1. Erhọ yen ebẹnbẹn evo rẹ avwanre hirharokuẹ, kẹ diesorọ oma rẹ avwanre vwọ vwerhen Jihova? (Ni uhoho rẹsosuọ na.)

EBẸNBẸN cha sa kanre akpọ nana-a. Buebun rẹ ovwan na rioja rẹ ega. Evo vwẹrote ihwo rẹ orua re dia emare, jẹ ayen komobọ je kpakore. Efa wian gangan rere ayen sa vwọ vwẹrote orua rayen. Avwanre je riẹn nẹ ọ ghwa dia ọvo usun rẹ ebẹnbẹn re djunute na yen buebun rẹ ovwan na chirakon rọye-en. Ọkiọvo wo rhiẹromrẹ ayen eje ofuọvo! Ọ dia ọmọrhiẹ ọke, ẹgba, vẹ igho yen a ghwọrọ phiyọ ebẹnbẹn nana-a. Dedena, ovwan vwẹroso ive rẹ Jihova, vẹ esegbuyota kokoroko kpahen erhuvwu rọ cha obaro. O muẹro dẹn nẹ, oma rẹ ovwan vwerhen Jihova!

2. Uchebro vọ yen a sa mrẹ vwẹ Aizaya 40:29, kẹ die yen e se ru rọ chọre?

² O vwo ọke ọvo wo vwo no nẹ ebẹnbẹn rẹ akpọ na gan nọ kẹ wẹ? Ọ da dia ọtiọyen, gba riẹn nẹ ọ dia owẹ ọvo yen no ọtiọye-en. Baibol na ta ota kpahen idibo rẹ Jihova sansan vwẹ ọke awanre, ri ji vwẹ ẹwẹn tiọyen. (1 Ivie 19:4; Job 7:7) Jẹ, ofu dje aye-en. Kidie ayen vwẹroso Jihova rọ “vwẹ ogangan kẹ ohwo rẹ oma rhọ.” (Aiz. 40:29) Jẹ, ọ da ohwo mamọ nẹ idibo rẹ Ọghẹnẹ evo nonẹna de ghwe hirharoku  ebẹnbẹn ride vwẹ akpeyeren, kẹ ayen ‘kpairoro vrẹ ẹga rẹ Jihova,’ kerẹ asan ra da mrẹ nẹ oghwa yen ọ hepha kẹ ayen jovwo, ukperẹ ebruphiyọ. Isese rẹ Baibol, uyono ẹra, vẹ iruo rẹ aghwoghwo na, me chọrọ ayen ẹro. Ọnana ghwa oborẹ Eshu guọnọre.

3. (a) Mavọ yen avwanre sa vwọ kẹnoma kẹ ovwiẹrẹ rẹ Idẹbono guọnọ phiẹ phiyọ avwanre oma? (b) Die yen a cha ta ota kpahen vwẹ uyono nana?

³ Idẹbono guọnọre nẹ avwanre mu iruo rẹ ẹga na phiyotọ, kidie ọ riẹnre nẹ e cha bọn avwanre gan. Oma da ghwọrọ owẹ fikirẹ ebẹnbẹn wọ rioja rọyen, wo siomauko vwọ kẹ Jihova-a. Wo de sikẹrẹ Jihova, ọ cha “vwẹ owọ [wẹn] muotọ, kọ kẹ [wẹ] ogangan.” (1 Pita 5:10; Jems 4:8) Vwẹ uyono nana, a cha fuẹrẹn ẹdia ivẹ re sa so ovwiẹrẹ kẹ avwanre vwẹ ẹga rẹ Jihova, kugbe oborẹ Baibol na sa vwọ chọn avwanre uko. Jẹ ẹsosuọ, e jẹ a mrẹ oborẹ Aizaya 40:26-31 ta kpahen ọbọngan rẹ Jihova sa vwọ kẹ avwanre.

