1-2. (a) Die yen orẹ aghọghọ na? (Ni ekpeti na “Die Yen Orẹ Aghọghọ Na?”) (b) Die yen Jesu ta ota kpahen vwẹ Luk 4:16-18?

ẸKUOTỌ evo sa re orẹ roghẹresan siẹrẹ osun rayen owenẹ aye yẹrẹ ọshare de sun te ikpe 50 re. Ukpe yena yen Ukpe Aghọghọ rẹ ohwo ro suẹn na. A sa riorẹ aghọghọ na ọsoso rẹ ẹdẹ, udughwrẹn ọvo yẹrẹ tobọ vrẹ ọtiọyen, ẹkẹvuọvo, orẹ na vẹ aghọghọ ro nene ji che vwoba.

² Avwanre cha fuẹrẹn orẹ aghọghọ ọvo rọ pha yoyovwin, ọ tobọ yovwin nọ ọ rẹ ihwo rẹ Izrẹl ruẹ ọsoso ẹgbukpe na. Orẹ yena nẹrhẹ ihwo ri ruo dia ọmuvwiẹ. Diesorọ o vwo fo nẹ avwanre yono kpahọn? Kidie Orẹ Aghọghọ rẹ ihwo rẹ Izrẹl ria ye nẹrhẹ avwanre karophiyọ ọrhuẹrẹphiyotọ ri bẹdẹ ri Jihova ruẹ enẹna rẹ avwanre vwọ dia ọmuvwiẹ. Jesu ta ota kpahen ọmuvwiẹ nana.—Se Luk 4:16-18.

3. Kirobo re djisẹ rọyen vwẹ Livitikọs 25:8-12, erere vọ yen ihwo rẹ Izrẹl sa mrẹ vwo nẹ Orẹ Aghọghọ na rhe?

³ Ofori nẹ a fuẹrẹn ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ Orẹ Aghọghọ rẹ Ọghẹnẹ vwọ kẹ ihwo rẹ Izrẹl, e ki se vwo ẹruọ rẹ ọmuvwiẹ ri Jesu ta ota kpahen na. Jihova da vuẹ ihwo rẹ Izrẹl: “Ikpe ujuvẹ gbe ihwe na de te re ovwan mi mu ọghọ kẹ, we mi ghwoghwo obọesiono vwọ kẹ ihwo, [ọnana] ikpe ujuvẹ gbe ihwe kẹ ovwan ri kohwo kohwo ejobi vwo rhivwi kpo ughwẹ rọye, ri kohwo kohwo ejobi de rhivwi kpo orua rọye.” (Se Livitikọs 25:8-12.) Vwẹ uyono rọ wanre na avwanre ta ota kpahen oborẹ ihwo rẹ Izrẹl mrẹ erere vwo nẹ Ẹdẹ Urovwonma na. Idjerhe vọ yen ihwo  rẹ Izrẹl vwọ mrẹ erere vwo nẹ Orẹ Aghọghọ na? Kerẹ udje, ohwo rẹ Izrẹl sa riosa te ohọre, ọtiọyena ọ me shẹ otọ rọyen vwọ hwosa na. Vwẹ ukpe rẹ Aghọghọ na, ke siobọnu otọ na kẹ rhivwin. Ọtiọyena, ohwo na mi “rhivwi kpo ughwẹ rọye,” uku rẹ emọ rọyen rhe che ghwru-u. Vwẹ ẹdia ọfa, ohwo je sa shẹ ọmọ yẹrẹ oma rọyen kpo ọviẹn rere ọ sa vwọ hwosa rọ rere. Ẹkẹvuọvo vwẹ ukpe rẹ Aghọghọ na, ọviẹn na ko “rhivwin kpo orua rọye.” Ọtiọyena, o rhe vwo ohwo vuọvo ra shẹ kpo ọviẹn ro jẹ iphiẹrophiyọ evwo-o! Ọrhuẹrẹphiyotọ nana djerephia nẹ Jihova ghene vwẹrote ihwo rọyen!

