1. Idjerhe vọ yen Iseri rẹ Jihova erha re djunute na vwọ fuevun kẹ Jihova?

VWẸRO roro obo re phia kẹ Iseri rẹ Jihova erha nana. (1) Eghene ọmọtẹ ọvo vwọ hẹ isikuru ẹdẹ ọvo, oyono rayen da vuẹ emọ rẹ iklasi rọyen nẹ ayen vwobọ vwẹ orẹ ọvo ro churobọ si ẹga rẹ efian. Kidie nẹ ọmọtẹ na riẹnre nẹ Jihova vwo utuoma kpahen orẹ tiọyena, ọ da sen vwọrẹ ọghọ. (2) Eghene ọshare ọvo rọ vuoma vwọ hẹ aghwoghwo rẹ nẹ uwevwin kpo uwevwin, ọ da mrẹvughe nẹ ọmọ rẹ isikuru rọyen ọvo rọ reyọ Iseri rẹ Jihova vwọ jehwẹ, dia egodo rọ vwọ kpahen ọ rẹ ayen hepha na. Ẹkẹvuọvo, eghene na de ji kpo etiyin ra vwẹ obọ hworo ẹchẹ rayen. (3) Ọshare ọvo wian gangan vwọ vwẹrote orua rọyen. Ẹdẹ ọvo, ọga rọyen da vuẹ nẹ o ru emuọvo ro churobọ si ọghware. Dede nẹ iruo rọyen sa vabọ, ọshare na da vuẹ ọga rọyen nẹ ọyen che se ruo-o, kidie ọ vwọso urhi rẹ Ọghẹnẹ.—Rom 13:1-4; Hib. 13:18.

2. Enọ vọ yen a cha kpahenphiyọ, kẹ diesorọ?

² Uruemu vọ yen wo niso vwẹ oma rẹ ihwo erha yena? Ọkiọvo wọ jokaphiyọ uruemu kerẹ uduefiogbere kugbe evun-ẹfuọn. Jẹ, ọ rọ ma teyenphia yen ọyọnregan. Ayen ohwo vuọvo dje evun-ẹfuọn phia kẹ Jihova. Ayen rhọnvwe churhi rẹ Ọghẹnẹ-ẹ. Ọyọnregan yen nẹrhẹ ayen se ru oborẹ ayen ruru na. O muẹro nẹ ọyena nẹrhẹ oma vwerhen Jihova. Avwanre je guọnọ ru obo re cha nẹrhẹ oma vwerhen Jihova. Ọtiọyena, e ja kpahenphiyọ enọ nana: Die yen ọyọnregan? Diesorọ o vwo fo nẹ avwanre vwo uruemu yena? Kẹ, die yen cha chọn avwanre uko vwọ sẹro rẹ ọyọnregan rẹ avwanre vwẹ ọke rẹ ebẹnbẹn?

3. (a) Die yen ọyọnregan mudiaphiyọ kẹ avwanre? (b) Idje vọ yen sa chọn avwanre uko vwọ riẹn oborẹ ọyọnregan mudiaphiyọ?

³ Vwọ kẹ idibo rẹ Jihova, ọyọnregan mudiaphiyọ re vwo vwo ẹguọnọ rẹ Jihova nẹ otọ rẹ ubiudu rhe, te ẹdia ra vwọ vwẹ ẹga kẹ, ji phi ọhọre rọyen phiyọ ẹdia rẹsosuọ vwẹ akpeyeren rẹ avwanre ọkieje. Roro kpahen obo ra vwẹ ọyọnregan vwo ruiruo wan vwẹ Baibol na. Ubiota rẹ Hibru ra fan phiyọ “ọyọnregan” se mudiaphiyọ ọsoso yẹrẹ jẹ upe evwo. Kerẹ udje, Urhi rẹ Mosis tare nẹ e jẹ eranvwe rẹ ihwo rẹ Izrẹl che vwo ze izobo kẹ Jihova dia ọ ro jẹ oka evwo. * (Liv. 22:21, 22) A rhọnvwe kẹ idibo rẹ Ọghẹnẹ nẹ ayen vwẹ eranvwe rọ muọga vwo ze izobo-o. Jihova guọnọre nẹ eranvwe na dia ọ ro jẹ upe evwo, ro vwo omakpokpọ. (Mal. 1:6-9) Udje rẹ ohwo ro kpo eki ra dẹ orọnvwọn sa nẹrhẹ a riẹn oboresorọ Jihova vwọ vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni omakpokpọ rẹ eranvwe na. Ohwo na cha sa dẹ orọnvwọn kerẹ omamọ, ọbe, yẹrẹ ekuakua re vwo ruiruo ro vwo iphrophro yẹrẹ ro miovwiri-in. Ọ ro shephiyọ yen ọ cha dẹ. Ẹwẹn tiọyena yen ji rhe Jihova kpahen evun-ẹfuọn rẹ avwanre kugbe ẹguọnọ rẹ avwanre vwo kpahọn. Ọ guọnọ ọ rọ dia ọsoso, rẹ upe kanre.

