Pho kpẹ obo revun rọyen

Pho kpẹ ẹrhuẹrẹhọ robo rehẹ evun rọyen

UYONO 31

Ni Uphẹn rẹ Ẹrhovwo Ghanghanre

Ni Uphẹn rẹ Ẹrhovwo Ghanghanre

Jẹn e kere ẹrhovwo mẹ kerẹ insẹns vwẹ obaro wẹn.UNE 141:2.

UNE 47 Nẹrhovwo kẹ Jihova Kẹdẹ Kẹdẹ

ỌDJẸKOKO *

1. Ẹro vọ yen ofori ne vwo ni uphẹn re vwori ra vwọ nẹrhovwo rhe Jihova?

 ỌMEMAMA rẹ akpọ vẹ odjuvwu kẹ avwanre okẹ ọghanghanre ọvo, rọ dia uphẹn rẹ ẹrhovwo. Di roro: Avwanre sa ta ẹwẹn rẹ avwanre eje vwọ kẹ Jihova kọke kọke vwẹ kephẹrẹ kephẹrẹ, jẹ a vuẹ phiyotọ tavwen e ki ruẹ ọtiọye-en. Avwanre sa nẹrhovwo rhe vwẹ ehwa rẹ ọga yẹrẹ vwẹ uwodi dede, vẹ imuẹro nẹ Ọsẹ rẹ ẹguọnọ rẹ avwanre na che nyo avwanre. Avwanre vwẹ ẹro ọghanghanre vwọ nẹ okẹ nana.

2. Mavọ yen Ovie Devid vwo djephia nẹ ọyen vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni uphẹn rẹ ẹrhovwo?

2 Ovie Devid vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni uphẹn rẹ ẹrhovwo. Ọ da so une rhe Jihova: “Jẹn e kere ẹrhovwo mẹ kerẹ insẹns vwẹ obaro wẹn.” (Une 141:1, 2) Vwẹ ọke ri Devid, a nabọ frẹkotọ muegbe rẹ insẹns rẹ irherẹn na vwọba ga ẹga rẹ uyota. (Eyan. 30:34, 35) Insẹns rẹ Devid djunute vwẹ etinẹ na djerephia nẹ ọ guọnọ nabọ frẹkotọ roro kpahen obo rọ cha ta vwẹ ẹrhovwo rọ cha nẹ vwo rhe Ọsẹ rọyen rọhẹ odjuvwu. Ọnana yen oborẹ avwanre je guọnọ ru. Kidie a guọnọre nẹ ẹrhovwọ rẹ avwanre vwerhen Jihova oma.

3. Mavọ yen a ghwa oma wan ọke ra da nẹrhovwo rhe Jihova, kẹ diesorọ?

3 A da nẹrhovwo rhe Jihova, e ja kẹnoma kẹ uruemu re vwo dje nẹ a vẹ Jihova riẹrioma nọ. Ukperẹ ọtiọyen, e ja nabọ muomaphiyọ ọghọ ọke ra da nẹrhovwo. Roro kpahen emramrẹ ra vwọ nẹ Aizaya, Izikiẹl, Daniẹl, kugbe Jọn. Dede nẹ emramrẹ na fẹnẹ ohwohwo, jẹ o vwo idjerhe ọvo re vwọ họhọ oma. Ayen eje na dje Jihova kerẹ Ovie rọ ma rho. Aizaya “mrẹ Ọrovwohwo ro tidia phihọ enu rẹ ekete ro kpenu gogorogo.” (Aiz. 6:1-3) Izikiẹl mrẹ Jihova ro chidia enu rẹ akpẹrẹ, jẹ elo ‘lo muo riariẹ kerẹ uhoho rẹ aphoro.’ (Izi. 1:26-28) Daniẹl mrẹ “Ọvo rọ herọ nẹ Awanre rhe” ro ku iwun ọfuanfon phiyọ vẹ erhanre rọ la gidigidi nẹ ekete Rọyen cha. (Dan. 7:9, 10) Jọn da rha mrẹ Jihova ro chidia enu rẹ ekete rẹ orọnvwọn ọvo riariẹ phiyọ rọ pha kerẹ aphoro, rọ vwara rhururhuru kerẹ efenudu. (Ẹvwọ. 4:2-4) A mrẹ vwo dje urinrin ri Jihova-a, ọtiọyena e gbe ja karophiyọ nẹ ọyen okpuphẹn rode ra vwọ nẹrhovwo rhe Jihova, nẹ ọyen obo re je ghanre mamọ re vwọ ru ọtiọyen vẹ ọghọ. Jẹ die yen ofori nẹ a nẹrhovwo kpahen?

