“MAVỌ! Oma ghanre?”

O muẹro nẹ wo yeren ihwo vwẹ idjerhe tiọna abọ buebun re. Ọkiọvo, wọ je tobọ sa ayen abọ yẹrẹ gbane ayen. Obo re yeren ihwo wan sa fẹnẹ vwẹ ẹkuotọ sansan, dedena ẹwẹn vuọvo yen rhe ihwo eje kpahen uyeren. Wo rhe yeren ihwo-o, e se no nẹ wo yivwaro yẹrẹ wo vwo ẹguọnọ-ọ.

Jẹ, ọ dia ihwo eje yen vwo ẹkuruemu re vwo yeren ihwo-o. Ihwo evo siomauko fikirẹ omavovwẹ, yẹrẹ ayen roro nẹ e che mie ayen uyere-en. Ọ pha bẹnbẹn kẹ ihwo evo rẹ ayen vwo yeren ihwo, fikirẹ edje rayen, ẹdia rẹ ayen hepha, yẹrẹ ẹkuruemu rẹ asan rẹ ayen nurhe. Dedena, uyeren se djobọte ohwo mamọ.

Nọ oma wẹn: ‘Erhuvwu vọ yen se norhe siẹrẹ e de yeren ihwo? Die yen Baibol na se yono uvwe kpahen uyeren?’

Ọke rẹ ọyinkọn Pita vwo dede Kọniliọs rọ dia ọgọedjọ rẹsosuọ ro kurhẹriẹ rhe ukoko na, ọ da ta: “Ọghẹnẹ ghwẹ oma hẹ abọvo jẹ ọvo vwo-o.” (Iruo 10:34) Ọke vwọ yanran na, Pita da tanẹ Ọghẹnẹ “guọnọre nẹ ohwo ọvuọvo ghwru-u, ẹkẹvuọvo nẹ ihwo ejobi kurhẹriẹ.” (2 Pita 3:9) Avwanre se roro nẹ ẹkpo rẹ Baibol yena shekpahen ohwo rọ ghwa mrẹ ukoko na vughe obọ. Ẹkẹvuọvo, Pita vwẹ uchebro nana kẹ Inenikristi: “Mu ọghọ kẹ ihwo ejobi. Guọnọ imoni.” (1 Pita 2:17) Ọtiọyena, ofori nẹ avwanre yeren kohwo kohwo, o toro asan rẹ ayen nurhe-e. Ọyena idjerhe ọvo re se vwo dje ẹguọnọ kẹ ihwo, je muọghọ kẹ ayen.

Ọyinkọn Pọl vwẹ uchebro nana kẹ iniọvo na: “Ovwan dede ohwohwo, kirobo ri Kristi dede ovwan.” (Rom 15:7) Pọl nabọ djunute edẹ rẹ iniọvo re “dia ivwiroro” yẹrẹ ọbọngan kẹ. Nonẹna, iniọvo eshare vẹ eya re vẹ avwanre gba ga kuẹgbe je guọnọ ọbọngan rere ayen se vwo chirakon rẹ ẹvwọsuọ ọgangan ro nẹ obọ rẹ Eshu cha.​—Kọl. 4:11; Ẹvwọ. 12:12, 17.

Baibol na vọnre vẹ ikuegbe ri dje oborẹ uyeren vwo ẹgba te.

Tavwen Jihova ki phi arhọ rẹ Ọmọ rọyen phiyọ uwevwiẹ rẹ Meri, o de ji amakashe ọvo bro ra. Amakashe na de yeren: “Do wẹ rọ vọnre vẹ ẹserọphẹ, Ọrovwohwo vẹ owẹ herọ.” “Udu de bro [Meri] gangan,” kidie ọ riẹn oboresorọ amakashe na vwo bro rhe-e. Amakashe na vwo noso nẹ oshọ muo, ọ da ta kẹ: “Meri, wọ djẹ oshọ-ọ, kidie ivun wẹ vwerhe Ọghẹnẹ gangan.” Ọ da je vuẹ nẹ ọyen ọhọre rẹ Ọghẹnẹ nẹ ọ dia oni rẹ Mesaya na. Eriyina, oshọ rhe muo ọfa-a, ọ da vwomakpotọ kpahen: “Nighe, mẹvwẹ ọmọtẹ rẹ Ọrovwohwo; gbe jẹ ọ sẹ kẹ vwẹ kirobo rẹ ota wẹn epha.”​—Luk 1:26-38.

Dede nẹ ọyen okpuphẹn rode rẹ amakashe na vwọ ga kerẹ ọyinkọn rẹ Jihova, jẹ o niro nẹ ọyen rho nọ ohwo rọ ta ota kẹ ohworakpọ ro jẹgba-a. Uyeren yen ọ tobọ vwọ ton ota rọyen phiyọ. Die yen uruemu rẹ amakashe na djephia na yono avwanre? Ofori nẹ avwanre yeren ihwo, ji phiuduphiyọ ayen awọ. Avwanre sa vwẹ omo ota kprẹn vwọ bọn ihwo gan, je chọn ayen uko vwọ mrẹvughe nẹ ayen ghini ẹbẹre ọvo rẹ ukoko rẹ Jihova.

