1. Ẹro vọ yen ihwo buebun vwo ni owian?

ẸRO vọ yen ihwo buebun vwẹ ekogho wẹn vwo ni owian? Vwẹ ẹkuotọ buebun, ihwo wian gangan je ghwọrọ ọke grongron phiyọ iruo vrẹ obo ri jovwo. Ihwo re wian gangan mrẹ ọke vwo rovwonma-a, ayen vẹ ihwo rẹ orua rayen sa ghwọrọ ọke kuẹgbe-e, ayen je mrẹ ọke vwo yono kpahen Ọghẹnẹ-ẹ. (Aghwo. 2:23) Ihwo evo guọnọ wian kakaka-a, ọtiọyena kẹ ayen guọnọ oborẹ ayen vwo gunriase.—Isẹ 26:13, 14.

2-3. Udje vọ yen Jihova vẹ Jesu phiyotọ kpahen owian?

² Roro kpahen ẹro ri Jihova vẹ Jesu vwo ni owian rọ fẹnẹ ọ rẹ ihworakpọ na vwo no. Vwọrẹ uyota, Jihova ghini ọgbowian. Jesu nabọ dje ọnana phia rọ vwọ ta: “Ọsẹ mẹ ji ru iruo te ọke na, kọye mi ji vwo ruẹ” iruo. (Jọn 5:17) Roro kpahen owian ri Jihova wianre rọ vwọ ma emekashe buebun, ọtiọyen ji te odjuvwu vẹ akpọ na. Avwanre je mrẹ erọnvwọn iyoyovwin buebun rẹ Oghẹnẹ mare vwẹ otọrakpọ na. Ọbuine na de si: “E Ọrovwohwo, mavọ iruo wẹn bu te! Ẹghwanre wọ vwọ ma ayen ejobi; otọ na vọnre vẹ emama wẹn.”—Une 104:24.

³ Jesu vwẹrokere Ọsẹ rọyen. Jesu re vwo dje aghwanre na vwẹ ukẹcha vwọ kẹ Ọsẹ rọyen vwọ “ma obo odjuvwu na.” O nene Jihova wian kerẹ “onotu rẹ ọwena.” (Isẹ 8:27-31) Jesu vwọ rhe otọrakpọ na, o ji ruiruo oghẹresan. Iruo yena pha kerẹ emuọre vwọ kẹ, iruo rọyen na djerephia nẹ Ọghẹnẹ yen ghini jo rhe.—Jọn 4:34; 5:36; 14:10.

4. Die yen e se yono mie Jihova vẹ Jesu kpahen omaerovwon?

 ⁴ Udje ri Jihova vẹ Jesu phiyotọ kpahen iruo na mudiaphiyọ nẹ o rhe fo re vwo rovwonma-a? Ẹjo, kakaka. Oma ghwọrọ Jihova-a, ọtiọyena ọ rha guọnọ omaerovwo-on. Baibol na tare nẹ Jihova vwọ ma idjuvwu vẹ akpọ na nu, “o de rovwoma, oma rọye da sasa.” (Eyan. 31:17) Kọyen Jihova dobọ rẹ emama ji, ọ da mrẹ evunvọvwẹ vwẹ iruo rọyen. Dede nẹ Jesu wianre gangan rọ vwọ hẹ otọrakpọ na, ọ je guọnọ ọke vwo rovwonma ji nene igbeyan riemu kugbe.—Mat. 14:13; Luk 7:34.

5. Ebẹnbẹn vọ yen idibo ri Jihova buebun vwori nonẹna?

⁵ Baibol na vwẹ uchebro vwọ kẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ nẹ ayen dia egbowian. Ọ guọnọre nẹ idibo rọyen dia egbowian ukperẹ ayen vwọ dia evwiẹrẹ. (Isẹ 15:19) Ọ sa dianẹ wọ wian wọ sa vwọ vwẹrote orua wẹn. Inenikristi eje ji vwo oghwa rẹ ayen vwo vwobọ vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na. Dedena, o ji fo nẹ wo rovwonma. Wọ mrẹ bẹnbẹn ọkiọvo wọ vwọ rhuẹrẹ ọke vwọ ke iruo wẹn, iruo aghwoghwo na vẹ omaerovwon? Mavọ a sa vwọ riẹn uchọke ra cha ghwọrọ phiyọ owian vẹ omaerovwon?