“ENẸ OVWAN NẸ ẸRHOVWO”

4. Die yen avwanre yono vwo nẹ eta rẹ ọtonphiyọ rẹ ẹrhovwo rẹ udje rọhẹ Matiu 6:9, 10?

4 Se Matiu 6:9, 10. Vwẹ ota rọ tare vwẹ enu rẹ ugbenu, Jesu de yono idibo rọyen oborẹ ayen nẹrhovwo wan rẹ oma da vwerhen Ọghẹnẹ. Jesu vwọ tanẹ “enẹ ovwan nẹ ẹrhovwo” nu, o de ke djunute erọnvwọn eghanghanre ri shekpahen ọhọre ri Jihova re diẹ: obo re se vwo ru odẹ rẹ Ọghẹnẹ fon; ẹcha rẹ Uvie na rọ cha ghwọrọ ihwo re vwọsua Ọghẹnẹ eje no; kugbe erhuvwu ro vwo vwẹ ẹwẹn vwọ kẹ akpọ na kugbe ihworakpọ vwẹ obaro na. Siẹrẹ e de djunute erọnvwọn nana vwẹ ẹrhovwo rẹ avwanre, jẹ e djephia nẹ ọhọre rẹ Ọghẹnẹ ghanre kẹ avwanre.

5. Ofori avwanre vwọ nẹrhovwo kpahen ọdavwẹ romobọ?

5 Vwẹ ẹbẹre ọfa vwẹ ẹrhovwo na, Jesu de djephia nẹ ọyen obo ri fori ra vwọ nẹrhovwo kpahen ọdavwẹ romobọ. Avwanre je sa rẹ Jihova nẹ ọ kẹ avwanre emu rẹ ukpẹdẹ, ọ reyọ umwemwu rẹ avwanre vwo ghovwo avwanre, nẹ o si avwanre nẹ ọdavwini, ji sivwin avwanre vwo nẹ abọ rẹ orumwemwu na. (Mat. 6:11-13) Avwanre da nokpẹn rẹ erọnvwọn nana eje mie, jẹ e dje kẹ Jihova nẹ a guọnọ ukẹcha rọyen, nẹ a je guọnọ ru obo re cha vwerhọn oma.

Erhọ yen erọnvwọn evo rẹ ọshare se djunute ọke rẹ ọ vẹ aye rọyen da nẹrhovwo? (Ni ẹkorota 6) *

6. Erọnvwọn re djunute kiriguo vwẹ ẹrhovwo rẹ udje na ọvo yen ofori nẹ a nẹrhovwo kpahen? Djekpahọn.

6 Jesu guọnọre nẹ idibo rọyen vwanriẹn eta rehẹ ẹrhovwo rẹ udje nana-a. Vwẹ ẹrhovwo efa rẹ Jesu nẹre, o djunute erọnvwọn efa re dia ọdavwẹ rọyen vwẹ ọke yena. (Mat. 26:39, 42; Jọn 17:1-26) Eriyin na, avwanre je sa nẹrhovwo kpahen erọnvwọn ri kpokpo avwanre ẹwẹn. Siẹrẹ avwanre da guọnọ brorhiẹn, a sa nẹrhovwo kpahen aghwanre kugbe ẹruọ. (Une 119:33, 34) Avwanre da guọnọ tuẹn owian ọgangan phiyọ, a sa nẹrhovwo kpahen ọhọ kugbe oniso rẹ obo ra sa vwọ wiowian na. (Isẹ 2:6) Emiọvwọn sa nẹrhovwo vwọ kẹ emọ, emọ sa nẹrhovwo vwọ kẹ esẹ vẹ ini, avwanre eje je sa nẹrhovwo vwọ kẹ ihwo ra vwẹ Baibol yono kugbe ihwo re ghwoghwo ota kẹ. Ọtiọyena, ọ dia ukẹcha rẹ avwanre guọnọ mie Jihova ọvo yen a nẹrhovwo kpahe-en.

