1, 2. Die yen o churobọ si ra vwọ tẹnrovi Jihova?

AVWANRE yerẹn vwẹ “ẹdẹ ebrabra” rọ bẹn eyeren. Enẹ yen akpọ na cha rha bra phiyọ bẹsiẹ rẹ Jihova cha vwọ rhuẹrẹ je ghwa ufuoma rhe. (2 Tim. 3:1) Nọ oma wẹn: ‘Tivọ yen me da sa mrẹ ukẹcha vẹ odjekẹ?’ Ẹkpahọnphiyọ rẹ avwanre sa dia “Jihova.” Ọ da dia ọtiọyen, kọyen avwanre kpahenphiyọ gba.

² Die yen o churobọ si ra vwọ tẹnrovi Jihova? Mavọ yen e se vwo vwo imuẹro nẹ avwanre tẹnrovi Jihova siẹrẹ e de hirharoku ebẹnbẹn vwẹ akpeyeren? Vwẹ ikpe ujorin evo re wanre, ọbuine ọvo ta oboresorọ a vwọ tẹnrovi Jihova vwẹ ọke rẹ ebẹnbẹn. (Se Une Rẹ Ejiro 123:1-4.) Ọ tare nẹ siẹrẹ avwanre da tẹnrovi Jihova, avwanre ke cha họhọ odibo rọ tẹnrovi onini rọyen. Die yen ota rọyen na mudiaphiyọ? Ọ dia emuọre vẹ ochọnvwe ọvo yen nẹrhẹ odibo tẹnroviẹ onini rọye-en, ẹkẹvuọvo o ruẹ ọtiọyen ọkieje rere ọ sa vwọ riẹn oborẹ onini na guọnọre, o mi ji ruo. Ọtiọyen o ji fo nẹ avwanre hiẹ Baibol na ọkieje rere a sa vwọ riẹn  oborẹ ọhọre rẹ Jihova hepha vwọ kẹ avwanre, e mi ji ru nene. Ọyena kọ cha nẹrhẹ e vwo imuẹro nẹ Jihova che dje ẹroesiri kẹ avwanre vwẹ ọke rẹ ebẹnbẹn.​—Ẹfe. 5:17.

3. Die yen se mu ẹwẹn rẹ avwanre vwo nẹ Jihova?

³ Dede nẹ avwanre riẹn obo rọ ghanre te ra vwọ tẹnrovi Jihova ọkieje, jẹ erọnvwọn evo herọ ri se mu ẹwẹn rẹ avwanre reyọ. Ọyena ghwa obo re phia kẹ Mata rọ dia ugbeyan rẹ Jesu. Baibol na tare nẹ Mata “ra pharha chere emu.” (Luk 10:40-42) Emu tiọyena da sa phia kẹ ohwo rọ fuevun vwẹ irharo rẹ Jesu, kọyen ọ je sa phia kẹ avwanre. Die yen se mu ẹwẹn rẹ avwanre vwo nẹ Jihova? Vwevunrẹ uyono nana, avwanre cha fuẹrẹn oborẹ uruemu rẹ ihwo efa se vwo mu ẹwẹn rẹ avwanre nẹ Jihova. A je cha fuẹrẹn obo ra sa vwọ tẹnrovi Jihova ọkieje.

4. Diesorọ o se vwo gbe avwanre unu nẹ Mosis sa ru otọ rẹ uve na-a?

⁴ Kọke kọke yen Mosis vwọ guọnọ ukẹcha vẹ odjekẹ mie Jihova. Vwọrẹ uyota, o “chirako kerẹ ohwo rọ mrẹ ọ re jẹmrẹ na.” (Se Hibru 11:24-27.) Baibol na tare nẹ, “nẹ ọke yena rhe a gbe mrẹ ọmraro rọ họhọ Mosis vwẹ Izrẹl na-a, ohwo rẹ Ọrovwohwo vẹ ọye gba vwẹ opharo mrẹ ohwohwo na.” (Urhi 34:10) Dede nẹ Mosis vwo uvi rẹ oyerinkugbe vẹ Jihova, jẹ uphẹn rọ wọ ro otọ rẹ uve na va rọ abọ. (Ukeri 20:12) Diesorọ?

