1. Imuẹro vọ yen emiọvwọn guọnọ vwo tavwen emọ rayen ki bromaphiyame?

“MI KPOKPO ọsẹ vẹ oni mẹ vwẹ uvwre rẹ emeranvwe buebun nẹ me guọnọ bromaphiyame. Kọke kọke kọyen ayen vwo nene uvwe ta ota kpahọn. Ayen guọnọ riẹn sẹ mi ghini riẹn ọghanrovwẹ rẹ oborẹ mi guọnọ ru. Mi de bromaphiyame vwẹ December 31, 1934.” Eriyin Blossom Brandt djisẹ rẹ obo re phiare ọke ro vwo brorhiẹn ro vwo bromaphiyame. Nonẹna, emiọvwọn je guọnọ chọn emọ rayen uko vwo brorhiẹn rẹ aghwanre. Emiọvwọn de gbowọphiyọ omaebrophiyame rẹ emọ na, o se djobọte oyerinkugbe rayen vẹ Jihova. (Jems 4:17) Ẹkẹvuọvo, ayen guọnọ vwo imuẹro nẹ emọ na ghini choma rẹ ayen vwo mu oghwa rẹ Onenikristi tavwen ayen ki bromaphiyame.

2. (a) Die yen iniruo okinriariẹ evo niso? (b) Die yen a cha fuẹrẹn vwẹ uyono nana?

² Iniruo okinriariẹ evo niroso nẹ ighene buebun re vwiẹre vwevunrẹ ukoko na re vrẹ ẹgbukpe 20 re, ji rhi bromaphiyame-e.  Buebun rayen kpo uyono, ji vwobọ vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na ọkieje. Ayen tobọ vuẹ ihwo nẹ ayen Iseri rẹ Jihova. Jẹ, ọ họhọre nẹ erọnvwọn evo nẹrhẹ ayen siomauko vwọ kẹ omaẹvwọkpahotọ vẹ omaebrophiyame. Die yen erọnvwọn yena? Ọkiọvo na, esẹ vẹ ini na yen vuẹ ayen nẹ o ji rhi te ọke rẹ ayen vwo bromaphiyame-e. Vwẹ uyono nana, a cha ta ota kpahen erọnvwọn ẹne re nẹrhẹ esẹ vẹ ini evo siomauko rẹ ayen vwọ chọn emọ rayen uko vwọ yan obaro te ẹdia rẹ omaebrophiyame.

3. Die yen ọsẹ vẹ oni rẹ Blossom roro?

³ Ọsẹ vẹ oni rẹ Blossom re djunute vwẹ ẹkorota rẹsosuọ na, roro sẹ ọmọtẹ rayen na ghene riẹn ọghanrovwẹ rẹ omaebrophiyame. Mavọ yen emiọvwọn sa vwọ riẹn sẹ ọmọ rayen te ohwo rọ vwomakpahotọ kẹ Jihova?

4. Idjerhe vọ yen iji rẹ Jesu rọhẹ Matiu 28:19, 20 sa vwọ chọn emiọvwọn uko ọke rẹ ayen de yono emọ rayen?

⁴ Se Matiu 28:19, 20. Kirobo ra tare vwẹ uyono rọ wanre na, Baibol na djunute uche ikpe rẹ ohwo che te tavwen o ki bromaphiyame-e. Ẹkẹvuọvo, erere herọ siẹrẹ emiọvwọn da sa ghwọrọ ọke vwo roro kpahen obo ro mudiaphiyọ ra vwọ chọn ohwo uko vwọ dia odibo rẹ Jesu. Ubiota rẹ Grik ra fan phiyọ “yono ihwo” vwẹ Matiu 28:19, mudiaphiyọ re vwo yono ohwo vẹ ẹwẹn rọ vwọ dia odibo rẹ Jesu. Odibo, ọyen ohwo re yonori te ẹdia ro vwo vwo ẹruọ rẹ iyono rẹ Jesu, je choma ro vwo yeren akpọ nene ayen. Ọtiọyena, emiọvwọn guọnọ yono emọ rayen nẹ ọkiemọ rhe, vẹ ẹwẹn rẹ emọ na vwọ yan obaro te ẹdia re vwo bru ayen phiyame kerẹ idibo rẹ Jesu. Vwọrẹ uyota, e che se bru ọmọboba phiyame-e. Dedena, Baibol na djere phephẹn nẹ imitete ji se vwo ẹruọ rẹ oborẹ Baibol na yonori.

