1, 2. (a) Ufuoma vọ yen avwanre riavwerhen rọyen? (b) Diesorọ e vwo jẹ obọdẹn rẹ ufuoma evwo enẹna? (Ni uhoho rẹsosuọ na.)

AVWANRE eje guọnọ yeren akpọ rẹ ufuoma, rọ vrabọ rẹ ẹnwan. Ọtiọyena, ọ vwerhoma nẹ avwanre vwo “ufuoma rẹ Ọghẹnẹ,” rọ dia ẹwẹn re dọe rọ nẹrhẹ a vrabọ rẹ ẹnwan okamuka! (Fil. 4:6, 7) Avwanre ji vwo omamọ rẹ oyerinkugbe vẹ Jihova, yẹrẹ avwanre vẹ “Ọghẹnẹ rhuẹrẹ kugbe,” kidie avwanre vwomakpahotọ kẹ.​—Rom 5:1.

² Ẹkẹvuọvo, ọke rẹ Ọghẹnẹ cha vwọ kẹ avwanre obọdẹn rẹ ufuoma ji rhi te-e. Ẹdẹ re koba re de yerẹn na pha brabra, ihwo buebun ri gbe ozighi je riariẹ avwanre phiyọ. (2 Tim. 3:1-4) Avwanre je họnra vwọsua Eshu vẹ iyono rẹ efian ro titẹ. (2 Kọr. 10:4, 5) Jẹ, ọkiọvo ihwo rẹ orua rẹ avwanre rehẹ evun rẹ ukoko na-a, yen ma dia ikprowọ vwọ kẹ ufuoma rẹ avwanre. Evo sa vwẹ esegbuyota rẹ avwanre vwọ jehwẹ, ayen sa tanẹ avwanre guọnọ hra orua na, yẹrẹ tobọ djoshọ mu avwanre nẹ ayen cha sen avwanre siẹrẹ avwanre rha vrẹn nẹ ukoko na-a. Ẹro vọ yen ofori nẹ e vwo ni omukpahen ro nẹ  obọ rẹ ihwo rẹ orua cha? Mavọ yen e se vwo yerin ghene omukpahen tiọyen?

3, 4. (a) Mavọ yen uyono rẹ Jesu djobọte ihwo wan? (b) Ọke vọ yen ọ ma vwọ bẹn re vwo nene Jesu?

³ Jesu riẹnre nẹ uyono rọyen cha hẹriẹ ihwo, ọ je riẹn nẹ idibo rọyen guọnọ uduefiogbere kidie ihwo cha vwọso ayen. Omukpahen tiọna se gbowọphiyọ oyerinkugbe vẹ ufuoma rọhẹ evun rẹ orua rayen. Jesu da ta: “We roro ni mi rhi phi ufuoma phihọ akpọ-ọ, me vwẹ ufuoma rhe-e, ẹkẹvuọvo ọlọkọ. Me rhere rhi phi ohẹriẹ phihọ uvwre rẹ ọsẹ vẹ ọmọ, ọmọtẹ vẹ oni rọye, kugbe aye vẹ oniorọvwe rọye. Uwevwi rẹ ohwo ọye eghrẹ [rọyen] epha.”​—Mat. 10:34-36.

⁴ Kidie nẹ Jesu guọnọre nẹ idibo rọyen riẹn obo ri che nẹ obuko rọyen rhe siẹrẹ ayen de nene, ọ da ta: “We roro ni mi rhi phi ufuoma phihọ akpọ-ọ.” Ọtiọyena, uyono rọyen cha hẹriẹ ihwo. Vwọrẹ uyota, ọdavwẹ rẹ Jesu ọyen o vwo ghwoghwo ota rẹ Ọghẹnẹ, ọ dia orua rẹ ihwo yen ọ guọnọ hra-a. (Jọn 18:37) Dedena, e che rhiẹromrẹ ebẹnbẹn siẹrẹ e de nene uyono rẹ Jesu, ọ da dianẹ igbeyan yẹrẹ ihwo rẹ orua rẹ avwanre rhọnvwe rhiabọreyọ-ọ.

