1. Ebẹnbẹn vọ yen Devid hirharoku?

DEVID djẹ kidie a guọnọ teyọn hwe. Sọl rọ dia ovie ro vwo ẹgba mamọ vwẹ Izrẹl guọnọ hwe. Ọke rẹ Devid vwọ guọnọ ukẹcha rẹ emuọre, ọ da domaji vwẹ Nob rọ dia asan rọ da yare ibrẹdi iyorin. (1 Sam. 21:1, 3) Ọke vwọ yanran na, ọ vẹ isodje rọyen da djẹ siomanu vwẹ unu rẹ oragha ọvo. (1 Sam. 22:1) Mavọ yen Devid vwọ mrẹ oma rọyen vwẹ ẹdia nana?

2. Idjerhe vọ yen Sọl vwọ so okpetu kẹ oma rọyen? (1 Samuẹl 23:16, 17)

² Sọl rioma kpahen Devid mamọ kidie ihwo nabọ riẹn Devid, o ji phi ifovwin buebun kparobọ re. Sọl je riẹn nẹ Jihova sen ọyen kerẹ ovie rẹ Izrẹl je vwẹ Devid wene ọyen kidie nẹ ọyen nyupho rọye-en. (Se 1 Samuẹl 23:16, 17.) Ẹkẹvuọvo, kerẹ ovie rẹ Izrẹl, Sọl vwo utuofovwin vẹ ihwo buebun ri biẹcha, ọtiọyena ko fori nẹ Devid djẹ ro se vwo sivwin arhọ rọyen. Kẹ, Sọl ghini roro nẹ ọyen sa họnre vwọso ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ Ọghẹnẹ rọ vwọ reyọ Devid vwo mu ovie na? (Aiz. 55:11) Ọ dia Baibol na ghwa ta-a, jẹ emuọvo ro muẹro kọna, Sọl vwẹ obọ rọyen vwọ so okpetu kẹ oma rọyen. Kohwo kohwo rọ họnre vwọso Ọghẹnẹ che se phikparobọ-ọ.

3. Mavọ yen oma ru Devid dedenẹ o hirharoku egbabọse buebun?

³ Devid ohwo rọ vwomakpotọ. Ọ dia ọyen ọvo yen jojẹ rọ vwọ dia ovie rẹ Izrẹ-ẹl. Jihova yen sanerọ vwọ kẹ ẹdia na. (1 Sam. 16:1, 12, 13) Sọl da rhe mrẹ Devid kerẹ ọvweghrẹn rọ sa teyen hwe. Ẹkẹvuọvo, Devid niro nẹ Jihova yen phi ọyen phiyọ ẹdia rẹ imuoshọ na-a, o ji brenu ọke rẹ emu vwọ kanrọ vẹ ọke ro vwo siomanu vwẹ unu rẹ ukuta-a. Ukperẹ  ọtiọyen, ọ sa dianẹ ọke ro vwo siomanu vwẹ unu rẹ ukuta na yen ọ tobọ vwo si une ọvwevwerhen rẹ akpẹvwẹ rẹ ẹbẹre ọvo rọyen dia uyovwinrota rẹ uyono nana: “Otu re guọnọ Ọrovwohwo emu esiri sa kare aye-en.” —Une 34:10.

4. Eno vọ yen a cha kpahenphiyọ, kẹ diesorọ e vwọ ghanre?

⁴ Nonẹna, idibo ri Jihova buebun ghwe vwo oborẹ ayen re vẹ ekuakua efa rẹ ayen guọnọre ayen vwo yeren akpọ-ọ. * Ọnana ghene uyota dẹn, ma rho vwẹ uvwre rẹ ọke rẹ ọga rẹ akpọeje na. Erọnvwọn je cha bra phiyọ rẹ “ukpokpogho” rode na vwo siẹkẹrẹ phiyọ na. (Mat. 24:21) A vwọ riẹn enana nure na, e gbe ja kpahenphiyọ enọ ẹne evo: Idjerhe vọ yen a sa vwọ tanẹ “emu esiri sa kare” Devidi-i? Diesorọ a vwọ davwẹngba vwo vwo ẹwẹn rẹ otekẹvwẹ? Diesorọ ọ vwọ dia obo ri muẹro nẹ Jihova cha vwẹrote avwanre? Mavọ yen e se vwo muegbe hẹrhẹ obaro na?

