1. Die yen Jihova vwọ kẹ odibo rọyen ọvuọvo rọ fuevun?

VWẸ idjerhe ẹguọnọ Jihova vwẹ iruo kẹ odibo rọyen ọvuọvo rọ fuevun vwevunrẹ ukoko na. Dede nẹ iruo avwanre fẹnẹre, avwanre eje pha ghanghanre, avwanre je guọnọ ukẹcha rẹ ohwohwo. Ọyinkọn Pọl cha avwanre uko vwọ mrẹ uyono ọghanghanre nana vughe. Vwẹ idjerhe vọ?

2. Kirobo rẹ Ẹfesọs 4:16 tare, diesorọ o vwo fo nẹ avwanre vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni ohwohwo je wian kugbe?

² Kirobo re siro vwẹ ẹkpo ri Baibol ro suẹn uyono nana, Pọl nabọ dje fiotọ nẹ o vwo ohwo vuọvo usun rẹ avwanre rọ sa vuẹ odibo ri Jihova ọfa nẹ, “Mi vwo obo me vwẹ owẹ ru-u.” (1 Kọr. 12:21) Ofori nẹ avwanre vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni ohwohwo je wian kugbe siẹrẹ avwanre da guọnọ ufuoma vwevunrẹ ukoko na. (Se Ẹfesọs 4:16.) Avwanre da wian kugbe, ẹguọnọ cha dia uvwre rẹ avwanre, ukoko na je cha ganphiyọ.

3. Die yen avwanre cha fuẹrẹn vwẹ uyono nana?

³ Erhọ yen idjerhe evo re se vwo djephia nẹ avwanre muọghọ kẹ iniọvo avwanre? Vwẹ uyono nana, avwanre cha fuẹrẹn oborẹ ekpako se vwo muọghọ kẹ omoma rayen. A je cha fuẹrẹn oborẹ avwanre eje se vwo djephia nẹ avwanre vwẹ ẹro ọghanghanre vwo nẹ iniọvo avwanre re je rọvwọ-ọn. Ukuotọ rọyen, e mi rhe yono oborẹ avwanre se vwo dje ọdavwaro phia kẹ ihwo re sa jẹ ejajẹ avwanre fiotọ-ọ.

4. Uchebro vọ yen Pọl vwọ kẹ ekpako vwẹ Rom 12:10?

⁴ Womarẹ ẹwẹn ọfuanfon ri Jihova yen a vwọ vwẹ ekpako rehẹ ukoko na vwo mu. Dedena, ayen vwo okẹ sansan re fẹnẹ ohwohwo. (1 Kọr. 12:17, 18) Ọ sa dianẹ a vwẹ evo mu obọ. Ebẹnbẹn rẹ ọghwo vẹ ọga ghwa cha, cha sa nẹrhẹ evo ru te asan rẹ ayen ruẹ te jovwo-o. Ọtiọyena, e jẹ ọkpako vuọvo vuẹ ọkpako ọfa nẹ, “Mi vwo obo me vwẹ owẹ ru-u.” Ukperẹ ọtiọyen, e jẹ ọkpako ọvuọvo yan nene uchebro ri Pọl rọhẹ Rom 12:10.—Se.

5. Mavọ yen ekpako se vwo djephia nẹ ayen muọghọ kẹ omoma rayen, diesorọ a vwọ guọnọ ọnana mie ayen?

⁵ Ekpako djephia nẹ ayen muọghọ kẹ omoma rayen siẹrẹ ayen da nabọ kerhọ rẹ ohwohwo. Ọnana obo ra guọnọ miẹ ekpako marho vwẹ ọke rẹ ayen da vwoma ta eta re pha ghanghanre ri shekpahen ukoko na. Diesorọ? Jokaphiyọ oborẹ Uwevwin Orhẹrẹ rẹ October 1, 1988 tare: “Ofori nẹ ekpako mrẹvughe nẹ Jesu sa womarẹ ẹwẹn ọfuanfon na cha ọkpako ọvo uko vwo roro kpahen odjekẹ ri Baibol ọvo rọ sa nẹrhẹ ekpako na riẹn oborẹ ayen sa vwọ rhuẹrẹ ẹdia evo phiyọ yẹrẹ brorhiẹn evo re pha ghanghanre. (Iruo 15:6-15) Ekpako na eje yen Jihova vwẹ ẹwẹn ọfuanfon rọyen vwọ cha uko, ọ ghwa dia ọkpako ọvo goi-i.”

