1. Oka rẹ ẹguọnọ vọ yen ma kenu, kẹ diesorọ? (Ni uhoho rẹsosuọ na.)

ẸGUỌNỌ rẹ a·gaʹpe rọ dia ẹguọnọ re mu kpahen urhi, ọyen okẹ ro nẹ obọ rẹ Jihova rhe. (1 Jọn 4:7) Ẹguọnọ nana yen ma kenu. O churobọ si ọdavwẹ ọgangan re vwo kpahen ohwo. Oka rẹ ẹguọnọ nana se mu ohwo vwo ru emu esiri kẹ ihwo efa. Ehiahiẹ ọvo djerephia nẹ ẹguọnọ re se a·gaʹpe na, “e se vughe womarẹ uruemu re djephia.” Siẹrẹ e de dje ẹguọnọ tiọna kẹ avwanre yẹrẹ avwanre de dje kẹ ihwo efa, ọ cha nẹrhẹ e yeren uvi rẹ akpọ.

2, 3. Idjerhe vọ yen Jihova vwo dje uvi rẹ ẹguọnọ kẹ ihworakpọ?

² Jihova dje ẹguọnọ kẹ ihworakpọ tavwen ọ ke tobọ ma Adam vẹ Ivi. Ọ ma akpọ na rere ihworakpọ sa vwọ dia evun rọyen bẹdẹ bẹdẹ. Ọ guọnọre nẹ ihworakpọ riavwerhen rẹ akpeyeren rayen vọnvọn vwẹ otọrakpọ na. Jihova ma akpọ na vwọ kẹ erhuvwu rẹ avwanre, ọ dia fikirẹ ojevwe romobọ rọye-en. O ji dje uvi rẹ ẹguọnọ phia, rọ vwọ kẹ avwanre iphiẹrophiyọ ra vwọ dia bẹdẹ bẹdẹ vwẹ Iparadaisi.

³ Adam vẹ Ivi vwo gbevwọsuọ nu, Jihova de dje uvi rẹ ẹguọnọ rọ ma rho kparobọ phia. O de ru ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ  ọtanhirhe vwọ kẹ emọ rayen, vẹ imuẹro nẹ evo usun rayen che nyẹme rọyen. (Jẹn. 3:15; 1 Jọn 4:10) Vwọrẹ uyota, Jihova ghwe vwo vuve rẹ ọtanhirhe na nu, ko ghwe no kerẹ obo rọ hwa nure. Omarẹ ẹgbukpe 4,000 vwọ wan nu, Jihova da vwẹ Ọmọ vuọvo rọyen vwo ze izobo fikirẹ ihworakpọ. (Jọn 3:16) Oma vwerhen avwanre mamọ fikirẹ uvi rẹ ẹguọnọ nana rẹ Jihova dje kẹ avwanre!

4. Die yen djerephia nẹ ihworakpọ ri jẹgba se dje uvi rẹ ẹguọnọ phia?

⁴ E se dje uvi rẹ ẹguọnọ phia, kidie Ọghẹnẹ ma avwanre họhọ oma rọyen. Fikirẹ umwemwu ra riuku rọyen, ọ pha bẹnbẹn re vwo dje ẹguọnọ phia, ẹkẹvuọvo e se phi ẹdia nana kparobọ womarẹ ẹgbaẹdavwọn. Ebẹl dje ẹguọnọ rọyen phia, rọ vwọ vwẹ obo ri me yovwin ro vwori vwo ze izobo kẹ Ọghẹnẹ. (Jẹn. 4:3, 4) Noa dje uvi rẹ ẹguọnọ phia kẹ irivẹ rọyen, ro vwo ghwoghwo ovuẹ rẹ Ọghẹnẹ kẹ ayen vwẹ ikpe buebun, dede nẹ ayen rhọnvwe kurhẹriẹ-ẹ. (2 Pita 2:5) Ebraham vwẹ ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ vwọ kobaro kẹ ojevwe romobọ rọyen, ọke ra vwọ vuẹ nẹ ọ vwẹ ọmọ rọyen Aizik vwo ze izobo. (Jems 2:21) E jẹ a vwẹrokere eshare nana ri fuevun vwo dje ẹguọnọ phia, dede nẹ ọ lọhọre-e.