4-5. Diesorọ o vwo fo nẹ avwanre yono kpahen orẹ rẹ Aghọghọ na?

⁴ Erere ọfa vọ yen a je mrẹ vwo nẹ Orẹ Aghọghọ na rhe? Jihova da ta: “Ogbere cha dia vwẹ uherevie rẹ ovwa-an (kidie Ọrovwohwo che bruba kẹ ovwan vwẹ evun rẹ otọ rẹ Ọrovwohwo Ọghẹnẹ rẹ ovwan kẹ ovwan nẹ wa dia vwọ riuku na).” (Urhi 15:4) Ọnana fẹnẹ oborẹ avwanre mrẹ vwẹ akpọ na nonẹna kidie edafe vwo fe phiyọ ye jẹ ẹsọn rẹ igbere rhoma ganphiyọ.

⁵ Inenikristi rha hẹ otọ rẹ Urhi ri Mosis na-a. Ọnana mudiaphiyọ nẹ avwanre rhe nene ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ orẹ Aghọghọ rẹ ihwo vwo siobọnẹ eviẹn, vwo ghovwo esa ra rere, ji rhivwin kpo ughwẹ raye-en. (Rom 7:4; 10:4; Ẹfe. 2:15) Ẹkẹvuọvo, ofori nẹ avwanre ji yono kpahen orẹ rẹ Aghọghọ na. Diesorọ? Kidie ọ nẹrhẹ avwanre karophiyọ ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ ọmuvwiẹ ri Jihova vwọ kẹ ihwo rẹ Izrẹl.

6. Die yen e che sivwin ihworakpọ vwo nu?

⁶ Avwanre eje guọnọ ọmuvwiẹ kidie avwanre eje eviẹn vwọ kẹ umwemwu. Kidie nẹ avwanre riuku rẹ umwemwu, kẹ avwanre ghwa, muọga ji ghwẹ. Ihwo buebun mrẹ ọnana vughe siẹrẹ ayen da muọga yẹrẹ ni ughegbe. Ofu ji dje avwanre siẹrẹ avwanre de ru umwemwu. Ọyinkọn Pọl tobọ rhọnvwe phiyọ onana rọ vwọ ta: “Urhi rẹ udu mẹ họnra ro vwẹ  ovwẹ ru ọviẹn kẹ urhi rẹ umwemwu rọ hẹ evun rẹ ekuakua rẹ oma mẹ. Orharhe rẹ ohwo re me epha! Kono che sivwi uvwe nẹ oma rẹ ughwu nana?”—Rom 7:23, 24.

7. Die yen Aizaya mrarọ rọyen kpahen ọmuvwiẹ?

⁷ Oma vwerhen avwanre nẹ Jihova ru ọrhuẹrẹphiyotọ ro vwo sivwin avwanre vwo nẹ ọviẹn rẹ umwemwu. Ọghẹnẹ ru ọrhuẹrẹphiyotọ nana womarẹ Jesu. Omarẹ ikpe re vrẹ 700 tavwen e ki vwiẹ Jesu, ọmraro Aizaya tare nẹ vwẹ obaro na, ihwo che vwo ọmuvwiẹ roghẹresan ọvo. Ọmuvwiẹ nana vrẹ ọ rẹ ihwo rẹ Izrẹl riavwerhen rọyen vwẹ ukpe rẹ Aghọghọ na. O de si: “[“Ẹwẹn,” NW] rẹ Ọrovwohwo Ọghẹnẹ ọ hẹ oma mẹ, fikiridie ọ vwẹ evwri ghworo uvwe me vwọ ghwẹ ikun esiri na rhe ihwo re kpokpo; o ji vwe rhe gba udu ro vwirhiri koko, rhi ghwoghwo egbemọphẹ kẹ ighuvwu.” (Aiz. 61:1) Ono yen aroẹmrẹ nana shekpahen?

