1. Die yen Aizaya mraro rọyen phiyotọ kpahen Jesu, kẹ diesorọ ọnana vwo phiuduphiyọ avwanre awọ?

AROẸMRẸ rẹ Aizaya ro shekpahen Jesu Kristi kẹ avwanre iphiẹrophiyọ. Aizaya mraro phiyotọ nẹ Jesu de che guẹdjọ, “ọ dia obo rẹ ẹro rọye mrẹre o che ni vwo guẹdjọ-ọ eyẹ ọ cha vwẹ obo ro nyori brorhiẹ-ẹ, ọvwata o vwo guẹdjọ rẹ ivwiogbere.” (Aiz. 11:3, 4) Diesorọ ọnana vwo phiuduphiyọ avwanre awọ? Kidie avwanre yerẹn vwẹ akpọ rẹ ihwo buebun de nẹ ihwo ruẹ, je fẹnẹ oma. Avwanre rhẹro rẹ oguẹdjọ ọgbagba ro che ni opharo rẹ ihwo vwo guẹdjọ-ọ!

2. Die yen Jesu vuẹ avwanre nẹ e ru, kẹ die yen a cha fuẹrẹn vwẹ uyono nana?

² Kẹdẹ kẹdẹ yen avwanre vwọ vwẹ ihwo guẹdjọ. Ẹkẹvuọvo, jẹgba cha sa nẹrhẹ a vwẹ ihwo guẹdjọ gbagba kerẹ Jesu-u. Oborẹ avwanre mrẹre yen avwanre vwo gun ihwo ẹdjọ. Jẹ, Jesu vwẹ iji nana phia ọke rọ vwọ hẹ otọrakpọ na: “We nẹ opharo guẹdjọ-ọ, ẹkẹvuọvo we guẹdjọ rẹ ọsoso.” (Jọn 7:24) Jesu guọnọre nẹ avwanre vwẹrokere ọyen, rere a kẹnoma kẹ uruemu ra vwọ vwẹ obo ra mrẹre vwo gun ihwo ẹdjọ. Vwẹ uyono nana, a cha fuẹrẹn ẹdia erha rẹ ihwo de guẹdjọ womarẹ oborẹ ayen mrẹre: asan rẹ ohwo nurhe,  efe, kugbe ikpe. Vwẹ ẹdia ọvuọvo, e che roro kpahen obo re se vwo ru nene iji rẹ Jesu.

3, 4. (a) Diesorọ Pita vwo wene ẹwẹn ro rhere kpahen Igiye na? (Ni uhoho rẹsosuọ na.) (b) Uyota kpokpọ vọ yen Jihova chọn Pita uko vwọ mrẹvughe?

³ Roro kpahen ẹwẹn ro rhe ọyinkọn Pita ọke re vwo se kpo uwevwin rẹ Kọniliọs rọ dia ọgiye vwẹ Sizaria. (Iruo 10:17-29) Ihwo rẹ Ju rẹ ọke yena niro nẹ Igiye fọnro-on. Pita ji vwo ẹwẹn tiọyen kpahen ayen nẹ ọkiemọ rhe. Ẹkẹvuọvo, obo ro rhiẹromrẹ da nẹrhẹ ọ rhoma fuẹrẹn iroro rọyen. Kerẹ udje, Ọghẹnẹ vwẹ emramrẹ ọvo vwọ nẹ Pita. (Iruo 10:9-16) Die yen ọ mrẹre? Ọ mrẹ obo re họhọ amwa ra ghwẹ vọn vẹ eranvwe ri jẹ fuọn, ro nẹ obo odjuvwu cha. O de nyo urhuru ọvo ro nẹ obo odjuvwu rhe rọ tare nẹ, “vrẹn, Pita; wo hwe wọ re.” Abọ erha soso yen Pita senre. Upho na da je wanriẹn eta nana kẹ abọ erha na gba: “Obo rẹ Ọghẹnẹ ru fon nu, wo se nẹ ogbegbe-e.” Ẹwẹn rẹ Pita de tighi, ro vwo roro kpahen oborẹ urhuru na vuẹrẹ nẹ o ru. Ugege yena, ihwo rẹ Kọniliọs ji bro Pita ra na, de te asan rọyen. Vwo nene odjekẹ rẹ ẹwẹn ọfuanfon na, Pita de nene ayen.