5-7. Ebẹnbẹn vọ yen vwomaphia ọke rẹ ihwo rẹ Izrẹl ghwe vwo vrẹ nẹ Ijipt nu, kẹ die yen Mosis ru kpahọn?

⁵ Omarẹ emeranvwe ivẹ rẹ ihwo rẹ Izrẹl vwo vrẹn nẹ Ijipt nu, tavwen ayen ke tobọ te Ugbenu rẹ Sinae, ebẹnbẹn ọvo da vwomaphia. Ihwo na ki brenu fikirẹ ame. Kẹ ayen guẹn Mosis. Mosis de kperi se Jihova rọ vwọ ta: “Die me vwẹ ihwo nana ru? Ayen choma rẹ ayen vwo phi vwe hwe.” (Eyan. 17:4) Jihova da vuẹ Mosis nẹ ọ vwẹ ọkpọ rọyen vwọ teyen oragha rọhẹ Horẹb na, ame ko hwẹ nẹ evun rọye rhe. Baibol na da ta: “Mosis de ru ọtiọye, vwẹ irharo rẹ ekpako rẹ Izrẹl na.” Ihwo rẹ Izrẹl da da evun vọn, ebẹnbẹn na de nẹ otọ.​—Eyan. 17:5, 6.

⁶ Baibol tare nẹ Mosis “de se odẹ rẹ asan na Masa kugbe Meriba, fiki rẹ ivun emiovwo rẹ emọ rẹ Izrẹl na, kugbe fiki rẹ Ọrovwohwo rẹ ayen davwi ni tanẹ, Ọrovwohwo ohri rẹ avwanre vwẹ etiyin na gbene ọ herọ-ọ?” (Eyan. 17:7) Edẹ yena ghini fo asan na, kidie ayen mudiaphiyọ “Ọdavwini” vẹ “Ẹghwọ.”

⁷ Ẹro vọ yen Jihova vwo ni obo re phiare vwẹ Meriba? O niro nẹ ọ dia Mosis yen ayen gbevwọso-o, ẹkẹvuọvo ọyen komobọ yen ayen gbevwọso. (Se Une Rẹ Ejiro 95:8, 9.) Oborẹ ihwo rẹ Izrẹl ruru na chọre. Ẹkẹvuọvo, Mosis ru obo ri shephiyọ rọ vwọ nabọ jomaotọ guọnọ odjekẹ rẹ Jihova, ji ru nene.

8. Die yen phiare vwẹ okuphiyọ rẹ oyan rẹ aton rẹ ihwo rẹ Izrẹl?

⁸ Kẹ die yen phiare omarẹ ẹgbukpe 40 vwọ wan nu, rẹ emu tiọna vwọ rhoma phia vwẹ okuphiyọ rẹ oyan rẹ aton rayen na? Ihwo rẹ Izrẹl da rhoma mrẹ oma rayen vwẹ asan ọfa ra rhe riẹn phiyọ Meriba. Asan na kẹrẹ Kadẹsh  ro sikẹrẹ Otọ rẹ Uve na. * Ihwo rẹ Izrẹl da rhoma brenu kpahen ame vwẹ etiyin. (Ukeri 20:1-5) Jẹ, ọ rẹ udje na Mosis de ru obo re fẹnẹre.