Die yen avwanre sa kpẹvwẹ ji jiri Jihova kpahen vwẹ ẹrhovwo rẹ avwanre? (Ni ẹkoreta 7-9) *

7. Diesorọ ro vwo fo re vwo jiri Jihova vwẹ ẹrhovwo rẹ avwanre?

7 Ofori nẹ a karophiyọ jiri Jihova vwẹ ẹrhovwo rẹ avwanre. O vwo ohwo vuọvo ro muwan rẹ ujiri vrẹ Ọghẹnẹ rẹ avwanre-e. Ọyen “ohwo esiri vẹ evwoghovwo.” O ji “nẹ aruẹndọ vẹ ehrọre, ọ fobọ mu ophu-u, ọ vọnre vẹ ẹguọnọ ro jẹ rhẹriẹ kugbe esegbuyota.” (Une 86:5, 15) Ọtiọyena, o vwo oboresorọ avwanre vwo jiri Jihova fikirẹ oka rẹ ohwo rọ hepha kugbe obo ro ruẹ.

8. Erhọ yen erọnvwọn evo ra sa kpẹvwẹ Jihova kẹ? (Une Rẹ Ejiro 104:12-15, 24)

8 Vwọ vrẹ re vwo jiri Jihova vwẹ ẹrhovwo rẹ avwanre, avwanre je kpẹvwẹ fikirẹ erọnvwọn sansan rọ vwọ kẹ avwanre. Kerẹ udje, avwanre kpẹvwẹ fikirẹ idodo ri vwo ikọlọ sansan rẹ avwanre mrẹ, oka rẹ emu sansan ra riavwerhen rayen, kugbe oyerinkugbe ọkpẹkpẹkpẹ ra vẹ igbeyan vwori. Ọsẹ rẹ avwanre ro vwo ẹguọnọ na vwẹ enana eje vẹ efa vwọ kẹ avwanre rere oma vwọ vwerhen avwanre. (Se Une Rẹ Ejiro 104:12-15, 24.) Orọnvwọn ọfa rọ ma ghanre rọ nẹrhẹ avwanre kpẹvwẹ yen odjekẹ eje rọ vwọ kẹ avwanre kugbe iphiẹrophiyọ re vwori kpahen obaro na.

9. Die yen sa cha avwanre uko vwọ karophiyọ kpẹvwẹ Jihova? (1 Tẹsalonaika 5:17, 18)

9 A fobọ karophiyọ oborẹ Jihova ru kẹ avwanre a da kpẹvwẹ-ẹ. Die yen sa chọn wẹ uko vwọ karophiyọ? Wo se si erọnvwọn evo kiriguo ru wọ nokpẹn rọyen mie Jihova vwẹ ẹrhovwo phiyotọ, wo mi ji no nọke ra ruọke rere wọ mrẹ oborẹ Jihova kpahenphiyọ ayen wan. Je kpẹvwẹ vwẹ ẹrhovwo fikirẹ ukẹcha rọ vwọphia. (Se 1 Tẹsalonaika 5:17, 18.) Roro kpahen ọnana: Oma vwerhen avwanre siẹrẹ ihwo efa da kpẹvwẹ avwanre fikirẹ oborẹ avwanre ru vwọ kẹ ayen. Ọtiọyen ọ je hepha nẹ, oma vwerhen Jihova siẹrẹ avwanre da karophiyọ kpẹvwẹ fikirẹ obo ro ruẹ kẹ avwanre. (Kọl. 3:15) Ọrhọ yen orọnvwọn ọghanghanre ọfa ro muẹ avwanre vwọ kpẹvwẹ Ọghẹnẹ?

KPẸVWẸ JIHOVA FIKIRẸ ỌMỌ ỌGHANGHANRE RỌYEN

10. Vwo nene obo rehẹ 1 Pita 2:21, diesorọ a vwọ kpẹvwẹ Jihova fikirẹ Ọmọ rọyen ro ji rhe otọrakpọ na?

10 Se 1 Pita 2:21. Ofori nẹ avwanre kpẹvwẹ Jihova ro vwo ji Ọmọ ọghanghanre rọyen rhe nẹ o rhi yono avwanre. E de yono kpahen Jesu, ọ cha nẹrhẹ a riẹn erọnvwọn buẹbun kpahen Jihova vẹ obo re se ru rere oma vwọ vwerhọn. Avwanre de vwo esegbuyota kpahen izobo ri Kristi na, ke se vwo uvi rẹ oyerinkugbe rẹ ufuoma vẹ Jihova Ọghẹnẹ.—Rom 5:1.