⁴ Ọ da dianẹ oborẹ Pita mrẹre ọvo yen o vwo guẹdjọ, o rhe se kpo uwevwin rẹ Kọniliọsi-i. Ihwo rẹ Ju rhọnvwa ro uwevwin rẹ Igiye-e. Kẹ, die nẹrhẹ Pita nene ayen? Fikirẹ odjekẹ rẹ ẹwẹn ọfuanfon na vẹ emramrẹ ra vwọ nẹ. Rọ vwọ kerhọ kẹ Kọniliọs nu, ẹwẹn ọfuanfon de mu Pita vwọ ta: “Uyota Me riẹnre nẹ Ọghẹnẹ ghwẹ oma hẹ abọvo jẹ ọvo vwo-o; ẹkẹvuọvo vwẹ ẹgborho kẹgborho ohwo rọ djẹ oshọ rọye ro de ru obo ri shehọ ọye ọ reyọ.” (Iruo 10:34, 35) Uyota kpokpọ nana vwerhen Pita oma dẹn, o ji djobọte Inenikristi eje nonẹna! Vwẹ idjerhe vọ?

5. (a) Die yen Jihova guọnọre nẹ Inenikristi eje niso? (b) Uruemu vọ yen ji se rhe avwanre, ọ da tobọ dianẹ avwanre riẹn uyota na?

⁵ Womarẹ Pita, Jihova da chọn Inenikristi uko vwọ riẹn nẹ ọyen nẹ ihwo ruẹ-ẹ. Ọ davwenrhọ rẹ asan rẹ ihwo nurhe, ephẹrẹ, yẹrẹ ohọroma raye-en. O rhiabọreyọ kohwo kohwo rọ djoshọ rọyen, ji ruẹ obo ri je. (Gal. 3:26-28; Ẹvwọ. 7:9, 10) O muẹro dẹn nẹ ọnana mu we ẹro. Kẹ, ọ da rha dianẹ e vwiẹ wẹ vwẹ asan ra da fẹnẹ ihwo vwo? Dede nẹ wọ cha sa rhọnvwe nẹ wo vwo uruemu tiọyena-a, jẹ emerha rọyen je sa dia evunrẹ ubiudu wẹn. Pita rẹ Jihova tobọ wan oma rọyen vuẹ avwanre nẹ ọyen nẹ ihwo ruẹ-ẹ, ji ni ihwo ru ọke vwọ yan obaro. (Gal. 2:11-14) Mavọ yen avwanre sa vwọ kerhọ kẹ Jesu, je kẹnoma kẹ uruemu ra vwọ vwẹ obo ra mrẹre vwo gun ihwo ẹdjọ?

6. (a) Die yen sa chọn avwanre uko vwo si omaẹfẹnẹ nẹ ubiudu rẹ avwanre? (b) Die yen e niso kpahen iyẹnrẹn rẹ ọkpako ọvo siri?

