DIANA vrẹ ẹgbukpe 80 re. Ọshare rọyen rioja rẹ ọga ọvo re se Alzheimer, ọ da dia evunrẹ uwevwin ra da vwẹrote emare duvwun ẹdẹ ughwu rọyen. Vwọba, emeshare rọyen ivẹ ghwuru, ọ da je rioja rẹ ọga rẹ ikansa rẹ evie. Dedena, iniọvo rehẹ ukoko rọ hepha, niroso nẹ kọke kọke yen oma vwọ vwerhọn siẹrẹ o de kpo Ọguan Ruvie vẹ aghwoghwo.

John gare kerẹ oniruo okinriariẹ vwẹ ikpe re vrẹ 43. O vwo ẹguọnọ rẹ iruo na mamọ! Jẹ, o rhi vwo te ọke ọvo, ọ da dobọ rẹ iruo na ji rere ọ sa vwọ vwẹrote ohwo rẹ orua rọyen ọvo rọ muọga. Enẹna, ọ ga vwevunrẹ ukoko ọvo rọhẹ ekogho rọ dia. Iniọvo re riẹn John jovwo da mrẹ vwẹ osikoko yẹrẹ ọghwẹkoko, kẹ ayen no nẹ o weneri-i, oka rẹ aghọghọ ro rhere jovwo na yen ji rhe te ọke na.

Die yen kẹ John vẹ Diana aghọghọ? Mavọ yen ohwo rọ riọja sa vwọ ghọghọ? Mavọ yen ohwo rẹ uphẹn rẹ ẹga vabọ sa vwọ mrẹ omavwerhovwẹn? Baibol na kpahenphiyọ rọ vwọ ta: “Jẹn ọvwata ghọghọ vwẹ evun rọ Ọrovwohwo na.” (Une 64:10) A sa nabọ vwo ẹruọ rẹ uyota nana siẹrẹ a da riẹn obo re sa nẹrhẹ ubiudu rẹ ohwo ghọghọ vẹ obo ri se si aghọghọ no.

Avwanre eje riẹnre nẹ o ghwe vwo erọnvwọn evo re kẹ ohwo omavwerhovwẹn. Kerẹ udje, vwẹro roro ihwo ivẹ re guọnọ rọvwọn, oni ro vwiẹre obọ, yẹrẹ ohwo rẹ uphẹn rẹ ẹga te obọ. Erọnvwọn tiọyena kẹ ohwo aghọghọ, kidie ayen ejobi okẹ ri nẹ obọ rẹ Jihova rhe. Jihova yen ton ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ orọnvwe na phiyọ, ọyen kẹ ohwo emọ, ọyen ji kẹ ohwo iruo vwevunrẹ ukoko rọyen.—Jẹn. 2:18, 22; Une 127:3; 1 Tim. 3:1.

Jẹ, erọnvwọn evo herọ rẹ aghọghọ rayen tọ-ọn. Ọrivẹ rẹ orọnvwe rẹ ohwo se ghwu yẹrẹ o se jẹ evun-ẹfuọn. (Izi. 24:18; Hos. 3:1) Emọ evo rhọnvwa nyupho rẹ esẹ vẹ ini rayen kugbe Jihova-a, a tobọ djẹ evo nẹ ukoko. Kerẹ udje, emọ rẹ Samuẹl sa ga Jihova vwẹ idjerhe rọ gbare-e; umwemwu rẹ Devid je so okpetu kẹ evwruwevwin rọyen. (1 Sam. 8:1-3; 2 Sam. 12:11) Enana ejobi hwarhiẹ omaemuophiyọ vẹ  ọmiaovwẹ cha, e kẹ ohwo omavwerhovwẹ-ẹn.

Vwẹ idjerhe vuọvo na, ọga, oghwa rẹ orua, yẹrẹ ewene re ru phiyọ ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ ukoko na sa nẹrhẹ uphẹn rẹ ẹga va ohwo abọ. Buebun rẹ ihwo rẹ uphẹn rẹ ẹga vabọ fikirẹ ewene tiọna, tare nẹ ọ da ayen mamọ kidie iruo na ghene kẹ ayen omavwerhovwẹn jovwo.