6. Mavọ yen ekpako sa vwọ wian kugbe, kẹ idjerhe vọ yen ukoko na sa vwọ mrẹ erere siẹrẹ ayen de ru ọtiọyen?

⁶ Ọkpako ro muọghọ kẹ ekpako efa cha sa vwẹ ọkieje vwọ dia ohwo rẹsosuọ ro tu kpahen ota vwẹ echidiotọ rẹ ekpako-o. Ọ dia ọkieje yen ọ je cha vwọ ta ota-a. O ji che no nẹ iroroẹjẹ rọyen ọvo yen ma gba-a. Ukperẹ ọtiọyen, ọ vwomakpotọ vwẹ iroroẹjẹ rọyen vwọ phia. Ọ nabọ kerhọ rẹ ihwo efa siẹrẹ ayen da ta ota. Marho, ọ choma rọ vwọ vwẹ uchebro ri Baibol vwọ phia ji nene odjekẹ rẹ “odibo rọ fuevun rọ je ghwanre” na. (Mat. 24:45-47) Siẹrẹ ekpako na de vwo ẹguọnọ ji  muọghọ kẹ omoma rayen ọke rẹ ayen dahẹ echidiotọ, ọ cha nẹrhẹ ẹwẹn ọfuanfon rẹ Ọghẹnẹ sun ayen vwo brorhiẹn re cha bọn ukoko na gan.—Jems 3:17, 18.

7. Ẹro vọ yen Jesu vwo ni ẹdia ri kpogono?

⁷ Ihwo re rọvwọnre vẹ erua ri vwo emọ yehẹ evunrẹ ukoko na nonẹna. Ọtiọyen ji te iniọvo re je rhe rọvwọ-ọn. Ẹro vọ yen e vwo ni iniọvo rehẹ ẹdia ri kpogono? Roro kpahen ẹro rẹ Jesu vwo ni ẹdia ri kpogono. Jesu rọvwọnre ọke rọ vwọ hẹ akpọ-ọ. O muomaphiyọ iruo ra vwọ kẹ nẹ o ru. Jesu vwẹ ọke vuọvo vwo yono ihwo nẹ ofori ohwo vwọ rọvwọn yẹrẹ dia kpogono-o. Jẹ, ọ tare nẹ Inenikristi evo che brorhiẹn ayen vwo jẹ ẹrọvwọn. (Mat. 19:11, 12) Jesu muọghọ kẹ ihwo re je rhe rọvwọ-ọn. Ọ vwẹ ẹro okueku vwo ni ayen yẹrẹ no nẹ okpemu ọvo va ayen abọ vwẹ akpeyere-en.

8. Kirobo rẹ 1 Kọrẹnt 7:7-9 tare, die yen Pọl Jiri kẹ Inenikristi nẹ ayen roro kpahen?

⁸ Kerẹ Jesu, ọyinkọn Pọl muomaphiyọ iruo rẹ aghwoghwo na je dia kpogono. Pọl vwẹ ọke vuọvo vwo yono nẹ ọ chọre rẹ Onenikristi vwọ rọvwọ-ọn. Ọ riẹnre nẹ ọnana orhiẹn-ebro romobọ. Dedena, Pọl jiro vwọ kẹ Inenikristi nẹ ayen roro sẹ ayen sa ga Jihova vwẹ ẹdia ri kpogono rẹ ayen hepha na. (Se 1 Kọrẹnt 7:7-9.) O muẹro nẹ Pọl vwẹ ẹro okueku vwo ni Inenikristi rehẹ ẹdia ri kpogono-o. Ọ tobọ sane Timoti rọhẹ ẹdia ri kpogono nẹ ọ vwẹrote iruo re pha ghanghanre vwẹ ẹga ri Jihova. * (Fil. 2:19-22) Ọtiọyena, ọ chọre siẹrẹ e de roro nẹ oniọvo ọshare muwan yẹrẹ o muwa-an kidie nẹ ọ rọvwọnre yẹrẹ ọ je rhe rọvwọ-ọn.—1 Kọr. 7:32-35, 38.