4. Die yen e se yono nẹ Aizaya 40:26?

⁴ Se Aizaya 40:26. A je rhe mrẹ ohwo ro se kerẹ isio rehẹ obenu na-a. Egbaerianriẹn rẹ akpọ na djere nẹ isio ri te omarẹ oduima 400 yehẹ evunrẹ ekrun rẹ isio re se Milky Way. Dedena, Jihova mu odẹ kẹ ayen ọvuọvo. Die yen ọyena yono avwanre? Jihova de se vwo oniso rẹ emama ri jẹ arhọ evwo, di roro obo ro che vwo ọdavwẹ wẹn te! Kidie wọ vwẹ ẹga kẹ fikirẹ ẹguọnọ ru wo vwo kpahọn, ọ dia a gba wẹ vwo ruo-o. (Une 19:1, 3, 14) Jihova riẹn wẹ fiotọ. “Ogẹto rẹ uyovwi [wẹn] na [o] kere ayen.” (Mat. 10:30) Ọbuine na kẹ avwanre imuẹro nana: “Ọrovwohwo na riẹn ẹdẹ rẹ ohwo esiri.” (Une 37:18) Kọyen ọ sa kẹ wẹ ẹgba ru wo se vwo chirakon rẹ ebẹnbẹn wẹn, kidie ọ riẹn oborẹ wọ rioja rọyen kẹdẹ kẹdẹ.

5. Diesorọ o vwo mu avwanre ẹro nẹ Jihova sa bọn avwanre gan?

⁵ Se Aizaya 40:28. Jihova yen esiri rẹ ọgangan. Kerẹ udje, di roro oka rẹ ẹgba ro phi phiyọ ọnre na. Ọgbaerianriẹn re se David Bodanis da ta: “Ẹgba ro nẹ Ọnre na cha vwẹ aroẹbrẹ ọvo, gan te ibọmbu ride [ri te oduduima buebun].” Ohwo ọfa ro ruẹ ehiahiẹ da tanẹ “ẹgba rẹ ọnre na siobọnẹ vwẹ aroẹbrẹ ọvo, te ihworakpọ vwo ru oborẹ ayen guọnọ ru vwẹ uvwre rẹ ẹgbukpe 200,000”! Aphro herọ-ọ, ohwo ro phi “ẹgba” phiyọ ọnre na je sa kẹ avwanre ogangan re se vwo yerin ghene ebẹnbẹn rẹ avwanre eje!

6. Idjerhe vọ yen urhekpe rẹ Jesu vwọ pharhe, kẹ mavọ yen ọyena vwo djobọte avwanre?

⁶ Se Aizaya 40:29. Ẹga rẹ Jihova kẹ ohwo omavwerhovwẹn. Jesu ta kẹ idibo rọyen nẹ, “Mu urhekpe mẹ.” Vwọba, ọ da ta: “Kidie urhekpe mẹ pha frae, oghwa mẹ ọ phapharhe.” (Mat. 11:28-30) Eta yena ghini uyota! Ọkiọvo, oma sa ghwọrọ ohwo kpo uyono yẹrẹ aghwoghwo. Jẹ, e de rhivwin rhe, oma rẹ ohwo kọ sasa. Irueru tiọyena kẹ avwanre ẹgba re se vwo chirakon rẹ ebẹnbẹn rẹ akpeyeren. Urhekpe rẹ Jesu ghene pharhe!

7. Djunute oborerhiẹromrẹ ro djerephia nẹ ota rọhẹ Matiu 11:28-30 na uyota.

⁷ Roro kpahen udje rẹ oniọvo aye ọvo rẹ avwanre che se Kayla. Kayla rioja rẹ omaemuophiyọ ọgangan, uyovwin miavwọn mamọ, oma je ghwọrọ. Fikirẹ ẹdia rọ hepha na, ọ pha bẹnbẹn ro vwo  kpo uyono ọkieje. Vwọ kpahen uyono rọ rare ẹdẹ ọvo, o de si: “Ota rotu na shekpahen ofudjevwe. Kidie nẹ ọtota na nabọ phi oma rọyen phiyọ ẹdia mẹ, me rha riẹn ọke ẹro mẹ vwo sun ame-e. Ọ nẹrhẹ ovwẹ karophiyọ obo rọ ghanre te mi vwo kpo uyono.” Oma vwerhen Kayla nẹ, o se kpo uyono ẹdẹ yena!