9. Die yen Jihova vuẹ Mosis nẹ o ru, kẹ die yen o ruru? (Ni uhoho rẹsosuọ na.)

⁹ Die yen Mosis ruru? Obọ ọfa, ọ da rhoma guọnọ odjekẹ mie Jihova. Jẹ, ọ rẹ udje na Jihova rha vuẹ nẹ ọ teyen oragha na-a. Ukperẹ ọtiọyen, ọ da vuẹ nẹ ọ reyọ ọkpọ rọyen rere o koko ihwo na vwẹ obaro rẹ oragha na, rere ọ ta ota kẹ oragha na. (Ukeri 20:6-8) Ẹkẹvuọvo, Mosis rhọnvwe ta ota kẹ oragha na-a. Ukperẹ ọtiọyen, ofudjevwe da nẹrhẹ ọ van ku ihwo na, rọ vwọ ta: “We nyo asakiephana, ovwan ihwo okpetu na, kẹ avwanre reyọ ame nẹ oragha nana rhe kẹ ovwan? Etiyin Mosis da kpare obọ rọye kpenu ọ da vwẹ ọkpọ rọye na teyọ oragha na abivẹ.”​—Ukeri 20:10, 11.

10. Ẹro vọ yen Jihova vwo ni uruemu rẹ Mosis djephia?

¹⁰ Jihova de muophu gangan kpahen Mosis. (Urhi 1:37; 3:26) Diesorọ ophu vwo muo? O vwo erọnvwọn sansan re sa suọ. Ọkiọvo ophu muro kidie Mosis rhọnvwe nene odjekẹ kpokpọ rọ vwọ kẹ-ẹ.

11. Diesorọ oragha rẹ Mosis teyenre na sa vwọ nẹrhẹ ihwo rẹ Izrẹl roro nẹ ọ dia Jihova yen ru igbevwunu na-a?

¹¹ Orọnvwọn ọfa je herọ rọ je sa suọ. Oragha rọhẹ Meriba rẹsosuọ na pha gangan. O vwo obo ra teyenrọ te-e, ame che se hwẹ no rhe-e. Ẹkẹvuọvo, oragha rọhẹ Meriba rivẹ na fẹnẹre. Ọ gan te ọrẹsosuọ na-a. Ame sa wan imiphrophro sansan rua obotọ rọyen. A sa tobọ da ame re djẹ koko vwẹ etiyin siẹrẹ e de bru unu phiyọ oragha na. Ọkiọvo, ọke rẹ Mosis vwọ teyen oragha na abọ ivẹ na, ihwo na se roro nẹ Mosis komobọ rọyen yen vwẹ ame kẹ ayen, ọ dia Jihova yen ru igbevwunu na-a? * Je, a ghwa riẹn sẹ ọtiọyen ọ wanre-e.

12. Die ọfa yen sa nẹrhẹ Jihova muophu kpahen Mosis vẹ Erọn?

¹² Ọkiọvo, o ji vwo emu ọfa rọ sa nẹrhẹ Jihova muophu kpahen Mosis vẹ Erọn. Vwo oniso rẹ eta nana rẹ Mosis ta kẹ ihwo na: “Kẹ avwanre reyọ ame nẹ oragha nana rhe kẹ ovwan?” “Avwanre” rẹ Mosis vwọba ta ota vwẹ etiyin na sa dia ọyen vẹ Erọn. Eta rọyen na dje ọghọ phia kẹ Jihova ro ru emu igbevwunu na-a. Une Rẹ Ejiro 106:32, 33 rhọnvwephiyọ iroro yena. Ọ da ta: “Ayen da nẹrhẹ ophu muo vwẹ asan ame ri Meriba, ọ da nẹrhẹ ọ bra ki Mosis fiki rayen; kidie o ru erhi rọye muenu phihọ, ọ da ta eta gbagbagba.” * (Ukeri 27:14) Mosis muọghọ kẹ Jihova phiephie-e. Jihova da ta kẹ Mosis vẹ Erọn: “[Ovwan] vwo udu kẹ urhi [mẹ-ẹ].”  (Ukeri 20:24) Ọyena ghini umwemwu ọgangan!