9. Die yen avwanre sa ta kpahen orọnvwe vẹ ẹdia ri kpogono?

⁹ Jesu vẹ Pọl vwẹ ọke vuọvo vwo yono nẹ Inenikristi rọvwọn yẹrẹ nẹ ayen jẹ ẹrọvwọ-ọn. Die kọyen avwanre sa ta kpahen orọnvwe vẹ ẹdia ri kpogono? Uwevwin Orhẹrẹ ri October 1, 2012 nabọ kpahenphiyọ onọ nana, rọ vwọ ta: “E se dje [orọnvwe vẹ ẹdia ri kpogono] phiyọ okẹ ro nẹ obọ rẹ Ọghẹnẹ rhe. . . . Jihova nẹ [ẹdia ri kpogono] kerẹ obo re sa so omavovwẹ yẹrẹ omaemuophiyọ-ọ.” Ọtiọyena, ofori nẹ avwanre muọghọ kẹ  iniọvo avwanre rehẹ ẹdia ri kpogono vwevunrẹ ukoko na.

10. Mavọ yen avwanre se vwo muọghọ kẹ iniọvo avwanre rehẹ ẹdia ri kpogono?

¹⁰ Mavọ yen avwanre se vwo muọghọ kẹ iniọvo avwanre rehẹ ẹdia ri kpogono? E jẹ avwanre karophiyọ nẹ iniọvo evo brorhiẹn rẹ ayen vwọ dia kpogono. Efa guọnọ rọvwọn, ẹkẹvuọvo ayen je rhe mrẹ ohwo ro je aye-en. Vwọ kẹ iniọvo efa, ọ sa dianẹ ọrivẹ orọnvwe rayen ghwuru. Obo rọ wanre eje, ofori nẹ a nọ iniọvo rehẹ ẹdia ri kpogono oboresorọ ayen je rhe rọvwọn yẹrẹ vuẹ ayen nẹ a cha cha ayen uko vwọ guọnọ ọrivẹ-ẹ. Vwọrẹ uyota, iniọvo evo rehẹ ẹdia ri kpogono sa nokpẹn rẹ ukẹcha tiọyena. Ẹkẹvuọvo ẹwẹn rayen sa kuọrọn siẹrẹ avwanre da guọnọ vwẹ ukẹcha tiọyena kẹ ayen jẹ ayen nokpẹn rọye-en. (1 Tẹsa. 4:11; 1 Tim. 5:13) E jẹ a fuẹrẹn oborẹ iniọvo evo rehẹ ẹdia ri kpogono tare.

11-12. Mavọ yen avwanre se vwo ru obo re sa nẹrhẹ ofu dje iniọvo rehẹ ẹdia ri kpogono?

¹¹ Oniruo okinriariẹ ọvo rọ nabọ muomaphiyọ iruo rọyen mrẹvughe nẹ erere buebun herọ siẹrẹ a da dia kpogono. Ẹkẹvuọvo, ọ tare nẹ ofu dje ọyen siẹrẹ iniọvo na da nọ nẹ, “Diesorọ wọ je rhe rọvwọ-ọn?” Oniọvo ọshare ọvo rọ je rhe rọvwọ-ọn rọ ga vwẹ oghọn ukoko ọvo da ta: “Ọkiọvo iniọvo na nẹrhẹ mi roro nẹ ẹro rẹ ihwo re je rọvwọ-ọn dọn ayen. Ọnana sa nẹrhẹ ọ họhọ nẹ ẹdia ri kpogono ọyen oghwa, ukperẹ ọ vwọ dia okẹ ro nẹ obo rẹ Ọghẹnẹ rhe.”