5. Die yen idibo rẹ Jesu rhiẹromrẹ?

⁵ Jesu kere omukpahen rẹ orua ba oja rẹ idibo rọyen che rhiẹromrẹ. (Mat. 10:38) Ayen guọnọ akoechiro rere ayen se vwo djephia nẹ ayen muwan rẹ ayen vwọ dia idibo rẹ Jesu, kidie ihwo rẹ orua cha vwẹ ayen jehwẹ yẹrẹ djẹ ayen nẹ oma. Dedena, obo ri che te ayen obọ che bun vrẹ obo ri ghwru va ayen obọ.​—Se Mak 10:29, 30.

6. Die yen ofori nẹ a karophiyọ siẹrẹ ihwo rẹ orua da vwọso avwanre?

⁶ Avwanre che vwo ẹguọnọ rẹ ihwo rẹ orua rẹ avwanre ọ da tobọ dianẹ ayen vwọso esegbuyota rẹ avwanre, ẹkẹvuọvo ofori nẹ avwanre karophiyọ nẹ ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ vẹ Jesu yen ma kenu. (Mat. 10:37) Noso nẹ Eshu cha davwẹngba rọ vwọ reyọ ẹguọnọ re vwo kpahen ihwo rẹ orua, vwọ guọghọ ọyọnregan rẹ avwanre. E gbe jẹ a fuẹrẹn ẹdia evo ri churobọ si omukpahen rẹ orua kugbe obo re se vwo chirakon rayen.

7. Ẹro vọ yen ofori nẹ wo vwo ni ẹdia wẹn ọ da dianẹ ọrivẹ wẹn hẹ evun rẹ ukoko na-a?

⁷ Baibol na si avwanre orhọ nẹ ihwo re rọvwọnre cha “mrẹ ukpokpohgo.” (1 Kọr. 7:28) Wọ rha rọvwọn vwevunrẹ ukoko na-a, ọyena se toroba ebẹnbẹn wẹn. Dedena, ofori nẹ wọ vwẹ ẹro rẹ Jihova vwo ni ẹdia wẹn na, vwo no. Wọ hẹrioma yẹrẹ fan orọnvwe kidie nẹ ọrivẹ wẹn rhọnvwe ga Jihova-a. (1 Kọr. 7:12-16) Ofori nẹ aye muọghọ kẹ ọshare rọyen rọhẹ evun rẹ ukoko na-a, dede nẹ ọ cha sa kobaro rẹ uyono rẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ vwevunrẹ orua na-a. Ọtiọyen o ji fo nẹ ọshare dje ẹguọnọ vẹ erorokẹ kẹ aye rọyen rọhẹ ukoko na-a.​—Ẹfe. 5:22, 23, 28, 29.

8. Enọ vọ yen wọ sa nọ oma wẹn siẹrẹ ọrivẹ wẹn da guọnọ nẹ wo siobọ rẹ ẹga wẹn kpotọ?

⁸ Ọrivẹ wẹn da guọnọ nẹ wo siobọ rẹ iruo rẹ ẹga wẹn kpotọ vwo? Kerẹ udje, ọshare rẹ oniọvo aye ọvo kere ẹdẹ evo kẹ ro de se kpo aghwoghwo. Wọ da hẹ ẹdia tiọyen, nọ oma wẹn: ‘Ọrivẹ mẹ guọnọ dobọ rẹ ẹga mẹ ji? Ọ rha dia ọtiọye-en, mi se ru obo rọ tare na?’ Iroro tiọyena sa chọn wẹ uko vwo si ebẹnbẹn evo nẹ orọnvwe wẹn.​—Fil. 4:5.

9. Mavọ yen Inenikristi se vwo yono emọ rayen vwẹ idjerhe rẹ ayen da muọghọ kẹ ọsẹ yẹrẹ oni rayen rọhẹ ukoko na-a?

 ⁹ Ọ sa dia bẹnbẹn re se vwo yono emọ siẹrẹ a da rọvwọn ohwo rọhẹ ukoko na-a. Kerẹ udje, ofori nẹ wo yono emọ na, ayen vwo ru nene iji rẹ Baibol nana: “Mu ọghọ kẹ ọsẹ wẹn vẹ oni wẹn.” (Ẹfe. 6:1-3) Ẹkẹvuọvo, die yen ofori nẹ wo ru ọ da dianẹ ohwo vwọ rọvwọnre muọghọ kẹ iji rẹ Baibol na-a? Dia omamọ rẹ udje rere wo muọghọ kẹ. Tẹnrovi omamọ uruemu rọyen, wo jiro. Wọ ta erharhe eta kpahen ọrivẹ wẹn vwẹ irharo rẹ emọ na-a. Ukperẹ ọyena, dje kẹ ayen nẹ ohwo ọvuọvo yen cha jẹ ojẹ sẹ ọ cha ga Jihova. Omamọ rẹ uruemu rẹ emọ na sa tobọ nẹrhẹ ọrivẹ wẹn rhiabọreyọ ẹga rẹ uyota.