8. Ono yen aroẹmrẹ rẹ Aizaya na shekpahen?

⁸ Orugba rẹ aroẹmrẹ ọghanghanre yena tonphiyọ ọke ri Jesu ghwe vwo mu iruo aghwoghwo rọyen phiyọ. Ọke ro vwo kpo sinagọg vwẹ orere rọyen rọ dia Nazarẹt, o de se eta yena kẹ ihwo ri Ju ri kokori vwẹ etiyin. Jesu tare nẹ aroẹmrẹ na rugba vwẹ oma rọyen. Ọ da ta: “[“Ẹwẹn,”] rẹ Ọrovwohwo ọ hẹ oma mẹ, fikiridie ọ vwẹ evwri ghworo uvwe mi vwo gbe ikun esiri na kẹ ivwiogbere. O ji vwe rhi ghwoghwo obọesiono kẹ ighuvwu, orẹmrẹ kẹ otu ri rhuẹro, ufuoma kẹ otu re shenyẹ, vwo ghwoghwo ukpe rẹ ẹreyo rẹ Ọrovwohwo.” (Luk 4:16-19) Mavọ yen aroẹmrẹ na rugba wan vwẹ oma ri Jesu?

9. Oka rẹ ugbomọphẹ vọ yen ihwo rẹ ọke ri Jesu rhẹro rọyen?

⁹ Aroẹmrẹ rẹ ọmuvwiẹ rẹ Aizaya mrẹre ri Jesu seri na tuẹn orugba rọyen phiyọ vwẹ ẹgbukpe ujorin ẹsosuọ. Avwanre riẹn ọnana womarẹ eta ri Jesu nana: “Nonẹ na ọbe ọfuanfon” rẹ ovwan kerhọ rọyen na rugba re. (Luk 4:21) Ọ sa dianẹ evo usun rẹ ihwo ri kerhọ rẹ isese ri Jesu na rhẹro rẹ ugbomọphẹ vwo nẹ otọ usuon ri Rom. Ayen se vwo oka rẹ ẹwẹn ro rhe eshare ivẹ na re tare nẹ, “Avwanre phiẹrohọ nẹ ọye cha ta Izrẹl hirhe.” (Luk 24:13, 21) Ẹkẹvuọvo, avwanre riẹnre nẹ Jesu jiriro vwọ kẹ idibo rọyen nẹ ayen họnre vwọso usuon rẹ oja ri Romu-u. Ukperẹ ọtiọyen, ọ vuẹ ayen nẹ ayen “vwẹ  ẹkẹn ri Siza kẹ Siza.” (Mat. 22:21) Kẹ, mavọ yen Jesu vwọ vwẹ ugbomọphẹ vwọ kẹ ihwo vwẹ ọke yena?

10. Die yen Jesu vwẹ ukẹcha kẹ ihwo vwọ vrabọ rọyen?

¹⁰ Ọmọ rẹ Ọghẹnẹ rhere re vwẹ ukẹcha kẹ ihwo vwo vwo ugbomọphẹ yẹrẹ ọmuvwiẹ vwẹ idjerhe ivẹ. Ẹsosuọ, Jesu vwẹ ukẹcha vwọ kẹ ihwo vwọ vrabọ rẹ iyono echọchọ rẹ ilori rẹ ẹga yono vwẹ ọke yena. Ihwo ri Ju buebun vwẹ ọke yena dia eviẹn vwọ kẹ iyono echọchọ rayen na. (Mat. 5:31-37; 15:1-11) Ilori rẹ ẹga re tanẹ ayen yono ihwo kpahen Ọghẹnẹ họhọ irhuẹro. Kidie nẹ ayen sen Mesaya na kugbe iyono rọyen, ka ayen rhe dia evunrẹ ebri vẹ umwemwu. (Jọn 9:1, 14-16, 35-41) Jesu vwẹ iyono vẹ idje egbagba rọyen vwọ vwẹ ukẹcha kẹ ihwo re kerhọ rọyen vwọ vrabọ rẹ iyono rẹ efian.—Mak 1:22; 2:23–3:5.

11. Ọrho yen idjerhe rivẹ rẹ Jesu vwọ kẹ ihwo ọmuvwiẹ?