5, 6. (a) Fikirẹ oborẹ Baibol na djisẹ rẹ Timoti, die yen a sa ta kpahen omaebrophiyame? (b) Mavọ yen emiọvwọn ri vwo oniso sa vwọ nabọ vwẹ ukẹcha kẹ emọ rayen?

⁵ Timoti vwẹ uyota na vwo ru ọ romobọ rọyen ọke rọ vwọ hẹ eghene. Ọyinkọn Pọl tare nẹ, nẹ ọkiemọ rhe yen Timoti vwọ riẹn uyota na. Ọsẹ rọyen ga Jihova-a, oni kugbe oni rode rọyen re dia ihwo rẹ Ju, yen chọn rọ uko vwo vwo ẹruọ rẹ Isiesi Ọfuanfon na. Ọyena da nẹrhẹ o vwo esegbuyota ọgangan. (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Ro vwo te omarẹ ẹgbukpe 20, o de rhi muwan vwọ kẹ uphẹn rẹ ẹga rẹ oghẹresan vwevunrẹ ukoko na.​—Iruo 16:1-3.

⁶ Ẹkẹvuọvo, kidie nẹ emọ na ejobi dia ọvo-o, ẹyan-obaro rayen je cha sa dia ọvuọvo-o. Emọ re fobọ vwo ẹruọ rẹ uyota na, yen je fobọ vwo ẹwẹn rẹ ayen vwo bromaphiyame. Jẹ, emọ efa cha ghwanre emerha tavwen ayen ki vwo ọhọ ọtiọyen. Eriyin na, o rhe fo nẹ emiọvwọn gba emọ rayen vwo bromaphiyame-e. Ukperẹ ọtiọyen, e jẹ ayen vwo oniso rẹ asan rẹ ẹgba rẹ ọmọ ọvuọvo teri ọke ra da chọn uko. Oma cha vwerhen emiọvwọn siẹrẹ emọ rayen de ru nene obo re si phiyọ Isẹ 27:11. (Se.) Ayen me je karophiyọ nẹ ọdavwẹ rayen, ọyen e vwo yono emọ na te ẹdia rẹ ayen vwọ dia idibo rẹ Jesu. Emiọvwọn da kọn ọyena phiyọ ẹwẹn, kẹ ayen sa nọ oma rayen onọ nana: ‘Ọmọ mẹ vwo erianriẹn te asan rọ da sa vwomakpahotọ kẹ Jihova, ji bromaphiyame?’

7. Obo rehẹ Baibol na eje yen ohwo cha riẹn tavwen o ki bromaphiyame? Djekpahọn.

⁷ Emiọvwọn guọnọ nabọ yono emọ rayen te ẹdia rẹ emọ na de se vwo erianriẹn ro che mu ayen vwọ vwomakpahotọ kẹ Jihova. Jẹ, ọ dia ọyena ko mudiaphiyọ nẹ emọ na cha riẹn Baibol na eje tavwen ayen ke sa vwomakpahotọ ji bromaphiyame-e. Kidie Inenikristi ri bromaphiyame nure je cha vwẹ ọkieje vwo phiba erianriẹn ọgbagba ro rhe ayen. (Se Kọlose 1:9, 10.) Ọtiọyena, tivọ yen erianriẹn rẹ ohwo che te tavwen o ki bromaphiyame?

8, 9. Die yen e se yono nẹ ikuegbe rẹ Pọl vẹ ọshare rọ rhẹrẹ uwodi na?

