1. Owian vọ yen Jihova vwọ kẹ emiọvwọn?

JIHOVA ma aye gbẹ ọshare vẹ owenvwe rẹ ayen vwo vwiẹ emọ. Baibol na tare nẹ “Emọ na vwenẹ ughwẹ rẹ Ọrovwohwo ghare avwanre.” (Une 127:3) Die yen ota yena mudiaphiyọ? Di roro nẹ ugbeyan wẹn ọvo mu okpo igho kẹ wẹ nẹ wọ yọnre kọyen. Mavọ yen oma che ru we? O muẹro nẹ oma cha vwerhen owẹ kidie nẹ ugbeyan na vwẹroso wẹ. Ẹkẹvuọvo, wọ cha jẹ ro ẹnwan kpahen oborẹ wọ sa vwọ vwẹrote igho re mu kẹ wẹ yọnre na. Jihova rọ dia uvi rẹ ugbeyan rẹ avwanre na vwẹ efe ọvo rẹ igho cha sa dẹ-ẹ vwọ kẹ emiọvwọn. Ọ kẹ ayen owian rẹ ayen vwọ nabọ vwẹrote emọ rayen.

2. Enọ vọ yen a cha kpahenphiyọ?

² Ono yen vwo oghwa ro vwo brorhiẹn sẹ aye gbẹ ọshare re rọvwọnre che vwiẹ yẹrẹ ayen che vwiẹ-ẹ? Die yen emiọvwọn se ru vwọ chọn emọ rayen uko vwọ yeren omamọ akpọ? E jẹ a fuẹrẹn iyono ri Baibol re sa chọn Inenikristi re rọvwọnre uko vwo brorhiẹn rẹ aghwanre.

3. (a) Ono yen che brorhiẹn sẹ aye gbe ọshare re rọvwọnre che vwiẹ? (b) Odjekẹ ri Baibol vọ yen ofori nẹ igbeyan vẹ ihwo rẹ orua karophiyọ?

³ Vwẹ asan evo, ihwo buebun roro nẹ ugege rẹ aye vẹ ọshare ghwa vwọ rọvwọn nu, yen ayen vwọ ton emọ evwiẹ phiyọ. Ihwo rẹ orua rayen vẹ ihwo efa se kpokpo aye gbẹ ọshare na nẹ ayen vwiẹ emọ. Jethro rọ dia Asia da ta: “Vwevunrẹ ukoko na, ihwo ri ji vwiẹ-ẹ hirharokuẹ  ọnyẹ vwo nẹ obọ rẹ emiọvwọn cha.” Jeffrey rọ je dia Asia da ta: “Emiọvwọn evo kẹ vuẹ eya gbe eshare evo ri ji vwiẹ-ẹ nẹ ayen cha mrẹ ohwo rọ cha vwẹrote ayen vwẹ ọke rẹ ọghwo-o.” Ẹkẹvuọvo, ofori nẹ eya gbe eshare na ọvo brorhiẹn sẹ ayen che vwiẹ. Ọyena oghwa rayen. (Gal. 6:5) Vwọrẹ uyota, ihwo rẹ orua vẹ igbeyan rẹ aye gbẹ ọshare na guọnọre nẹ oma vwerhen ayen. Ẹkẹvuọvo ofori nẹ avwanre karophiyọ nẹ ihwo ivẹ re rọvwọnre na yen che brorhiẹn sẹ ayen che vwiẹ.—1 Tẹsa. 4:11.

4-5. Enọ ivẹ vọ yen ofori nẹ aye vẹ ọshare re guọnọ rọvwọn roro kpahen, kẹ ọke vọ yen ofori nẹ ayen vwọ ta ota kpahọn? Djekpahọn.

⁴ Ofori nẹ aye gbẹ ọshare ri brorhiẹn rẹ ayen vwo vwiẹ roro kpahen enọ eghanghanre ivẹ nana: Ọrẹsosuọ, ọke vọ yen ayen guọnọ vwo vwiẹ emọ na? Ọrivẹ, bro emọ yen ayen guọnọ vwiẹ? Ọrhọ yen ọke ro me yovwin rẹ aye gbẹ ọshare na vwọ jiroro rọyen? Diesorọ enọ nana vwọ ghanre?