6. Mavọ yen eta rehẹ Mak 6:30-34 vwo djephia nẹ Jesu vwẹ ẹro rẹ abavo vwo ni iruo vẹ omaerovwon?

⁶ Ofori nẹ a vwẹro rẹ abavo vwo ni iruo. Ẹwẹn ọfuanfon mu Ovie Solomọn vwo si nẹ “kemu kemu” vwo ọke. O djunute ọke ra vwọ kọn, ọke ra vwọ bọn, ọke rẹ oviẹ, ọke ra vwọ hwẹ, ọke re vwo gbeha, vẹ ọke re vwo ruẹ erọnvwọn efa. (Aghwo. 3:1-8) Vwọrẹ uyota, owian vẹ emaerovwon pha ghanghanre vwẹ akpeyeren. Jesu vwẹ ẹro rẹ abavo vwo ni owian vẹ omaerovwon. O vwo ẹdẹ ọvo rẹ iyinkọn na vwo muomaphiyọ iruo rẹ aghwoghwo na te ẹdia rẹ “ayen gbe mrẹ ọke vwọ re emu-u.” Jesu da ta: “Ovwan yanrhe rere e kpo asan ofuefu, re rovwoma emerha.” (Se Mak 6:30-34.) Dede nẹ ọ ghwa dia ọkieje yen Jesu vẹ iyinkọn rọyen vwọ mrẹ ọke vwo rovwonma-a, jẹ Jesu riẹnre nẹ ayen eje guọnọ omaerovwon.

7. Erere vọ yen avwanre cha mrẹ vwo nẹ uyono rẹ Ẹdẹ Urovwonma na?

⁷ O ghini fo nẹ e rovwonma yẹrẹ wene ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ iruo rẹ avwanre ọkiọvo. Avwanre yono ọnana vwo nẹ ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ Ẹdẹ Urovwonma rẹ Ọghẹnẹ vwọ kẹ ihwo rọyen vwẹ ọke awanre. Avwanre rha hẹ otọ rẹ Urhi ri Mosis na-a, ẹkẹvuọvo avwanre sa mrẹ erere vwo nẹ obo rọ ta kpahen Ẹdẹ Urovwonma na. Oborẹ avwanre che yono na cha vwẹ ukẹcha kẹ avwanre vwọ vwẹ ẹro rẹ abavo vwo ni owian vẹ omaerovwon.

8. Vwo nene Eyanno 31:12-15, die yen e ruẹ vwẹ Ẹdẹ Urovwonma na?

⁸ Baibol na tare nẹ “ẹdẹ” esan vwọ wan nu, Ọghẹnẹ da dobọ rẹ iruo rẹ emama ji vwẹ otọrakpọ na. (Jẹn. 2:2) Jihova ọgbowian, kọyensorọ o “ji ru iruo te ọke na.” (Jọn 5:17) Ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ Ẹdẹ Urovwonma na nene udje rẹ omaerovwon ri Jihova ra niyẹnrẹn rọyen vwẹ ọbe ri Jẹnẹsis. Ọghẹnẹ tare nẹ Ẹdẹ Urovwonma na oka vwẹ uvwre rọyen vẹ ihwo rẹ Izrẹl. Ọyen ẹdẹ “rẹ omaerovwo dẹn rọ fonro kẹ Ọrovwohwo.”  (Se Eyanno 31:12-15.) Ohwo vuọvo ruiruo vwẹ ẹdẹ yena-a, ọ da tobọ dia ọmọ, ọviẹn, yẹrẹ eranvwe dede. (Eyan. 20:10) Ọnana uphẹn vwọ kẹ ihwo na rẹ ayen vwo muomaphiyọ ẹga rẹ Ọghẹnẹ.

9. Ẹro ọchọchọ vọ yen ihwo vwo ni Ẹdẹ Urovwonma na vwẹ ọke ri Jesu?

⁹ Ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ Ẹdẹ Urovwonma na yovwin vwọ kẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ, ẹkẹvuọvo ilori ẹga rẹ ọke yena ki rhi ru irhi na gan vrẹ ẹka. Ayen tobọ tanẹ ọ chọre ra vwọ kọrọ eka yẹrẹ sivwin ohwo rọ muọga vwẹ ẹdẹ yena. (Mak 2:23-27; 3:2-5) Uruemu rayen na chọre, Jesu je vuẹ ihwo re kerhọ rọyen ọke yena nẹ uruemu yena chọre.

