IHWO buebun riẹn ikuegbe ri Jesu ọke ra vwọ kanre mu urhe vwẹ uvwre rẹ iji ivẹ. (Mat. 27:35-38) Ẹkẹvuọvo ihwo evo vwo imuẹro nẹ ikuegbe rẹ Baibol na niyẹnrẹn rọyen kpahen orivwin ri Jesu ra nabọ họ, e ki ji sho phiyọ ushi ra tọn phiyọ oragha na ghwa gba-a.—Mak 15:42-46.

Ihwo evo re phrọ Ikuegbe rẹ Akpeyeren ri Jesu ra niyẹnrẹn rọyen phiyọ Baibol na tare nẹ e che se shi ohwo re hwe mu urhe phiyọ ushi ra tọn phiyọ oragha-a. Ukperẹ ọtiọyen, ihwo nana vwo imuẹro nẹ ọ họhọre nẹ idjerhe rọ fẹnẹre yen a wan shi ihwo tiọyena re churhi kerẹ igbunegbu na. Ọshare ọvo re se Ariel Sabar ro siẹ iyẹnrẹn phiyọ imagazini rẹ Smithsonian, dje oboresorọ ihwo na vwo roro ọtiọyen: “A vwọ kanra ohwo muẹ agbagba ọyen oja ra vwọ ria ihwo ebrabra vwevunrẹ orere, ihwo evo ri yono ẹbe kodo tare nẹ ihwo ri Rom cha rhọnvwe nẹ a nabọ shi ihwo tiọyena-a.” Ihwo ri Rom guọnọ phọphọ igbunegbu tiọyen re brorhiẹn hwe, ọtiọyena ayen cha yanjẹ orivwin na vwo vwẹ enu rẹ urhe na rere eranvwe rẹ aghwa riọ. E mi do ugboma ihwo rẹ eranvwe re chekọ na phiyọ ushi re shi irivwin efa tiọyen phiyọ.

Ekuakua rẹ awanre ra tọn mrẹ dje emuọvo phia rọ fẹnẹre kpahen ugboma rẹ ihwo ri Ju evo re hweri ri gbonri. Vwẹ 1968, a da mrẹ ibeku rẹ ọshare ọvo re hweri vwẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ. A mrẹ ayen vwevunrẹ ushi rẹ orua rẹ ohwo ri Ju ọvo ra tọn kẹrẹ Jerusalẹm. Ibeku na hẹ evunrẹ emekpeti ọvo ra vwọ sẹro rẹ ibeku rẹ ihwo ri ghwuru. Ubeku rẹ uchukowọ hẹ usun rẹ ibeku na. A reyọ upẹrẹn ro gron te 11.5 centimeter (4.5 in.) vwọ kanrọ mu ophapha ọvo. Sabar da ta: “Ubeku rẹ uchukowọ nana rọ dia ọ rẹ ọshare re se Yehochanan nẹrhẹ a mrẹ obo ri djerephia nẹ Ikuegbe rẹ Akpeyeren ri Jesu ro shekpahen obo ra nabọ sho phiyọ ushi ra tọn phiyọ oragha na sa dia uyota.” Vwọrẹ imuẹro, “uchukowọ ri Yehochanan ghwa udje rẹ ohwo re hwe mu agbagba vwẹ ọke ri Jesu rẹ ihwo ri Rom rhọnvwere nẹ a nabọ shi.”

Obo ra mrẹ vwẹ ubeku rẹ uchukowọ ri Yehochanan nẹrhẹ ihwo vwo iroro sansan kpahen obo re hwe Jesu mu urhe wan. Ẹkẹvuọvo emuọvo ro muẹro kọna, nẹ a nabọ shi igbunegbu evo re brorhiẹn hwe ukperẹ e di vwo do ayen phiyọ ushi re shi ihwo efa tiọyen phiyọ re. O phẹnre nẹ oborẹ Baibol na ta kpahen ugboma ri Jesu ra nabọ rhuẹrẹphiyọ ushi na gbare dẹn. Ibeku ra tọn nẹ otọ rhe na djerephia nẹ oborẹ Baibol na tare na ghini uyota.

Obo re ma ghanre kparobọ yen, Jihova mraro phiyotọ kpahen Jesu nẹ e che sho phiyọ ushi rẹ ọdafe ọvo, o vwo ohwo vuọvo rọ sa dobọ rẹ ota rẹ Ọghẹnẹ ji ro vwo je ruẹgba-a.—Aiz. 53:9; 55:11.