5. Idjerhe vọ yen e se vwo dje uvi rẹ ẹguọnọ phia?

⁵ Baibol na nabọ dje fiotọ nẹ e che se dje uvi rẹ ẹguọnọ phia womarẹ “unu ọvo-o eyẹ unu ẹrarọ-ọ ẹkẹvuọvo ọ rẹ uruemu kugbe uyota.” (1 Jọn 3:18) Ọ dia o mudiaphiyọ nẹ e che se dje ẹguọnọ phia womarẹ ota rẹ unu-u. (1 Tẹsa. 4:18) Ẹkẹvuọvo, o mudiaphiyọ nẹ ọ je guọnọ ukẹcha rẹ ugboma ukperẹ ota rẹ unu ọvo. Kerẹ udje, oniọvo rẹ owẹnvwe hwe, guọnọ ukẹcha rẹ emuọre ukperẹ uyeren ghevweghe. (Jems 2:15, 16) Ọtiọyen ẹguọnọ re vwo kpahen Jihova kugbe irivẹ rẹ avwanre ji che mu avwanre vwọ nẹrhovwo nẹ Ọghẹnẹ ‘ji ewiowian efa ro orhọ rọyen,’ e mi ji vwobọ vwẹ iruo na vọnvọn.​—Mat. 9:38.

6, 7. (a) Die yen “omamọ rẹ ẹguọnọ”? (b) Amono yen ihwo evo ri dje ẹguọnọ rẹ omeru phia?

⁶ Ọyinkọn Jọn siri nẹ, e jẹ avwanre dje ẹguọnọ phia womarẹ “uruemu kugbe uyota.” Eriyin na, ẹguọnọ rẹ avwanre me dia “omamọ rẹ ẹguọnọ,” ọ dia ọ rẹ “unu diodi-i.” (Rom 12:9; 2 Kọr. 6:6) Kọyen e che se dje uvi rẹ ẹguọnọ phia siẹrẹ avwanre de me ruẹ-ẹ, kidie kọ cha họhọ nẹ avwanre vwẹ orọnvwọn vwo rhurhu opharo. ‘Ẹguọnọ rẹ unu diodi’ dia uvi rẹ ẹguọnọ-ọ. Ọyena ghwa omeru.

⁷ E jẹ a fuẹrẹn udje evo rẹ ẹguọnọ omeru. Eshu bru Ivi ra vwẹ ogba rẹ Idẹn, ọ da ta ota kẹ kerẹ uvi rẹ ugbeyan, ẹkẹvuọvo uruemu rọyen djerephia nẹ erhuvwu romobọ rọyen yen ọ guọnọ. (Jẹn. 3:4, 5) Ahitofẹl, ọyen ugbeyan rẹ Ovie Devid. Jẹ, ukuko na o de ruero kpahen Devid fikirẹ ojevwe romobọ rọyen. (2 Sam. 15:31) Nonẹna, ihwo ri she nẹ ukoko na re vwọ suọ, kugbe ihwo efa re sua ohra vwẹ ukoko na, “vwẹ eta avwerhe kugbe unuẹrarọ” vwọ riẹriẹ ihwo fikirẹ ojevwe romobọ rayen.​—Rom 16:17, 18.

8. Onọ vọ yen ohwo vuọvo sa nọ oma rọyen?

⁸ Ẹguọnọ omeru sua omaẹvuọ, kidie a reyọ vwọ phiẹn ihwo. A sa reyọ vwọ  phiẹn ihworakpọ, ẹkẹvuọvo a cha sa vwọ phiẹn Ọghẹnẹ-ẹ. Jesu tobọ tanẹ a cha “nyavwọ” ihwo ri me ruẹ “ibribro.” (Mat. 24:51) Kerẹ idibo rẹ Jihova, avwanre guọnọ kẹnoma kẹ ẹguọnọ omeru riẹriẹriẹ. Ẹkẹvuọvo, o che yovwin siẹrẹ ohwo vuọvo da nọ oma rọyen, ‘Ẹguọnọ mi djephia vrabọ rẹ omeru?’ E gbe jẹ a fuẹrẹn idjerhe irhirin re se vwo dje “omamọ rẹ ẹguọnọ” phia.