13. Diesorọ orhiẹn rẹ Jihova bru pahen Mosis vwo shephiyọ?

¹³ Mosis vẹ Erọn vwo oghwa rode kidie ayen isun rẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ. (Luk 12:48) Devure, Jihova brorhiẹn hwe ọsoso rẹ uvwiẹ rẹ ihwo rẹ Izrẹl ri gbevwọso, rọ vwọ tanẹ ayen cha ro otọ rẹ Kenan na-a. (Ukeri 14:26-30, 34) Ọtiọyena, orhiẹn rẹ Jihova bru kpahen Mosis fikirẹ ẹvwọsuọ rọyen na shephiyọ dẹn. Kerẹ ihwo yena ri gbevwọso vwẹ ọke rọ wanre, Jihova da vuẹ Mosis nẹ ọ cha ro Otọ rẹ Uve na-a.

14, 15. Die yen nẹrhẹ Mosis gbevwọso Jihova?

¹⁴ Die yen nẹrhẹ Mosis gbevwọso Jihova? Rhoma ni Une Rẹ Ejiro 106:32, 33: “Ayen da nẹrhẹ ophu muo vwẹ asan ame ri Meriba, ọ da nẹrhẹ ọ bra ki Mosis fiki rayen; kidie o ru erhi rọye muenu phihọ, ọ da ta eta gbagbagba.” Dede nẹ Jihova yen ihwo rẹ Izrẹl gbevwọso, Mosis yen ivun miovwirin. Jẹ omaẹriẹnsuon evwo rhe jẹ ọ sa nabọ frẹkotọ roro eta na tavwen ọ ke ta aye-en.

¹⁵ Mosis vwẹ uphẹn kẹ uruemu rẹ ihwo efa nẹ ọ dia ekprowọ kẹ, ukperẹ ọ vwọ tẹnrovi Jihova. Mosis ru obo ri shephiyọ vwẹ ẹdia rẹsosuọ na. (Eyan. 7:6) Jẹ, ọ sa dianẹ ofu djere, oma je rhọ fikirẹ uruemu rẹ ẹvwọsuọ rẹ ihwo rẹ Izrẹl djephia vwẹ ikpe nana eje na. Ọkiọvo, Mosis tẹnrovi oma rọyen ọvo ukperẹ o vwo roro kpahen obo rọ sa vwọ vwẹ urinrin kẹ Jihova.

16. Diesorọ o vwo fo nẹ e roro kpahen echobọ rẹ Mosis?

¹⁶ Ihwo da sa dia ekprowọ kẹ Mosis rọ dia ọmraro rọ fuevun, kọyen emu tiọyena je sa phia kẹ avwanre. Kerẹ Mosis, chekemerha ka cha ro akpọ kpokpọ rẹ Jihova ve kẹ avwanre. (2 Pita 3:13) Avwanre guọnọre nẹ uphẹn yena va avwanre abọ-ọ. Ọtiọyena, ofori nẹ a tẹnrovi Jihova, ji ru ọhọre rọyen ọkieje. (1 Jọn 2:17) Die yen avwanre se yono nẹ echobọ rẹ Mosis na?

17. Die yen sa nẹrhẹ e se sun oma rẹ ohwo ọke rẹ ofu de dje avwanre?

¹⁷ Wo jẹ ofu dje we-e. Siẹrẹ ebẹnbẹn evo da vwomaphia kọke kọke, “e jẹn oma rẹ iruo esiri rhọ avwanre-e, kidie vwẹ ọmọke vwobọ avwanre che vun, ọ da dianẹ uvwerhi gbe ro avwanre-e.” (Gal. 6:9; 2 Tẹsa. 3:13) Wo se sun oma wẹn siẹrẹ ebẹnbẹn evo da vwomaphia kọke kọke yẹrẹ ohwo ọvo da kpara owẹ ophu ọkieje? Wo se sun ẹrẹnvwe wẹn? (Isẹ 10:19; 17:27; Mat. 5:22) Ofori nẹ e “jovwo kẹ ophu rẹ Ọghẹnẹ” siẹrẹ e de ru obo re nẹrhẹ ophu mu avwanre. (Se Rom 12:17-21.) A da tẹnrovi Jihova ọkieje, ọ cha nẹrhẹ e se jovwo kẹ ophu rọyen yẹrẹ hẹrhẹ ọke rọ vwọ rhuẹrẹ ebẹnbẹn na phiyọ vwẹ idjerhe ro jere. Ọyen idjerhe ọvo re vwo muọghọ kẹ Jihova. Wọ davwẹngba vwọ reihri-i, ukperẹ ọtiọyen, tẹnrovi Jihova. Kidie ihri ẹriọ dje ọghọ phia kẹ Jihova-a.

