1-2. (a) Ono yen Yunaisi, egbabọse vọ yen o hirharoku kerẹ ọmiọvwọn? (b) Djekpahen uhoho rọhẹ opharo ọbe na.

 DEDE nẹ Baibol ta ota kpahen omaebrophiyame ri Timoti-i, ọ bẹnre e vwo roro oborẹ oma ru oni ri Timoti ẹdẹ yena-a. (Isẹ 23:25) Di vwẹ ẹwẹn roro oborẹ oma ruro ọke ọ vwọ mrẹ Timoti rọ ruẹ ame ro te ehun na. Ọ da hwẹ jẹ Lọis, oni rẹ Timoti rode mudia kẹrẹ. Udu de ke bru oni rọyen, o de kuẹ ẹwẹn ọke re vwo divwin Timoti phiyọ ame ro kodo te ehun na. Ọke ra vwọ kparọ nẹ ame na rhe, jọ hwẹ phiẹphiẹphiẹ vwẹ opharo, oni na da viẹ oviẹ rẹ omavwerhovwẹn. Yunaisi nabọ phi egbabọse obo ro se vwo yono ọmọ rọyen vwo vwo ẹguọnọ ri Jihova kugbe Jesu kristi kparobọ. Ebẹnbẹn vọ yen o hirharoku ọke rọ vwọ davwẹngba ro vwo yono ọmọ na?

² Ọ dia ẹga vuọvo yen ọsẹ rẹ Timoti vẹ oni rọyen ra ọke rọ vwọ ghwanre-e. Ọsẹ rọyen ohwo ri Grik, oni rọyen kugbe oni rọyen rode ke rha ihwo ri Ju. (Iruo 16:1) Ọ sa dianẹ ọke rẹ Timoti vwọ hẹ eghene yen Yunaisi vẹ Lọis vwọ dia Inenikristi. Dedena, ọsẹ rọyen dia Onenikristi-i. Ẹga vọ yen Timoti cha vwomaba? Ọ ghwanre te ohwo ro se brorhiẹn romobọ rọyen re. Ọ cha vwomaba ẹga rẹ ọsẹ rọyen? O che nene ẹkuruemu rẹ ihwo ri Ju re yoniro nẹ ọke emọ rhe na? Gbanẹ ọ cha dia Onenikristi?

3. Vwo nene obo rehẹ Isẹ 1:8, 9, ẹro vọ yen Jihova vwo nẹ owian rẹ emiọvwọn wian rẹ ayen sa vwọ chọn emọ rayen uko vwọ dia igbeyan rọyen?

³ Nonẹna, emiọvwọn re dia Inenikristi ji vwo ẹguọnọ rẹ orua  rayen mamọ. Orọnvwọn ọvo rọ ma ghanre, ọyen ayen vwọ chọn emọ rayen uko vwo vwo oyerinkugbe rọ kpẹkpẹre vẹ Jihova. Ọghẹnẹ nabọ nẹ ẹgbaẹdavwọn rayen na ghanghanre. (Se Isẹ 1:8, 9.) Jihova vwẹ ukẹcha kẹ ini buebun re rere ayen sa vwọ chọn emọ rayen uko vwo vwo ẹguọnọ rọyen je vwẹ ẹga kẹ.

4. Egbabọse vọ yen ini buebun hirharokuẹ nonẹna?

⁴ Vwọrẹ uyota, ọmiọvwọn sa vwẹ ẹwẹn roro sẹ emọ rọyen cha jojẹ rẹ ayen vwọ ga Jihova kerẹ oborẹ Timoti ruru. Dedena, emiọvwọn riẹn okeke rẹ emọ rayen hirharokuẹ vwẹ akpọ rẹ Eshu nana. (1 Pita 5:8) Vwọba, ini buebun vwo egbabọse rẹ ayen ọvo vwọ yọnrọn emọ rayen kidie ọsẹ rha herọ-ọ yẹrẹ o nene ayen ga Jihova-a. Kerẹ udje, oniọvo aye ọvo re se Christine * tare nẹ, “Ọshare mẹ ọyen omamọ rẹ ọsẹ ro vwo ẹguọnọ rẹ orua rọyen, ẹkẹvuọvo ọ guọnọre nẹ me yọnrọn emọ avwanre ghwanre kerẹ Iseri ri Jihova-a. Me viẹre vwẹ ikpe buebun ri mi vwo roro sẹ emọ mẹ ghini sa ga Jihova.”