⁶ E jẹ avwanre vwẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ vwọ fuẹrẹn oma rẹ avwanre ni, sẹ avwanre je vwẹ ẹro ọchọchọ vwo nẹ ihwo evo. (Une 119:105) O ji fo nẹ avwanre nokpẹn rẹ ukẹcha mie ohwo rọ sa ta uyota kẹ avwanre siẹrẹ e de vwo uruemu yena, ọ da tobọ dianẹ avwanre niro ọtiọye-en. (Gal. 2:11, 14) Ọ sa dianẹ o hirhephiyọ ẹkuruemu rẹ avwanre re, ọtiọyena, a rha riẹn ọke re vwo dje uruemu na phia-a. Kerẹ udje, roro kpahen oborẹ ọkpako ọvo si phiyọ iyẹnrẹn ro vwo rhe oghọn ukoko kpahen aye gbẹ ọshare ọvo re dia ekobaro. Orere re nẹ sakamu yen ayen nurhe.  Ọkiọvo, ẹro tiọyena yen ọkpako na ji vwo nẹ ihwo rẹ orere rẹ oniọvo na, jẹ ọ riẹnre-e. O si erọnvwọn iyoyovwin buebun kpahen oniọvo ọshare na vwevunrẹ iyẹnrẹn rọyen, ẹkẹvuọvo vwẹ okuphiyọ rọyen ọ da tanẹ, dede nẹ orere rẹ ihwo nẹ sakamu yen oniọvo na nurhe, uruemu rọyen vẹ obo ro yeren akpọ wan nabọ chọn ihwo uko vwọ riẹn nẹ, ọ dia ihwo eje ri nẹ asan tiọyen rhe yen gbe oma, yẹrẹ yen jẹ ẹro erhie-e. Wọ mrẹ ẹkpo rẹ ota na re? O toro uphẹn rẹ ẹga rẹ avwanre vwori vwẹ ukoko rẹ Jihova-a, ofori nẹ ohwo vuọvo nabọ fuẹrẹn oma rọyen je rhiabọreyọ ukẹcha rere ọ sa vwọ riẹn sẹ upe rẹ omaẹfẹnẹ jehẹ evunrẹ ubiudu rọyen. Die ọfa yen e se ru?

7. Die yen che djephia nẹ udu rẹ avwanre rhiephiyọ?

⁷ Avwanre de rhie udu rẹ avwanre phiyọ, ka sa vwẹ ẹguọnọ vwo wene uruemu rẹ omaẹfẹnẹ. (2 Kọr. 6:11-13) Ihwo rẹ ohọroma wẹn, orere wẹn, yẹrẹ ephẹrẹ wẹn ọvo yen wẹ vẹ ayen gba ghwọrọ ọke kuẹgbe? Ọ da dia ọtiọyen, gbe rhie udu wẹn phiyọ. Wo se durhie inọvo ri nẹ irere efa rhe uwevwin wẹn vwọ kẹ emuọre, yẹrẹ nene ayen wian kugbe vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na. (Iruo 16:14, 15) Wo de ru ọtiọyen, ọ cha nẹrhẹ wọ vwẹ ẹguọnọ vwo wene uruemu rẹ omaẹfẹnẹ. Ẹkẹvuọvo, o ji vwo ẹdia efa ra da sa vwẹ obo ra mrẹre vwo gun ihwo ẹdjọ. Jẹ, ọ ra cha ta ota kpahen enẹna yen efe.

8. Kirobo rẹ Livitikọs 19:15 djere, idjerhe vọ yen efe yẹrẹ ẹdia ogbere se vwo djobọte ẹro rẹ avwanre vwo nẹ ihwo?

⁸ Efe, ọyen emu ọfa ro se djobọte ẹro rẹ avwanre vwo nẹ ihwo. Livitikọs 19:15 da ta: “We phi oma phihọ ẹbẹre ọvo kẹ igbere na-a eyẹ kẹ ẹguọnọ rẹ ihwo ride eruo-o, ẹkẹvuọvo ovwan vwẹ evun esiri guẹdjọ rẹ irivẹ rẹ ovwan.” Mavọ yen efe rẹ ihwo vwori, yẹrẹ ẹdia ogbere rẹ ayen hepha se vwo djobọte ẹro rẹ avwanre vwo nẹ ayen?

9. Uyota vọ yen Solomọn si phiyotọ, kẹ die yen avwanre yono norhe?

⁹ Ẹwẹn ọfuanfon mu Solomọn vwọ si uyota ọvo phiyotọ kpahen ihworakpọ ri jẹgba. Isẹ 14:20 da ta: “Ovwiogbere tuẹ irivẹ rọye oma, ẹkẹvuọvo igbeyan rẹ ọdafe dia buebu.” Die yen isẹ nana yono avwanre? E rhe nomaso-o, e se sikẹrẹ iniọvo re dia edafe, a me kẹnoma kẹ e re dia ivwiogbere. Diesorọ ọ vwọ dia obo re chọre ra vwọ vwẹ ihwo guẹdjọ vwo nene oborẹ ayen vwori?