18. Die yen ofori nẹ a karophiyọ kpahen odjekẹ?

¹⁸ Frẹkotọ nene odjekẹ kpokpọ.  Wọ fuevun nene odjekẹ kpokpọ rẹ Jihova vwọ kẹ avwanre? E de ru ọtiọyen, e rhe che se churu mu oborẹ avwanre ruẹ erọnvwọn wan obuko-o. Ukperẹ ọtiọyen, ke che nene odjekẹ kpokpọ rẹ Jihova vwọ kẹ avwanre womarẹ ukoko rọyen. (Hib. 13:17) Vwọba, ke che “yeri kirobo rẹ ọbe ọfuanfon na djeri.” (1 Kọr. 4:6) Ọyena kọ cha nẹrhẹ a sa tẹnrovi Jihova.

19. Die yen e che ru rere echobọ rẹ ihwo efa vwo jẹ oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ Jihova emiovwo?

¹⁹ Wo jẹ oruchọ rẹ ihwo efa gbowọphiyọ oyerinkugbe wẹn vẹ Jihova-a. Siẹrẹ a da tẹnrovi Jihova, a rha cha sa vwẹ uphẹn kẹ uruemu rẹ ihwo efa nẹ ọ nẹrhẹ ophu mu avwanre yẹrẹ nẹrhẹ o gbowọphiyọ oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ Jihova-a. Ọnana ghanre mamọ siẹrẹ avwanre da dia ihwo re vwo mu ẹdia vwevunrẹ ukoko rẹ Jihova kerẹ Mosis. Dede nẹ ohwo ọvuọvo yen cha ‘vwẹ oshọ vẹ ophariẹ vwọ wian owian rẹ esivwo rọyen phia,’ jẹ ofori nẹ a karophiyọ nẹ ọ dia iwan ọvuọvo kpoi yen Jihova vwo guẹn ihwo ẹdjọ-ọ. (Fil. 2:12) Ukperẹ ọtiọyen, e jẹ avwanre karophiyọ nẹ oborẹ uphẹn rẹ ẹga rẹ avwanre bun te, se djobọte oborẹ Jihova rhẹro rọyen mie avwanre. (Luk 12:48) Emuvuọvo cha sa hẹriẹ avwanre nẹ ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ yẹrẹ dia ekprowọ kẹ avwanre siẹrẹ e de ghini vwo ẹguọnọ rẹ Jihova-a.​—Une 119:165; Rom 8:37-39.

20. Orhiẹn vọ yen ofori nẹ avwanre bru?

²⁰ Vwẹ ọke ọgangan re de yerẹn na, e jẹ avwanre vwẹ ọkieje vwọ tẹnrovi Ọ ro chidia “ekete vwẹ obo odjuvwu,” rere a sa vwọ riẹn obo rọ guọnọ mie avwanre. E jẹ avwanre vwẹ uphẹn kẹ echobọ rẹ ihwo efa nẹ i miovwo oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ Jihova-a. Obo re phia kẹ Mosis, nẹrhẹ a riẹn ọghanrovwẹ rẹ ọnana. Ukperẹ ophu vwo mu avwanre fikirẹ jẹgba rẹ ihwo efa, e jẹ “ẹro rẹ avwanre nẹ Ọrovwohwo Ọghẹnẹ rẹ avwanre, bẹsiẹ ro vwo ni aruẹdọ rẹ avwanre.”​—Une 123:1, 2.