5. Die yen a cha ta ota kpahen vwẹ uyono nana?

⁵ Ọ da dianẹ wẹwẹ ọmiọvwọn rọ dia Onenikristi, wọ sa chọn emọ wẹn uko vwo vwo ẹguọnọ rẹ Jihova je vwẹ ẹga kẹ kirobo Yunaisi ruru. Vwẹ uyono nana, a cha ta ota kpahen oborẹ wọ sa vwọ vwẹrokere udje rọyen vwo yono emọ wẹn womarẹ ota vẹ uruemu wẹn. A je cha mrẹ oborẹ Jihova cha chọn wẹ uko wan.

6. Kirobo 2 Timoti 3:14, 15 djere, mavọ yen Timoti wan dia Onenikristi?

⁶ Ọke rẹ Timoti vwọ hẹ omotete, ọyen oni rọyen vwọ davwẹngba vwo yono “ọbe ọfuanfon na,” kirobo rẹ ihwo ri Ju vwo ẹruọ rọyen te. Vwọrẹ uyota, o vwo asan rẹ erianriẹn ri Yunaisi bare kidie ọ riẹn emuvuọvo kpahen Jesu Kristi-i. Dedena, oborẹ Timoti yono vwo nẹ ọbe ọfuanfan na rhe nẹrhẹ ọ riẹn obo ra guọnọ mie kerẹ Onenikristi. Jẹ, ọ ghene sa dia Onenikristi? Kerẹ eghene, ọ sa jojẹ sẹ ọ cha dia Onenikristi. Aphro herọ-ọ nẹ, fikirẹ ẹgbaẹdavwọn rẹ oni rọyen Timoti da ‘nabọ vwo esegbuyota’ kpahen obo ro yono kpahen Jesu. (Se 2 Timoti 3:14, 15.) Mavọ yen oma vwerhen Yunaisi te ro se vwo phikparobọ vwo yono ọmọ rọyen kpahen Jihova dede nẹ ọ bẹn vwọ kẹ! Yunaisi nabọ yerin mu odẹ rọyen, ro nẹ ubiota ro mudiaphiyọ “ophikparobọ” rhe.

7. Idjerhe vọ yen Yunaisi vwọ chọn ọmọ rọyen uko vwọ yan phiaro ro vwo bromaphiyame nu?

⁷ Omaebrophiyame rẹ Timoti ọyen owọẹjẹ ọvo rọ ma ghanre vwẹ akpeyeren rọyen, ẹkẹvuọvo o vwo bromaphiyame nu jẹ Yunaisi je ro ẹnwan kpahọn. Die yen ọmọ mẹ cha vwẹ akpeyeren rọyen ru? Ọ cha vwomaba erharhe rẹ igbeyan? O che kpo isikuru rehẹ Atẹns ji rhiabọreyọ iyono rẹ egọẹdjọ rẹ egbaghwanre rehẹ oboyi na? Ọ cha ghwọrọ ọke, ẹgba, kugbe ọke eghene rọyen vwọ tua efe? Yunaisi cha sa jojẹ vwọ kẹ Timoti-i, ẹkẹvuọvo ọ sa vwẹ ukẹcha kẹ vwo brorhiẹn rẹ aghwanre. Idjerhe vọ? Ọyen rọ vwọ davwẹngba rọyen eje vwo yono ọmọ rọyen vwo vwo ẹguọnọ okokodo kpahen Jihova ji dje ọdavwaro kpahen erọnvwọn eje rẹ Jihova vẹ Jesu ru kẹ ayen kerẹ orua. Ọ dia emiọvwọn rẹ irivẹ orọnvwe rayen ga Jihova-a ọvo yen mrẹ bẹnbẹn ayen vwọ chọn emọ rayen uko vwo vwo ẹguọnọ ri Jihova-a. Ọ da tobọ dianẹ ayen ihwo ivẹ na hẹ ukoko na, ọ je bẹn ayen vwọ vwẹ ukẹcha kẹ emọ rayen vwọ ga Jihova. Die yen emiọvwọn se yono vwo nẹ udje rẹ Yunaisi rhe?