10. Ebẹnbẹn vọ yen Jems djunute?

¹⁰ A da vwẹ ihwo guẹdjọ vwo nene oborẹ ayen vwori, ọyena cha so ohẹriẹ vwevunrẹ ukoko na. Odibo Jems si avwanre orhọ nẹ uruemu nana so ohẹriẹ kẹ ikoko evo vwẹ ẹgbukpe ujorin ẹsosuọ. (Se Jems 2:1-4.) E jẹ avwanre nomaso rere ohẹriẹ vwo jẹ ukoko na ẹdia. Mavọ yen a sa vwọ họnre vwọso uruemu re vwo nẹ oborẹ ihwo vwori vwọ vwẹ ayen guẹdjọ?

11. Mavọ yen oborẹ ohwo vwori se vwo djobọte oyerinkugbe rọyen vẹ Jihova? Dje kpahọn.

¹¹ E jẹ avwanre vwẹ ẹro rẹ Jihova vwo nẹ iniọvo rẹ avwanre, ji vwo ni ayen. Efe yẹrẹ ẹdia rẹ ogbere che se djobọte oborẹ ohwo ghanre te vwẹ ẹro rẹ Jihova-a. A cha sa vwẹ oborẹ ohwo vwori vwọ riẹn oborẹ oyerinkugbe rọyen vẹ Jihova kpẹkpẹ te-e. A rhọnvwere nẹ Jesu tare nẹ “ọ bẹre gangan kẹ ọdafe rọ vwọ ro uvie rẹ odjuvwu,” ẹkẹvuọvo ọ dia ọ tanẹ ọdafe cha sa ro Uvie na  kakaka-a. (Mat. 19:23) Ukperẹ ọtiọyen, Jesu da ta: “Ebruba kẹ ovwan ivwiogbere, kidie uvie rẹ Ọghẹnẹ kọ dia ọ rẹ ovwan.” (Luk 6:20) Jẹ, ọ dia ọnana ko mudiaphiyọ nẹ ivwiogbere na eje yen che rhiabọreyọ uyono rẹ Jesu, yẹrẹ vwo ebruphiyọ oghẹresa-an. Ivwiogbere buebun rhọnvwe nene Jesu-u. Ẹkpo na kẹ ọna: A cha sa vwẹ oborẹ ohwo vwori vwo brorhiẹn rẹ oborẹ oyerinkugbe rọyen vẹ Jihova gan te-e.

12. Uchebro vọ yen Baibol na vwọ kẹ edafe vẹ ivwiogbere?

¹² Te edafe vẹ igbere re dia idibo rẹ Ọghẹnẹ yen vwo ẹguọnọ rọyen, je vwẹ ẹga kẹ vẹ ubiudu rayen eje. Baibol na vwẹ uchebro kẹ otu re dia edafe nẹ ayen “vwẹ ẹro so efe rọ muẹro-o ẹkẹvuọvo ayen vwẹ ẹro so Ọghẹnẹ.” (Se 1 Timoti 6:17-19.) O ji bru avwanre eje uche nẹ e vwo ẹguọnọ rẹ igho-o. (1 Tim. 6:9, 10) Avwanre da ghene vwẹ ẹro rẹ Jihova vwo nẹ iniọvo rẹ avwanre ji vwo ni ayen, a rha cha vwẹ ekuakua rẹ ayen vwori vwo gun ayen ẹdjọ-ọ. Kẹ ikpe rayen vwo? E ji se ni ikpe rayen vwo gun ayen ẹdjọ? Jẹ a ta ota kpahen ẹdia nana.