4. (a) Diesorọ ohwo rọ gbare-e se vwo vwo ọyọnregan? (b) Vwo nene obo rehẹ Une Rẹ Ejiro 103:12-14, die yen Jihova rhẹro rọyen mie avwanre?

⁴ Kẹ, a cha dia ihwo re gbare tavwen e ki se vwo ọyọnregan? Vwọrẹ uyota, e se no ọtiọyen kidie avwanre ruẹ chọ kọke kọke. Jẹ, o vwo erọnvwọn ivẹ rọ dia oboresorọ oshọ rẹ ọyena vwo jẹ avwanre emuo. Ẹsosuọ, Jihova tẹnroviẹ oruchọ rẹ avwanre-e. Baibol na da ta: “Ọ dianẹ, E Ọrovwohwo, ku wo kerẹ orukuruku, Ọrovwohwo kono ri se mudia?” (Une 130:3) Ọ riẹnre nẹ avwanre irumwemwu, avwanre gbare-e, kọyensorọ ọ vwọ reyọ vwo ghovwo avwanre. (Une 86:5) Ọrivẹ, Jihova riẹn asan rẹ ẹgba rẹ avwanre teri, ọ nokpẹn rẹ obo re vrẹ avwanre oma-a. (Se Une Rẹ Ejiro 103:12-14.) Kẹ, ọhọ vọ yen avwanre sa vwọ dia ihwo ọsoso ri jẹ upe evwo?

5. Diesorọ ẹguọnọ vwọ dia obo re cha nẹrhẹ idibo rẹ Jihova se djephia nẹ ayen vwo ọyọnregan?

⁵ Vwọ kẹ idibo rẹ Jihova, ẹguọnọ yen cha nẹrhẹ avwanre se vwo ọyọnregan. Evun-ẹfuọn vẹ ẹguọnọ rẹ avwanre vwo kpahen Ọsẹ rẹ avwanre rọhẹ obo odjuvwu cha nẹrhẹ avwanre dia ihwo ọsoso ri jẹ upe evwo. Avwanre da sẹro rẹ ẹguọnọ re vwo kpahen Jihova vwẹ ọke rẹ edavwini, kọyen avwanre vwo ọyọnregan. (1 Ikun 28:9; Mat. 22:37) Ja rhoma fuẹrẹn udje rẹ Iseri rẹ Jihova erha na. Diesorọ ayen vwo ru oborẹ ayen ruru na? Eghene ọmọtẹ na vwo utuoma rẹ akpọẹriọ vwẹ isikuru? Eghene ọshare na guọnọre nẹ a vwẹ ọyen jehwẹ vwẹ anurhoro? Gbanẹ ọgbuyovwin rẹ orua yena guọnọre nẹ iruo rọyen va ọyen abọ? Ẹjo, kakaka. Ukperẹ ọtiọyen, ayen riẹnre nẹ Jihova vwẹ irhi vwo mu, ayen je guọnọ ru obo re cha nẹrhẹ oma vwerhọn. Ẹguọnọ rẹ ayen vwo kpahen Jihova yen nẹrhẹ ayen vwẹ ọhọre rọyen vwọ kobaro vwẹ orhiẹn rẹ ayen bruru. Ọyena nẹrhẹ ayen se djephia nẹ ayen vwo ọyọnregan.