10. Die yen Matiu 12:9-12 yono avwanre kpahen ẹro ri Jesu vwo ni Ẹdẹ Urovwonma na?

¹⁰ Jesu vẹ ihwo ri Ju re kerhọ rọyen nene ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ Ẹdẹ Urovwonma na kidie ayen hẹ otọ Urhi ri Mosis. * Ẹkẹvuọvo Jesu djerephia womarẹ eta vẹ uruemu rọyen nẹ ọ chọre re vwo ruẹse yẹrẹ chọn ihwo uko vwẹ Ẹdẹ Urovwonma na-a. Ọ tarọ phephẹn nẹ “ofori re e ru obo ri yoma vwẹ” Ẹdẹ Urovwonma na. (Se Matiu 12:9-12.) Jesu niro nẹ ohwo ro ruẹse je vwẹ ukẹcha phia churhi rẹ Ẹde Urovwonma na-a. Oborẹ Jesu ruru djerephia nẹ ọ riẹn oboresorọ Ọghẹnẹ vwọ vwẹ urhi yena kẹ ihwo rọyen. Kidie nẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ rhe ruiruo vwẹ ẹdẹ yena-a na, kẹ ayen se muomaphiyọ ẹga  rẹ Ọghẹnẹ. Orua re vwẹ Ẹdẹ Urovwonma na vwọ ga Ọghẹnẹ yen de vwie Jesu. Avwanre riẹn ọnana fikirẹ oborẹ avwanre se kpahen Jesu ọke rọ vwọ hẹ Nazarẹt rọ dia orere ro nurhe. Baibol na da ta: “Kirobo rẹ uruemu [ri Jesu] epha, vwẹ ẹdidjala. O de mudia ro se ọbe.”—Luk 4:15-19.

11. Udje rẹ ono yen Jesu vwẹrokeri?

¹¹ Ẹro rẹ Ọghẹnẹ vwọ ni iruo yen Josẹf ji vwo no, kọyensorọ ro vwo yono Jesu iruo rẹ ikapita. (Mat. 13:55, 56) Jesu je mrẹ Josẹf rọ wian gangan kẹdi kẹdẹ rọ sa vwọ vwẹrote orua rọyen. Ukuko na, Jesu da vuẹ idibọ rọyen nẹ “ofori re otu re wianre vwo vwo osa.” (Luk 10:7) E, Jesu ghene ọgbowian.

12. Ẹkpo ri Baibol vọ yen dje ẹro rẹ Ọghẹnẹ vwo ni owian ọgangan?

¹² Ọyinkọn Pọl je ọgbowian. Iruo kiriguo ro ruru yen o vwo soseri kpahen odẹ vẹ iyono ri Jesu. Dedena, o ji ruiruo vwọ vwẹrote oma rọyen. Iniọvo ri Tẹsalonaika na riẹn “omaesuo kugbe owian” ri Pọl rọ vwọ wian “te ason te uvo” rere o vwo “jẹ oghwa ẹdia kẹ” iniọvo na. (2 Tẹsa. 3:8; Iruo 20:34, 35) O muẹro nẹ iruo re vwo ruo ibọkpọ yen Pọl ta ota kpahan. Pọl nene Akuila vẹ Prisila dia rọ vwọ hẹ Kọrẹnt ji nene ayen “ru iruo, kidie ibọkpọ ayen rhuo.” Ọ dia Pọl vwọ wian “te ason te uvo” na ko mudiaphiyọ nẹ o rhe rovwonma-a. O ji rovwonma vwẹ Ẹdẹ Urovwonma na. Ẹdẹ yena yen o vwo ghwoghwo ota kẹ ihwo ri Ju ri ji rovwonma vwẹ Ẹdẹ Urovwonma na.—Iruo 13:14-16, 42-44; 16:13; 18:1-4.

13. Die yen avwanre se yono vwo nẹ udje ri Pọl?

¹³ Ọyinkọn Pọl phi omamọ rẹ udje phiyotọ. Dede nẹ o vwo owian rọ vwọ vwẹrote oma, jẹ ọ davwẹngba vwo vwobọ vwẹ “ẹga rẹ orherẹn rẹ iyẹnrẹ rẹ Ọghẹnẹ na.” (Rom 15:16; 2 Kọr. 11:23) Pọl ji jiro kẹ ihwo efa nẹ ayen muomaphiyọ iruo rẹ aghwoghwo na. Vwọrẹ uyota, Akuila vẹ Prisila nene Pọl “ru iruo kẹ Jesu Kristi.” (Rom 12:11; 16:3) Pọl phiuduphiyọ ihwo ri Kọrẹnt awọ nẹ ayen “dje ebuo-ebuo phihọ vwẹ iruo rẹ Ọrovwohwo.” (1 Kọr. 15:58; 2 Kọr. 9:8) Ẹwẹn ọfuanfon ji tobọ mu ọyinkọn Pọl vwo si nẹ “a wianre-e, a ria-a.”—2 Tẹsa. 3:10.

14. Die yen eta ri Jesu re si phiyọ Jọn 14:12 mudiaphiyọ?

¹⁴ Iruo rọ ma ghanre vwẹ ẹdẹ re koba re de yerẹn na yen iruo aghwoghwo vẹ odibo egbe na. Jesu tobọ mraro rọyen phiyotọ nẹ idibo rọyen che ruiruo re rhonọ e rẹ ọyen ruru! (Se Jọn 14:12.) Ọ dia eta ri Jesu na mudiaphiyọ nẹ avwanre che ru emu igbevwunu kirobo ro ruru-u. Ukperẹ ọtiọyen avwanre cha ghwọrọ ọke re vrẹ ọ rẹ Jesu vwo ghwoghwo ji yono ihwo vwẹ ẹkuotọ re rho vrẹ e rẹ o de ghwoghwo.