9. Die yen uvi rẹ ẹguọnọ che mu avwanre vwo ru?

⁹ Wian vẹ aghọghọ, ọ da tobọ dianẹ e ni we sua-a. E jẹ avwanre dje ẹguọnọ phia kẹ iniọvo avwanre tobọ “vwẹ odjahọ.” (Se Matiu 6:1-4.) Ananayas vẹ Safira se ru ọyena-a. Ayen guọnọre nẹ ihwo riẹn uche igho rẹ ayen torori, ayen de ji gun efian kpahọn. Oborẹ ayen ruru na da so ughwu kẹ ayen. (Iruo 5:1-10) Vwọ fẹnẹ ọyena, uvi rẹ ẹguọnọ che mu avwanre vwọ chọn iniọvo avwanre uko vwẹ odjahọn. Kerẹ udje, iniọvo re vwẹ ukẹcha kẹ Ẹko Rọvwẹrote na vwo muegbe rẹ ẹbe vẹ erọnvwọn efa re vwo yono ihwo rẹ Ọghẹnẹ, guọnọre nẹ a riẹn ẹbe rẹ ayen vwẹ ukẹcha phia vwo muegbe rọye-en.

10. Mavọ yen e se vwo sivwin oseghe rẹ ọghọemuo?

¹⁰ Sivwin oseghe rẹ ọghọemuo. (Se Rom 12:10.) Jesu phi uvi rẹ udje phiyotọ rọ vwọ hworhẹ awọ rẹ idibo rọyen. (Jọn 13:3-5, 12-15) Ofori nẹ avwanre davwẹngba mamọ rere a sa vwọ vwomakpotọ chọn ihwo efa uko. E ku ẹwẹn ọfuanfon ku iyinkọn na tavwen ayen ki se vwo ẹruọ rẹ obo ro mu Jesu vwo ru obo ro ruru. (Jọn 13:7) E se muọghọ kẹ ihwo efa siẹrẹ a da kẹnoma kẹ omaẹshẹ fikirẹ asan re kpo isikuru te, ekuakua re vwori, yẹrẹ uphẹn rẹ ẹga ro te avwanre obọ. (Rom 12:3) Vwọba, ukperẹ a vwọ rioma kpahen ihwo efa, ofori nẹ e nene ayen ghọghọ ọke re de jiri ayen, ọ da tobọ dianẹ avwanre ji toroba iruo rẹ ayen ruru na.

11. Diesorọ o vwo fo nẹ e jiri ihwo nẹ otọ rẹ ubiudu avwanre rhe?

¹¹ Jiri ihwo vwo nẹ ubiudu wẹn rhe. E jẹ avwanre reyọ kuphẹn kuphẹn ro rhiephiyọ vwo jiri ohwohwo, kidie a sa vwẹ “ota esiri” tiọyena vwọ bọn ohwohwo gan. (Ẹfe. 4:29) Ẹkẹvuọvo, e jẹ ujiri na nẹ otọ rẹ ubiudu avwanre rhe. Ọ rha dia ọtiọye-en, o che hirhephiyọ eta rẹ ophiẹnvwe, a rha cha sa vwẹ uchebro ro fori vwọ kẹ ohwo re jirẹ na-a. (Isẹ 29:5) Ohwo omeru yen jiri ohwo nẹ, ọ me hanrhọ vwẹ obuko. Ọyinkọn Pọl ọyen uvi rẹ udje rẹ ohwo rọ kẹnoma kẹ omeru, ọ nabọ dje ẹguọnọ phia womarẹ ujiri rọ vwọ kẹ ihwo efa. Kerẹ udje, ọ nabọ jiri Inenikristi rẹ Kọrẹnt fikirẹ omamọ uruemu evo rẹ ayen vwori. (1 Kọr. 11:2) Ọke rẹ ayen vwo ru obo re chọre, ọ da ghwọku ayen vwọrẹ ẹguọnọ.​—1 Kọr. 11:20-22.