¹² Oniọvo aye ọvo rọ je rhe rọvwọ-ọn rọ ga vwẹ Bẹtẹl da ta: “Iniọvo evo reyerọ nẹ ihwo rehẹ ẹdia ri kpogono eje guọnọ ohwo rẹ ayen cha rọvwọn yẹrẹ ayen reyọ kuphẹn kuphẹn rẹ akpọẹriọ ro rhiephiyọ vwọ guọnọ ohwo. O vwo ọke ọvo iruo ri Bẹtẹl vwo mu vwe kpo ekogho ọfa vwẹ ẹkuotọ na, mi te oboyin vwẹ ason rẹ ẹdẹ rẹ uyono. Oniọvo aye ri mi won asan rọyen da vuẹ vwẹ nẹ o vwo iniọvo eshare ivẹ vwẹ ukoko na re mẹ vẹ ayen gba hẹ edje. Ọ da vuẹ vwẹ nẹ ọ dianẹ ọyen guọnọ ọshare kẹ vwẹ-ẹ. Jẹ ugege avwanre vwọ ro Ọguan Ruvie na, o de si vwe bru iniọvo ivẹ na ra. Ọnana nẹrhẹ oma vo avwanre ihwo erha na.”

13. Udje rẹ iniọvo vọ yen cha oniọvo aye ọvo rọhẹ ẹdia ri kpogono uko?

¹³ Oniọvo aye ọfa rọ je rhe rọvwọ-ọn rọ ga vwẹ Bẹtẹl da ta: “Me riẹn ekobaro re herọ kpogono re ga krẹ re, ayen tedje, ayen tẹnroviẹ iruo rayen, ayen vwo ẹwẹn rẹ otekẹvwẹ, ayen je vwẹ ukẹcha rode phia vwẹ ukoko na. Ayen vwẹ ẹro rẹ abavo vwo nẹ ẹdia ri kpogono rẹ ayen hepha, ayen vwẹ ọke vuọvo vwo nẹ oma rayen rhuarho kidie nẹ ayen hẹ ẹdia ri kpogono, yẹrẹ nẹ oma rayen kueku kidie nẹ ayen vwo ọrivẹ orọnvwe yẹrẹ orua-a.” Ọnana yen erhuvwu ra sa mrẹ vwẹ ukoko re de muọghọ je vwẹ ẹro ọghanghanre vwo nẹ ohwohwo. Wo che no nẹ aro wẹn dọn iniọvo na yẹrẹ kẹ ayen rioma kpahen owẹ-ẹ. Wo ji che no nẹ ayen jẹ wẹ fia yẹrẹ no nẹ wo yovwin nọ aye-en. Wọ ghwa mrẹ nẹ ayen vwo ẹguọnọ wẹn.

14. Mavọ yen e se vwo djephia nẹ avwanre muọghọ kẹ iniọvo rehẹ ẹdia ri kpogono?

¹⁴ Oma cha vwerhen iniọvo avwanre ọ da dianẹ a vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni ayen fikirẹ iruemu iyoyovwin ro rhe ayen ukperẹ ẹdia ri kpogono rẹ ayen hepha. Ukperẹ aro rayen vwọ dọn avwanre, ofori nẹ avwanre vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni ayen. E de ru ọtiọyen, iniọvo avwanre rehẹ ẹdia ri kpogono rhe che no nẹ avwanre vuẹ ayen nẹ, “Mi vwo obo  me vwẹ owẹ ru-u.” (1 Kọr. 12:21) Ukperẹ ọtiọyen, ayen cha mrẹvughe nẹ avwanre muọghọ kẹ ayen je vwẹ ẹro ọghanghanre vwo nẹ ayen.