15. Enọ vọ yen ofori nẹ a nọ oma rẹ avwanre, kẹ diesorọ?

¹⁵ Wo de ruiruo vwẹ otọ rẹ ohwo ọfa, gba nọ oma wẹn enọ nana: ‘A riẹn vwẹ kerẹ ọgbowian vwẹ asan rẹ mi de ruiruo? Me nabọ gbẹrophiyotọ wiowian ji ruo re vwẹ ọke ofori?’ Ẹkpahọnphiyọ wẹn da dia e, o muẹro nẹ ọga wẹn cha vwẹroso owẹ. Ihwo re mrẹ wẹ ki che vwo ẹwẹn rẹ ayen vwo nyo iyẹnrẹn esiri na. Vwọ kpahen iruo aghwoghwo vẹ odibo egbe na, nọ oma wẹn: ‘A riẹn vwẹ phiyọ ọgbowian vwẹ iruo aghwoghwo na? Me nabọ muegbe rẹ udje rẹ aghwoghwo rẹ obọresosuọ? Mi fobọ rhivwẹn bru ihwo ri dje  omavwerhovwẹn ra re yono? Mi vwobọ vwẹ ẹbẹre efa rẹ iruo aghwoghwo na?’ Ẹkpahọnphiyọ wẹn da dia e, wọ cha mrẹ aghọghọ vwẹ iruo aghwoghwo na.

16. Mavọ yen ẹro ri Jesu vẹ iyinkọn rọyen vwo ni omaeronvwon vwọ fẹnẹ ọ rẹ ihwo buebun vwo no nonẹna?

¹⁶ Jesu riẹnre nẹ, o ji fo nẹ ọyen vẹ idibo rọyen rovwonma ọkiọvo. Ẹkẹvuọvo, a sa vwẹ ihwo buebun vwẹ ọke ri Jesu vẹ e rẹ ọke rẹ avwanre na vwo dje ọdafe rọhẹ itẹ ri Jesu ye. Ọdafe na ta kẹ oma rọyen nẹ “Gbe rovwoma, re, da, ghọghọ.” (Luk 12:19; 2 Tim. 3:4) O mu ẹwẹn rọyen eje kpahen omaerovwon vẹ akpọẹriọ. Vwẹ idjerhe rọ fẹnẹre, Jesu vẹ iyinkọn rọyen mu ẹwẹn rayen kpahen ojevwe romobọ rayen ọvo-o.

17. Die ofori nẹ a vwẹ ọke re vwo rovwonma nẹ iruo vwo ru?

¹⁷ Nonẹna, avwanre je vwẹrokere Jesu siẹrẹ avwanre rha ghwọrọ ọke rẹ avwanre vwo rovwonma nẹ iruo phiyọ akpọẹriọ ọvo-o, jẹ a je vwẹ ọke tiọyena vwo vwobọ vwẹ iruo aghwoghwo ji kpo uyono. Uyono ẹra vẹ iruo aghwoghwo na pha ghanghanre, kọyensorọ rẹ avwanre vwọ davwẹngba vwo vwobọ vwẹ ayen ọkieje. (Hib. 10:24, 25) Avwanre de kpo asan vwẹ ọke rẹ omaerovwon, ofori nẹ e ji tinkamu ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ uyono ẹra je vwẹ kuphẹn kuphẹn ro rhiephiyọ vwo ghwoghwo ota kẹ kohwo kohwo ra mrẹre.—2 Tim. 4:2.

18. Die yen Ovie rẹ avwanre Jesu Kristi guọnọre nẹ e ru?

¹⁸ Oma vwerhen avwanre nẹ Ovie rẹ avwanre rọ dia Jesu Kristi riẹn asan ẹgba rẹ avwanre teri, ọ je chọn avwanre uko vwọ vwẹ ẹro rẹ abavo vwo ni owian vẹ omaerovwon! (Hib. 4:15) Ọ guọnọre nẹ avwanre rovwonma. Ọ je guọnọ nẹ avwanre wian gan ra sa vwọ vwẹrote oma ji vwobọ vwẹ iruo rẹ odibo egbe na vẹ omavwerhovwẹn. Vwẹ uyono rọ vwọ kpahen ọnana, a cha ta ota kpahen oborẹ Jesu ruru vwo sivwin avwanre vwo nẹ oka rẹ ọviẹn ọvo.