesu su-un. Rọ vwọ dianẹ ẹguọnọ ayen vwo kpahen Ọghẹnẹ nabọ gan na-a, urogho rẹ ihwo buebun na che muwan rẹ ayen vwọ dia odjuvwu vwẹ obaro rẹ ekete na, ẹkẹvuọvo, ayen che se chidia enu rẹ ekete na-a.
7. Kirobo rẹ Emọ-uyono ri Baibol na segbuyota, amono yen cha dia otọrakpọ na vwẹ otọ rẹ Usuọn rẹ Ẹgbukpe uriorin ri kristi na, kẹ die yen ayen ji segbuyota kpahen eshare ri fuevun re diarọ vwẹ ọke awanre?
7 Kẹ, amono yen cha dia otọrakpọ na? Emọ-uyono ri Baibol na segbuyota nẹ siẹrẹ ihwo 144,000 vẹ urogho rẹ ihwo buebun na de kpo odjuvwu nu, iduduru rẹ ihwo cha vwẹ otọrakpọ na vwọ riuku vwẹ otọ rẹ Usuon rẹ Ẹgbukpe Uriorin ri Kristi na. Emọ-uyono ri Baibol na rhẹro rọyen nẹ iduduru rẹ ihwo yena cha ga Jihova tavwen usuon ri Kristi na ki tonphiyọ-ọ. Ukperẹ ọtiọyen, ayen rorori nẹ e che yono ẹko nana kpahen Jihova vwẹ uvwre ọke rẹ Usuon Ẹgbukpe Uriorin ri Kristi na. Ọtiọyena, ihwo ri yan nene odjekẹ ri Jihova cha mrẹ ebruphiyọ rẹ arhọ ri bẹdẹ vwẹ otọrakpọ na, a me rha ghwọrọ ihwo ri gbevwọsuọ. Emọ-uyono ri Baibol na ji roro nẹ ọkiọvo ihwo re che vwo mu “isun” Une 45:16.
vwẹ otọrakpọ na ọke yena, ji te eshare ri fuevun ri ghwuru tavwen Jesu ki rhe otọrakpọ na, che vwo osa rẹ arhọ vwẹ odjuvwu vwẹ oba rẹ ẹgbukpe uriorin na.—8. Ẹko rẹ ihwo erha vọ yen e rorori nẹ e hẹ ọrhuẹrẹphiyotọ ri Jihova?
8 Ọtiọyena, Emọ-uyono ri Baibol na de roro nẹ ẹko ihwo erha yen herọ: (1) ihwo 144,000 ri che nene Jesu sun vwẹ obo odjuvwu; (2) urogho rẹ Inenikristi ri ghwe vwo oruru ọganga-an, ri che mudia obaro rẹ ekete ri Jesu vwẹ odjuvwu; kugbe (3) iduduru rẹ ihwo re che yono kpahen Jihova vwẹ otọrakpọ na vwẹ uvwre ọke rẹ Usuon rẹ Ẹgbukpe Uriorin ri Kristi na. * Ukuko na, Jihova da chọn ayen uko vwọ nabọ vwẹ ẹruọ ẹkpo na.—Isẹ 4:18.
URHUKPE RẸ UYOTA NA LO PHIYỌ
9. (a) Idjerhe vọ yen urogho rẹ ihwo buebun na che vwo “mudia vwẹ obaro rẹ ekete na kugbe obaro rẹ Omogodẹ na”? (b) Diesorọ ẹruọ re rhi vwo kpahen Ẹvwọphia 7:9 vwo shephiyọ dẹn?
9 Vwẹ ukpe ri 1935, Iseri ri Jihova da nabọ vwo ẹruọ rẹ urogho rẹ ihwo buebun rehẹ aroẹmrẹ ri Jọn na. Ayen da rhi mrẹvughe nẹ urogho rẹ ihwo buebun na che kpo odjuvwu vwẹ idjerhe re rhiẹromrẹ re “mudia vwẹ obaro rẹ ekete na kugbe obaro rẹ Omogodẹ” na-a. Ukperẹ ọtiọyen, ayen che mudia vwẹ idjerhe rẹ udje. Dede nẹ otọrakpọ na yen urogho rẹ ihwo buebun na cha dia, ayen che “mudia vwẹ obaro rẹ ekete na” vwẹ idjerhe ayen vwọ mrẹvughe nẹ Jihova yen osun rẹ akpọ vẹ odjuvwu, ayen ji vwọ vwomakpotọ kẹ ogangan rẹ usuon rọyen. (Aiz. 66:1) Ayen che “mudia vwẹ obaro rẹ Omogodẹ na” womarẹ esegbuyota ayen vwo kpahen izobo ọtanhirhe ri Jesu. Kọyensorọ Matiu 25:31, 32, vwọ tanẹ “ẹgborho rẹ akpọ na ejobi” ji te irumwemwu na, “koko [vwẹ] obaro” rẹ ekete rẹ urinrin ri Jesu. O phẹnre nẹ otọrakpọ na yen ẹgborho nana eje hepha, ọ dia odjuvwu-u. Ẹruọ nana shephiyọ dẹn. O dje oboresorọ Baibol na rha tanẹ a dẹ urogho rẹ ihwo buebun na vwọ kpo odjuvwu-u. Ihwo 144,000, ri che nene Jesu sun kerẹ ivie “kugbe irherẹn” na ọvo yen ẹko re ve ive rẹ arhọ ri bẹdẹ vwẹ odjuvwu vwọ kẹ.—Ẹvwọ. 5:10.