11. Diesorọ a vwọ nẹrhovwo rhe Jihova vwẹ odẹ ri Jesu?

11 Avwanre kpẹvwẹ Jihova kidie a sa nẹrhovwo rhe womarẹ Ọmọ rọyen. Jihova reyọ Jesu vwọ kẹ avwanre obo ra nokpẹn rọyen mie. Jihova kerhọ je kpahenphiyọ ẹrhovwo ra nẹre vwẹ odẹ ri Jesu. Jesu djere fiotọ rọ vwọ ta: “Emu kemu rẹ ovwan nọre vwẹ odẹ mẹ, mi se ruo, rere a vwọ vwẹ urinrin kẹ Ọsẹ na vwẹ oma rẹ Ọmọ na.”—Jọn 14:13, 14.

12. Orọnvwọn ọfa vọ yen nẹrhẹ avwanre kpẹvwẹ Jihova fikirẹ Ọmọ rọyen?

12 Jihova reyọ vwo ghovwo avwanre fikirẹ izobo rẹ ọtanhirhe ri Jesu. Baibol na djisẹ ri Jesu kerẹ “orherẹn rode . . . ro tidia phihọ obọrhe rẹ ekete rẹ ọ ro vwo Ọrho vwẹ obo odjuvwu.” (Hib. 8:1) “Avwanre vwo obruche ọvo vwẹ obọ rẹ Ọsẹ” na, ọyen Jesu. (1 Jọn 2:1) Oma vwerhen avwanre nẹ Jihova kẹ avwanre orherẹn rode rọ “rẹ kẹ avwanre” kidie ọ riẹnre nẹ avwanre gbare-e! (Rom 8:34; Hib. 4:15) Avwanre ihwo re gbare-e, ọtiọyena ababọ rẹ izobo ri Jesu, avwanre cha sa nẹrhovwo rhe Jihova-a. Aphro herọ-ọ, wọ cha rhọnvwe nẹ o vwo obo re se ru a sa vwọ nabọ dje ọdavwaro phia vwọ kpahen okẹ rẹ Jihova vwọ kẹ avwanre na-a, rọ dia Ọmọ rọyen!

NẸRHOVWO VWỌ KẸ INIỌVO WẸN

13. Mavọ yen Jesu vwo djephia nẹ o vwo ẹguọnọ rẹ idibo rọyen vwẹ ason rọ koba tavwen o ki ghwu?

13 Vwẹ ason rọ koba tavwen Jesu ki ghwu, ọ da ghwọrọ ọke grongron vwọ nẹrhovwo kẹ idibo rọyen, rọ vwọ rẹ Ọsẹ rọyen nẹ ọ “sẹro rẹ ayen nẹ obọ rẹ ohwo umwemwu na.” (Jọn 17:15) Ọnana djerephia nẹ Jesu ghini vwo ẹguọnọ rayen! O ji vwo ọdavwẹ rẹ iyinkọn rọyen dede nẹ ọ riẹnre nẹ o rhe che kri-i, kẹ ọyen che hirharoku ọdavwini ọgangan.

Die yen a sa nẹrhovwo kpahen vwọ kẹ iniọvo rẹ avwanre? (Ni ẹkoreta 14-16) *

14. Idjerhe vọ yen avwanre se vwo djephia nẹ e vwo ẹguọnọ rẹ iniọvo rẹ avwanre?

14 Kidie nẹ avwanre vwẹrokere Jesu, ofori ra vwọ kẹnoma kẹ uruemu ra vwọ tẹnroviẹ ọdavwẹ romobọ ọvo. Ukperẹ ọtiọyen, e gbe ja nẹrhovwo kẹ iniọvo rẹ avwanre ọkieje. Avwanre de ru ọtiọyen, jẹ avwanre nene iji ri Jesu rọ tare nẹ, e vwo ẹguọnọ rẹ ohwohwo, jẹ e ji dje kẹ Jihova nẹ avwanre vwo ẹguọnọ rẹ iniọvo rẹ avwanre. (Jọn 13:34) Ẹrhovwo rẹ avwanre nẹ kẹ iniọvo rẹ avwanre ọ dia ọke ẹghwọrọ-ọ, ọ cha vwẹ ukẹcha kẹ ayen. Baibol na tare nẹ “ẹrhovwo rẹ ọvwata sẹ nọ umuesia.”—Jems 5:16.