6. (a) Diesorọ o vwo fo nẹ avwanre yọnregan? (b) Idjerhe vọ yen Adam vẹ Ivi vwo djephia nẹ ayen vwo ọyọnrega-an?

⁶ Diesorọ o vwo fo nẹ avwanre yọnregan? Kidie kirobo rẹ Eshu vwọso Jihova,  eriyin ọ je vwọso avwanre. Amakashe ọbrabra yena vwẹ oma rọyen vwo ru Eshu yẹrẹ “Ọrọvwọsua” vwevunrẹ ogba rẹ Idẹn. O miovwo odẹ rẹ Jihova womarẹ efian ro gunru nẹ Ọghẹnẹ orharhe rẹ Osun ro si emu esiri nẹ kẹ ihwo ro suẹn. Ọ da ohwo mamọ nẹ Adam vẹ Ivi ka ẹbẹre rọyen, ayen de ji gbevwọso Jihova. (Jẹn. 3:1-6) Akpeyeren rayen vwẹ ogba rẹ Idẹn kẹ ayen uphẹn rẹ ayen se vwo ru ẹguọnọ rayen kpahen Jihova ganphiyọ. Ẹkẹvuọvo, ẹguọnọ rayen sa dia ọsoso ọke rẹ Eshu vwo gbevwọso Ọghẹnẹ-ẹ. Ọke vwọ yanran na, onọ ọfa da vwomaphia: Ohworakpọ sa ghene fuevun kẹ Jihova fikirẹ ẹguọnọ ro vwo kpahọn? Yẹrẹ, ihworakpọ sa sẹro rẹ ọyọnregan rayen kẹ Jihova? Onọ yena vwomaphia gbonozẹ vwẹ ọke rẹ Job.

7. Vwo nene obo rehẹ Job 1:8-11, ẹro vọ yen Jihova vwo ni ọyọnregan rẹ Job, kẹ ẹro vọ yen Eshu vwo no?

⁷ Job diarọ ọke rẹ ihwo rẹ Izrẹl vwọ hẹ otọ rẹ Ijipt. A mrẹ vwo dje ọyọnregan ro rhere-e. Kerẹ avwanre, Job gbare-e. O ruẹ chọ. Ẹkẹvuọvo, Jihova vwo ẹguọnọ rẹ Job fikirẹ ọyọnregan rọyen. Ọ họhọre nẹ Eshu vwẹ Jihova vwọ jehwẹ jovwo re, fikirẹ ọyọnregan rẹ ihworakpọ, kọyensorọ Jihova vwọ rionbọ phiyọ Job. Akpeyeren rẹ Job djerephia nẹ Eshu ọvwọrefian! Eshu da tanẹ Jihova vwẹ uphẹn kẹ ọyen rere ọ davwen ọyọnregan rẹ Job ni. Jihova vwẹroso Job, ọtiọyena ọ da vwẹ uphẹn kẹ Eshu nẹ ọ davwọn ni.—Se Job 1:​8-11.

8. Idjerhe vọ yen Eshu vwọ davwen Job ni?

⁸ Eshu ọyen ohwo vẹ ọkon, jẹ ozighẹ. Ọ guọghọ efe rẹ Job, ji gborho ekuakua eje  ro vwori, o hwe idibo rọyen ji miovwo odẹ esiri ro rhere. O ji hwe emọ ihwe ro vwiẹre. Vwọba, Eshu da vwẹ irubẹ vwo mu Job, vwo nẹ ẹhẹrhawọ rhi tẹ ekrekruyovwin rọyen. Enana eje da nẹrhẹ ẹwẹn rẹ aye rọyen kuọrọn te ẹdia rọ vwọ vuẹ nẹ ọ harhe Ọghẹnẹ rere o ghwu. Job komobọ je guọnọ ghwu, dedena ọ sẹro rẹ ọyọnregan rọyen. Eshu da davwen ona ọfa, rọ vwọ reyọ igbeyan rọyen erha vwo ruiruo. Eshare erha na nene Job dia ẹdẹ ibro, jẹ ayen sa vwẹ onẹrhẹvwe kẹ-ẹ. Ukperẹ ọtiọyen, kẹ ayen ghwọ kuo ji ta eta ebrabra kẹ. Ayen tare nẹ Ọghẹnẹ yen so ebẹnbẹn rọyen na, kidie ọyọnregan rọyen fiemu vuọvo kẹ-ẹ. Ayen tobọ tanẹ Job ohwo umwemwu, nẹ obo ro ruru yen ọ rioja rọyen na!—Job 1:13-22; 2:7-11; 15:4, 5; 22:3-6; 25:4-6.