8. Idjerhe vọ yen oniọvo aye sa vwọ vwẹ ukẹcha kẹ ọshare rọyen ọke ro de yono emọ rayen kpahen Jihova?

 ⁸ Reyọ Baibol na vwo yono emọ wẹn. Iniọvo eya, ọ da dianẹ ọshare wẹn hẹ ukoko na, Jihova guọnọre nẹ wọ vwẹ ukẹcha kẹ vwo yono emọ wẹn vwo vwo ẹguọnọ rẹ Jihova. Idjerhe ọvo wo se vwo ru ọtiọyen yen wo vwo biẹcha ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ Ẹga Orua. Nabọ jiro vwọ kẹ orua na, wo ji roro kpahen oborẹ wo se ru rere ihwo eje vwẹ orua na sa vwọ riavwerhen rọyen. Ọkiọvo, wọ sa chọn ọshare wẹn uko vwo muegbe rẹ uyono ri Baibol ro obo re che ru phiyotọ. Vwọba, ọ da dianẹ emọ na ghwanre tedje re da sa mrẹ erere vwo nẹ uyono romobọ vwẹ ọbe na Vwo Omavwerhovwẹn Bẹdẹ!, wọ sa vwẹ ukẹcha kẹ ọshare wẹn vwo yono emọ na.

9. Tivọ yen oniọvo aye rẹ ọshare rọyen evunrẹ ukoko na-a da sa mrẹ ukẹcha?

⁹ Vwẹ ẹdia evo ini yen vwẹ Baibol na yono emọ rayen, ọ sa dianẹ o rhe vwo ọshare-e yẹrẹ ọshare na hẹ ukoko na-a. Ọ da dianẹ ọtiọyen uwevwin wẹ hepha, wo jẹ ọnana kpokpo uwe ẹwẹ-ẹn. Jihova cha chọn wẹ uko. Reyọ ekuakua re nabọ ghwotọ rẹ ukoko na vwọphia vwo yono emọ wẹn. Diesorọ wọ rha nọ mie emiọvwọn re nabọ tẹn ona rẹ obo ra vwẹ ekuakua nana vwo ruiruo vwẹ ẹga orua-a? * (Isẹ 11:14) Womarẹ ukẹcha rẹ Jihova wọ vẹ emọ wẹn je sa ta ota kugbe. Wọ sa nẹrhovwo rhe Jihova nẹ ọ chọn wẹ uko wọ sa vwọ reyọ enọ vwo ruiruo vwẹ idjerhe ri di se te ẹwẹn rayen. (Isẹ 20:5) Onọ kerẹ ‘Ọrhọ yen egbabọse ọvo rọ ma gan kẹ wẹ vwẹ isikuru?’ se rhie uphẹn phiyọ ovwan vwọ ta ota kpahen erọnvwọn buebun ri kpokpo ẹwẹn.

10. Die ọfa yen wo se ru vwọ vwẹ ukẹcha vwọ kẹ emọ wẹn vwo yono kpahen Jihova?

¹⁰ Gbẹn idjerhe sansan phiyọ wo vwo yono emọ wẹn kpahen Jihova. Ta ota kpahen Jihova wo ji gbikun rẹ erhuvwu rẹ oborẹ o ru kẹ wẹ re. (Urhi 6:6, 7; Aiz. 63:7) Ọnana obo re ghanre mamọ ọ da dianẹ wo se ruẹ uyono rẹ emọ wẹn ọkieje vwẹ uwevwi-in. Christine, re ke djunute siẹvure na, da ta: “Mi ghwe vwo ọke rẹ me vwọ ta ota kpahen Jihova-a, ọtiọyena ke me reyọ kuphẹn kuphẹn ro rhiephiyọ eje vwo ru ọtiọyen. Ọke rẹ avwanre de kpo oyan yẹrẹ re bi okọ vwẹ urhie, ke me reyọ uphẹn yena vwọ ta ota kpahen emama ri Jihova je chọn ayen uko rere ayen sa vwọ dia igbeyan ri Jihova. Ọke rẹ emọ mẹ vwọ ghwanre tedje re, mi de jiro kẹ ayen nẹ ayen yono Baibol na komobọ.” Vwọba, ta omamọ rẹ eta kpahen ukoko ri Jihova ji te iniọvo na. Wọ vwẹ ekpako na guẹdjọ-ọ. Eta rẹ wọ ta kpahen ayen yin che djephia sẹ emọ wẹn che bru ayen ra siẹrẹ ayen da guọnọ ukẹcha ro fori.