8, 9. Die yen ọyinkọn Pọl mudiaphiyọ rọ vwọ tanẹ, “Ọke me vwọ hẹ ọvwiẹrẹ, etiyin me da gan”?

⁸ Se Aizaya 40:30. O toro oborẹ avwanre muwan te-e, ọ dia erọnvwọn ejobi yen avwanre sa vwẹ ẹgba rẹ avwanre vwo ru-u. Ọnana emu ọvo ro fori nẹ avwanre eje niso. Dede nẹ ọyinkọn Pọl sasare mamọ, o vwo ẹdia ro de shekpotọ. Rọ vwọ vuẹ Jihova kpahen oshekpotọ rọyen nu, Jihova da ta kẹ: “Vwẹ evun rẹ ọvwiẹrẹ e de ru ogangan mẹ gba.” Pọl kọ ghwa mrẹ ẹkpo rẹ ota na vughe. Ukuotọ rọyen, Pọl da ta: “Ọke me vwọ hẹ ọvwiẹrẹ, etiyin me da gan.” (2 Kọr. 12:7-10) Die yen ọyena mudiaphiyọ?

⁹ Pọl riẹnre nẹ o vwo asan rẹ ẹgba rọyen bare. Ọtiọyena, ọ guọnọ ukẹcha rẹ Jihova ro vwo ẹgba rọ basa-an. Ẹwẹn ọfuanfon rọyen sa vwẹ ẹgba kẹ Pọl. Ẹwẹn ọfuanfon na sa nẹrhẹ o ruiruo ride rọ cha sa vwẹ ẹgba romobọ rọyen vwo ru-u. Emu tiọyena je sa phia kẹ avwanre. Jihova da dia esiri rẹ ẹgba rẹ avwanre, avwanre cha goma!

10. Mavọ yen Jihova vwọ chọn Devid uko vwo yerin ghene ebẹnbẹn rọyen?

¹⁰ Ọbuine Devid rhiẹromrẹ ukẹcha rẹ ẹgba rẹ ẹwẹn ọfuanfon rẹ Ọghẹnẹ abo buebun. Ọ da so: “E, vwẹ ogangan wẹn me guọghọ urogho; vwẹ oma rẹ Ọghẹnẹ mi se pho wan igbẹhẹ.” (Une 18:29) Ebẹnbẹn evo pha kerẹ igbẹhẹn re che se “pho wan” vwẹ ẹgba romobọ rẹ ohwo-o, a guọnọ ukẹcha rẹ Jihova.

11. Djisẹ rẹ ukẹcha rẹ ẹwẹn ọfuanfon na sa vwọ kẹ ohwo, siẹrẹ e de hirharoku ebẹnbẹn.

¹¹ Se Aizaya 40:31, NW. Ugo vwẹ ẹgba romobọ rọyen vwọ rhan kpo asan oshesheri-i. Ivwirhi-ame ro brẹ nẹ otọ na kpenu, yen ọ vwọ yọnrọn oma rọyen. Ọyena nẹrhẹ ọ sa sẹro rẹ ẹgba rọyẹn. Ọtiọyena, siẹrẹ wo de no nẹ ebẹnbẹn wẹn vrẹ wẹ oma, karophiyọ ugo. Nẹrhovwo rhe Jihova, wọ vuẹ nẹ ọ kẹ wẹ ẹgba womarẹ “obruche na, [“ẹwẹn ọfuanfon na,” NW ].” (Jọn 14:26) Ọ vwerhoma ra vwọ riẹn nẹ Jihova choma kọke kọke ro vwo siobọnu ẹwẹn ọfuanfon rọyen kẹ avwanre. Ọke rẹ ẹghwọ da vwomaphia vwẹ uvwre rẹ avwanre vẹ oniọvo ọfa vwẹ ukoko na, ọke yena yen a ma vwọ guọnọ ukẹcha rẹ ẹwẹn ọfuanfon na. Ẹkẹvuọvo, die yen sa so ẹghwọ tiọyena?