Ọnana chọn avwanre uko vwọ riẹn nẹ ọmọke krẹn yen a sa riavwerhen rẹ erọnvwọn evo re kẹ ohwo aghọghọ. Ẹkẹvuọvo, a ghene sa mrẹ aghọghọ rọ tọn, ọ da tobọ dianẹ ohwo hirharoku edavwini? E. Kidie Samuẹl, Devid vẹ ihwo efa sẹro rẹ aghọghọ rayen vwẹ ọke rẹ edavwini.

esu riẹn oborẹ aghọghọ ghene hepha. Tavwen ọ ke rhe otọrakpọ na, Baibol na vuẹ avwanre nẹ ọ “ghọghọ vwẹ obaro [rẹ Jihova] kọke kọke.” (Isẹ 8:30) Jẹ, ọ vwọ rhe otọrakpọ, o de rhiẹromrẹ edavwini sansan. Dedena, Jesu je mrẹ omavwerhovwẹn vwẹ eruo rẹ ọhọre rẹ Ọsẹ rọyen. (Jọn 4:34) Kẹ, ọke ro vwo rhiẹromrẹ ọmiaovwẹ vwẹ oba rẹ akpeyeren rọyen vwo? Baibol na da ta: “Ohwo rọ vwi fiki rẹ aghọghọ rọ hẹ obaro kẹ chiri odjadja rẹ [“urhe rẹ oja,” NW ] na.” (Hib. 12:2) Ọtiọyena, avwanre cha fuẹrẹn eta ivẹ rẹ Jesu ta kpahen uvi rẹ aghọghọ.

O vwo ọke ọvo rẹ idibo 70 rẹ Jesu ji kpo aghwoghwo vwo rhivwin bro rhe vẹ omavwerhovwẹn, kidie ayen ruiruo rẹ igbevwunu buebun, ayen tobọ djẹ emekashe rẹ Idẹbono nẹ ihwo oma. Jesu da ta kẹ ayen: “Ovwan ghọghọ vwẹ ọna-a, nẹ irhi na vwẹ oma kpotọ kẹ ovwan; ẹkẹvuọvo wa ghọghọ nẹ e si odẹ rẹ ovwan phihọ odjuvwu.” (Luk 10:1-9, 17, 20) Vwọrẹ uyota, omamọ rẹ oyerinkugbe re vwori vẹ Jihova, ghanre vrẹ uphẹn rẹ ẹga shesheri. Ọ cha karophiyọ idibo rọyen ri fuevun kẹ. Ọyena emuọvo rọ kẹ ohwo uvi rẹ aghọghọ.

Vwẹ ọke ọfa rẹ Jesu vwọ ta ota kẹ otu buebun, aye rẹ Ju ọvo da tanẹ oma cha ghene vwerhen oni ro vwiẹ Jesu rọ dia uvi rẹ oyono na. Ẹkẹvuọvo, Jesu da kpọvi rọ vwọ ta: “Ebruba kẹ ihwo ri nyo eta rẹ Ọghẹnẹ re da yọnrọn.” (Luk 11:27, 28) Ohwo sa ghọghọ  nẹ ọyen ọmiọvwọn, ẹkẹvuọvo, ẹmienyo vẹ omamọ rẹ oyerinkugbe re vwori vẹ Jihova yen sa kẹ uvi rẹ omavwerhovwẹn.

Oma nabọ vwerhen avwanre siẹrẹ a da riẹn nẹ e ruẹ obo re nẹrhẹ udu rẹ Jihova ghọghọ. Edavwini sa nẹrhẹ e muomaphiyọ, jẹ ayen che se mie avwanre aghọghọ nana-a. Ukperẹ ọtiọyen, e de mudiagan ji chirakon rẹ edavwini, ka sa mrẹ ophikparobọ rọ cha nẹrhẹ ubiudu rẹ avwanre ghọghọ. (Rom 5:3-5) Vwọba, aghọghọ ọyen ẹbẹre ọvo rẹ omamọ rẹ ẹwẹn ọfuanfon na rẹ Jihova vwọ kẹ otu re vwẹrosuọ. (Gal. 5:22) Ọnana nẹrhẹ avwanre vwo ẹruọ rẹ eta nana rehẹ Une Rẹ Ejiro 64:10: “Jẹn ọvwata ghọghọ vwẹ evun rọ Ọrovwohwo na.”