9. Vwẹ ọke rẹ edavwini, die yen Job senre nẹ ọyen che se ru-u?

⁹ Die yen Job ta kpahen ọdavwini na eje ro rhiẹromrẹ? Job gbare-e. Ọ sen erharhe uchebro rẹ ibruche rẹ efian na vẹ ivun miovwe, ọ da je ta eta rọ rhe viẹ diekpọvwẹ kpahen ukuko na. Ọ chochọn rẹ ọvwata rọyen vrẹ ọ rẹ Ọghẹnẹ. (Job 6:3; 13:4, 5; 32:2; 34:5) Ẹkẹvuọvo, vwẹ ẹdia rọ ma bẹn kparobọ dede, Job rhọnvwe gbevwọso Jihova-a. Ọ sen efian rẹ igbeyan rọyen gunru. Ọ da ta: “Re me vwọ ta nẹ wo shephihọ ọ epha bẹnbẹn, rhiri bẹsiẹ mi vwo ghwu mi se ku ase mẹ fia-a.” (Job 27:5) Eta yena djerephia nẹ Job choma rọ vwọ sẹro rẹ ọyọnregan rọyen, o toro obo re phiare-e. Job mudiagan, avwanre ji se ru ọtiọyen.

10. Mavọ yen oborẹ Eshu ta kpahen Job vwo djobọte we?

¹⁰ Idjerhe vọ yen eta rẹ Eshu ta kpahen Job vwo djobọte we? Eshu guọnọ tanẹ wo vwo uvi rẹ ẹguọnọ kpahen Jihova-a. Nẹ wo che chukoku ẹga rọyen siẹrẹ arhọ wẹn dahẹ ẹdia rẹ imuoshọ, wọ je cha sa sẹro rẹ ọyọnregan wẹ-ẹn! (Job 2:4, 5; Ẹvwọ. 12:10) Mavọ yen ọyena nẹrhẹ oma ru we? O muẹro nẹ ọ da wẹ wo vwo nyo eta yena. Gbe roro kpahen ọnana: Jihova vwẹroso owẹ mamọ te ẹdia rọ vwọ kẹ wẹ uphẹn ọghanghanre ọvo. Ọ vwẹ uphẹn kẹ Eshu nẹ ọ davwen ọyọnregan wẹn ni. Jihova vwo imuẹro nẹ wọ sa sẹro rẹ ọyọnregan wẹn, ji dje Idẹbono phiyọ ọvwọrefian. O veri nẹ ọyen cha chọn wẹ uko. (Hib. 13:6) Ghini okpuphẹn yen ọ hepha rẹ Ọrọmarho vwẹ akpọ vẹ odjuvwu vwọ vwẹroso avwanre! Wọ mrẹ oboresorọ ọyọnregan vwọ ghanre? Ọ nẹrhẹ avwanre se dje Eshu phiyọ ọvwọrefian, titi omamọ rẹ odẹ rẹ Ọsẹ rẹ avwanre, je ka ẹbẹre rẹ usuon rọyen. Kẹ mavọ yen a sa vwọ sẹro rẹ ọyọnregan rẹ avwanre?