12, 13. (a) Die yen nẹrhẹ ẹghwọ vwomaphia vwẹ uvwre rẹ iniọvo? (b) Die yen ikuegbe rẹ Josẹf yono avwanre kpahen Jihova?

¹² Ẹghwọ sa vwomaphia, kidie avwanre eje gbare-e. E se gbe avwanre ku womarẹ ota yẹrẹ uruemu, kirobo rẹ avwanre ji gbe ihwo efa kuẹ. Ọyena sa dia ọdavwini rode vwọ kẹ avwanre. Ẹghwọ tiọyena da vwomaphia, Jihova kọ vwẹ uphẹn kẹ avwanre rere avwanre djephia sẹ avwanre fuevun kẹ, te ẹdia ra vwọ sẹro rẹ omamọ oyerinkugbe vẹ oniọvo rẹ avwanre ro jẹgba, rẹ Jihova vwo ẹguọnọ rọyen.

¹³ Ikuegbe rẹ Josẹf djerephia nẹ Jihova chochọn rẹ avwanre vwo nabọ rẹ edavwini-i. Fikirẹ omaẹriọ, iniọvo rẹ Josẹf da shẹ kpo eviẹn, e de muo kpo Ijipt. (Jẹn. 37:28) Aphro herọ-ọ, Jihova mrẹ obo re phia kẹ na, o je da mamọ rọ vwọ mrẹ ọja ra vwọ ria ugbeyan  rọyen nana rọ nabọ fuevun kẹ. Jẹ, o ru emu vuọvo kpahọ-ọn. Ọke vwọ yanran na, aye rẹ Potifa de gun efian nyẹ Josẹf nẹ ọ guọnọ gba ọyen duẹ. Ọtiọyena, e de muo phiyọ uwodi. Jihova je dobọ rẹ ọyena ji-i. Ọyena ko mudiaphiyọ nẹ o chukoku Josẹf? Ẹjo. Ukperẹ ọtiọyen, Baibol na da ta: “Kemu kemu [rẹ Josẹf] ruru ejobi, Ọrovwohwo da nẹrhẹ oyovwin.”​—Jẹn. 39:21-23.

14. Erere vọ yen che te ohwo obọ siẹrẹ a da kẹnoma kẹ ophu?

¹⁴ Gbe rhe ni udje ọfa. Oka rẹ ojaẹriọ ro te Devid oma, ọyen emu ọrhorha kẹ ihwo buebun. Dedena, o phi eta phiyọ evu-un. Ukperẹ ro vwo ru ọtiọyen, o de si: “Jẹ ivuemiovwo vwo, rere wo jẹ ophu vwo! Wọ phariẹ-ẹ ọ da nẹrhẹ owẹ ru imwemwu.” (Une 37:8) Emu ọvo kiriguo ro che mu avwanre vwo “Jẹ ivuemiovwo vwo,” ọyen rere a sa vwọ vwẹrokere Jihova ro “nene avwanre yerẹn kirobo rẹ umwemwu rẹ avwanre hepha-a.” (Une 103:10) Vwọba, erere herọ siẹrẹ e de se ru ọtiọyen. Ophu sa so ọga rẹ BP. O ji se djobọte irhue vẹ evun rẹ ohwo, ọ me nẹrhẹ ọ bẹn rẹ emu vwọ fobọ ro ohwo oma. Ọke ọvo dede, o se djobọte iroro rẹ ohwo. Ophu ọgangan sa tobọ nẹrhẹ e muomaphiyọ vwẹ ọke grongron. Baibol na da ta: “Udu odjidjiro vwẹ arhọ kẹ ogboma rẹ ohwo.” (Isẹ 14:30) Ọtiọyena, mavọ yen a sa vwọ sẹro rẹ ufuoma siẹrẹ oniọvo de gbe avwanre ku? E se ru ọtiọyena siẹrẹ e de nene uchebro rẹ Baibol na re vọnre vẹ aghwanre.