5-6. Mavọ yen Une Rẹ Ejiro 23:1-6 vwọ chọn avwanre uko vwo vwo ẹruọ rẹ oborẹ Devid mudiaphiyọ rọ vwọ tanẹ “emu esiri sa kare” idibo rẹ Ọghẹnẹ-ẹ?

⁵ Die yen David mudiaphiyọ rọ vwọ tanẹ “emu esiri sa kare” idibo ri Jihova-a? E se vwo ẹruọ rẹ eta nana siẹrẹ a da fuẹrẹn eta re je họhọ ọnana rehẹ Une Rẹ Ejiro 23. (Se Une Rẹ Ejiro 23:1-6.) Devid ton eta rẹ une yena phiyọ vẹ eta na, “Ọrovwohwo hẹ osuigodẹ mẹ, me gbe guọnọ ọfa-a.” Vwevunrẹ une yena, Devid djunute erọnvwọn efa re ma ghanre kparobọ kerẹ erọnvwon rẹ Jihova vwọ kẹ kidie nẹ o rhiabọreyọ Jihova kerẹ Osuigodẹ rọyen. Jihova sun Devid “wan idjerhe rẹ ọvwata” ji bicha vwẹ ọke ro vwo yovwin kẹ vẹ ọke rẹ ekuakua vwọ gan kẹ. Devid mrẹvughe nẹ akpeyeren rọyen vwẹ “omamọ rẹ odi” ri Jihova na cha sa vrabọ rẹ okpetu-u. Vwẹ ọkiọvo, udu se no awọ kerẹsiẹ ra da mrẹ nẹ ọ yan vwẹ “iyara rẹ uhoho rẹ ughwu,” ọtiọyena ko ji che vwo ivwighrẹn. Ẹkẹvuọvo, Jihova vwọ herọ vwọ kẹ Devid kerẹ Osuigodẹ rọyen  na, ọ rha cha “djẹ oshọ rẹ emu umwemwu-u.”

⁶ Ọna yen ẹkpahọnphiyọ rẹ onọ avwanre na: Idjerhe vọ yen a sa vwọ tanẹ “emu esiri sa kare” Devidi-i? O vwo kemu kemu rọ guọnọre eje o se vwo sikẹrẹ Ọghẹnẹ. Ọ dia ekuakua rẹ akpeyeren ro vwori yen o mu omavwerhovwẹn rọyen kpahe-en. Oborẹ Jihova vwọ kẹ Devid vọnrọ evun dẹn. Obo re ma ghanre kẹ yen ebruphiyọ kugbe ochọnvwe rẹ Ọghẹnẹ rọyen.

7. Vwo nene obo rehẹ Luk 21:20-24, ebẹnbẹn vọ yen Inenikristi rẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ re dia Juda hirharoku?

⁷ Vwo nẹ eta ri Devid na rhe, a ghwa sa mrẹ nẹ ọ ghanre mamọ a vwọ vwẹ ẹro rẹ abavo vwo ni ekuakua rẹ akpeyeren. A sa riavwerhen rẹ ekuakua rẹ akpeyeren re vwori, ẹkẹvuọvo e jẹ e dia obo re ma ghanre kẹ avwanre vwẹ akpeyere-en. Ọyena uyota ọvo rọ ghanre mamọ rẹ Inenikristi rẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ re dia Juda rhi vwo ẹruọ rọyen. (Se Luk 21:20-24.) Jesu vwẹ orhọn-esio vwọ kẹ ayen nẹ, ọke ọvo cha ‘rẹ otuofovwi cha vwọ gba riariẹ Jerusalẹm phihọ.’ Ọke rẹ emu tiọyen da phiare, e gbe jẹ ayen “djẹ kpo obo igbenu” na. Ayen che sivwin rhọ siẹrẹ ayen da djẹ nẹ orere na, ẹkẹvuọvo ayen che gbobọnyẹ ekuakua rayen buebun. Vwẹ ikpe evo re wanre na, Uwevwin Orhẹrẹ na de dje vwẹ idjerhe ọtiọna: “Ayen djẹ jẹ idju vẹ iwevwin rayen vwo, ayen tobọ se krun ekuakua rẹ eyuwevwin rayen nene oma-a. Ayen vwẹroso ochọnvwe vẹ obicha ri Jihova, ayen vwẹ ẹga rọyen vwọ kobaro vwọ kẹ kemu kemu rẹ ayen niri ghanghanre.”