13. Die yen Baibol na yono avwanre kpahen ọghọ re mu kẹ iniọvo re kpakore?

¹³ Baibol na vuẹ avwanre abọ buebun nẹ e muọghọ kẹ ihwo re kpakore. Livitikọs 19:32 da ta: “Ovwan mi vrẹn mudia kẹ ohwo rẹ uyovwi rọye fonre, rere we mu ọghọ kẹ opharo rẹ ọmọmare, wọ me rha djẹ oshọ rẹ Ọghẹnẹ wẹn.” Isẹ 16:31 je vuẹ avwanre nẹ “uyovwi rọ tọnre vẹ esha ọye erhu rẹ urinrin; eyenre rẹ ọvwata ọye e se vwo vwo.” Pọl de ji bru Timoti uche nẹ ukperẹ ọ vwọ ghwọku ọkpako, e jẹ ọ vwẹ ẹro rẹ oniọvo ọkpako yẹrẹ ọsẹ vwo no. (1 Tim. 5:1, 2) Dede nẹ Timoti vwo ogangan te asan ọvo vwẹ enu rẹ iniọvo tiọyen re kpakore, jẹ ofori nẹ o nene ayen yerin vwọrẹ ọghọ vẹ arodọnvwẹ.

14. Ẹdia vọ yen a da sa vwẹ ọghwọku yẹrẹ ọkpọvi kẹ ohwo ro vien avwanre?

¹⁴ Ẹkẹvuọvo, ẹdia vọ yen a da sa vwẹ uchebro yena vwo ruiruo? Kẹ, ọ da rha dianẹ oniọvo rọ kpakore muomaphiyọ umwemwu eruo yẹrẹ ko titẹ oborẹ Jihova vwo utuoma kpahen vwo? Jihova che se ni opharo rẹ ihwo vwo guẹdjọ yẹrẹ kpairoro vrẹ orumwemwu kidie nẹ ọ kpakore-e. Jokaphiyọ obo re si phiyọ Aizaya 65:20: “Oruimwemwu . . . te ẹgbukpe ujori yẹ a harherọ.” A je ta oka rẹ ota tiọyen vwẹ aroẹmrẹ rẹ Izikiẹl. (Izi. 9:5-7) Ọtiọyena, e gbe jẹ ọdavwẹ rẹ avwanre dia ọ re vwo muọghọ kẹ Jihova Ọghẹnẹ, rọ dia Ọrọherọ nẹ Awanre Rhe. (Dan. 7:9, 10, 13, 14) E de ru ọtiọyen, ke se fiudugberi vwẹ ọkpọvi kẹ kohwo kohwo rọ guọnerọ, o toro ikpe rẹ ohwo na-a.​—Gal. 6:1.

15. Die yen udje rẹ ọyinkọn Pọl yono avwanre kpahen ọghọ re se mu kẹ iniọvo eshare re dia ighene?

¹⁵ Kẹ ighene rehẹ evunrẹ ukoko na vwo? Ẹro vọ yen wo vwo nẹ ayen? Ọyinkọn Pọl vwẹ uchebro nana kẹ Timoti: “E jẹn ohwo ọvuọvo ni we saka fiki rẹ obo wọ vwọ hẹ omotete-e, ẹkẹvuọvo gba vwẹ oma wẹn ru oniru kẹ otu ri segbuyota na vwẹ ota vẹ uruemu, vwẹ ẹguọnọ, vwẹ esegbuyota, vwẹ ẹfuọn.” (1 Tim. 4:12) Ọ họhọre nẹ Timoti hẹ omarẹ ẹgbukpe 30 ọke rẹ Pọl vwo si eta nana rhe. Dedena, Pọl vwẹ oghwa rode vwọ kẹ vwevunrẹ ukoko na. Die yen ọnana yono avwanre? E jẹ avwanre vwẹ ikpe rẹ ighene hepha  vwo guẹn ayen ẹdjọ-ọ. Roro kpahen erọnvwọn eje rẹ Jesu ruru vwo nẹ ọke ro vwo bromaphiyame rhi duvwun ọke rọ vwọ hẹ ẹgbukpe 33.