15, 16. Owọẹjẹ vọ yen a cha reyọ siẹrẹ e de gbe avwanre ku?

¹⁵ Se Ẹfesọs 4:26. Ihwo de mukpahen avwanre, o gbe avwanre unu-u. Ẹkẹvuọvo, ọ cha da avwanre mamọ, siẹrẹ ọ da dianẹ ohwo rẹ orua yẹrẹ oniọvo ọvo vuevunrẹ ukoko na, kọyen gbe avwanre ku. Ọkiọvo wọ cha sa ghwa kpairoro vrẹ ogbeku tiọyena-a. Ẹkẹvuọvo, ku wo che muophu na vwẹ ikpe buebun? Gbanẹ wo che nene uchebro rẹ Baibol na rere ovwan rhuẹrẹ kugbe kpakpata? Ẹghwọ na de kri nọ, ọ cha nẹrhẹ ọ bẹn ra vẹ oniọvo rẹ ohwo vwọ rhuẹrẹ kugbe.

¹⁶ Vwẹ ẹro roro nẹ oniọvo ọvo gbe we ku, jẹ wọ cha sa ghwa kpairoro vrẹ obo ro ru we na-a. Owọẹjẹ vọ yen wọ sa reyọ? Ẹsosuọ, nẹrhovwo rhe Jihova. Vuẹ nẹ ọ chọn wẹ uko vwo sun ẹrẹnvwe wẹn. Karophiyọ nẹ oniọvo wẹn yen gbe we ku na. (Une 25:14) Ọghẹnẹ vwo ẹguọnọ rọyen. Jihova brọghọ phiyọ igbeyan rọyen oma, ọ je guọnọ nẹ  avwanre ru ọtiọyen. (Isẹ 15:23; Mat. 7:12; Kọl. 4:6) Ọrivẹ, rhoma fuẹrẹn oborẹ wọ cha ta. Vwẹroso oniọvo wẹn; wo ghwe roro nẹ arogba yen o vwo ru obo ro ruru na-a. Choma wọ je vwọ rhọnvwe oruchọ wẹn. Wọ sa ton otaẹtakuẹgbe na phiyọ vwẹ idjerhe tiọna: “Wọ ghwọ rẹ, kidie me ghwa riẹn sẹ omẹvwẹ yen niro chọ-ọ, jẹ odẹ rọ wanre na, mi niro nẹ . . . ” Ọ rha kerhọ kẹ wẹ-ẹ, gba yanjovwo te ẹdẹ ọfa. Ẹkẹvuọvo, tavwen wọ ke rhoma bro ra, nẹrhovwo rhe Jihova nẹ o bruba kẹ. Wọ me je vuẹ Jihova nẹ ọ chọn wẹ uko vwọ tẹnrovi omamọ uruemu rẹ oniọvo wẹn na. Obo rọ wanre eje, vwo imuẹro nẹ oma wẹn cha vwerhen Jihova fikirẹ uvi rẹ ẹgbaẹdavwọn wẹn rere wẹ vẹ oniọvo wẹn, rọ je dia ọvo usun rẹ igbeyan rẹ Jihova na, sa vwọ rhoma rhuẹrẹ kugbe.

17. E de ru umwemwu, idjerhe vọ yen Jihova sa vwọ chọn avwanre uko, kẹ diesorọ o vwo fo nẹ avwanre rhiabọreyọ ọrhuẹrẹphiyotọ yena?