15. Ewene vọ yen iniọvo evo ruru rere ayen sa vwọ hẹre iruo rẹ aghwoghwo rayen phiyọ?

¹⁵ Vwẹ ikpe evo rhire na, ighwoghwota buebun brorhiẹn rẹ ayen vwo yono ejajẹ ọfa rere ayen sa vwọ hẹre iruo rẹ aghwoghwo rayen phiyọ. Orhiẹn yena cha nẹrhẹ ayen ru ewene buebun. Iniọvo nana nẹ ukoko ra da jẹ ejajẹ rayen rere ayen sa vwọ ga vwẹ ukoko ọfa ra da jẹ ejajẹ ọrhorha vwẹ asan ra da ma guọnọ ukẹcha. (Iruo 16:9) Ọnana orhiẹn romobọ yen iniọvo nana bruru rere ayen sa vwọ ga Jihova vọnvọn. Ayen cha ukoko na uko vwẹ idjerhe sansan, dede nẹ ọ cha reyọ ọke ayen ke sa jẹ ejajẹ ọkpokpọ na fiotọ. Omamọ uruemu rayen vẹ oborẹ ayen rhiẹromrẹ bọn iniọvo na gan. Avwanre vwẹ ẹro ọghanghanre vwo nẹ iniọvo nana ri vwẹ oma rayen vwo ze na!

16. Die yen ekpako che ni vwọ fuẹrẹn oniọvo ọshare sẹ o muwan rọ vwọ dia odibo rowian yẹrẹ ọkpako?

¹⁶ Ekpako cha sa sen nẹ a vwẹ oniọvo ọshare vwo mu odibo rowian yẹrẹ ọkpako kidie nẹ ọ je sa rhe jẹ ejajẹ na fiotọ-ọ. Ekpako na cha vwẹ Baibol na vwọ fuẹrẹn oniọvo ọshare sẹ o muwan rọ vwọ dia odibo rowian yẹrẹ ọkpako, ọ dia obo rọ jẹ ejajẹ na te yen ayen che ni-i.—1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Taitọs 1:5-9.

17. Enọ vọ yen erua re kua kpo ẹkuotọ ọfa cha nọ oma rayen?

¹⁷ Erua evo kua kpo ẹkuotọ ọfa fikirẹ ebẹnbẹn rehẹ ẹkuotọ rayen. Vwẹ ẹdia tiọyena emọ na se kpo isikuru ra da jẹ ejajẹ rẹ ẹkuotọ kpokpọ na. Esẹ vẹ ini na ji se yono ejajẹ kpokpọ na rere ayen sa vwọ mrẹ iruo vwẹ ẹkuotọ na. Kẹ, ọ da rha dianẹ o vwo ukoko ọvo yẹrẹ ẹko rọ jẹ ejajẹ rayen vwo? Ukoko vọ yen orua na cha ra? Ayen kpo ukoko ra da jẹ ejajẹ rẹ ẹkuotọ na gbanẹ ọ ra da jẹ ejajẹ rayen?

18. Kirobo rẹ Galesha 6:5 tare, mavọ yen e se vwo muọghọ kẹ orhiẹn rẹ ọgbuyovwin rẹ orua na bruru?

¹⁸ Ọgbuyovwin rẹ orua na yen che brorhiẹn rẹ ukoko rẹ orua na cha ra. Kidie nẹ ọnana orhiẹn-ebro romobọ, ofori nẹ o brorhiẹn rẹ obo ri che me yovwin kẹ orua rọyen. (Se Galesha 6:5.) Ofori nẹ e muọghọ kẹ orhiẹn rẹ ọgbuyovwin rẹ orua na bruru. E jẹ avwanre rhiabọreyọ korhiẹn korhiẹn ro bruru ji dede orua na te oma kerẹ ihwo re pha ghanghanre vwẹ ukoko na.—Rom 15:7.