⁵ Ofori nẹ aye vẹ ọshare re guọnọ rọvwọn brorhiẹn sẹ ayen che vwiẹ. Diesorọ? Iroro ọvo kiriguo yen, ayen vwo vwo ẹwẹn ọvo kpahen orhiẹn nana. Vwọba, o ji fo rẹ ayen vwo roro sẹ ayen muegbe vwọ kẹ oghwa rẹ ẹroevwote rẹ emọ. Eya gbẹ eshare evo brorhiẹn rẹ ayen vwọ hẹrhẹ ẹgbukpe ọvo yẹrẹ ivẹ tavwen ayen ki ton evwiẹ phiyọ kidie ọ reyọ ọke vẹ ẹgba ra vwọ vwẹrote emọ. Ayen niro nẹ ọyena cha nẹrhẹ ayen mrẹ ọke vwọ nabọ vughe ohwohwo.—Ẹfe. 5:33.

6. Orhiẹn vọ yen eya gbẹ eshare evo bruru fikirẹ ọke re de yerẹn na?

⁶ Inenikristi efa brorhiẹn rẹ ayen vwọ vwẹrokere udje rẹ emeshare erha ri Noa vẹ eya rayen. Emọ ri Noa erha na fobọ vwiẹ-ẹ. (Jẹn. 6:18; 9:18, 19; 10:1; 2 Pita 2:5) Jesu vwẹ ọke rẹ avwanre vwọ vwanvwe “ọke ri Noa.” O muẹro nẹ avwanre yerẹn vwẹ “ẹdẹ ebrabra” re bẹn eyeren. (Mat. 24:37; 2 Tim. 3:1) Ọnana yen nẹrhẹ eya gbẹ eshare evo brorhiẹn rẹ ayen vwọ kpare emọ evwiẹ kpo obaro rere ayen sa vwọ ghwọrọ ọke buebun vwẹ iruo rẹ Uvie na.

7. Mavọ yen odjekẹ rehẹ Luk 14:28, 29 vẹ Isẹ 21:5 sa vwọ chọn aye gbẹ ọshare uko?

⁷ Eya gbẹ eshare ri vwo aghwanre che “tidia te otọ roro unu ro muru” tavwen ayen ki brorhiẹn sẹ ayen vwiẹ, vẹ  uche emọ rẹ ayen che vwiẹ. (Se Luk 14:28, 29.) Emiọvwọn buebun riẹnre nẹ ọ dia unu fefe yen a vwọ ghẹrẹ emọ-ọ. Ọ guọnọ ọke vẹ ẹgba. Ọtiọyena, ọyen obo re ghanre rẹ aye gbẹ ọshare na vwo roro kpahen enọ nana: ‘Avwanre ihwo ivẹ na yen cha wian a sa vwọ vwẹrote ọdavwẹ rẹ orua na? Avwanre vwo ẹwẹn ọvo kpahen ekuakua ra ghene guọnọ vwẹ orua na? Ọ da dianẹ avwanre ivẹ na yen cha wian, ono kọyen che ni emọ na? Ono yen ayen cha vwẹrokere?’ Siẹrẹ aye gbẹ ọshare da nabọ chidia roro kpahen enọ yena, kọyen ayen ruẹ nene eta rehẹ Isẹ 21:5.—Se.

8. Egbabọse vọ yen Inenikristi re rọvwọnre che rhẹro rọyen, die yen fori nẹ ọsẹ ro vwo ẹguọnọ ru?

⁸ Ọmọ guọnọ ọke vẹ ẹgba mie oni vẹ ọsẹ rọyen. Siẹrẹ emiọvwọn de vwiẹ emọ na kerẹ ishishi, ọ cha bẹn rẹ ayen vwọ vwẹrote ọdavwẹ rẹ ọmọ ọvuọvo. Emiọvwọn evo ri vwiẹ emọ na kuotọ tare nẹ owian na te ayen ohọre. Oma brẹ ini na kuẹ, ofu mi rhi dje ayen hwe. Ọnana rhe che mie oni na ọke ro vwo yono Baibol na, nẹrhovwo ji kpo aghwoghwo ọkieje? Egbabọse ọfa yen oni na sa vwọ kẹrhọ ji mrẹ erere vọnvọn vwo nẹ emẹvwa. A riẹnre nẹ ọsẹ ro vwo ẹguọnọ che ru asan rẹ ẹgba rọyen teri ro vwo bicha oni na vwọ vwẹrote emọ na vwẹ emẹvwa kugbe ọke ayen da evunrẹ uwevwin. Kerẹ udje, ọsẹ na sa vwẹ ukẹcha kẹ aye rọyen vwọ wiowian rẹ uwevwin na evo. Ọ cha davwẹngba vwo ru ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ Ẹga Orua rọ ghwotọ. O ji che nene orua na kpo aghwoghwo ọkieje.