11. Vwo nene obo rehẹ Jems 3:18, diesorọ o vwo fo nẹ e toroba ufuoma rọhẹ uwevwin?

¹¹ Toroba ufuoma rọhẹ uwevwin na. Vwẹ ọkieje vwo djephia nẹ wo vwo ẹguọnọ rẹ ọshare wẹn kugbe emọ wẹn. Ta ota vwẹ idjerhe re bọrọbọrọ vẹ ọghọ kpahen ọshare wẹn, wo ji yono emọ wẹn vwo ru ọtiọyen. Wo de ru ọtiọyen, kẹ wo che toroba ufuoma rọhẹ uwevwin na, kọ cha lọhọ emọ wẹn se vwo yono kpahen Jihova. (Se Jems 3:18.) Roro kpahen udje rẹ Jozsef, rọ ga kerẹ ọkobaro oghẹresan vwẹ Romania. Ọke rọ vwọ ghwanran cha, ọsẹ rọyen de ruo rere ọ vwọ bẹn vwọ kẹ, oni rọyen, kugbe iniọvo rọyen ayen vwọ ga Jihova. Jozsef tare nẹ, “Oni mẹ davwẹngba mamọ ro vwo toroba ufuoma rẹ uwevwin na. Omaẹdja rẹ ọsẹ mẹ vwọ ganphiyọ ye, jẹ oni mẹ dje uruemu re dẹndẹn vwọphia.  Ọke rọ vwọ mrẹ nẹ avwanre mrẹ bẹnbẹn re vwo muọghọ ji nyupho rẹ ọsẹ avwanre, ọ da ta ota kpahen obo rehẹ Ẹfesọs 6:1-3 kẹ avwanre. Ọtiọyena, kọ ta ota kpahen iruemu iyoyovwin rẹ ọsẹ avwanre vwori rere ọ sa vwọ chọn avwanre uko vwo vwo ẹruọ rẹ oboresorọ avwanre vwo muọghọ vwọ kẹ. Ọ dia ọmọrhiẹ erọnvwọn yen o rhivwirọ-ọ rere ufuoma sa vwọ dia uwevwin na.”

12. Kirobo rehẹ 2 Timoti 1:5, die yen udje rẹ Yunaisi ru vwẹ oma rẹ Timoti?

¹² Se 2 Timoti 1:5. Yunaisi nabọ phi omamọ udje phiyotọ vwọ kẹ Timoti. Ọ nabọ yono nẹ uvi rẹ esegbuyota churobọ si uruemu avwanre. (Jems. 2:26) Aphro herọ-ọ nẹ Timoti nabọ mrẹvughe nẹ uruemu rẹ oni rọyen dje ẹguọnọ ọgangan ro vwo kpahen Jihova phia. Timoti rhi noso nẹ ẹga ri Jihova nẹrhẹ oma vwerhen oni rọyen. Die yen udje rẹ Yunaisi ru vwẹ oma rẹ Timoti? Kirobo rẹ ọyinkọn Pọl djere, Timoti vwo esegbuyota kerẹ oni rọyen. Ọ dia o di vwo ghevweghe-e. Timoti nabọ fuẹrẹn uruemu rẹ oni rọyen, o de brorhiẹn rọ vwọ vwẹrokere. Nonẹna, vwẹ idjerhe vuọvo na, ini buebun vwẹ ukẹcha kẹ ihwo rẹ orua rayen vwọ mrẹ Jihova vughe womarẹ “uruemu” rayen. (1 Pita 3:1, 2) Wo ji se ru ọtiọyen. Idjerhe vọ?