16, 17. (a) Mavọ yen ekpako se vwo brorhiẹn rẹ oniọvo ọshare re se jiri phiyọ ẹdia rẹ odibo rowian yẹrẹ ọkpako? (b) Idjerhe vọ yen iroro romobọ yẹrẹ ẹkuruemu rẹ asan re nurhe sa vwọ reyọ vwọso Baibol na?

¹⁶ Ọ sa dianẹ vwẹ asan wo nurhe, a vwẹ ẹro okueku vwo nẹ ighene eshare. Ọnana sa nẹrhẹ ọ bẹn kẹ ekpako na, rẹ ayen vwo jiri ighene eshare phiyọ ẹdia rẹ ekpako yẹrẹ idibo rowian. E jẹ ekpako na eje karophiyọ nẹ Baibol na ghwe djunute ikpe rẹ ohwo che te tavwen ọ ke sa dia odibo rowian yẹrẹ ọkpako-o. (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Taitọs 1:5-9) Ọkpako de jurhi kpahen ẹdia nana fikirẹ asan ro nurhe, a cha sa tanẹ o ruẹ nene obo rẹ Baibol na tare-e. Oborẹ Baibol na tare yen ofori nẹ a vwọ fuẹrẹn ighene, ọ dia iroro romobọ yẹrẹ ẹkuruemu rẹ asan rẹ avwanre nurhe-e.​—2 Tim. 3:16, 17.

¹⁷ A cha sa vwẹ ighene ri muwan dẹn vwo mu vwevunrẹ ukoko na siẹrẹ e de nene ẹkuruemu rẹ asan re nurhe-e. Vwẹ ẹkuotọ ọvo, ekpako na vwẹ owian buebun vwọ kẹ odibo rowian ọvo rọ nabọ muwan. Dede nẹ ekpako na rhọnvwere nẹ eghene na yanmu iwan rẹ Baibol na vwọphia kpahen ekpako, ayen rhọnvwe reyọ vwo mu-u. Evo usun rayen tare nẹ eghene na boba nọ vwọ kẹ ẹdia rẹ ọkpako. Ọ da ohwo mamọ nẹ ikpe rẹ oniọvo na, se jẹ ayen jiro phiyọ ẹdia na-a. Iyẹnrẹn djerephia nẹ iroro tiọna djobọte ihwo buebun vwẹ asan sansan vwẹ akpọ na. Baibol na yen ofori nẹ e nene, ukperẹ iroro romobọ yẹrẹ ẹkuruemu rẹ asan rẹ avwanre nurhe! Ọyena yen idjerhe vuọvo re se vwo nyupho rẹ Jesu, je kẹnoma kẹ uruemu re vwo nẹ ikpe rẹ ihwo vwo gun ayen ẹdjọ.

18, 19. Die yen cha nẹrhẹ a sa vwẹ ẹro rẹ Jihova vwo nẹ ihwo, ji vwo ni ayen?

¹⁸ Dede nẹ avwanre gbare-e, a je sa vwẹ ẹro rẹ Jihova vwo nẹ ihwo, ji vwo ni ayen. (Iruo 10:34, 35) Jẹ, ọ guọnọ ẹgbaẹdavwọn rẹ ọkieje, kugbe enene rẹ irhi rẹ Baibol, tavwen e ki se ru ọtiọyen. A da vwẹ irhi rẹ Baibol vwo ruiruo, ọ cha nẹrhẹ a sa nabọ nene iji rẹ Jesu vwọphia, nẹ e ni opharo rẹ ihwo vwo guẹdjọ-ọ.​—Jọn 7:24.

¹⁹ O rhe che kri-i, Jesu rọ dia Ovie rẹ avwanre, ko che gun ihworakpọ eje ẹdjọ. Ọvwata yen o che vwo guẹdjọ, ọ dia obo rọ mrẹre yẹrẹ obo ro nyori-i. (Aiz. 11:3, 4) Ọyena cha dia ọke rẹ omavwerhovwẹn dẹn!