15. Diesorọ o vwo fo ra vwọ nẹrhovwo kẹ iniọvo rẹ avwanre?

15 Iniọvo rẹ avwanre hirharokuẹ edavwini buebun. Ọtiọyena, ofori nẹ a nẹrhovwo kẹ ayen. A sa rẹ Jihova nẹ ọ cha ayen uko vwo chirakon rẹ ọga, oghwọrọ ri kpregede, ofovwin, omukpahen, yẹrẹ ebẹnbẹn efa. Avwanre je sa nẹrhovwo kẹ iniọvo rẹ avwanre re wian gangan vwọ vwẹ ukẹcha vwọ kẹ iniọvo rehẹ ẹdia rẹ ebẹnbẹn. Ọ sa dianẹ wo vughe iniọvo evo ri hirharokuẹ eka rẹ ebẹnbẹn tiọyena. Wo se djunute edẹ rayen vwẹ ẹrhovwo wẹn. Ọke ra da rẹ Jihova nẹ ọ cha iniọvo rẹ avwanre uko vwo chirakon, jẹ e djephia nẹ e vwo uvi rẹ ẹguọnọ kpahen ayen.

16. Diesorọ o vwo fo nẹ a nẹrhovwo kẹ iniọvo re vwẹrote iruo rẹ ukoko na?

16 Oma vwerhen ekpako re wian gangan vwevunrẹ ukoko na siẹrẹ e de djunute odẹ rayen vwẹ ẹrhovwo rẹ avwanre, ẹrhovwo tiọyena ji fierere vwọ kẹ ayen. Ọyinkọn Pọl riẹnre nẹ ọyen guọnọ ẹrhovwo rẹ iniọvo na. O de si: “Ovwan je rẹ kẹ vwẹ rhe, rere mi vwo vwo aroeyivwo vwo rhie unu mẹ vwo ghwoghwo igbunu rẹ iyẹnrẹ esiri na.” (Ẹfe. 6:19) Nonẹna, avwanre ji vwo iniọvo eshare buebun vwẹ ohri rẹ avwanre, re wian gangan vwọ vwẹrote iruo rẹ ukoko na. Avwanre djephia nẹ e vwo ẹguọnọ rayen ọke ra da rẹ Jihova nẹ o ku ebruphiyọ kuẹ iruo rayen.

ỌKE RE DE SUẸN IHWO VWẸ ẸRHOVWO

17-18. Ẹdia sansan vọ yen e de se durhie avwanre nẹ e suẹn ihwo vwẹ ẹrhovwo, kẹ die yen ofori nẹ a karophiyọ?

17 Ọkiọvo, e durhie avwanre nẹ e sun ihwo vwẹ ẹrhovwo. Kerẹ udje, oniọvo aye ro ru uyono ri Baibol se durhie oniọvo aye ọfa rọ vẹ ọyen gba ra nẹ, o sun ayen vwẹ ẹrhovwo. Ọ sa dianẹ oniọvo rọ vẹ ọyen gbe re yono ohwo na ghwe vughe ohwo ra vwẹ Baibol yono na-a, ọtiọyena oma cha vwerhọn e de durhie nẹ ọ nẹrhovwo rẹ okuphiyọ na. Ọnana cha chọn uko vwo vughe ọdavwẹ rẹ ohwo ra vwẹ Baibol vwo yono na, ọ me je nẹrhovwo kpahọn.

18 E se durhie oniọvo ọshare nẹ ọ nẹrhovwo vwẹ uyono yẹrẹ ọke re de ruẹ omẹvwa rẹ aghwoghwo. Iniọvo ri vwo uphẹn nana karophiyọ ọdavwẹ rẹ omẹvwa na. E jẹ a rẹyọ uphẹn rẹ ẹrhovwo ro te avwanre obọ vwo ruẹ aghwoghwo yẹrẹ vwọ ghwọkuẹ iniọvo na-a. Vwẹ emẹvwa rẹ ukoko na buebun, ibrẹro iyorin yen a rhuẹrẹphiyọ vwọ kẹ une vẹ ẹrhovwo, ọtiọyena ofori nẹ oniọvo rọ cha nẹrhovwo na kẹnoma kẹ eta ibuebun, ma rho, ọ da dia ẹrhovwo rẹ ọtonphiyọ.—Mat. 6:7.