⁸ Obo rọ phia kẹ orua ọvo vwẹ ẹgbukpe ujorin ẹsosuọ sa chọn emiọvwọn uko. (Iruo 16:25-33) Vwẹ omarẹ ukpe 50 C.E., rẹ Pọl vwọ hẹ oyan rẹ aghwoghwo rivẹ rọyen, ọ vẹ Sailas de kpo Filipae. Etiyin kọyen e de gun efian nyẹ ayen, ji mu ayen phiyọ uwodi. Vwẹ ason yena, otọ de mu kpogho, ẹchẹ na ejobi rehẹ uwodi na de rhie. Ọshare rọ rhẹrẹ uwodi na, kọ guọnọ hwe oma rọyen, kidie o rorori nẹ ihwo re mu phiyọ uwodi na djẹ re. Ẹkẹvuọvo, Pọl da daji. Pọl vẹ Sailas de soseri kẹ ọshare na vẹ orua rọyen. Fikirẹ ọdavwaro rẹ ayen vwo kpahen obo re yono ayen kpahen Jesu, kpakpata ayen de bromaphiyame. Die yen ikuegbe nana yono avwanre?

⁹ Ọ sa dianẹ ọshare rọ rhẹrẹ uwodi na, ọyen ohwo rọ ka dia isodje jovwo tavwen o ki wontọ nẹ iruo na. Ọ ghwa riẹn Baibol na-a. Ọtiọyena, tavwen ọ ke sa dia uvi rẹ Onenikristi, ọ cha davwẹngba vwọ riẹn iyono rẹsosuọ rẹ Baibol na, kugbe obo ro mudiaphiyọ ra vwọ dia odibo rẹ Ọghẹnẹ, o mi ji brorhiẹn ro vwo muọghọ kẹ iyono rẹ Jesu. Obo ro yonori vwẹ ọmọke yena da nẹrhẹ o vwo erianriẹn rọ chọn rọ uko vwo brorhiẹn ro vwo bromaphiyame. O muẹro nẹ ọ dobọ rẹ uyono rẹ Baibol ji, ọke ro vwo bromaphiyame nu-u. Ọtiọyena, kẹ die yen wo che ru siẹrẹ ọmọ wẹn de dje ọdavwaro phia kpahen uyono rẹ Baibol evo, o de ji djephia nẹ ọyen riẹn obo ro mudiaphiyọ ra vwọ vwomakpahotọ kẹ Jihova ji bromaphiyame? Wọ sa vuẹ nẹ o bru ekpako na ra, rere ayen fuẹrẹn sẹ o muwan rẹ omaebrophiyame. * Kerẹ Inenikristi efa ri bromaphiyame re, ọmọ wẹn de bromaphiyame nu, ọ je cha davwẹngba vwo phiba erianriẹn rọyen kẹdẹ kẹdẹ, tobọ rhirin bẹdẹ bẹdẹ.​—Rom 11:33, 34.

10, 11. (a) Ẹwẹn vọ yen rhe emiọvwọn evo? (b) Die yen ofori nẹ ọ dia ọdavwẹ rẹsosuọ rẹ emiọvwọn?

¹⁰ Emiọvwọn evo rorori nẹ o che yovwin siẹrẹ emọ rayen da nabọ yono ẹbe kodo, ji vwo omamọ iruo tavwen ayen ki bromaphiyame. Iroro yena ghwa chọ-ọ, ẹkẹvuọvo, ọ sa chọn emọ na uko vwo yeren omamọ rẹ akpọ? Iroro yena tobọ shephiyọ vẹ oborẹ Baibol na tare? Uchebro vọ yen Baibol na vwọphia?​—Se Aghwoghwo 12:1.

¹¹ Karophiyọ nẹ akpọ na vẹ ekuakua rehẹ evun rọyen, vwọso iroro rẹ Jihova. (Jems 4:7, 8; 1 Jọn 2:15-17; 5:19) Omamọ rẹ oyerinkugbe vẹ Jihova yen sa chọn ọmọ wẹn uko vwọ họnre vwọso  Eshu, akpọ rọyen, kugbe iroro rẹ akpọ na. Ọmiọvwọn da vwẹ ẹbe eyono ride vẹ iruo vwọ kobaro, ọ cha nẹrhẹ emọ na roro nẹ oyerinkugbe vẹ Jihova fiemu-u. Ọnana vọnre vẹ imuoshọ mamọ. Emiọvwọn, ovwan jẹ akpọ nana yono emọ rẹ ovwan oborẹ ayen se vwo yeren uvi rẹ akpọ-ọ. Vwọrẹ uyota, e de phi ẹga rẹ Jihova phiyọ ẹdia rẹsosuọ, ọyena ọvo yen sa kẹ ohwo uvi rẹ omavwerhovwẹn.​—Se Une Rẹ Ejiro 1:2, 3.