10. Idjerhe vọ yen emiọvwọn se vwo yono emọ rayen Ota rẹ Ọghẹnẹ ọ da dianẹ ọrivẹ rayen ga Jihova-a?

¹⁰ Ọkiọvo, ọshare yẹrẹ ayen wẹn rọhẹ evun rẹ ukoko na-a, sa tanẹ emọ na vwobọ vwẹ erẹ rẹ egedjọ yẹrẹ yono iyono rẹ ẹga rẹ efian. Eshare evo sa tobọ tanẹ eya rayen vwẹ Baibol vwo yono emọ na-a. Dedena, aye na cha davwẹngba rọyen eje ro vwo yono emọ na Ota rẹ Ọghẹnẹ. (Iruo 16:1; 2 Tim. 3:14, 15) Kerẹ udje, emọ na da dia imitete, ọshare na sa sen nẹ aye rọyen yono ayen yẹrẹ mu ayen nene oma kpo uyono-o. Dede nẹ o che muọghọ kẹ orhiẹn rọyen, jẹ ọ cha reyọ kuphẹn kuphẹn ro rhiephiyọ vwọ vuẹ emọ na kpahen esegbuyota rọyen. Vwẹ idjerhe tiọyena, ko se yono ayen kpahen Jihova kugbe irhi rọyen.  (Iruo 4:19, 20) Ẹkẹvuọvo, emọ na ọvo yen che brorhiẹn sẹ ayen cha ga Jihova.​—Urhi 30:19, 20. *

11. Die yen sa so ebẹnbẹn vwẹ uvwre wẹn vẹ ihwo orua wẹn?

¹¹ Ọ sa dianẹ ọke rẹ avwanre vwọ ton uyono rẹ Baibol phiyọ vẹ Iseri rẹ Jihova, avwanre vuẹ ihwo rẹ orua rẹ avwanre kpahọ-ọn. Ẹkẹvuọvo, esegbuyota rẹ avwanre vwọ ganphiyọ na, avwanre de noso nẹ ofori nẹ avwanre vuẹ ayen. (Mak 8:38) Ọ da dianẹ ihwo orua wẹn vwọso wẹ fikirẹ orhiẹn-ebro wẹn, roro kpahen awọẹjẹ nana re sa chọn wẹ uko vwọ yọnregan, ji siobọ rẹ ebẹnbẹn na kpotọ.

12. Die yen sa nẹrhẹ ihwo rẹ orua rehẹ ukoko na-a mu kpahen avwanre, kẹ mavọ yen e se vwo dje erorokẹ phia?

¹² Roro kẹ ihwo orua wẹn. Oma vwo vwerhẹn avwanre fikirẹ uyota rẹ avwanre mrẹvughe na, ihwo rẹ orua rẹ avwanre se roro nẹ a phiẹn avwanre yẹrẹ avwanre ro ukoko rẹ odjahọn re. Ayen se roro nẹ avwanre rhe vwo ẹguọnọ raye-en, kidie avwanre vẹ ayen rha ria erẹ kuẹgbe-e. Oshọ rẹ obo re cha phia kẹ wẹ siẹrẹ wo de ghwu nu se mu ayen. Ofori nẹ avwanre dje erorokẹ phia womarẹ a vwọ nabọ kerhọ, rere e se vwo vwo ẹruọ rẹ ọdavwẹ rayen. (Isẹ 20:5) Ọyinkọn Pọl davwẹngba ro vwo vwo ẹruọ rẹ “ihwo ejobi” rere o se vwo ghwoghwo ota kẹ ayen. Avwanre sa vwẹrokere.​—1 Kọr. 9:19-23.