8. Emu ro muekpahen vọ yen se yono vwo nẹ obo re phia kẹ Inenikristi rẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ re dia Juda?

⁸ Emu ro muekpahen vọ yen se yono vwo nẹ obo re phia kẹ Inenikristi rẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ re dia Juda? Uwevwin Orhẹrẹ re djunute vwẹ obenu na da je ta: “Vwẹ obaro na, e ji se hirharoku edavwini ri che dje oka rẹ ẹro re vwo nẹ ekuakua rẹ akpeyeren phia, sẹ eyen ma ghanre kẹ avwanre, gbanẹ usivwin ro che nẹ obọ rẹ Ọghẹnẹ bru avwanre eje rhe? Ọke roba na de rhi tere, ọ sa dianẹ e che hirharoku uwenren ọgangan, ji gbobọnyẹ ekuakua rẹ akpeyeren evo re ghanre kẹ avwanre mamọ. Ofori nẹ a choma re vwo ru obo re se ru eje kerẹ oborẹ Inenikristi rẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ re djẹ nẹ Juda ruru.” *

9. Mavọ yen uchebro ri Pọl vwọ kẹ ihwo ri Hibru na vwo phi udu phiyọ owẹ awọ?

⁹ Wọ sa vwẹ ẹwẹn roro obo rọ bẹn te vwọ kẹ Inenikristi yena rẹ ayen vwọ yanjẹ oborẹ ayen vwori eje vwo, je ton akpeyeren kpokpọ phiyọ vwẹ asan rẹ ayen djẹ ra na? Ofori nẹ ayen vwo esegbuyota tavwen ayen ke sa vwẹroso Jihova nẹ ọ cha kẹ ayen erọnvwọn kiriguo rẹ ayen ghene guọnọ. Ẹkẹvuọvo o vwo obo re sa chọn ayen uko. Ẹgbukpe iyorin tavwen ihwo ri Rom ke gbariariẹ Jerusalẹm phiyọ, ọyinkọn Pọl da vwẹ uchebro ọghanghanre vwọ kẹ ihwo ri Hibru na: “Si oma wẹn nẹ urhuru si vwe rẹ igho, jo obo wo vwori da wẹ ẹro. ‘Kidie ọ tarọ nu re nẹ: Me sa phiẹn wẹ-ẹ eyẹ me sa sen wẹ-ẹ.’ Kẹ avwanre sa vwẹ obọ saudu nẹ: Ọrovwohwo hẹ ọchuko mẹ, oshọ gbi mu uvwe-e; kidie ohwo se ru kẹ vwẹ? ‘ ” (Hib. 13:5, 6) Aphro herọ-ọ nẹ ihwo re reyọ uchebro nana rẹ Pọl vwọphia na vwo ruiruo tavwen ihwo ri Rom ke rhe gbariariẹ Jerusalẹm phiyọ, mrẹrẹ lọlọhọ ayen vwo yerin akpọ ri kekpe vwẹ asan rẹ ayen djẹ ra na vwọ vrẹ ihwo re reyerọ vwo ruiruo-o. Ayen vwo imuẹro nẹ Jihova cha  vwẹrote ọdavwẹ rẹ erọnvwọn kiriguo rẹ ayen guọnọre vwẹ akpeyeren. Eta ri Pọl na je kẹ avwanre imuẹro nẹ a je sa vwẹroso Jihova nẹ ọ cha kẹ avwanre erọnvwọn kiriguo ra guọnọre.