12. Diesorọ emiọvwọn evo vwọ kpara ẹdẹ rẹ omaebrophiyame rẹ emọ rayen?

¹² Oni ọvo dje oboresorọ ọ vwọ sen nẹ ọmọ rọyen bromaphiyame-e. Ọ da ta: “Oma vo vwẹ me vwọ ta phia. Ẹkẹvuọvo, me dobọ rọyen ji kidie a sa djẹ nẹ ukoko siẹrẹ o de ru umwemwu.” Kerẹ oniọvo aye yena, emiọvwọn evo kpara ẹdẹ rẹ omaebrophiyame rẹ emọ rayen kidie ayen guọnọ hẹrhẹ te ọke rẹ emọ na vwọ nabọ ghwanre tedje. (Jẹn. 8:21; Isẹ 22:15) Ayen se roro nẹ, ‘Rọ vwọ dianẹ ọmọ na ji rhi bromaphiyame na-a, a cha sa djẹ nẹ ukoko-o.’ Diesorọ iroro nana vwọ chọ?​—Jems 1:22.

13. Ohwo sa vrabọ rẹ ẹdjọeguo rẹ Jihova kidie nẹ o ji rhi bromaphiyame-e? Djekpahọn.

¹³ O muẹro nẹ emiọvwọn re dia Inenikristi cha rhọnvwe nẹ emọ rayen bromaphiyame, ọ da dianẹ ayen ji rhi tedje rẹ ayen vwo brorhiẹn tiọye-en. Jẹ, ọ chọre re vwo roro nẹ Jihova cha sa nọ ọmọ na orhiẹn, kidie nẹ o ji rhi bromaphiyame-e. Diesorọ? Ọ dia omaebrophiyame yen Jihova nẹ vwọ nọ ohwo orhiẹ-ẹn. Ọ cha nọ ọmọ na orhiẹn siẹrẹ ọmọ na da riẹn obo ri yovwirin, jẹ ọ rhọnvwe ruo-o. (Se Jems 4:17.) Ọtiọyena, emiọvwọn ri vwo aghwanre cha davwẹngba vwọ dia omamọ rẹ udje kẹ emọ rayen, ukperẹ ayen vwọ sen nẹ ayen bromaphiyame-e. Ofori nẹ ayen yono emọ na obo rọ ghanre te, re vwo yeren akpọ nene irhi rẹ Jihova vwo nẹ ọkiemọ rhe. (Luk 6:40) Uyono tiọyena cha dia ochọnvwe vwọ kẹ emọ na, kidie o che mu ayen vwo yeren akpọ nene iwan rẹ Jihova.​—Aiz. 35:8.

14. Mavọ yen ekpako se vwo toroba ẹgbaẹdavwọn rẹ emiọvwọn, rẹ ayen vwọ chọn emọ rayen uko vwọ yan obaro te ẹdia rẹ omaebrophiyame?

¹⁴ Ekpako rẹ ukoko sa dia ọbọngan kẹ emiọvwọn siẹrẹ ayen da vwẹ ọkieje vwọ ta emamọ eta kpahen iruo rẹ uvie na. Oniọvo aye ọvo rọ gare kerẹ ọkobaro vwẹ ikpe re vrẹ 70, karophiyọ nẹ otaẹtakuẹgbe rọyen vẹ Oniọvo Charles T. Russell djobọte mamọ ọke rọ vwọ hẹ ẹgbukpe esan. Ọ da ta: “Ọ vwẹ ibrẹro 15 vwo nene uvwe ta ota kpahen obo me tẹnrovi vwẹ ẹga rẹ Jihova.” Vwọrẹ uyota, eta rẹ uduephiophiyawọ tiọyena fobọ chọrọ ohwo ẹro-o. (Isẹ 25:11) Ekpako ji se durhie emiọvwọn vẹ emọ rayen vwọ kẹ orufon vẹ ẹrhuẹrẹ rẹ Ọguan Ruvie. Ayen mi nẹ edje vẹ ẹgba rẹ emọ na, vwọ ghare iruo kẹ ayen.