13. Diesorọ oniọvo aye vwo phi oyerinkugbe rọyen vẹ ọ ri Jihova phiyọ ẹdia rẹsosuọ?

¹³ Phi oyerinkugbe wẹn vẹ ọ ri Jihova phiyọ ẹdia rẹsosuọ. (Urhi 6:5, 6) Kerẹ ini buebun, wọ je vwẹ erọnvwọn sansan vwo ze re. Wọ reyọ ọke, igho, ovwerhẹn, kugbe erọnvwọn efa vwọ vwẹrote edavwẹ rẹ emọ wẹn. Ẹkẹvuọvo, wọ ghwọrọ ọke wẹn eje vwọ vwẹrote edavwẹ rẹ emọ wẹn ọvo tẹdia rẹ oyerinkugbe wẹn vẹ ọ ri Jihova de dogho obọ-ọ. Rhuẹrẹ ọke phiyotọ ọkieje vwọ nẹrhovwo komobọ, ru uyono ri Baibol romobọ, wo mi ji muegbe rẹ iyono. Wo de ru ọtiọyen, ọnana cha nẹrhẹ wo sikẹrẹ Jihova phiyọ je nẹrhẹ orua wẹn vẹ ihwo efa vwẹrokere udje wẹn.

14-15. Die yen wo yono nẹ idje rẹ Leanne, Maria, kugbe João rhe?

¹⁴ E jẹ a fuẹrẹn idje rẹ ighene evo ri vwo ẹguọnọ je vwẹroso Jihova womarẹ iruemu rẹ ini rayen. Ọmọtẹ ọkpako ri Christine re se Leanne tare nẹ, “Avwanre se yono Baibol na siẹrẹ ọsẹ mẹ da hẹ uwevwi-in. Jẹ ọkieje yen oni mẹ vwo kpo uyono. Dede nẹ avwanre riẹn erọnvwọn buebun vwẹ Baibol na-a, uruemu rọyen chọn avwanre uko vwo vwo esegbuyota rọ ganre. Avwanre riẹnre nẹ ọnana yen uyota na tavwen avwanre ke ton uyono ẹra phiyọ.”

¹⁵ Maria, rẹ ọsẹ rayen gboja kẹ ọkievo siẹrẹ ayen de kpo uyono, da ta: “Oni mẹ ọyen ọvo usun rẹ iniọvo eya ri fiudugberi re me riẹnre. Ọke rẹ me vwọ hẹ omotete, me sian mi vwo ru erọnvwọn fikirẹ oshọ ro oborẹ ihwo cha ta. Ẹkẹvuọvo me vwọ mrẹ oborẹ o fiudugberi je vwẹ Jihova ka obaro vwẹ akpeyeren rọyen, ọnana da chọn vwẹ uko vwo phi oshọ ro rhe vwe kparobọ.” João rẹ ọsẹ rọyen rhọnvwa nẹ ayen ta ota kpahen Jihova yẹrẹ yono Baibol vwẹ uwevwi-in, da ta: “Obo ri me te vwe ẹwẹn yen owenvwe rẹ Oni mẹ vwori rọ vwọ kpairoro vrẹ kemu kemu vwo ru ọhọre rẹ ọsẹ mẹ jokpa rẹ ẹguọnọ rọyen kpahen Jihova.”

16. Die yen udje rẹ akpeyeren rẹ oni se ru vwẹ oma rẹ ihwo efa?

¹⁶ Ini, ovwan karophiyọ nẹ udje rẹ akpeyeren wẹn sa nẹrhẹ ihwo efa vwẹrokere uwe. Vwẹ idjerhe vọ? Roro kpahen oborẹ udje rẹ Yunaisi te ọyinkọn Pọl ẹwẹn te. O vwo oniso rẹ  omamọ esegbuyota rẹ Timoti vwori “ro rhe . . . Yunaisi.” (2 Tim. 1:5) Ọke vọ yen Pọl ke vwo vwo oniso rẹ esegbuyota rẹ Yunaisi? Ọ sa dianẹ ọke ro ke vwo kpo oyan rẹ imishọnare rọyen rẹsosuọ ọyen ọ vwọ mrẹ Lọis vẹ Yunaisi vwẹ Listra, ọ da vwẹ ukẹcha kẹ ayen vwọ dia Inenikristi. (Iruo 14:4-18) Di roro: Ẹgbukpe 15 vwọ wan nu rẹ Pọl vwo si ileta rhe Timoti, ọ da karophiyọ omamọ iruemu rẹ Yunaisi djephia je reyọ vwo djudje rẹ ohwo ra vwẹrokeri! O phẹnre dẹn nẹ uruemu rọyen nabọ vwẹ ọbọngan vwọ kẹ Pọl kugbe Inenikristi ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ. Ọ da dianẹ wẹwẹ ọvo yen yọnrọn emọ wẹn vwẹ ukoko na, jẹ o muwẹro nẹ udje rẹ esegbuyota wẹn bọn ihwo efa re kẹrẹ owẹ gan ji mu ayen vwo ru obo ri yovwinrin.