19. Die yen ọgbuyovwin orua nẹrhovwo je nabọ roro kpahen?

 ¹⁹ Vwẹ ẹdia efa, ọ sa dianẹ erua evo kpo ukoko ra da jẹ ejajẹ rẹ ọsẹ vẹ oni na, ẹkẹvuọvo emọ na sa mrẹ bẹnbẹn rẹ ayen vwọ jẹ ejajẹ na fiotọ. Ọ da dianẹ ukoko tiọyena hẹ evunrẹ asan ra da jẹ ejajẹ rẹ ihwo buebun jẹ vwẹ ẹkuotọ na, ọ sa nẹrhẹ ọ bẹn kẹ emọ na rẹ ayen vwo vwo ẹruọ rẹ obo ra ta vwẹ uyono, ji vwo omamọ rẹ oyerinkugbe vẹ Jihova. Diesorọ? Kidie ọ sa dianẹ emọ na kpo isikuru ra da jẹ ejajẹ rẹ ẹkuotọ na, ọ dia ọ rẹ ọsẹ vẹ oni na-a. Vwẹ ẹdia nana, ofori nẹ ọgbuyovwin rẹ orua nẹrhovwo vwọ kẹ aghwanre je nabọ roro kpahen obo ro che ru rọ cha nẹrhẹ o se brorhiẹn rọ cha cha emọ na uko vwo sikẹrẹ Jihova vẹ ihwo rọyen. O se brorhiẹn ro vwo yono emọ na ejajẹ rọyen yẹrẹ kpo ukoko ra da jẹ ejajẹ rẹ emọ na nabọ nyo. Korhiẹn korhiẹn rẹ ọgbuyovwin rẹ orua na bruru, e jẹ iniọvo na muọghọ kẹ vẹ orua rọyen, ji vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni ayen.

20. Mavọ yen e se vwo djephia nẹ avwanre muọghọ kẹ iniọvo ri yono ejajẹ kpokpọ?

²⁰ Ọtiọyena, vwẹ ikoko buebun nonẹna, iniọvo evo herọ re davwẹngba vwo yono ejajẹ kpokpọ. Ọ sa bẹn ayen vwọ ta obo rehẹ ẹwẹn rayen. Ẹkẹvuọvo, avwanre cha mrẹ ẹguọnọ rẹ ayen vwo kpahen Jihova kugbe owenvwe rẹ ayen vwọ vwẹ ẹga kẹ siẹrẹ a rha tẹnrovi oborẹ ayen jẹ ejajẹ na wa-an. Avwanre da tẹnrovi omamọ uruemu rayen, kẹ a sa vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni ayen ji muọghọ kẹ ayen. Avwanre gbe cha tanẹ, “Mi vwo obo me vwẹ owẹ ru-u” kidie nẹ ayen sa jẹ ejajẹ avwanre fiotọ-ọ.

21-22. Iruo ọghanghanre vọ yen avwanre vwori?

²¹ Avwanre kpẹvwẹ Jihova kidie ọ kẹ avwanre iruo ọghanghanre vwẹ ukoko rọyen. Tẹ avwanre dia eshare yẹrẹ eya, ihwo rẹ rọvwọnre yẹrẹ ihwo rehẹ ẹdia ri kpogono, emare yẹrẹ ighene, ihwo re nabọ jẹ ejajẹ ọvo fiotọ yẹrẹ a riẹn jẹ-ẹ, avwanre eje pha ghanghanre kẹ Jihova ọtiọyen ji te iniọvo avwanre.—Rom 12:4, 5; Kọl. 3:10, 11.

²² E jẹ avwanre vwẹ ọkieje vwo ru nene iyono eghanghanre re yonori vwo nẹ udje ri Pọl ro shekpahen ugboma rẹ ohworakpọ. E de ru ọtiọyen, a cha guọnọ idjerhe efa re se vwo ni iruo ra vwọ kẹ avwanre vwẹ ukoko na ghanghanre ji muọghọ kẹ ohwo ọvuọvo vwevunrẹ ukoko ri Jihova.