15. Erhọ yen idjerhe evo rẹ ihwo efa se vwo phiuduphiyawọ rẹ ighene na?

¹⁵ Iniọvo rẹ ukoko na sa vwẹ ukẹcha phia siẹrẹ ayen de si emọ na kẹre oma. Kerẹ udje, vwo oniso rẹ ẹyan-obaro rayen. Brokpakpa jiro ighene re nabọ kpahanphiyọ enọ yẹrẹ ta ota ra ghare kẹ ayen vwẹ uyono, eriyin ji te ighene re davwẹngba vwo chirakon rẹ edavwini, yẹrẹ soseri vwẹ obẹ isikuru. Vwọba, wo de vwo ẹkuruemu wọ vwọ ghwọrọ  ọke vwo nene ighene ta ota kuẹgbe tavwen a ke ton uyono phiyọ yẹrẹ ọke rẹ uyono de kuphiyọ nu, ku wo se djephia nẹ wo vwo ọdavwẹ rayen. Enana idjerhe evo ra sa vwọ chọn ighene uko vwọ mrẹvughe nẹ ayen ẹbẹre ọvo rẹ “ọghwẹgbe rode na.”​—Une 35:18.

16, 17. (a) Mavọ yen omaebrophiyame vwo churobọ si ẹdẹ obaro rẹ akpeyeren rẹ ohwo? (b) Aghọghọ vọ yen emiọvwọn re dia Inenikristi guọnọ vwo? (Ni uhoho rẹsosuọ na.)

¹⁶ Uphẹn rọ ma rho ro rhiephiyọ kẹ emiọvwọn, ọyen ayen vwọ yọnrọn emọ rayen vwẹ “ẹghwọ kuo kugbe uyono rẹ Ọrovwohwo.” (Ẹfe. 6:4; Une 127:3) Ihwo rẹ Izrẹl rẹ ọke awanre vwiẹ emọ rayen phiyọ ẹgborho rọ vwomakpahotọ kẹ Jihova nure. Jẹ, ọ dia ọtiọyen yen ọ hepha kẹ emọ rẹ Inenikristi nonẹna-a. Vwọba, ẹguọnọ re vwo kpahen Ọghẹnẹ kugbe uyota na, dia obo ra riuku rọye-en. E jẹ emiọvwọn davwẹngba vwọ chọn emọ rayen uko vwọ vwomakpahotọ kẹ Jihova ji bromaphiyame, ghwe vwo nẹ ẹdẹ re vwiẹ ayen. Obo re ghanre te ọyena herọ-ọ, kidie ohwo rọ vwomakpahotọ, bromaphiyame, ji fuevun ga Jihova, yen che vwo iphiẹrophiyọ ro vwo usivwin rhọ wanvrẹ ukpokpogho rode rọ cha na.​—Mat. 24:13.

¹⁷ Ọke rẹ Blossom Brandt vwo brorhiẹn ro vwo bromaphiyame, ọsẹ vẹ oni rọyen ke guọnọ riẹn sẹ o ghini muegbe vwọ kẹ owọẹjẹ ọghanghanre yena. O vwo mu ayen ẹro nẹ o muegbe re, ayen da rhọnvwephiyọ orhiẹn rọyen na. Vwẹ ason a ke rhe mrẹ ẹdẹ ro bromaphiyame na, ọsẹ rọyen de ru emu ọvo rọ pha ghanghanre. Blossom da ta: “Avwanre eje de shiguẹ, ọ da nẹrhovwo. Ọ vuẹ Jihova vwevunrẹ ẹrhovwo na nẹ, oma vwerhenrọ mamọ fikirẹ orhiẹn rẹ ọmọtẹ rọyen bruru rọ vwọ vwomakpahotọ kẹ.” Ikpe re vrẹ 60 vwọ wan nu, Blossom da ta: “Obo re phiare vwẹ ason yena cha sa chọrọ ovwẹ ẹro bẹdẹ-ẹ!” Emiọvwọn, e jẹ ovwan ji mrẹ oka rẹ omavwerhovwẹn tiọyen ọke rẹ emọ rẹ ovwan da vwomakpahotọ, ji bromaphiyame kerẹ idibo rẹ Jihova.