11. Die yen avwanre se yono mie Job?

¹¹ Ẹvwọsuọ rẹ Eshu rhoma ganphiyọ vwẹ “oba” rẹ eyeren nana rọ vọnre vẹ okpetu. (2 Tim. 3:1) Die yen avwanre che ru rere a sa vwọ yọnregan? Avwanre se yono erọnvwọn buebun mie Job. Job sẹro rẹ ọyọnregan rọyen kẹ Jihova vwẹ ikpe buebun tavwen a ke tobọ davwọn ni. Roro kpahen erọnvwọn erha re yono mie Job kpahen obo ra sa vwọ sẹro rẹ ọyọnregan.

12. (a) Vwo nene obo rehẹ Job 26:7, 8, 14, mavọ yen Job se vwo muọghọ kẹ Jihova ji djoshọ rọyen? (b) Mavọ yen avwanre sa vwọ djoshọ rẹ Jihova nẹ otọ rẹ ubiudu rhe?

¹² Oshọẹdjẹ rẹ Jihova chọn Job uko vwo ru ẹguọnọ rọyen kpahen Ọghẹnẹ ganphiyọ. Job ghwọrọ ọke vwo roro kpahen igbunu rẹ emama rẹ Jihova. (Se Job 26:7, 8, 14.) O gbere unu mamọ ro vwo roro kpahen egho, irharheghe, agbraran kugbe akpọ na, dedena ọ mrẹvughe nẹ obo rọ tobọ riẹn kpahen emama rẹ Jihova tumuku-u. Ọ je vwẹ ẹro ọghanghanre  vwo ni eta rẹ Jihova. Vwọ kpahen Ota rẹ Ọghẹnẹ, Job da ta: “Me sẹro rẹ eta rẹ unu rọye.” (Job 23:12) Igbevwunu nana eje rẹ Job rhiẹromrẹ na da nẹrhẹ o muọghọ okokodo kẹ Jihova. O vwo ẹguọnọ rẹ Jihova, ọ je guọnọ ru ọhọre rọyen. Owenvwe rẹ Job vwọ sẹro rẹ ọyọnregan rọyen da rhe ganphiyọ. Ofori nẹ avwanre vwẹrokere Job. Avwanre riẹn erọnvwọn buebun kpahen emama enẹna vwọ vrẹ ihwo re herọ vwẹ ọke rẹ Job. Avwanre ji vwo ọsoso rẹ Baibol na rọ chọn avwanre uko vwọ riẹn oka rẹ ohwo rẹ Jihova hepha. Oborẹ avwanre yonori sa nẹrhẹ e vwo oshọẹdjẹ rẹ Jihova. Avwanre de muọghọ kẹ Jihova ji djoshọ rọyen, ọyena nẹrhẹ e se vwo ẹguọnọ rọyen, kerhọ rọyen, ji vwo owenvwe ọgangan ra vwọ sẹro rẹ ọyọnregan rẹ avwanre.—Job 28:28.

13-14. (a) Vwo nene obo rehẹ Job 31:1, mavọ yen Job vwo djephia nẹ ọyen ohwo ro nyẹme rẹ Jihova? (b) Mavọ yen avwanre sa vwọ vwẹrokere?

¹³ Ẹmienyo yen nẹrhẹ Job sa sẹro rẹ ọyọnregan rọyen. Job riẹnre nẹ ẹmienyo rẹ Jihova yen cha nẹrhẹ o vwo yọnregan. Vwọrẹ uyota, ẹmienyo cha nẹrhẹ avwanre vwo owenvwe ọgangan ra vwọ sẹro rẹ ọyọnregan rẹ avwanre. Job davwẹngba vwo nyupho rẹ Ọghẹnẹ kẹdẹ kẹdẹ. Kerẹ udje, ọ nabọ jomaotọ kpahen obo ro nene eya yerẹn wan. (Se Job 31:1.) Kerẹ oshare rọ rọvwọnre, ọ riẹnre nẹ ọ chọre ọyen vwo vwo urhurusivwe ọfanrhiẹn kpahen aye ọfa. Nonẹna, avwanre yerẹn vwẹ akpọ rọ vọnre vẹ erọnvwọn re sa nẹrhẹ e vwo urhurusivwe rẹ ọfanrhiẹn. Kerẹ Job, avwanre muegbe ra vwọ kẹnoma kẹ uruemu re vwo ni eya yẹrẹ eshare re dia ọrivẹ orọnvwe rẹ avwanre-e? Avwanre ji muegbe ra vwọ kẹnoma kẹ ifoto vẹ ughe rẹ ihwo re banphiyọ vwẹ kidjerhe kidjerhe? (Mat. 5:28) Avwanre da davwẹngba vwo sun oma rẹ avwanre kẹdẹ kẹdẹ, ka sa sẹro rẹ ọyọnregan rẹ avwanre.