JẸ ẸRHOVWO DIA OBO RE MA GHANRE VWẸ AKPEYEREN WẸN

19. Die yen sa chọn avwanre uko vwo muegbe hẹrhẹ ẹdẹ rẹ ẹdjọeguo ri Jihova?

19 Ọ vwọ dianẹ ẹdẹ rẹ ẹdjọeguo ri Jihova sikẹre re na, e gbe jẹ ẹrhovwo ẹnẹ dia obo re ma ghanre vwẹ akpeyeren rẹ avwanre. Ọtiọyena, Jesu da ta: “Rhẹrẹ vwẹ ọke ejobi, nẹ ẹrhovwo rere wo se vwo ogangan wọ vwọ vabọ rẹ imu nana ejobi re cha phia na.” (Luk 21:36) Vwọrẹ uyota, avwanre da nẹrhovwo ọkieje, ọ cha nẹrhẹ esegbuyota rẹ avwanre gan, je nẹrhẹ e muegbe hẹrhẹ ẹdẹ rẹ ẹdjọeguo rẹ Ọghẹnẹ.

20. Mavọ yen ẹrhovwo rẹ avwanre se vwo gbọrhen ororo kerẹ insẹns?

20 Die yen e yono re? Avwanre vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni uphẹn rẹ ẹrhovwo. Obo re ma ghanre ro fori nẹ avwanre nẹrhovwo kpahen yen erọnvwọn ri churobọ si ọhọre ri Jihova. Avwanre kpẹvwẹ Ọghẹnẹ vwọ kẹ Ọmọ rọyen kugbe Uvie rọyen ro vwo mu. Avwanre je nẹrhovwo vwọ kẹ iniọvo rẹ avwanre. Aphro herọ-ọ, Jihova guọnọre nẹ a nẹrhovwo kpahen ọdavwẹ ri kẹdẹ kẹdẹ rẹ avwanre, je rẹ nẹ ọ chọn avwanre uko vwọ bọn esegbuyota rẹ avwanre gan. A da nabọ jomaotọ roro kpahen eta ra ta vwẹ ẹrhovwo, ọyena odjephia nẹ a vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni uphẹn nana. Eta rẹ avwanre ki che gbọrhen ororo kerẹ insẹns rọ “vwerhọ” Jihova oma.—Isẹ 15:8.

UNE 45 Iroro rẹ Ubiudu Mẹ

^ Avwanre vwo ọdavwaro kpahen uphẹn rẹ avwanre vwori ra vwọ nẹrhovwo rhe Jihova. Avwanre guọnọre nẹ erhovwo rẹ avwanre gbọrhen ororo kerẹ insẹns vwọ kẹ Jihova. Vwẹ uyono nana, a cha ta ota kpahen erọnvwọn re se djunute vwẹ ẹrhovwo rẹ avwanre. A je cha ta ota kpahen ẹkpo evo ro fori nẹ a karophiyọ siẹrẹ e de durhie avwanre nẹ e suẹn ihwo vwẹ ẹrhovwo.

^ IDJEDJE RẸ IHOHO: Aye gbe ọshare re nẹrhovwo kpahen omaẹkẹnẹ rẹ ọmọ rayen vwẹ isikuru, omakpokpọ rẹ ọsẹ rayen, kugbe ẹyan obaro rẹ ohwo ra vwẹ Baibol yono.

^ IDJEDJE RẸ IHOHO: Eghene ọshare rọ kpẹvwẹ Jihova vwẹ ẹrhovwo fikirẹ izobo rẹ ọtanhirhe rẹ Jesu, emuọre evwevwerhen, kugbe otọrakpọ yoyovwin rọ vwọ kẹ avwanre.

^ IDJEDJE RẸ IHOHO: Oniọvo aye rọ nẹrhovwo rhe Jihova nẹ ọ vwẹ ẹwẹn ọfuanfon rọyen vwo bruba kẹ Ẹko Rọvwẹrote na, je vwẹ ukẹcha vwọ kẹ iniọvo re rioja rẹ omukpahen kugbe e rẹ oghwọrọ ri kpregede te oma.