¹⁷ Ihwo evo niro nẹ fikirẹ umwemwu rẹ ayen ruru, Jihova cha sa rhiabọreyọ ẹga raye-en. Ẹwẹn obrorhiẹn ro kpokpo ohwo, se mie ohwo aghọghọ, ẹgba, kugbe ufuoma. Ẹwẹn obrorhiẹn vwo kpokpo Ovie Devid, ọ da ta: “Mi de rhurhu imwemwu mẹ, yẹ oma mẹ ra wran kufia vwi fiki rẹ enuebro mẹ vwẹ ẹdẹ na ejobi. Te ason te uvo ọyen obọ wẹn vwọ họhọ kẹ vwẹ.” Jẹ, ọ vwerhoma nẹ o se fiudugbere ru oborẹ Jihova guọnọ mie idibo rọyen ri ru umwemwu. O de si: “Me rhọvwẹ imwemwu mẹ kẹ wẹ . . . ku wọ vwẹ abe rẹ umwemwu mẹ ghovwo uvwe.” (Une 32:3-5) Ọ da dianẹ wo ru umwemwu ọgangan, Jihova choma rọ vwọ chọn wẹ uko. Rhiabọreyọ ukẹcha rọ vwọphia womarẹ ukoko rọyen, rere wẹ vẹ ọyen sa vwọ rhuẹrẹ kugbe. (Isẹ 24:16; Jems 5:13-15) Wo hwọke-e, kidie ọ sa nẹrhẹ arhọ rẹ bẹdẹ bẹdẹ va wẹ abọ! Kọ da rha dianẹ wo ru umwemwu vwẹ ọke grongron rọ wanre, e di ji vwo ghovwo uwe, jẹ ẹwẹn obrorhiẹn wẹn ji kpokpo uwe vwo?

18. Mavọ yen udje rẹ Pọl sa vwọ vwẹ ukẹcha kẹ ihwo ri muomaphiyọ fikirẹ umwemwu rẹ ayen ru wanre?

¹⁸ O vwo ọke evo rẹ ọyinkọn Pol vwo muomaphiyọ fikirẹ imwemwu ro ru wanre. Ọ da ta: “Mẹvwẹ hẹ ọyinkọn rẹ ọkuko, ro fori re se ọyinkọ-ọn, kidie mi mu kpahen ishọshi rẹ Ọghẹnẹ.” Ẹkẹvuọvo, ọ da rhoma ta: “Ẹserọphẹ rẹ Ọghẹnẹ me vwọ hẹ obo re me hepha na.” (1 Kọr. 15:9, 10) Jihova riẹn asan rẹ ẹgba rẹ Pọl muru, ọ je guọnọ nẹ Pọl vwẹ ẹro abavo vwo ni oma rọyen. Vwo imuẹro nẹ Jihova che vwo ghovwo uwe siẹrẹ wọ da fan umwemwu wẹn ji kurhẹriẹ nẹ otọ rẹ ubiudu wẹn rhe. Ọtiọyena, gbe vwo imuẹro nẹ Jihova vwo ghovwo uwe nure. Rhiabọreyọ evwoghovwo rọyen!​—Aiz. 55:6, 7.

19. Die yen uyovwinrota ro sun ukpe rẹ 2018, kẹ diesorọ o vwo shephiyọ?

¹⁹ Eyeren nana vwo siẹkẹrẹ oba re na, avwanre riẹnre nẹ ebẹnbẹn rẹ akpeyeren che bunphiyọ. Ẹkẹvuọvo, vwo imuẹro nẹ Jihova rọ “vwẹ ogangan kẹ ohwo rẹ oma rhọ; ọ rẹ ogangan rheri-i ọ me vwọ ba kẹ” na, cha kẹ wẹ kemu kemu rọ sa chọn wẹ uko vwo chirakon. (Aiz. 40:29; Une 55:22; 68:19) Kọke kọke ra da rhe Ọguan Ruvie yen a cha vwọ karophiyọ ọnana vwẹ ukpe rẹ 2018 ra hepha na. Kidie wọ da ro evunrẹ Ọguan na, wọ cha mrẹ ophapha re si uyovwinrota rẹ ukpe na phiyọ: “Ihwo re vwẹroso Jihova che vwo ogangan.”​—Aiz. 40:31, NW.