12. Mavọ yen e se vwo dje uvi rẹ ẹguọnọ phia ọke re de ruẹse?

¹² Dia ohwo ro ruẹse. Jihova jurhi kẹ avwanre nẹ e ruẹse kẹ iniọvo avwanre. (Se 1 Jọn 3:17.) Ẹkẹvuọvo, ofori nẹ e ruo nẹ otọ rẹ ubiudu rhe, ọ dia fikirẹ ojevwe romobọ-ọ. Nọ oma wẹn: ‘Edafe, igbeyan, vẹ ihwo ri se ruẹse kẹ vwẹ rhivwin yen mi ruẹse kẹ, gbanẹ mi ji ruẹse kẹ iniọvo ri mi vugheri-i yẹrẹ e re dia ivwiogbere?’ (Luk 14:12-14) Ọ da rha dianẹ oniọvo ọvo kpare okọn rẹ akpeyeren rọyen kufia fikirẹ orharhe rẹ orhiẹn ro bruru vwo? Yẹrẹ, ọ da dianẹ  oniọvo wo durhie rhe uwevwin wẹn rha sa kpẹvwẹ owẹ fikirẹ oborẹ wo ru kẹ vwo? Uchebro nana sa chọn wẹ uko: “Ovwan ghọ erhorha we guẹ-ẹ.” (1 Pita 4:9) Wo de nene uchebro nana, oma cha vwerhen owẹ kidie wo ruẹse nẹ otọ rẹ ubiudu wẹn rhe.​—Iruo 20:35.

13. (a) Ọke vọ yen ọ ma vwọ bẹn ra vwọ chọn otu re vwiẹre uko? (b) Erhọ yen erọnvwọn evo re se ru vwọ chọn otu re vwiẹre uko?

¹³ Chọn otu re vwiẹre uko. Iji rẹ Baibol nana rọ tare nẹ, “cha otu rẹ evwiẹre uko, chirako rẹ ayen ejobi” sa nẹrhẹ a riẹn sẹ avwanre vwo uvi rẹ ẹguọnọ. (1 Tẹsa. 5:14) Dede nẹ iniọvo buebun re vwiẹre ẹsosuọ sa rhoma rhe gan ukuko na, efa guọnọ edirin vẹ ukẹcha rẹ avwanre. A sa vwẹ Baibol vwo bru ayen uche, vuẹ ayen nẹ ayen nene avwanre kpo aghwoghwo, yẹrẹ nabọ ghwọrọ ọke vwọ kerhọ kẹ ayen. Vwọba, ukperẹ e di vwo brorhiẹn nẹ oniọvo nana “ganre” ọyena yen “vwiẹre,” e jẹ avwanre noso nẹ avwanre eje vwo asan ra da gan vẹ asan ra da vwiẹrẹ. Ọyinkọn Pọl tobọ rhọnvwe nẹ o vwo asan ọyen da vwiẹrẹ. (2 Kọr. 12:9, 10) Ọtiọyena, ofori nẹ avwanre bicha ohwohwo.

14. Die yen ofori nẹ e ru rere a sa vwọ sẹro rẹ ufuoma vwevunrẹ ukoko na?

¹⁴ Guọnọ ufuoma. Davwẹngba rere wo se vwo vwo ufuoma vẹ iniọvo wẹn, ọ da tobọ dianẹ wo niro nẹ e shenyẹ wẹ, yẹrẹ e vwo ẹruọ wẹ-ẹn. (Se Rom 12:17, 18.) E de yovwunu nẹ otọ rẹ ubiudu rhe kẹ ohwo rẹ avwanre gbeku, ọyena sa nẹrhẹ ẹwẹn rọyen totọ. Kerẹ udje, ukperẹ wọ vwọ tanẹ, “Ọ da vwẹ nẹ ọtiọyen wo niro,” rhọnvwe echobọ wẹn rere wọ ta, “Biko wọ ghwọ-ọ, me ta chọ.” Ufuoma pha ghanghanre vwevunrẹ orọnvwe. E jẹ eya gbe eshare kẹnoma kẹ uruemu re vwo me ruẹ kerẹ ihwo ri vwo ẹguọnọ rẹ ohwohwo vwẹ azagba, jẹ ayen kunu, ghworo ohwohwo unu, yẹrẹ họnra vwẹ uwevwin.