Ọnana ghwa nẹrhẹ a riẹn obo re chọn Diana vẹ John uko vwọ sẹro rẹ aghọghọ rayen vwẹ ọke rẹ ebẹnbẹn. Diana da ta: “Enẹna, me vwẹroso Jihova kirobo rẹ ọmọ vwẹrosua ọsẹ vẹ oni rọyen.” Mavọ yen ọ sa vwọ mrẹ ẹroevwote rẹ Jihova? Ọ da ta: “O muvwẹro nẹ ọyen kẹ vwẹ ẹgba me sa vwọ sasa opharo ghwoghwo ota kẹ ihwo kọke kọke.” John nabọ muomaphiyọ iruo rẹ aghwoghwo na dede nẹ uphẹn rẹ ẹga ro rhere kerẹ oniruo okinriariẹ jovwo varọ abọ, ọ da ta obo re chọn rọ uko: “Rhanvwe ukpe rẹ 1998 ra vwọ vwẹ ovwẹ mu oyono rẹ Isikuru rẹ Uyono rẹ Ewiowian, uyono romobọ mẹ da rhe ghwotọ vrẹ obo ri jovwo.” Vwọ kpahen oma rọyen vẹ aye rọyen, ọ da je ta: “Ẹgbaẹdavwọn rẹ avwanre vwo ruẹ kemu kemu ra vwọ kẹ avwanre vwẹ uvwre rẹ ikpe buebun rhire na, yen nẹrhẹ ọ lọhọ kẹ avwanre ọke re vwo ru ewene nana. Avwanre viẹ diekpọvwẹ-ẹ.”

Ihwo buebun je rhiẹromrẹ orugba rẹ obo re si phiyọ Une Rẹ Ejiro 64:10. Kerẹ udje, roro kpahen oniọvo ọvo vẹ aye rọyen re ghwọrọ ikpe re vrẹ 30 vwọ ga vwẹ Bẹtẹl rọhẹ United States. Ukuotọ rọyen, a da vwẹ ayen vwo mu ekobaro oghẹresan. Ayen da ta: “Ọ da ohwo siẹrẹ obo re vwo ẹguọnọ kpahen da va ohwo abọ, jẹ, e che se muomaphiyọ bẹdẹ-ẹ.” Kpakpata ayen de muomaphiyọ iruo rẹ aghwoghwo na vwẹ ukoko rayen. Ayen da je ta: “Avwanre nẹrhovwo kpahen erọnvwọn evo kiriguo. Ẹkpahọnphiyọ rẹ ẹrhovwo rẹ avwanre na da bọn avwanre gan, je kẹ avwanre aghọghọ. Ọmọke krẹn rẹ avwanre vwọ rhe ukoko rẹ avwanre hepha na, iniọvo evo da ton iruo rẹ ọkobaro phiyọ, avwanre de ji vwo ihwo ivẹ rẹ avwanre vwẹ Baibol vwo yono.”

Vwọrẹ uyota, ọ ghwa lọhọ re vwo vwo omavwerhovwẹ-ẹn, kidie ekuakua wene cha wene kpo. Jẹ, Jihova vwo imuẹro kokoroko kẹ avwanre womarẹ eta rehẹ Une Rẹ Ejiro 64:10. Avwanre da tobọ muomaphiyọ dede, e se vwo imuẹro nẹ otu ri dje oma rayen phiyọ ‘evwata’ womarẹ evun-ẹfuọn rayen kẹ Jihova vwẹ ọke rẹ ẹdia rayen de wene, cha “ghọghọ vwẹ evun rọ Ọrovwohwo na.” Vwọba, avwanre sa rhẹro rẹ orugba rẹ ive rẹ Jihova kpahen “idjuvwu ọkpokpọ vẹ akpọ ọkpokpọ.” Ọke yena, jẹgba ko che no kare kare. Ihwo rẹ Ọghẹnẹ eje cha “ghọghọ re oma vwerhe [ayen] bẹdẹ” fikirẹ oborẹ Jihova mare, vẹ obo rọ vwọ kẹ avwanre.—Aiz. 65:17, 18.

Vwẹro roro oborẹ akpeyeren cha dia, re che vwo vwo ogangan je vrẹn vẹ omakpokpọ kurhiọke kurhiọke. Ọke yena, oja na eje ra ria enẹna cha chọrọ avwanre ẹro, kidie Baibol na kẹ avwanre imuẹro nẹ “a gbe karophihọ aye-en eyẹ iroro gbe ra-a.” A cha rhoma mrẹ ihwo rẹ avwanre vwo ẹguọno kpahen re vrẹn nushi rhe. Oduduru rẹ ihwo ki che ru kerẹ ọsẹ vẹ oni rẹ ọmọtẹ rẹ ẹgbukpe 12 rẹ Jesu kpare nẹ ughwu rhe: “O . . . gbe ayen unu gangan.” (Mak 5:42) Ukuotọ rọyen, kohwo kohwo rọhẹ otọrakpọ na kọ cha dia “ọvwata” bẹdẹ bẹdẹ, ji “ghọghọ vwẹ evun rọ ọrovwohwo na.”