10. Diesorọ o vwo fo nẹ urogho rẹ ihwo buebun na yono kpahen idjerhe ri Jihova tavwen Usuon rẹ Ẹgbukpe Uriorin ri Kristi na ke tonphiyọ?
10 Rhanvwẹ ukpe ri 1935, Iseri ri Jihova vwo ẹruọ rọyen nẹ urogho rẹ ihwo buebun rehẹ aroẹmrẹ ri Jọn na churobọ si Inenikristi re fuevun ri vwo iphiẹrophiyọ ayen vwọ dia otọrakpọ na bẹdẹ. Ayen se vwo sivwin wan ukpokpogho rode na, ofori nẹ ayen riẹn kpahen idjerhe ri Jihova bẹsiẹ Usuon rẹ Ẹgbukpe Uriorin ri Kristi na ke tonphiyọ. Ofori nẹ ayen dje esegbuyota ọgangan phia rere ayen sa vwọ “vabọ rẹ imu nana ejobi re cha phia” na tavwen Usuon rẹ Ẹgbukpe Uriorin ri Kristi na ke tonphiyọ.—Luk 21:34-36.
11. Die yen nẹrhẹ evo usun rẹ Emọ-uyono ri Baibol na roro nẹ a cha rhọvwọn ihwo evo kpo odjuvwu vwẹ oba rẹ Usuon rẹ Ẹgbukpe Uriorin ri Kristi na?
11 Kẹ iroro na nẹ a cha rhọvwọn otu ri dia omamọ rẹ udje vwẹ otọrakpọ na vwo kpo odjuvwu siẹrẹ Usuon rẹ Ẹgbukpe Uriorin ri Kristi na de vwoba re vwo? Iroro yena vwomaphia vwẹ uyovwinrota ọvo vwẹ Uwevwin Orhẹrẹ rẹ February 15, 1913. Ohwo se roro, ‘Diesorọ a cha vwọ rhọvwọn idibo rẹ Ọghẹnẹ re fuevun vwẹ ọke awanre rhe otọrakpọ na, jẹ Inenikristi ri ghwe vwo esegbuyota te aye-en che vwo vwo osa rẹ odjuvwu?’ Vwọrẹ uyota,
erọnvwọn ivẹ yen nẹrhẹ ayen vwo iroro yena: (1) urogho rẹ ihwo buebun na cha dia obo odjuvwu kugbe (2) Inenikristi ri ghwe vwo oruru-u cha dia usun rẹ urogho rẹ ihwo buebun na.12-13. Die yen ihwo ra jẹreyọ na vẹ urogho rẹ ihwo buebun na mrẹvughe kpahen osa rayen?
12 Kirobo re yono cha na, ghwe vwo nẹ 1935, Iseri ri Jihova vwo ẹruọ rọyen nẹ ihwo ri che sivwin wan Amagidọn yen urogho rẹ ihwo buebun yẹrẹ otu gbidigbidi ri Jọn mraro rọyen. Ayen che “nẹ evun rẹ ukpokpogho rode na rhe” vwẹ otọrakpọ na, kẹ ayen che “kuvwie tanẹ, esivwo kẹ Ọghẹnẹ rẹ avwanre ro tidia phihọ enu rẹ ekete na, ji kugbe Omogodẹ na!” (Ẹvwọ. 7:10, 14) Vwọba, Baibol na yonori nẹ ihwo ra cha rhọvwọn kpo odjuvwu che vwo “obo ri me yovwi” vwọ vrẹ eshare ri fuevun vwẹ ọke awanre. (Hib. 11:40) Ọtiọyena, iniọvo rẹ avwanre ki durhie ihwo vẹ oruru nẹ ayen rhe ga Jihova vẹ iphiẹrophiyọ rẹ ayen vwọ dia otọrakpọ na bẹdẹ.