17. Die wo che ru ọmọ wẹn rha rhọnvwe ga Jihova-a dede nẹ wọ davwẹngba wẹn eje vwo yono?

¹⁷ Ọ da rha dianẹ ẹgbaẹdavwọn wọ vwọ reyọ Baibol na vwo yono ọmọ wẹ shefia vwo? Gba karophiyọ nẹ uyono rẹ ọmọ reyọ ọke. Kirobo rọ hepha vwẹ uhoho na, wọ da kọn ubi omamọ, ọkiọvo wo se roro sẹ ọ cha djẹ o mi hirhephiyọ urhe rọ mọ emamọ. Dede nẹ wo che se ruo rere urhe na vwọ mọ-ọ jẹ wọ nabọ davwẹngba wo vwo ku ame kuo ọ vwọ rho. (Mak 4:26-29) Vwẹ idjerhe vuọvo na, oni na se roro sẹ ẹgbaẹdavwọn rọ vwọ vwẹ ukẹcha vwọ kẹ emọ rọyen vwo vwo ẹguọnọ rẹ Jihova ghini te ayen ẹwẹn. Wo che se sun erhiẹn rẹ emọ wẹn che bru-u. Ẹkẹvuọvo wọ da davwẹngba vwo ru oborẹ wo se ru vwo yono ayen ọkieje, uphẹn rẹ ayen  vwọ dia igbeyan ri Jihova ko che rhiephiyọ.—Isẹ 22:6.

18. Mavọ yen wọ sa vwọ chọn emọ wẹn uko vwọ dia igbeyan rẹ Jihova?

¹⁸ Rhanvwe ọke re vwo si Baibol na, yen Jihova vwọ chọn ighene buebun uko rere ayen vwọ dia igbeyan rọyen. (Une 22:9, 10) Ọ je sa vwẹ ukẹcha kẹ emọ wẹn vwọ dia igbeyan rọyen siẹrẹ ayen da guọnọ. (1 Kọr. 3:6, 7) Ọ da tobọ dianẹ emọ wẹn bo ghwru, ẹro ri Jihova ji nene ayen. (Une 11:4) Ọke rẹ ayen de dje omoka rẹ ihwo “re ve arhọ ri bẹdẹ na kẹ,” o muegbe rọ vwọ chọn ayen uko vwọ dia igbeyan rọyen. (Iruo 13:48; 2 Ikun 16:9) Ọ cha vwẹ ukẹcha kẹ wẹ vwọ ta omamọ rẹ ota vwẹ ọke rẹ ayen ma vwọ guọnọ. (Isẹ 15:23) Ọkiọvo ọ sa reyọ oniọvo ọshare yẹrẹ aye vwevunrẹ ukoko na vwọ vwẹrote ọdavwẹ rayen. Ọ da tobọ dianẹ emọ wẹn te imiragua re, Jihova sa nẹrhẹ ayen karophiyọ obo wo yono ayen vwẹ obuko re. (Jọn 14:26) Wọ da vwẹ uruemu vẹ ota wẹn vwo yono emọ wẹn, Jihova cha hwosa kẹ wẹ.

19. Diesorọ o vwo muwẹro nẹ wo vwo aroesiri ri Jihova?

¹⁹ Ọ dia ojẹ rẹ emọ wẹn jẹre yen Jihova che ni vwo dje ẹguọnọ kẹ wẹ-ẹ. O vwo ẹguọnọ wẹn kidie wo vwo ẹguọnọ rọyen. Ọ da dianẹ wẹwẹ ọvo yen vwẹrote emọ wẹn, Jihova veri nẹ ọyen cha dia ọsẹ vwọ kẹ emọ wẹn je chochọ wẹn. (Une 68:5) Emọ wẹn yin che brorhiẹn rẹ ayen vwọ ga Jihova, ọ dia owẹ-ẹ. Ẹkẹvuọvo wọ da vwẹroso ukẹcha ri Jihova je davwẹngba wẹn eje, kẹ wọ mrẹ aroesiri rọyen.