15. Mavọ yen avwanre se vwo djephia nẹ evwoghovwo rẹ avwanre ọyen ọ rẹ obọdẹn?

¹⁵ Vwo ghovwo ohwohwo. Ohwo de gbe avwanre ku, ofori nẹ e vwo ghovwo rere a kpairoro vrẹ obo ro ruru. E de “chirako rẹ ohwohwo vwẹ evun rẹ ẹguọnọ, pharhe ra vwọ yọnre okugbe rẹ [ẹwẹn] na vwẹ ẹguọnọ rẹ ufuoma,” ke se vwo ghovwo oruchọ rẹ ihwo re tobọ riẹn nẹ ayen gbe avwanre ku-u. (Ẹfe. 4:2, 3) Tavwen evwoghovwo rẹ avwanre ke sa dia ọ rẹ obọdẹn, ofori nẹ “emu fobọ [da]” avwanre te ẹdia re vwo phi ota na phiyọ evu-un. (1 Kọr. 13:4, 5) Wo de phi ota phiyọ evun, o che miovwo oyerinkugbe wẹn vẹ iniọvo na, kugbe Jihova. (Mat. 6:14, 15) Siẹrẹ avwanre da nẹrhovwo kẹ ihwo re gbe avwanre ku, ọyena odjephia nẹ avwanre vwo uruemu rẹ evwoghovwo.​—Luk 6:27, 28.

16. Ẹro vọ yen ofori nẹ e vwo ni uphẹn rẹ ẹga ro te avwanre obọ?

 ¹⁶ Guọnọ erhuvwu rẹ ihwo efa. Siẹrẹ uphẹn rẹ ẹga de te avwanre obọ vwẹ ukoko na, ofori nẹ a reyọ kerẹ uphẹn re vwo dje uvi rẹ ẹguọnọ phia, ọ dia a vwọ guọnọ “erhuvwu rẹ oma [avwanre-e], ẹkẹvuọvo erhuvwu rẹ ọrivẹ [avwanre].” (1 Kọr. 10:24) Kerẹ udje, iniọvo re vwẹrote echidiotọ vwẹ emẹvwa vẹ eghwẹkoko yen ke te ọguan na tavwen ihwo efa ke cha. Ẹkẹvuọvo, ukperẹ ayen vwọ reyọ uphẹn yena vwọ guọnọ omamọ rẹ asan kẹ oma rayen vẹ orua rayen, asan rọ sa nẹrhẹ ayen ruiruo rayen fiotọ yen buebun rayen chidia, ọ da tobọ dianẹ asan na ghwe shephiyọ kẹ aye-en. Vwẹ idjerhe nana, kẹ ayen se dje uvi rẹ ẹguọnọ phia. Mavọ yen wọ sa vwọ vwẹrokere omamọ rẹ udje rayen?

17. Die yen uvi rẹ ẹguọnọ che mu ohwo ro ru umwemwu ọgangan vwo ru?

¹⁷ Fan imwemwu wẹn rere wo siobọnu ayen. Iniọvo evo ri ru umwemwu egangan siẹ umwemwu rayen nẹ fikirẹ omavovwẹ, yẹrẹ kidie ayen guọnọ ku ihwo phiyotọ-ọ. (Isẹ 28:13) Oka rẹ uruemu tiọyena dje ẹguọnọ phia-a, kidie ọ cha so ọmiaovwẹ kẹ orumwemwu na kugbe ihwo efa. O se gbowọphiyọ ufuoma rọhẹ evun rẹ ukoko na, ji si ẹwẹn ọfuanfon rẹ Jihova no. (Ẹfe. 4:30) Uvi rẹ ẹguọnọ che mu oniọvo ro ru umwemwu ọgangan vwọ ta obo ro ruru kẹ ekpako na rere a sa vwẹ ukẹcha ro fori vwọ kẹ.​—Jems 5:14, 15.

18. Mavọ yen uvi rẹ ẹguọnọ ghanre te?

¹⁸ Ẹguọnọ yen uruemu rọ ma ghanre kparobọ. (1 Kọr. 13:13) Ọyen nẹrhẹ a riẹn nẹ avwanre idibo rẹ Jesu kugbe ihwo re vwẹrokere Jihova rọ dia Esiri rẹ ẹguọnọ. (Ẹfe. 5:1, 2) Ọyinkọn Pọl de si: “Mi [rhe] vwo ẹguọnọ-ọ, yo mẹvwẹ ohwo diodi.” (1 Kọr. 13:2) Ọtiọyena, e gbe jẹ ẹguọnọ rẹ avwanre dia ọ rẹ “unu ọvo-o,” ẹkẹvuọvo “ọ rẹ uruemu kugbe uyota.”