13 Otu gbidigbidi na ghọghọ fikirẹ iphiẹrophiyọ rayen na. Ayen riẹnre nẹ Jihova yen brorhiẹn se odjuvwu yẹrẹ otọrakpọ na yen idibo rọyen da cha ga. E ra jẹreyọ vẹ otu gbidigbidi na mrẹvughe nẹ ẹserọphẹ ri Jihova womarẹ ọtanhirhe na yen sa nẹrhẹ ayen vwo osa na.—Rom 3:24.
AYEN BUNRUN DẸN
14. Ukpe ri 1935 vwọ wan nu, diesorọ ihwo buebun vwo roro kpahen oborẹ aroẹmrẹ rẹ urogho rẹ ihwo buebun na che vwo rugba?
14 Dede nẹ ẹruọ rẹ ihwo ri Jihova nabọ rhi fiotọ vwẹ ukpe ri 1935, jẹ ihwo buebun ji roro oborẹ ihwo ri vwo iphiẹrophiyọ otọrakpọ na cha vwọ dia otu gbidigbidi. Kerẹ udje, Ronald Parkin hẹ ẹgbukpe 12 ọke re rhi vwo vwo ẹruọ ro fiotọ kpahen otu gbidigbidi na. Ọ da ta: “Vwẹ ọke yena omarẹ ighwoghwota 56,000 ọvo yehẹ akpọneje, jẹ iphiẹrophiyọ rẹ odjuvwu yen buebun rayen vwori. Ọtiọyena, otu gbidigbidi na ghwe bu-un.”
15. Idjerhe vọ yen ekoko rẹ urogho rẹ ihwo buebun na vwọ yan phiaro?
15 Vwẹ ikpe buebun re vwọ kpahọn, e de ji imishọnare vwo kpo irere buebun, ọtiọyena uchunu rẹ Iseri ri Jihova ke buẹnphiyọ. Vwẹ 1968, a da reyọ ọbe re se The Truth That Leads to Eternal Life vwọ tuẹn ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ uyono rẹ Baibol phiyọ. Oborẹ ọbe na nabọ dje uyota ri Baibol na phia vwẹ idjerhe rọ lọhọre nẹrhẹ ihwo buebun kurhẹriẹ rhe ukoko ri Jihova vwọ vrẹ obo ri jovwo. Vwẹ uvwre ẹgbukpe ẹne ọvo, ihwo re vrẹ 500,000 yen bromaphiyame. Iduduru rẹ ihwo efa ji bromaphiyame ọke rẹ ẹgba rẹ ẹga ri Ifada vwo vwẹ oma rẹ ihwo vwo shekpotọ Aiz. 60:22) O kri nọ-ọ na, ukoko ri Jihova reyọ ena rẹ aghwoghwo efa vwọphia re sa vwẹ ukẹcha vwọ kẹ ihwo vwọ riẹn oborẹ Baibol na yonori. O phẹnre dẹn nẹ e koko otu gbidigbidi ri vrẹ oduduru ẹrenren re.
vwẹ Latin America vẹ irere efa, kugbe ọke ra vwọ kẹ avwanre ugbomọphẹ re vwo ruiruo aghwoghwo na vwẹ Eastern Europe vẹ ẹbẹre evo rẹ Africa. (UROGHO RẸ IHWO BUEBUN RI NẸ ASAN SANSAN VWỌ RHE
16. Tivọ yen urogho rẹ ihwo buebun na che nurhe?
16 Jọn vwo si aroẹmrẹ rọyen phiyotọ nu, ọ da tanẹ urogho rẹ ihwo buebun na che nẹ “ẹgborho kẹgborho rhe, rẹ orua ejobi kugbe ihwo kugbe ephẹrẹ rhe.” Ọmraro Zekaraya ji mrẹ ọkpọ rẹ aroẹmrẹ nana jovwo re. Ọ da ta: “Vwẹ ẹdẹ yena eshare ihwe che ne ẹgborho rẹ ephẹrẹ kephẹrẹ rhe cha yọnre ewun rẹ ohwo ri Ju, ta nẹ, Jẹn avwanre nene uwe, kidie me nyori nẹ Ọghẹnẹ vẹ ovwan herọ.”—Zek. 8:23.