¹⁴ Job ji nyẹme rẹ Jihova womarẹ ẹro ro vwo ni ekuakua rẹ akpeyeren. Job niroso  nẹ ọyen da vwẹroso ekuakua ro vwori, ọ cha nẹrhẹ o ru umwemwu ọgangan ji rioja ro che norhe. (Job 31:24, 25, 28) Nonẹna, avwanre yerẹn vwẹ akpọ rẹ ihwo buebun da vwọ tua ekuakua rẹ akpeyeren. Avwanre da vwẹ ẹro abavo vwo ni igho vẹ ekuakua rẹ akpeyeren kirobo rẹ Baibol na tare, ọyena cha nẹrhẹ a sa sẹro rẹ ọyọnregan rẹ avwanre.—Isẹ 30:8, 9; Mat. 6:19-21.

15. (a) Iphiẹrophiyọ rẹ osa vọ yen chọn Job uko vwọ sẹro rẹ ọyọnregan rọyen? (b) Ukẹcha vọ yen iphiẹrophiyọ yena je sa vwọ kẹ avwanre?

¹⁵ Job sẹro rẹ ọyọnregan rọyen womarẹ iphiẹrophiyọ ro vwori nẹ Ọghẹnẹ cha hwosa kẹ. O vwo imuẹro nẹ Ọghẹnẹ vwo ọdavwaro kpahen ọyọnregan rọyen. (Job 31:6) Dede nẹ o hirharoku edavwini egangan, Job vwo imuẹro nẹ Jihova cha hwosa kẹ ọyen. Imuẹro yena vwẹ ukẹcha kẹ vwọ sẹro rẹ ọyọnregan rọyen. Oma rọyen da vwerhen Jihova te ẹdia rọ vwọ hwosa kẹ ọke rọ je vwọ hẹ akpọ! (Job 42:12-17; Jems 5:11) Ẹkẹvuọvo, osa rọ rho vrẹ ọyena je hẹrhẹ Job vwẹ obaro na. Wo vwo iphiẹrophiyọ ọgangan nẹ Jihova cha hwosa kẹ wẹ fikirẹ ọyọnregan wẹn? Ọghẹnẹ ji rhi wene-e. (Mal. 3:6) Avwanre da karophiyọ nẹ ọ vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni ọyọnregan rẹ avwanre, ka sa sẹro rẹ iphiẹrophiyọ rẹ avwanre vwo kpahen obaro na ọkieje.—1 Tẹsa. 5:8, 9.

16. Die yen ofori nẹ avwanre brorhiẹn re vwo ru?

¹⁶ Brorhiẹn ru wọ vwọ sẹro rẹ ọyọnregan wẹn ọkieje! Ọke evo, wo se roro nẹ wẹ ọvo yen herọ, ẹkẹvuọvo wo no ọtiọye-en. Wẹwẹ ọvo usun rẹ iduduru rẹ iniọvo re sẹro rẹ ọyọnregan rayen vwẹ akpọneje. E ji se kere uwe ba eshare vẹ eya re sẹro rẹ ọyọnregan rayen ọke awanre, evo rayen tobọ hirharoku ughwu dede. (Hib. 11:36-38; 12:1) Ọtiọyena, e gbe jẹ avwanre brorhiẹn re vwo ru nene ota rẹ Job nana: “Mi se ku ase mẹ fia-a.” E jẹ avwanre vwẹ ọyọnregan rẹ avwanre vwọ vwẹ urinrin kẹ Jihova bẹdẹ bẹdẹ!