13. Mavọ yen ofori nẹ avwanre vẹ ihwo orua rẹ avwanre ta ota wan?

¹³ Ta ota kẹ ayen dẹndẹn. Baibol na da ta: “We jẹ ota rẹ ovwan dia dẹndẹn.” (Kọl. 4:6) Avwanre sa nẹrhovwo kẹ Jihova nẹ ọ kẹ avwanre ẹwẹn ọfuanfon rọyen rere e se vwo dje omamọ rọyen phia ọke rẹ avwanre vẹ ihwo orua avwanre da ta ota. E nene phraphro kpahen iyono rẹ ẹga raye-en. Ayen da hanrhe yẹrẹ ru obo ri miovwin avwanre ivun dede, avwanre sa vwẹrokere udje rẹ iyinkọn na. Pọl de si: “A harha, yẹ avwanre nẹ ẹrhovwo; e de kpokpo avwanre, yẹ avwanre chiro; re de gbe odẹ rẹ avwanre kuẹ, yẹ avwanre guọnọ arhuẹrẹ.”​—1 Kọr. 4:12, 13.

14. Erere vọ yen no cha siẹrẹ e de vwo omamọ rẹ uruemu?

¹⁴ Vwo omamọ rẹ uruemu. Dede nẹ ofori ra vwọ ta ota dẹndẹn kẹ ihwo rẹ orua re vwọsua avwanre, omamọ rẹ uruemu yen me yovwin. (Se 1 Pita 3:1, 2, 16.) Womarẹ udje wẹn, jẹ ihwo rẹ orua wẹn mrẹvughe nẹ orọnvwe rẹ Iseri rẹ Jihova vọnre vẹ omavwerhovwẹn, ayen nabọ vwẹrote emọ, yeren omamọ rẹ akpọ, je kẹnoma kẹ obo re brare. Ihwo orua rẹ avwanre rha tobọ kurhẹriẹ dede-e, oma sa vwerhen avwanre nẹ avwanre fuevun ru oborẹ Jihova guọnọre.

15. Mavọ yen e se vwo muegbe phiyotọ rere a sa kẹnoma kẹ ẹdia re sa so aphro?

¹⁵ Muegbe phiyotọ. Vwẹro roro ẹdia re sa so aphro rere wọ jiroro rẹ obo wo che ru. (Isẹ 12:16, 23) Oniọvo aye ọvo rọ dia Australia da ta: “Ọsẹ-orọnvwe mẹ vwọso ẹga na mamọ. Mẹ vẹ ọshare mẹ da guọnọ ra mrẹ, avwanre nẹrhovwo kẹ Jihova nẹ ọ chọn avwanre uko rere a sa riẹn oma ghwa siẹrẹ ọ da hanrhe avwanre. Avwanre muegbe rẹ uyovwinrota sansan ri che fi ẹghwọ-ọ. Avwanre je kẹnoma kẹ ikuegbe ogrongron, rere otaẹtakuẹgbe na vwo jẹ aphro ro shekpahen ẹga efio; avwanre je dia krẹ-ẹ.”

16. Mavọ yen wọ sa vwọ kẹnoma kẹ re vwo brorhiẹn kuẹ oma rẹ ohwo?

 ¹⁶ Vwọrẹ uyota, wọ cha sa kẹnoma kẹ ẹdia eje re sa so aphro vwẹ uvwre wẹn vẹ ihwo rẹ orua wẹ-ẹn. Aphro tiọyena sa nẹrhẹ wo brorhiẹn ku oma wẹn, kidie wo vwo ẹguọnọ rẹ ihwo orua wẹn, wọ je guọnọ ru obo re vwerhen ayen oma ọkieje. Ẹwẹn wẹn de kpokpo uwe, davwen wọ vwẹ evun-ẹfuọn wẹn kẹ Jihova vwọ kobaro kẹ ẹguọnọ ru wo vwo kpahen orua wẹn. Orhiẹn-ebro tiọyena sa nẹrhẹ ayen riẹn nẹ, re vwo ru nene oborẹ Baibol na tare, ọyen ota rẹ arhọ vẹ ughwu. Obo rọ wanre eje, karophiyọ nẹ wọ cha sa gba ihwo efa vwọ rhiabọreyọ uyota na-a. Ukperẹ ọtiọyen, jẹ ayen mrẹ erere rọ herọ siẹrẹ e de yeren akpọ nene iji rẹ Jihova. Uphẹn rẹ ayen vwọ jẹ ojẹ rẹ ayen vwọ ga Jihova rhiephiyọ kẹ ayen, kirobo ro ji rhiephiyọ kẹ avwanre.​—Aiz. 48:17, 18.