9-10. Die yen emiọvwọn ri guọnọ vwẹ ukẹcha kẹ emọ rayen ru?

⁹ Die yen emiọvwọn se ru vwọ chọn emọ rayen uko vwo vwo ẹguọnọ ri Jihova? Mavọ ayen sa vwọ sẹro rẹ emọ rayen vwo nẹ umiovwo rẹ akpọ na? Roro kpahen owọẹjẹ nana.

¹⁰ Yare ukẹcha ri Jihova womarẹ ẹrhovwo. Vwo oniso rẹ udje rẹ Manoa vẹ aye rọyen re dia ọsẹ vẹ oni ri Samsin phiyotọ. Ọke ri Manoa vwo nyo nẹ ayen che vwiẹ ọmọshare, ọ da nẹrhovwo rhe Jihova nẹ o yono ayen oborẹ ayen sa vwọ vwẹrote ọmọ na.

11. Mavọ yen emiọvwọn sa vwọ vwẹrokere udje ri Manoa kirobo ra niyẹnrẹn rọyen phiyọ Iguẹdjọ 13:8?

¹¹ Nihad vẹ aye rọyen Alma ri nẹ Bosnia and Herzegovina rhe yono ọhọ vwo nẹ udje ri Manoa na. Ayen da ta:  “Avwanre rẹ Jihova nẹ o yono avwanre vwọ dia omamọ rẹ emiọvwọn kirobo rẹ Manoa ruru. Jihova kpahenphiyọ ẹrhovwo rẹ avwanre na vwẹ idjerhe buebun. Ọ kpahenphiyọ womarẹ Baibol na, ẹbe rẹ ukoko na, eta re nyo vwẹ uyono vẹ eghwẹkoko.”—Se Iguẹdjọ 13:8.

12. Udje vọ yen Josẹf vẹ Meri phi phiyotọ vwọ kẹ emọ rayen?

¹² Vwẹ udje wẹn vwo yono emọ wẹn. Oborẹ wọ ta se djobọte emọ wẹn, ẹkẹvuọvo uruemu wẹn yen che mẹ te ayen ẹwẹn. O muẹro nẹ Josẹf vẹ Meri phi omamọ rẹ udje phiyotọ kẹ Jesu vẹ emọ rayen ichekọ. Josẹf wianre gangan ọ sa vwọ vwẹrote orua rọyen. Vwọba, o phiuduphiyọ orua rọyen awọ rẹ ayen vwọ ga Jihova. (Urhi 4:9, 10) Dede nẹ ọ ghwa dia urhi nẹ Josẹf mu orua rọyen “kukpe kukpe” kpo Jerusalẹm vwẹ ọke rẹ orẹ rẹ Ọwanvrẹ na-a, jẹ o ru ọtiọyen. (Luk 2:41, 42) Esẹ evo vwẹ ọke yena se roro nẹ ọ cha reyọ ọke vẹ igho re vwo mu orua na eje kpo oyan yena. O muẹro nẹ Josẹf vwo ọdavwẹ rẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ, o ji yono emọ rọyen vwo ru ọtiọyen. Meri je riẹn isiesi ọfuanfon na dẹn. Ọ je vwẹ eta vẹ uruemu rọyen vwo yono emọ rọyen vwo vwo ẹguọnọ rẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ.

13. Mavọ yen orua ọvo vwọ vwẹrokere udje rẹ Josẹf vẹ Meri?

¹³ Nihad vẹ Alma re djunute vwẹ obenu na guọnọ vwẹrokere udje ri Josẹf vẹ Meri. Mavọ yen ọnana chọn ayen uko vwo yono ọmọshare rayen na vwo vwo ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ je ga? Ayen da ta: “Avwanre vwẹ uruemu rẹ avwanre vwo yono ọghanrovwẹ re vwo nene iji ri Baibol na.” Nihad da je ta: “Dia oka rẹ ohwo ru wọ guọnọre nẹ ọmọ wẹn dia.”