¹¹ Ọrivẹ, Jesu vwẹ ukẹcha kẹ ihworakpọ vwọ vrabọ rẹ umwemwu ra riuku rọyen. Fikirẹ izobo rẹ ọtanhirhe ri Jesu na, Ọghẹnẹ ko se vwo ghovwo imwemwu rẹ ihwo ri rhiabọdede ji dje esegbuyota phia kpahen izobo rẹ ọtanhirhe na. (Hib. 10:12-18) Jesu da ta: “Ọ da dianẹ Ọmọ na ru uwe phihọ ọmuvwie, ku wọ dia ọmuvwiẹ rẹ uyota.” (Jọn 8:36) Ugbomọphẹ nana rho nọ ọ ro te ihwo obọ vwẹ ukpe rẹ Aghọghọ na! Kerẹ udje, ọviẹn ro hirhiephiyọ ọmuvwiẹ vwẹ ukpe Aghọghọ na je sa rhoma dia ọviẹn ji ghwu dede, ẹkẹvuọvo ọmuvwiẹ ri Jesu na cha kẹ ohwo arhọ ri bẹdẹ.

12. Amono yen ihwo ẹsosuọ re mrẹ erere vwo nẹ aghwoghwo rẹ ọmuvwiẹ ri Jesu na?

¹² Vwẹ Pẹntikọst 33 C.E., Jihova de ku ẹwẹn ọfuanfon ku iyinkọn na kugbe eya vẹ eshare efa ri fuevun. Ọ da dẹ ayen reyọ kerẹ emọ hẹrhẹ ọke rọ cha vwọ rhọvwọn ayen nushi kpo odjuvwu re nene Jesu sun. (Rom 8:2, 15-17) Enana yen ihwo ẹsosuọ re mrẹ erere vwo nẹ aghwoghwo yena ri Jesu ghwoghwori vwẹ sinagọg vwẹ Nazarẹt na. Ihwo nana rha dia eviẹn kẹ iyono vẹ irueru rẹ efian rẹ ilori ẹga ri Ju yono-o. Ọghẹnẹ ji si ayen vwo nẹ ọviẹn rẹ umwemwu ro suẹn kpo ughwu na. Ọrhuẹrẹphiyotọ ri Jihova ruru rọ vwọ kẹ ihwo ọmuvwiẹ rọ tonphiyọ vwẹ ọke ro vwo ku ẹwẹn ọfuanfon ku idibo na vwẹ 33 C.E., che vwoba vwẹ okuphiyọ rẹ Usuon rẹ Ẹgbukpe Uriorin ri  Jesu na. Erọnvwọn iyoyovwin vọ yen cha phia nẹ ọke nana rhi duvwu oba rẹ Usuon rẹ Ẹgbukpe Uriorin ri Jesu na?

13-14. Vwọ vrẹ Inenikristi ra jẹreyọ na, amono yen ọmuvwiẹ ri Jesu ghwoghwori na ji che te obọ?

¹³ Vwẹ ọke rẹ avwanre na, iduduru rẹ ihwo ri vwo ẹwẹn esiri re dia “igodẹ efa” na nẹ kẹgborho kẹgborho rẹ akpọ na rhe. (Jọn 10:16) Ọghẹnẹ se ihwo nana nẹ e rhe rhi nene Jesu sun vwẹ odjuvwu-u. Baibol na tare nẹ ayen cha dia otọrakpọ na bẹdẹ. Iphiẹrophiyọ nana yen rhe we?

¹⁴ Wọ sa mrẹ erere evo enẹna rẹ ihwo ri che sun vwẹ Uvie rẹ Ọghẹnẹ na je riavwerhen rọyen. Wọ sa rẹ Jihova nẹ ọ vwẹ imwemwu wẹn vwo ghovwo uwe fikirẹ esegbuyota ru wo vwo kpahen izobo ri Jesu. Ọnana cha nẹrhẹ wo vwo omamọ rẹ oyerinkugbe vẹ ẹwẹn obrorhiẹn ro fiotọ vwẹ obaro ri Jihova. (Ẹfe. 1:7; Ẹvwọ. 7:14, 15) Ji roro kpahen erere ru wọ mrẹ kidie nẹ wọ re vrabọ rẹ iyono rẹ efian. Jesu da ta: “Ovwan ke riẹn uyota na, uyota na ko ru ovwan phihọ ọmuvwiẹ.” (Jọn 8:32) Oma vwerhen avwanre re vwo vwo ọmuvwiẹ nana!