17, 18. Die yen sa chọn wẹ uko siẹrẹ ohwo rẹ orua wẹn de chukoku Jihova?

¹⁷ Siẹrẹ a da djẹ ohwo rẹ orua wẹn nẹ ukoko, yẹrẹ ọ da vwẹ arogba rọyen vrẹn nẹ ukoko na, ọyena sa dia kerẹ adjara re vwo duvwun ohwo. Mavọ yen wo se vwo chirakon rẹ ọmiaovwẹ na?

¹⁸ Muomaphiyọ iruo rẹ ẹga na. Muomaphiyọ isese rẹ Baibol re kẹdẹ kẹdẹ, muegbe vwọ kẹ uyono, wọ me je ra, vwobọ vwẹ iruo aghwoghwo na, ji nẹrhovwo vwọ kẹ ẹgba wo vwo chirakon. (Jude 20, 21) Uvweri wo vwo vwobọ vwẹ iruo rẹ ẹga na da ro wẹ vwo? Wo phiobọ otọ-ọ! Wo de yono Ota rẹ Ọghẹnẹ ọkieje, ọyena sa chọn wẹ uko vwo sun iroro wẹn. Roro kpahen obo re phia kẹ ohwo ro si Une Rẹ Ejiro 73. O vwo ọke ọvo rẹ iroro ọchọchọ vwọ ro evun rẹ ẹwẹn rọyen. Ẹkẹvuọvo, ẹga rọ vwọ kẹ Jihova da chọn uko vwọ kpọ iroro rọyen vi. (Une 73:16, 17) Ẹga rẹ Jihova je sa chọn wẹ uko vwo ru ọtiọyen.

19. Mavọ yen wo se vwo muọghọ kẹ ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ Jihova vwọ ghwọkuẹ ihwo rọyen?

¹⁹ Muọghọ kẹ ọghwọku rẹ Jihova. Jihova riẹnre nẹ ọghwọku rọyen sa miavwa ohwo oma ẹsosuọ, ẹkẹvuọvo o se fierere kẹ avwanre eje, ji te ohwo ra djẹ nẹ ukoko. (Se Hibru 12:11.) Kere udje, Jihova vuẹ avwanre nẹ e “kuoma gbe” orumwemwu rọ rhọnvwe kurhẹriẹ-ẹ. (1 Kọr. 5:11-13) Ofori nẹ a kẹnoma kẹ, dede nẹ ẹdjẹ ra djẹrẹ na da avwanre; e nene ta ota womarẹ ifonu, ileta, i-mel, yẹrẹ erọnvwọn efa tiọye-en.

20. Iphiẹrophiyọ vọ yen avwanre se vwo?

²⁰ Vwo iphiẹrophiyọ. Ẹguọnọ “phierohọ emu ejobi.” Ọtiọyena, gbe vwo iphiẹrophiyọ nẹ ihwo ri chukoku Jihova che rhivwin bro rhe. (1 Kọr. 13:7) Wo de noso nẹ ohwo rẹ orua wẹn dje oka rẹ okurhẹriẹ phia, wọ sa nẹrhovwo nẹ o vwo ẹgba womarẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ rere ọ sa kpahenphiyọ edurhie rẹ Jihova nana: “Rhivwi rhe.”​—Aiz. 44:22.

21. Die yen ofori nẹ wo ru siẹrẹ ihwo rẹ orua wẹn de mukpahen owẹ kidie nẹ wo nene Jesu?

²¹ Jesu tare nẹ e jẹ ẹguọnọ rẹ avwanre vwo kpahọn, gan nọ ọ rẹ avwanre vwo kpahen ihworakpọ. O vwo imuẹro nẹ idibo rọyen che fiudugberi fuevun kẹ, otoro omukpahen rẹ orua rẹ ayen rhiẹromrẹ-ẹ. Ọ da dianẹ “ọlọkọ” ro evun rẹ orua wẹn kidie nẹ wo nene Jesu, vwẹroso Jihova nẹ ọ cha chọn wẹ uko vwo yerin ghene. (Aiz. 41:10, 13) Riẹn nẹ oma wẹn vwerhen Jihova vẹ Jesu, ayen cha hwosa kẹ wẹ fikirẹ evun-ẹfuọn wẹn.