14. Diesorọ emiọvwọn vwọ riẹn ugbeyan rẹ emọ rayen?

¹⁴ Vwẹ ukẹcha vwọ kẹ emọ wẹn vwọ sane emamọ rẹ igbeyan. Ofori nẹ emiọvwọn riẹn igbeyan rẹ emọ rayen vẹ oborẹ ayen ruẹ. Ọtiọyen ji te igbeyan rẹ ayen nene ta ota vwẹ ifonu. Uruemu rẹ igbeyan tiọyena sa phoriẹn mu emọ na.—1 Kọr. 15:33.

15. Die yen emiọvwọn se yono vwo nẹ udje ri Jessie rhe?

¹⁵ Kẹ emiọvwọn na rha riẹn kpahen ifonu yẹrẹ ikọmputa-a vwo? Ọsẹ ọvo re se Jessie rọ dia Philippines da ta: “Avwanre ghwa riẹn kpahen ifonu yẹrẹ ikọmputa-a.” Dedena, Jessie dobọ rẹ emọ rọyen ji nẹ ayen rha vwẹ ifonu yẹrẹ ikọmputa vwo ruiruo-o. Ọ da ta: “Me vuẹ emọ mẹ nẹ ayen vwẹ ifonu vẹ ikọmputa rayen na vwo yono ejajẹ kpokpọ, muegbe rẹ emẹvwa ji se Baibol na kẹdi kẹdẹ.” Emiọvwọn, ovwan vẹ emọ rẹ ovwan fuẹrẹn uvi odjekẹ ro shekpahen a vwọ vwẹ ifoto vẹ evuẹ efa vwo rhe ihwo womarẹ ifonu yẹrẹ ikọmputa rọhẹ ẹbẹre re se “Ighene” vwẹ jw.org/urh na re? Ovwan fuẹrẹn ividio rẹ Ifonu Wẹn Yen Sun We Gbanẹ Wẹwẹ Yen Suon? vẹ ọ rẹ Vwẹ Aghwanre Vwọ Reyọ Sosha Nẹtwọk Vwo Ruiruo? * Ividio yena vwo odjekẹ eghanghanre re sa chọn wẹ uko yono emọ wẹn oborẹ ayen sa vwọ vwẹ aghwanre reyọ ifonu yẹrẹ ikọmputa vwo ruiruo.—Isẹ 13:20.

16. Die yen emiọvwọn buebun rure, kẹ die yen nẹ obuko rọyen rhe?

¹⁶ Emiọvwọn buebun davwẹngba vwo ru ọrhuẹrẹphiyotọ rere emọ rayen sa vwọ ghwọrọ ọke vẹ iniọvo re nabọ yerin  tedje vwevunrẹ ukoko na. Kerẹ udje, ọkieje yen N’Déni vẹ aye rọyen Bomine re dia Côte d’Ivoire vwo durhie oniruo okinriariẹ nẹ e rhe dia uwevwin rayen. N’Déni da ta: “Udje rayen na djobọte ọmọshare avwanre ọkpako mamọ. Ọ tuẹn iruo rẹ ọkobaro phiyọ, enẹna ọ rhe dia ọchuko oniruo okinriariẹ re.” Wo se ru ọrhuẹrẹphiyotọ tiọyena kẹ emọ wẹn?

17-18. Ọke vọ yen emiọvwọn vwo ton uyono rẹ emọ phiyọ?

¹⁷ Fobọ ton uyono rẹ emọ na phiyọ. O che yovwin siẹrẹ emiọvwọn da fọbọ ton uyono rẹ emọ na phiyọ. (Isẹ 22:6) Roro kpahen Timoti ro rhi nene ọyinkọn Pọl ruiruo rẹ okinriariẹ ọke rọ vwọ ghwanre nu. Oni ri Timoti otete re se Yunaisi kugbe oni rọyen rode re se Lọis yono Timoti “nẹ ọke emọ” rhe.—2 Tim. 1:5; 3:15.

¹⁸ Jean-Claude vẹ aye rọyen re se Peace re dia Côte d’Ivoire ji yono emọ rayen esan vwo vwo ẹguọnọ ri Jihova je ga. Die yen chọn ayen uko vwo ru ọnana? Ayen nene udje ri Yunaisi kugbe Lọis. Ayen tare nẹ, “Avwanre vwẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ vwo yono emọ rẹ avwanre ghwe vwo nẹ ọke emọ rhe.”—Urhi 6:6, 7.