10. “Odjahọ” vọ yen Pọl vuẹ avwanre kpahen?

¹⁰ Pọl je vwẹ ọkpọ rẹ uchebro ọtiọyena vwọ kẹ Timoti, uchebro yena je sare te avwanre nonẹna. O de si: “Ẹkẹvuọvo avwanre de vwo emuọre ra da rha mrẹ emwa vwo rhuo, e gbe jẹ eyena te kẹ avwanre.” (1 Tim. 6:8) Ọ dia ọnana mudiaphiyọ nẹ a gbe sa re omamọ rẹ emu phiyọ oma, dia omamọ rẹ uwevwin yẹrẹ dẹ omamọ rẹ ewun kuphiyọ nọke ra ruọke-e. Ọ tanẹ e vwo ẹwẹn otekẹvwẹ kpahen kemu kemu re vwori eje. (Fil. 4:12) Ọyena yen “odjahọ” ri Pọl. Obo re ma ghanre kẹ avwanre yen oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ ọ rẹ Ọghẹnẹ, ọ dia ekuakua rẹ akpeyeren re vwori-i.—Hab. 3:17, 18.

11. Die yen eta ri Mosis vuẹ ihwo ri Izrẹl na yono avwanre kpahen e vwo vwo ẹwẹn otekẹvwẹ?

¹¹ Ofẹnẹ sa dia vwẹ ẹro re vwo ni obo ra guọnọre vẹ ẹro ri Jihova vwo no. Roro kpahen oborẹ Mosis vuẹ ihwo ri Izrẹl ọke ayen vwọ ghwọrọ ẹgbukpe 40 vwẹ aton na re: “Ọrovwohwo Ọghẹnẹ rẹ ovwan bruba iruo rẹ obọ rẹ ovwan ejobi nure; ọ riẹn oyan rẹ ovwan re wa yanre wan aton na; vwẹ ikpe ujuvẹ nana rẹ Ọrovwohwo rẹ Ọghẹnẹ rẹ ovwan vwo nene ovwan dia na; emu ọvuọvo rọ karo ovwan herọ-o.” (Urhi 2:7) Vwẹ uvwre rẹ ẹgbukpe 40 yena, Jihova vwẹ imana ghẹrẹ ihwo rẹ Izrẹl na. Iwun rẹ ayen kuphiyọ nẹ ẹkuotọ rẹ Ijipt rhe dede  bẹre-e. (Urhi 8:3, 4) Ọ je sa dianẹ o vwo evo vwẹ usun rẹ ayen ri niro nẹ enana ghwe te vwọ kẹ aye-en, jẹ Mosis karophiyọ ihwo ri Izrẹl na nẹ ayen vwo emu ejobi rẹ ayen guọnọre. Oma cha vwerhen Jihova e de vwo ẹwẹn otekẹvwẹ ji dje ọdavwaro phia kpahen obo rọ vwọ kẹ avwanre, otoro obo rọ hanvwe te-e, e ja mrẹ ayen kerẹ ebruphiyọ ro nẹ obọ rọyen rhe, a me je kpẹvwẹ fikirẹ ayen.