17. Die yen e ruru a vwọ vwẹ ukẹcha kẹ ihwo ri nẹ kephẹrẹ kephẹrẹ rhe?
17 Iseri ri Jihova mrẹvughe nẹ e se vwo koko ihwo ri nẹ kephẹrẹ kephẹrẹ rhe, ofori nẹ e ghwoghwo iyẹnrẹn esiri na vwẹ ephẹrẹ buebun. Ọ vrẹ ẹgbukpe 130 re, rẹ Mat. 24:14; Jọn 13:35.
avwanre vwọ fan ẹbe vẹ erọnvwọn re vwo yono Baibol na kpo ejajẹ sansan. Ẹkẹvuọvo, asaọkiephana avwanre ruiruo rẹ efanfan rọ marho kparobọ vwẹ ikuegbe rẹ ihworakpọ vwẹ ephẹrẹ re vrẹ 900. Aphro herọ-ọ, Jihova ru emu ri gbevwunu vwẹ ọke rẹ avwanre na ro vwo koko otu gbidigbidi na vwẹ ẹgborho na eje. Kidie nẹ a fan Baibol na vẹ ẹbe rẹ ukoko na kpo ephẹrẹ buebun, otu gbidigbidi na ke sa ga Jihova kuẹgbe dede nẹ asan sansan yen ayen nurhe. A riẹn Iseri ri Jihova phiyọ ihwo ri ghwoghwo vẹ oruru, ayen ji vwo ẹguọnọ rẹ iniọvo rayen. Ọyena ghene bọn esegbuyota rẹ avwanre gan dẹn!—DIE YEN AROẸMRẸ NA MUDIAPHIYỌ KẸ AVWANRE?
18. (a) Kirobo rẹ Aizaya 46:10, 11 tare, diesorọ o re gbe avwanre nu nẹ Jihova ru orugba rẹ aroẹmrẹ ro shekpahen otu gbidigbidi na-a? (b) Diesorọ ihwo ri vwo iphiẹrophiyọ ayen vwọ dia otọrakpọ na re roro nẹ emu ọvo va ayen abọ-ọ?
18 Oma vwerhen avwanre mamọ kpahen aroẹmrẹ rẹ urogho rẹ ihwo buebun yẹrẹ otu gbidigbidi na! Idjerhe ri Jihova ru aroẹmrẹ yena gba wan gbe avwanre unu-u. (Se Aizaya 46:10, 11.) Oma vwerhen otu gbidigbidi na fikirẹ iphiẹrophiyọ ri Jihova vwọ kẹ ayen. Ayen niro nẹ emu ọvo va ayen abọ kidie nẹ ayen vwo iphiẹrophiyọ ayen vwo nene Jesu sun vwẹ odjuvwu-u. Vwẹ Baibol na, avwanre se kpahen eshare vẹ eya ri fuevun rẹ ẹwẹn ọfuanfon na ji sun, dedena ayen dia usun rẹ ihwo 144,000 na-a. Jọn ro brẹ ihwo phiyame ọvo usun rẹ ihwo tiọyena. (Mat. 11:11) Devid jẹ ohwo ọfa. (Iruo 2:34) A cha rhọvwọn ayen vẹ iduduru rẹ ihwo buebun vwọ rhe iparadaisi. Ayen vẹ otu gbidigbidi na che vwo uphẹn ayen vwo dje evun-ẹfuọn phia vwọ kẹ Jihova vẹ usuon rọyen.
19. Die yen e che ru siẹrẹ e de vwo ẹruọ rẹ aroẹmrẹ ri Jọn ro shekpahen otu gbidigbidi na?
19 Ọnana yen obọ rẹsosuọ Ọghẹnẹ vwo koko iduduru rẹ ihwo nẹ ẹgborho na eje vwọ rhe ẹga rọyen. Owenẹ iphiẹrophiyọ rẹ avwanre dia ọ rẹ odjuvwu yẹrẹ otọrakpọ na, ofori nẹ avwanre davwẹngba vwọ vwẹ ukẹcha kẹ ihwo vwọ dia usun rẹ otu gbidigbidi re “igodẹ efa” na. (Jọn 10:16) O rhe che kri-i, Jihova cha reyọ ukpokpogo rode na vwọ ghwọrọ isuesun vẹ ẹga na eje ri so ojaẹriọ vwọ kẹ ihworakpọ. Ọnana ghene okpuphẹn rẹ otu gbidigbidi na cha vwọ ga Jihova vwẹ otọrakpọ na bẹdi bẹdẹ!—Ẹvwọ. 7:14.
UNE 139 Mrẹ Oma Wẹn Vwẹ Akpọ Kpokpọ Na