19. Die yen o mudiaphiyọ ra vwọ vwẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ vwo yono emọ?

¹⁹ Die yen ọ mudiaphiyọ ra vwọ vwẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ vwo “yono” emọ? Ubiota rẹ “yono” na mudiaphiyọ “ra vwọ kọn Ota rẹ Ọghẹnẹ phiyọ ubiudu rẹ emọ womarẹ e vwo dje ota na ẹvwẹvwariẹn kẹ ayen.” Emiọvwọn se vwo ru ọnana, ko fori nẹ ayen ghwọrọ ọke vẹ emọ rayen ọkieje. Ọkiọvo, ofu se dje emiọvwọn fikirẹ ota ọvo rẹ ayen dje ẹvwẹvwariẹn kẹ emọ rayen. Ẹkẹvuọvo, emiọvwọn se ni ọnana kerẹ uphẹn ayen vwọ chọn emọ rayen uko vwo vwo ẹruọ rẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ ji ru nene.

20. Djekpahen oborẹ Une Rẹ Ejiro 127:4 sa vwọ chọn emiọvwọn uko vwo yono emọ rayen.

²⁰ Nabọ vughe emọ wẹn. Une Rẹ Ejiro 127 reyọ emọ vwo dje edada. (Se Une Rẹ Ejiro 127:4.) Kirobo ra sa vwẹ erọnvwọn sansan vwo ruẹ edada, ayen me je rho vrẹ ohwohwo ye, ọtiọyen emọ je fẹnẹ ohwohwo. Eriyina, ofori  nẹ emiọvwọn brorhiẹn oborẹ ayen che yono ọmọ vuọvo wan. Aye gbẹ ọshare ọvo vwẹ Israel ri phikparobọ vwẹ eyono rẹ emọ rayen ivẹ vuẹ avwanre obo re chọn ayen uko. Ayen tare nẹ “Avwanre vwẹ uyono ri Baibol vwo mu kẹ ọmọ vuọvo ukperẹ e vwo yono ayen kugbe.” Vwọrẹ uyota, ọgbuyovwin rẹ orua ọvuọvo yen che brorhiẹn sẹ oka rẹ uyono ọtiọyena shephiyọ kẹ ayen.

21. Die yen emiọvwọn se rhẹro rọyen mie Jihova?

²¹ Ọkievo, emiọvwọn se no nẹ oghwa re vwo yono emọ dia ọmọrhiẹ-ẹ, ẹkẹvuọvo, emọ eyen ughwẹ rẹ Jihova kẹ avwanre. Jihova choma rọ vwọ chọn emiọvwọn uko. O muegbe rọ vwọ kerhọ rẹ ẹrhovwo rayen. Ọ reyọ Baibol, ẹbe rẹ ukoko na kugbe idje vẹ uchebro rẹ iniọvo ri tedje vwevunrẹ ukoko na vwọ kpahenphiyọ ẹrhovwo tiọyena.

22. Die yen erọnvwọn evo ri me yovwin rẹ emiọvwọn sa vwọ kẹ emọ rayen?

²² Ihwo evo tare nẹ owian ra vwọ ghẹrẹ emọ ọyen owian rẹ ẹgbukpe 20, ẹkẹvuọvo owian rẹ ọmiọvwọn re-e. Erọnvwọn ri me yovwin rẹ emiọvwọn sa vwọ kẹ emọ rayen yen ọke rayen, ẹguọnọ vẹ uyono ri Baibol. Idjerhe rẹ emọ vwọ reyọ uyono fẹnẹ ohwohwo. Emọ evo rẹ esẹ vẹ ini ri vwo ẹguọnọ ri Jihova yọnre ghwanre ghwa họhọ Joanna Mae rọ dia Asia rọ tare nẹ, “Me da karophiyọ uyono rẹ ọsẹ vẹ oni mẹ vwọ kẹ vwẹ, omavwerhovwẹn nẹ ayen ghwọku uvwe ji yono uvwe vwo vwo ẹguọnọ ri Jihova. Ọ dia ayen ghwe vwiẹ vwẹ ọvo-o, ayen chọn vwẹ uko vwo yeren uvi rẹ akpọ.” (Isẹ 23:24, 25) Iroro tiọyena yen ji rhe iniọvo rẹ avwanre buebun.