12. Die yen djerephia nẹ Devid ghene vwẹroso Jihova ọ dia omobọ rọye-en?

¹² Devid riẹnre nẹ Jihova vwomakpotọ, nẹ ọ je davwerhọn rẹ ihwo ri vwo ẹguọnọ rọyen. Dedenẹ arhọ ri Devid hẹ ẹdia rẹ imuoshọ vwẹ ọke ro vwo si ọbe Une 34 na, jẹ kidie nẹ o vwo esegbuyota, ọ da sa mrẹ “Amakashe rẹ Ọrovwohwo” rọ gba “riariẹ” phiyọ. (Une 34:7) Ọ sa dianẹ Devid vwẹ amakashe ri Jihova vwọ vwanvwe isodje ri won phiyọ asan re vwẹ ọkieje vwọ rhẹrẹ rere ọvweghrẹn vwo jẹ ayen eruọ ọrhan. Dede nẹ Devid isodje vẹ udidi rẹ Jihova ji ve kẹ nẹ ọyen che vwo mu ovie, Devid vwẹroso ona o se vwo djuẹ ubioragha kugbẹ ona rẹ ofovwin o vwori-i. (1 Sam. 16:13; 24:12) Devid vwo imuẹro nẹ amakashe ri Jihova che ‘sivwin ihwo rọyen,’ ọ vwẹroso Jihova. Vwọrẹ uyota, avwanre rhẹro rẹ ochọnvwe rẹ Ọghẹnẹ vwẹ idjerhe ri gbevwunu nonẹna-a. Ẹkẹvuọvo avwanre riẹnre nẹ kohwo kohwo rọ vwẹroso Jihova che vwo arhọ ri bẹdẹ vwẹ obaro na, ọ da tobọ dianẹ o ghwuru enẹna.

13. Die yen cha nẹrhẹ ọhọhọ nẹ ọ cha phẹre e vwo phi avwanre kparobọ ọke rẹ Gọg ri Magọg da cha họnre vwọso avwanre, kẹ diesorọ oshọ vwo jẹ avwanre emuo? (Ni uhoho rọhẹ opharo ọbe na.)

¹³ Kẹrẹkpẹ, a cha davwen ẹroẹvwọsuọ re vwo kpahen Jihova ni, arhọ rẹ avwanre cha dia ẹdia ri deghene. Ọke rẹ Gọg ri Magọg rọ dia okugbe rẹ ẹgborho na da cha vwọso ihwo rẹ Ọghẹnẹ, ofori nẹ o mu avwanre ẹro nẹ Jihova vwo ẹgba ro vwo sivwin avwanre, nẹ o ji che sivwin avwanre. Vwẹ ọke yena, vwẹ ẹro rẹ ihwo rẹ ẹgborho na, avwanre cha dia kerẹ igodẹ ri vwo ohwo rọ sa chochọn raye-en. (Izi. 38:10-12) Avwanre che vwo ekuakua rẹ ofovwin vuọvo-o, e ji che yono avwanre obo re phi ofovwi-in. Ihwo rẹ ẹgborho na che no nẹ ọ cha phẹre kẹ ayen rẹ ayen vwo phi avwanre kparobọ. Ayen riẹnre nẹ emekashe ri Jihova muegbe ayen vwọ chochọn rẹ avwanre-e, ẹkẹvuọvo kidie nẹ avwanre vwo esegbuyota avwanre riẹn ọnana. Kẹ, mavọ yen ẹgborho na sa vwọ tobọ mrẹ ayen, ayen vwo esegbuyota kpahen Ọghẹnẹ-ẹ. O che gbe ayen unu mamọ ayen cha vwọ mrẹ otuofovwin rẹ obodjuvwu na re họnra re vwọ chochọn rẹ avwanre!—Ẹvwọ. 19:11, 14, 15.

14. Mavọ yen se vwo muegbe hẹrhẹ obaro na enẹna?

¹⁴ Mavọ yen se vwo muegbe hẹrhẹ obaro na enẹna? Ẹsosuọ, ofori nẹ a vwẹ ẹro abavo vwo ni ekuakua rẹ akpeyeren, e jẹ e ni ayen kerẹ obo re ma ghanre kẹ avwanre-e kidie avwanre cha yanjẹ ayen vwo vwẹ ẹdẹ ọvo. Ofori nẹ oborẹ avwanre vwori da avwanre aro, o ji fo nẹ oma vwerhen avwanre kidie a vẹ Jihova vwo oyerinkugbe. E de rhi vughe Jihova phiyọ re ke che vwo imuẹro na nẹ o vwo ẹgba rọ sa vwọ chochọn rẹ avwanre ọke ri Gọg ri Magọg da cha vwọso avwanre na.