Pọl nabọ vughe iniọvo buebun vwẹ ikoko sansan rehẹ Asia Minor kugbe Europe. Ẹbe ro siri vọnre vẹ uyeren. Kerẹ udje, wo de se uyovwin 16 rẹ ọbe rẹ Rom, wọ cha mrẹ edẹ rẹ iniọvo buebun rẹ Pọl vwẹ uyeren vwo rhe. O se Fibi “oniọvo rẹ avwanre  rẹ ọmọtẹ,” ọ da je vuẹ iniọvo na nẹ ayen “reyọ vwẹ odẹ rẹ Ọrovwohwo kerẹ orherẹn ro fori, [rere ayen] vwẹ ọchuko kẹ vwi kemu kemu ejobi rọ guọnọre.” Pọl vwo yeren Priska kugbe Akuila, ọ da ta: “Me kpẹvwẹ ayen ọ dia omẹvwẹ ọvo-o, ẹkẹvuọvo ji te ishọshi ri Keferi na ejobi.” O yeren iniọvo evo ra ghwa riẹn ikuegbe rayen nonẹna-a. Ihwo kerẹ “Epanetus,” eriyin ji te eya kerẹ “Trifina kugbe Trifosa,” re wian gangan vwevunrẹ iruo rẹ Ọrovwori na. Vwọrẹ uyota, Pọl vwo ẹkuruemu ro vwo yeren iniọvo na.​—Rom 16:1-16.

Vwẹ ẹro roro oborẹ oma vwerhen ayen te rẹ ayen vwọ riẹn nẹ Pọl karophiyọ ayen. Aphro herọ-ọ, ọyena toroba ẹguọnọ ọgangan rẹ ayen vwo kpahen Pol, eriyin ji te ẹguọnọ rẹ ayen vwo kpahen ohwohwo. O muẹro dẹn nẹ uyeren rẹ Pọl vwọphia na, ghini esiri rẹ ọbọngan vwọ kẹ iniọvo na eje, ọ je nabọ chọn ayen uko vwọ sẹro rẹ esegbuyota rayen kokoroko. Vwọrẹ uyota, uyeren vẹ ujiri ro nẹ otọ rẹ ẹwẹn rhe se toroba uvi rẹ oyerinkugbe rọhẹ uvwre rẹ idibo rẹ Jihova.

Ọke rẹ Pọl vwo te unuerhuru rẹ Puteoli ro vwo kpo Rom, iniọvo na de rhi dede vwẹ idjerhe. Pọl vwọ kparo mrẹ ayen vwẹ ogboko, ọ da “kpẹvwẹ Ọghẹnẹ udu rọye da gan.” (Iruo 28:13-15) Ọ da dianẹ ehwẹ ọvo yen wọ sa hwẹ kẹ ihwo yẹrẹ abọ ọvo yen wo se dju kẹ ayen, gbe noso nẹ ọyena je sa sasa ubiudu rayen, ọ da tobọ dianẹ ayen muomaphiyọ.

Odibo Jems vwẹ uchebro vwọ kẹ iniọvo evo kidie ayen vwẹ ugbeyan vwo mu akpọ na. (Jems 4:4) Ẹkẹvuọvo, vwo oniso rẹ obo rọ tare vwẹ ọtonphiyọ rẹ ọbe ro si vwo rhe ayen:

“Jems odibo rẹ Ọghẹnẹ kugbe Ọrovwavwanre Jesu Kristi, ri si ọbe nana rhe orua ihwivẹ na re hrabọ ro akpọ na ejobi, mi yere ovwan.” (Jems 1:1) Kidie nẹ iniọvo na mrẹvughe womarẹ uyeren rọyen nẹ ọ vẹ ayen abavo vwẹ obaro rẹ Ọghẹnẹ, ọ da nẹrhẹ ọ lọhọ kẹ ayen rẹ ayen vwo rhiabọreyọ uchebro rọyen. Vwọrẹ uyota, uyeren ra vwọphia vwẹ idjerhe rẹ ọghọ sa nẹrhẹ e rhievun rhuẹrẹ okpota ro sheri.

E jẹ ẹguọnọ mu avwanre vwo yeren ihwo nẹ otọ rẹ ubiudu rhe, ọ da tobọ dianẹ uyeren na pha kprẹn. Yeren ihwo, ọ da tobọ dianẹ e che ni we so-o. (Mat. 22:39) Ugege rẹ uyono vwọ guọnọ tuanphiyọ yen oniọvo aye ọvo rọ dia Ireland vwo te Ọguan Ruvie. Ro vwo bru okpakpa rua Ọguan na, oniọvo ọshare ọvo de kuoma rhẹriẹ, ọ da sasa opharo yeren: “Mavọ oniọvo. Oma vwerhen ovwẹ me vwọ mrẹ wẹ.” Oniọvo aye na kpahen kẹ-ẹ, kọ ghwa yanran re chidia.

Udughwrẹn evo vwọ wan nu, oniọvo aye na de bru oniọvo na ra, ọ da vuẹ kpahen ebẹnbẹn evo rọ vẹ ọyen gbe muabọ vwẹ uvwre ọke ọvo rhire na. Ọ da ta: “Mi dino jẹ uyono vwo ovwọnvwọn yena, kidie ivun miovwo uvwe mamọ. Me ghwa karophiyọ obo ra tare vwẹ uyono ẹdẹ yena-a, jẹ me karophiyọ uyeren wẹn. Ọ nẹrhẹ ẹwẹn mẹ totọ. Wẹ kobiruo.”

Oniọvo ọshare yena riẹn oborẹ uyeren rọyen na ru kẹ oniọvo aye na-a. Ọ da ta: “Rọ vwọ vuẹ vwẹ oborẹ uyeren mẹ djobọte wan, oma da nabọ vwerhen ovwẹ nẹ mi se yeren ẹdẹ yena. Ọ kẹ vwẹ aghọghọ dẹn.”

Solomọn da ta: “Kpare ikara wẹn phihọ ame, kidie ẹdẹ buebu da wan nu ku wọ cha mrẹ.” (Aghwo. 11:1) Erere herọ siẹrẹ a da davwẹngba vwọ nabọ yeren kohwo kohwo, ma rho kẹ iniọvo rẹ avwanre. Ọtiọyena, a rha vwẹ ẹro kueku vwo nẹ uyere-en.