15. Ọmuvwiẹ vẹ ebruphiyọ vọ yen a se rhẹro rọyen vwẹ obaro na?

¹⁵ Wọ sa rhẹro rẹ ọmuvwiẹ efa vwẹ obaro na. Jesu cha ghwọrọ ẹga rẹ efian vẹ isuo rẹ oshenyẹ rẹ ihworakpọ na  no kẹrẹkpẹ. Ọghẹnẹ cha sẹro “urogho rẹ ihwo buebu” re garọ ro iparadaisi vwẹ otọrakpọ na. (Ẹvwọ. 7:9, 14) A cha rhọvwọn ihwo buebun nushi, ayen che vwo uphẹn rẹ ayen vwọ dia ọmuvwiẹ nẹ oborẹ umiovwo rẹ umwemwu rẹ Adam ruru.—Iruo 24:15.

16. Ugbomọphẹ oghẹresan vọ yen hẹrhẹ ihworakpọ vwẹ obaro na?

¹⁶ Vwẹ uvwre rẹ Usuon rẹ Ẹgbukpe Uriorin na, Jesu vẹ ihwo ri che nene sun na cha chọn ihworakpọ uko vwo vwo uvi rẹ omakpokpọ kugbe omamọ rẹ oyerinkugbe vẹ Jihova. Ọke rẹ arhuẹrẹ vẹ ugbomọphẹ nana cha họhọ Orẹ Aghọghọ vwẹ Izrẹl. Ọnana cha nẹrhẹ ihworakpọ eje re ga Ọghẹnẹ rhe dia gbagba je vrabọ rẹ umwemwu.

17. Oka rẹ akpọ vọ yen Aizaya 65:21-23 tare nẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ che yerin vwẹ obaro na? (Ni uhoho rọhẹ opharo ọbe na)

¹⁷ Aizaya 65:21-23 nabọ djisẹ oborẹ akpeyeren vwẹ otọrakpọ na cha dia vwẹ obaro na. (Se.) Ọ dia avwanre che di chidia riẹn awọ vwẹ akpọ yena-a. Ukperẹ ọtiọyen, Baibol na tare nẹ vwẹ ọke yena, ihwo rẹ Ọghẹnẹ che ruiruo re cha kẹ ayen evunvọnvwẹ kugbe omavwerhovwẹn. Avwanre vwo imuẹro nẹ vwẹ oba rẹ Usuon rẹ Ẹgbukpe Uriorin na, a cha “rhan emama na nẹ ọviẹn vẹ egbo ko che vwo urinrin rẹ egbemọphẹ rẹ emọ rẹ Ọghẹnẹ.”—Rom 8:21.

18. Diesorọ re se vwo vwo imuẹro nẹ akpeyeren che yovwin vwẹ obaro na?

¹⁸ Kirobo ri Jihova nabọ rhuẹrẹ ọke rẹ iruo vẹ omaerovwon kẹ ihwo rẹ Izrẹl, ọtiọyẹn ihwo rọyen ji che vwo omamọ rẹ ọrhuẹrẹphiyotọ vwẹ uvwre rẹ Usuon rẹ Ẹgbukpe Uriorin ri Kristi na. A cha ga Ọghẹnẹ vwẹ ọke yena. Ẹga rẹ Ọghẹnẹ kẹ ohwo omavwerhovwẹn nonẹna, ọtiọyen ọ je cha dia vwẹ akpọ kpokpọ na. Oma cha vwerhen ihworakpọ eje vwẹ uvwre Usuon rẹ Ẹgbukpe Uriorin na, kidie a cha mrẹ ọke vwọ ga Ọghẹnẹ ji ruiruo rọ cha kẹ avwanre omavwerhovwẹn kugbe evunvọnvwẹ.