15. Die yen phiare vwẹ akpeyeren ri Devid rọ nẹrhẹ o vwo imuẹro nẹ Jihova che se gbobọnyẹ ọye-en?

¹⁵ Roro kpahen emu ọfa rọ cha Devid uko rọ je sa chọn avwanre uko vwo  muegbe hẹrhẹ edavwini. Devid da ta: “E, davwe re wọ mrẹ nẹ Ọrovwohwo yoma! Aghọghọ dia kẹ ohwo ro sioma nu vwẹ evun rọye!” (Une 34:8) Eta yena dje oboresorọ Devid vwọ riẹn nẹ ọyen sa ghene vwẹroso obicha ri Jihova. Ọkieje yen Devid vwọ vwẹroso Jihova, Ọghẹnẹ rọyen na ji kuophiyotọ-ọ. Devid vwọ hẹ eghene ọ họnre vwọso arhuaran rẹ ihwo ri Filistia re si Golayat, ọ da vuẹ ọgba gidigidi yena nẹ “nonẹ na Ọrovwohwo ko phi we phihọ obọ mẹ.” (1 Sam. 17:46) Ọke vwọ yanran na, Sọl kọ davwẹngba abọ buebun ro vwo hwe Devid ọke rọ vwọ ga vwẹ uwevwin rọyen. Ẹkẹvuọvo, “Ọrovwohwo vẹ [Devid] herọ.” (1 Sam. 18:12) Kidie nẹ Devid rhiẹromrẹ obo ri Jihova vwọ chọn uko vwẹ ọke rọ wanre, ko se vwo imuẹro nẹ ọyen sa vwẹrosuọ vwẹ ọke rẹ edavwini rọyen.

16. Idjerhe re rhiẹromrẹ vọ yen a sa vwọ “davwe” ni nẹ Jihova yovwirin?

¹⁶ Avwanre da sa vwẹroso Jihova enẹna, ka je sa vwẹrosuọ karekare nẹ o che sivwin avwanre vwẹ ọke rọ cha vwẹ obaro na. A guọnọ esegbuyota kugbe owenvwe a vwọ vwẹroso Jihova a ke sa vuẹ ohwo rẹ avwanre wian owian kẹ nẹ ọ kẹ avwanre ọke re vwo kpo omẹvwa, ọghwẹkoko yẹrẹ ọ vwọ rhoma rhuẹrẹ ọke rẹ iruo rẹ avwanre phiyọ avwanre sa vwọ mrẹ uphẹn vwo kpo uyono ọkieje ji vwobọ vọnvọn vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na. Kẹ, ọ da rha dianẹ ohwo rẹ wọ wian kẹ na rhọnvwe phiyọ obo wọ yara na-a, ọ da djẹ wẹ nẹ iruo vwo? E vwo esegbuyota na nẹ Jihova cha sa sen avwanre-e yẹrẹ gbobọnyẹ avwanre-e, nẹ ọ cha kẹ avwanre erọnvwọn kiriguo ra ghene guọnọ re vwo yeren akpọ? (Hib. 13:5) Buebun rẹ ihwo rehẹ evunrẹ ẹga ọkieje mrẹ oborẹ Jihova chọn ayen uko wan ọke rẹ ayen ghene vwọ guọnọ dẹn. Jihova ọ fuevun!

17. Die yen uyovwinrota rẹ ukpe ri 2022, kẹ diesorọ o vwo fo aruọke?

¹⁷ Jihova da hẹ ẹbẹre avwanre o rhe vwo oboresorọ oshọ vwo mu avwanre kpahen obaro na-a. A da vwẹ Uvie rọyen vwọ kobaro vwẹ akpeyeren, Ọghẹnẹ rẹ avwanre che ku avwanre phiyotọ-ọ. Ra vwọ karophiyọ avwanre oboresorọ re vwo muegbe hẹrhẹ ẹdẹ ebrabra re cha vwẹ obare na je vwẹroso Jihova nẹ o che ku avwanre phiyotọ-ọ, Ẹko Rọvwẹrote na da sane Une Rẹ Ejiro 34:10 nẹ ọ dia uyovwinrota rẹ ukpe ri 2022: “Ayen otu re guọnọ Ọrovwohwo emu esiri sa kare aye-en.”